Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 29 grudnia 2016 roku

Sąd Rejonowy w Żorach I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Lidia Czapla

Protokolant: Wioleta Pelaczyk

po rozpoznaniu w dniu 20 grudnia 2016 roku w Żorach

na rozprawie

sprawy z wniosku B. G.

przy udziale T. G. (1) i Gminy Ż.

o zniesienie współwłasności

postanawia:

1)  znieść współwłasność lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość, położonego w Ż. na osiedlu (...), o powierzchni 70,72 m ², dla którego Sąd Rejonowy w Żorach prowadzi księgę wieczystą numer (...), z którego własnością związany jest udział w wielkości (...) w nieruchomości wspólnej, dla której Sąd Rejonowy w Żorach prowadzi księgę wieczystą numer (...), o wartości 49.851,98 (czterdzieści dziewięć tysięcy osiemset pięćdziesiąt jeden złotych dziewięćdziesiąt osiem groszy) złotych – w ten sposób, że przyznać go na wyłączną własność wnioskodawczyni B. G. z domu B., córce T. i M.;

2)  ustalić, że wnioskodawczyni B. G. poczyniła nakłady ze swego majątku osobistego na nieruchomość wspólną o łącznej wartości 30.945,30 (trzydzieści tysięcy dziewięćset czterdzieści pięć złotych trzydzieści groszy) złotych;

3)  ustalić, że uczestnik postępowania T. G. (1) poczynił nakłady ze swego majątku osobistego na nieruchomość wspólną o łącznej wartości 11.649,92 (jedenaście tysięcy sześćset czterdzieści dziewięć złotych dziewięćdziesiąt dwa grosze) złotych;

4)  zasądzić od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika postępowania kwotę 15.278,30 (piętnaście tysięcy dwieście siedemdziesiąt osiem złotych trzydzieści groszy) złotych tytułem spłaty, zaznaczając, że uwzględnia ona rozliczenie nakładów opisanych w punkcie 2 i 3 postanowienia, płatną w terminie trzech miesięcy od dnia wydania lokalu wnioskodawczyni, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie nie dochowania terminu płatności;

5)  zobowiązać uczestnika postępowania do opróżnienia lokalu mieszkalnego opisanego punkcie 1 postanowienia i wydania go wnioskodawczyni;

6)  orzec, że uczestnikowi przysługuje uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego;

7)  nakazać wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu mieszkalnego do czasu złożenia przez Gminę Ż. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego;

8)  odstąpić od obciążania uczestników postępowania nieuiszczonymi kosztami sądowymi.

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni B. G. wniosła o zniesienie współwłasności lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość, położonego w Ż. na osiedlu (...), dla którego Sąd Rejonowy w Żorach prowadzi księgę wieczystą numer (...), przy udziale uczestnika postępowania T. G. (1), przez sprzedaż mieszkania po spłaceniu obciążającego go kredytu bankowego oraz o obciążenie obu stron kosztami postępowania. W uzasadnieniu podała, że umową notarialną z dnia 13 listopada 2009 roku zakupili mieszkanie na współwłasność, w 2010 roku zawarli związek małżeński, obecnie toczy się postępowanie o orzeczenie separacji. Odeszła od męża i zamieszkała u swojej matki, uczestnik pozostał w lokalu, nie pracuje, oświadczył, że nie ma pieniędzy na spłatę kredytu, który ona jest zmuszona spłacać albowiem został poręczony przez jej matkę.

Postanowieniem z dnia 13 czerwca 2013 roku zwolniono wnioskodawczynię od uiszczenia opłaty od wniosku.

Na rozprawie w dniu 10 października 2013 roku uczestnik postępowania T. G. (1) wniósł o przyznanie mu mieszkania z ewentualną spłatą na rzecz wnioskodawczyni, przy uwzględnieniu obciążenia, jakie jest na lokalu.

W piśmie procesowym z dnia 26 listopada 2013 roku wnioskodawczyni zmieniła żądanie domagając się przyznania jej mieszkania na wyłączną własność ze spłatą na rzecz uczestnika postępowania w wysokości uwzględniającej poniesione przez nią nakłady, poczynione na spłatę kredytu. Wniosła również o orzeczenie w przedmiocie wydania jej mieszkania przez uczestnika.

Na rozprawie w dniu 30 stycznia 2014 roku wnioskodawczyni wniosła o rozliczenie korzyści uzyskiwanych przez uczestnika postępowania w związku z użytkowaniem wspólnej nieruchomości od momentu ustania małżeństwa do chwili obecnej wskazując, że od rozwodu wyłączenie uczestnik postępowania korzysta z tego mieszkania.

Postanowieniem z dnia 7 października 2014 roku zwolniono uczestnika postępowania od uiszczenia zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego.

Postanowieniem z dnia 19 marca 2015 roku, na podstawie art. 510 § 2 k.p.c., dopuszczono do udziału w sprawie w charakterze uczestniczki postępowania Gminę Ż..

Pismem z dnia 1 lipca 2015 roku uczestnik postępowania wniósł o rozliczenie nakładów na nieruchomość wspólną w kwocie 50.000 złotych.

Na rozprawie w dniu 19 listopada 2015 roku uczestniczka postępowania Gmina Ż. wniosła o nieprzyznawanie lokalu socjalnego w przypadku orzeczenia o nakazie opróżnienia lokalu.

Postanowieniem z dnia 11 marca 2016 roku na zgodny wniosek uczestników zawieszono postępowanie, które następnie podjęto w dniu 24 sierpnia 2016 roku.

Pomimo podejmowanych prób ugodowego zakończenia postępowania ostatecznie do zawarcia ugody nie doszło.

Wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 20 grudnia 2016 roku podtrzymała wniosek o rozliczenie nakładów w wysokości dokonanej spłaty kredytu hipotecznego od lipca 2013 roku do nadal, a uczestnik postępowania w piśmie z dnia 2 listopada 2016 roku sprecyzował żądanie w zakresie rozliczenia nakładów, domagając się uwzględnienia łącznej kwoty 26.123,34 złotych.

Sąd ustalił:

Uczestnicy postępowania B. G. i T. G. (1) w dniu 13 listopada 2009 roku nabyli lokal stanowiący odrębną nieruchomość, położony w Ż. na osiedlu (...), dla którego Sąd Rejonowy w Żorach prowadzi księgę wieczystą numer (...) i z którego własnością związany jest udział w wielkości (...) w nieruchomości wspólnej, dla której Sąd Rejonowy w Żorach prowadzi księgę wieczystą numer (...), za cenę 135.000 złotych, w udziałach wynoszących po 1/2 części. Sprzedająca potwierdziła, że część ceny w kwocie 14.200 złotych została zapłacona przed podpisaniem umowy, a pozostałą kwotę 120.800 złotych uczestnicy zobowiązali się zapłacić do dnia 27 listopada 2009 roku. Z tytułu sporządzonego aktu notariusz pobrał kwotę 3.943,10 złote i 21,96 złotych za wydanie wypisu. Gotówka potrzebna na zakup lokalu pochodziła od rodziców uczestnika postępowania, którzy pożyczyli im kwotę 21.000 złotych, a która dotychczas nie została zwrócona.

W dniu 12 listopada 2009 roku Bank (...) Spółka Akcyjna w W. przyznała wnioskodawczyni i jej matce M. B. kredyt hipoteczny w wysokości 120.800 złotych, przeznaczony na zakup mieszkania, z terminem spłaty ustalonym na dzień 18 listopada 2028 roku. Na zabezpieczenie spłaty kredytu została ustanowiona hipoteka kaucyjna na nieruchomości do sumy 205.360 złotych. Wnioskodawczyni dokonuje systematycznej spłaty kredytu.

Wartość rynkowa prawa własności nieruchomości wynosi 143.000 złotych.

Kiedy uczestnicy mieszkali wspólnie razem ponosili opłaty za korzystanie z lokalu i raty kredytu. Wnioskodawczyni opuściła lokal wraz z synem w sierpniu 2012 r., zamieszkali u jej matki, z którą prowadzą wspólne gospodarstwo domowe i która ją utrzymuje albowiem pracuje w (...) Klinice jako salowa za wynagrodzeniem ok. 1.400 złotych miesięcznie.

W dniu 29 maja 2010 roku wnioskodawczyni zawarła z uczestnikiem postępowania związek małżeński, który został rozwiązany przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 10 czerwca 2013 roku, prawomocnym z dniem 26 lipca 2013 roku, bez orzekania o sposobie korzystania z mieszkania.

Uczestnik postępowania poddawał się hazardowi, posiadał wiele zobowiązań u brata, kolegów i znajomych, leczył się; chodził na terapię, kiedy mieszkał z wnioskodawczynią. Pomagała im matka wnioskodawczyni, gotowała i przekazywała pieniądze na jedzenie

(odpis zwykły księgi wieczystej nr (...), k. 4-6; opinia biegłego rzeczoznawcy majątkowego, k. 96-132; wypis aktu notarialnego z dnia 13 listopada 2009 roku Rep. A nr (...), k. 20-21 akt księgi wieczystej(...); oświadczenie o udzieleniu kredytu z dnia 11 listopada 2009 roku, k.75; zeznania świadków K. G. i J. G., k. 277v-278; zeznania świadków T. G. (2) i M. B., k. 278-279; pismo (...) Banku (...) S.A. w K. z dnia 14 września 2015 roku, k. 289; potwierdzenie transakcji, k. 290; dokumenty zgromadzone w aktach Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. o sygn. II RC 1482/12; przesłuchanie uczestników postępowania, k. 49).

Uczestnik postępowania w dniu 23 stycznia 2009 roku dokonał sprzedaży nieruchomości położonej w F. za kwotę 38.200 złotych. Wnioskodawczyni nie widziała pieniędzy ze sprzedaży gruntu. O transakcji dowiedziała się dużo później od brata uczestnika. Wszystkie pieniądze jakie uczestnik zarabiał przeznaczał na maszyny, nie inwestował w mieszkanie i nie spłacał pożyczek. Wydatki na remont mieszkania były czynione z pieniędzy, które otrzymali w ramach prezentów ślubnych

(wypis aktu notarialnego z dnia 23 stycznia 2009 roku, k. 300-301; pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ż. z dnia 26 listopada 2015 roku, k. 306-310; uzupełniające przesłuchanie uczestników postępowania, k. 324v-325).

Wnioskodawczyni spłaca kredyt hipoteczny, w okresie od lipca 2013 roku do 30 listopada 2016 roku uiściła raty w łącznej wysokości 30.945,30 złotych.

Aktualne zobowiązanie z tytułu kredytu wynosi 93.148,02 złotych

(zaświadczenie o wysokości zadłużenia z tytułu umowy o kredyt hipoteczny z dnia 27 lutego 2014 roku, k. 86; zaświadczenie o wysokości spłat odsetek od kredytu hipotecznego, k. 172-174; zaświadczenie o obsłudze kredytu z dnia 13 lutego 2015 roku, k. 175; informacja o zarządzaniu kredytem hipotecznym w M., k. 274-276; informacje Banku (...) oraz potwierdzenia wykonania operacji, k. 381-384; wnioski o wydanie zaświadczeń, zaświadczenia o obsłudze kredytu i zaświadczenia o poniesionych kosztach od kredytu hipotecznego, k. 399-407).

Aktualnie lokal mieszkalny zajmuje uczestnik postępowania wraz z dziewiętnastoletnią córką D., która uczy się w Technikum Fotograficznym w Ż.. On ponosi koszty utrzymania lokalu, w tym czynsz, opłaty za energię elektryczną i paliwo gazowe. W okresie od lipca 2013 roku do października 2016 roku opłaty podstawowe związane z utrzymaniem lokalu wyniosły 11.649,92 złotych

(przesłuchanie uczestnika postępowania, k. 409v; pismo Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w J. z dnia 22 października 2013 roku, k.55-56 oraz z dnia 19 lutego 2014 roku, k.84-84a; potwierdzenia zapłaty należności z tytułu paliwa gazowego, energii elektrycznej oraz należności czynszowych, k. 192-246; pismo Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w J. z dnia 27 listopada 2015 roku, k. 313-314; pismo Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w J. z dnia 14.10.2016 roku, k. 390-391).

Nie dano wiary zeznaniom uczestnika postępowania w zakresie w jakim na dzień zakupu mieszkania posiadał środki ze sprzedaży nieruchomości w F. albowiem nie znalazły one odzwierciedlenia w pozostałym materiale dowodowym, w tym były niewiarygodne w świetle ustalenia, że rodzice uczestnika postępowania przekazali uczestnikom kwotę 21.000 złotych na zakup lokalu. Gdyby uczestnik wówczas dysponował jakąkolwiek kwotą to z pewnością nie mieliby potrzeby zwracania się o pomoc finansową do rodziców.

Sąd zważył:

Wniosek o zniesienie współwłasności zasługiwał na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 195 k.c. własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną (art. 196 § 1 k.c.) Stosownie do art. 197 k.c. domniemywa się, że udziały współwłaścicieli są równe. W myśl art. 210 zd. 1 k.c. każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

W wyniku przeprowadzonego postępowania dowodowego ustalono, że uczestnicy postępowania, będąc stanu wolnego, dokonali zakupu nieruchomości w udziałach po 1/2. W oparciu o niekwestionowaną opinię biegłego sądowego ustalono, że wartość rynkowa nieruchomości wyniosła 143.000 złotych. Z uwagi na obciążenie hipoteczne wartość nieruchomości stanowi kwotę 49.851,98 złotych.

W oparciu o przeprowadzone postępowanie dowodowe ustalono, że wnioskodawczyni B. G. poczyniła nakłady ze swego majątku osobistego na lokal wspólny o łącznej wartości 30.945,30 złotych z tytułu dokonanej spłaty rat kredytu. W związku z powyższym uczestnik postępowania zobowiązany jest do zwrotu połowy tej kwoty, tj. kwoty 15.472,85 złotych.

Zważono, że wnioskodawczyni wniosła o rozliczenie korzyści uzyskiwanych przez uczestnika postępowania w związku z użytkowaniem wspólnej nieruchomości od momentu ustania małżeństwa wskazując, że od rozwodu wyłączenie uczestnik postępowania korzysta z tego mieszkania, jednakże nie wskazała wysokości tego roszczenia oraz nie złożyła żadnych wniosków dowodowych dla jego wykazania.

Jednocześnie ustalono, że uczestnik postępowania T. G. (1) poczynił nakłady ze swego majątku osobistego na lokal wspólny o łącznej wartości 11.649,92 złotych z tytułu zapłaty opłat podstawowych związanych z utrzymaniem lokalu. Uznano, że nie zasługiwała na rozliczenie kwota wynikająca z zapłaty pozostałych należności, tj. z tytułu wywozu nieczystości i centralnego ogrzewania albowiem opłaty te były związane z korzystaniem z nieruchomości, a jak ustalono (i co nie było sporne) wnioskodawczyni z lokalu w przedmiotowym okresie nie korzystała. W związku z powyższym wnioskodawczyni zobowiązana jest do zwrotu połowy tej kwoty, tj. kwoty 5.824,96 złote.

Uznano, że własność nieruchomości winna zostać przyznana wnioskodawczyni albowiem ona jest zobowiązana z tytułu zawartej umowy kredytu obciążającego nieruchomość, sama dokonuje spłaty kredytu, a uczestnik wnosił o przyznanie mu prawa do lokalu nie w celu dalszego w nim zamieszkiwania, a celem jego sprzedaży i kupna mniejszego lokalu.

Spłata należna uczestnikowi postępowania wyniosła 15.278,30 złotych, jako udział w wysokości 1/2 w prawie własności nieruchomości, uwzględniający rozliczenie poniesionych nakładów. Obliczenia dokonano w ten sposób, że kwotę 49.851,98 złotych, stanowiącą wartość nieruchomości, podzielono przez dwa, od otrzymanej kwoty 24.925,99 złotych odjęto połowę nakładów poczynionych przez wnioskodawczynię, tj. kwotę 15.472,65 złotych i dodano połowę nakładów poczynionych przez uczestnika, tj. kwotę 5.824,96 złotych.

Wobec powyższego, na podstawie art. 210 k.c., orzeczono jak w sentencji postanowienia.

Na mocy art. 212 § 2 i 3 k.c. orzeczono w zakresie spłaty należnej uczestnikowi postępowania, termin płatności ustalając z uwzględnieniem sytuacji majątkowej i rodzinnej uczestników postępowania oraz biorąc pod uwagę wolę sprzedaży lokalu i fakt, że uczestnikowi został przyznany lokal socjalny.

Wobec faktu, że lokal zajmuje uczestnik postępowania orzeczono jak w punkcie 5 sentencji postanowienia.

Zgodnie z treścią art. 14 ust. 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Tekst jednolity: Dz.U. z 2016 roku, poz. 1610) sąd ma obowiązek badania z urzędu, czy zachodzą przesłanki do otrzymania lokalu socjalnego przez osoby podlegające eksmisji i orzeka o uprawnieniu do otrzymania takiego lokalu biorąc pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania przez te osoby z lokalu oraz ich szczególną sytuację materialną i rodzinną, przy czym nie może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego wobec osób spełniających kryteria określone w art. 14 ust. 4 ustawy. Przyznając uczestnikowi uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego wzięto pod uwagę, że uczestnik w dobrej wierze wszedł w posiadanie przedmiotowego lokalu i korzystał z niego w sposób właściwy, dbając o lokal, czyniąc na niego nakłady oraz zamieszkuje go wraz z uczącą się jeszcze córką. Na mocy art. 14 ust. 6 ustawy nakazano wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Tekst jednolity: Dz.U. z 2016 r., poz. 623) biorąc pod uwagę trudną sytuację majątkową uczestników postępowania.