Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 maja 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił przyznania ubezpieczonemu M. M. (1) prawa do wcześniejszej emerytury ze względu na nieudokumentowanie 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy powołał się na przepisy art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm., dalej jako: „ustawa emerytalna”) i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm., dalej jako: „rozporządzenie z 1983 r.”).

Ubezpieczony złożył odwołanie od tej decyzji, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do emerytury. Wskazał, że jego praca była wykonywana w szczególnych warunkach.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując dotychczasowe stanowisko.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Wnioskodawca M. M. (1) (ur. dnia (...)), dnia 20 maja 2013 r. złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury w wieku obniżonym ze względu na pracę w warunkach szczególnych. Organ rentowy uznał za udokumentowany staż ubezpieczeniowy na dzień 1 stycznia 1999 roku w wymiarze 30 lat, 10 miesięcy i 17 dni. Do okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych zaliczono ubezpieczonemu okres pracy od 1971 do 1973 r. i od 1981 do 1985 r., łącznie w wymiarze 6 lat i 9 miesięcy. Ubezpieczony nie należy do OFE.

( okoliczności bezsporne)

Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe w celu ustalenia okresów pracy w warunkach szczególnych. Wnioskodawca, oprócz już wyżej wskazanego okresu, również będąc zatrudnionym w Wojewódzkim Związku(...)w B. od 16 czerwca 1985 r. do 30 września 1989 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w warunkach szczególnych na stanowisku maszynisty ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych. W tym okresie obsługiwał on koparkę typu O.. Wykonywał przy jej pomocy wykopy, układanie rur do wykopów, zasypywanie wykopów, ładowanie ziemi na samochody. Dnia 13 listopada 1983 r. wnioskodawcy przyznano stosowne uprawnienia do obsługi ciężkich maszyn budowlanych i drogowych, to jest koparek jednonaczyniowych i koparko-spycharek. Od dnia 2 października 1989 r. wnioskodawca jest zatrudniony w (...) Sp. z o.o. w B.. W okresie od początku zatrudnienia w tym zakładzie do 31 grudnia 1998 r. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracę w warunkach szczególnych na stanowisku operatora koparki, która należy do kategorii prac wykonywanych przez maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych w rozumieniu rozporządzenia z 1983 r.

Dowody: świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych – k. 8 akt rentowych; zaświadczenie – k. 9 akt rentowych; zaświadczenie – k. 12 akt sądowych; zeznania świadków H. K., R. N., Z. B., Z. J., M. M. (2) oraz G. R., przesłuchanie odwołującego – zapis A/V płyta CD na k. 37 akt sądowych.

Sąd uznał za wiarygodne dokumenty znajdujące się w aktach emerytalno-rentowych ZUS, gdyż żadna ze stron nie zakwestionowała ich autentyczności i nie było wątpliwości co do prawdziwości zawartych w nich treści. Sąd uznał zeznania świadków za wiarygodne. Zeznania te były jasne, logiczne i korespondowały z dokumentami pracowniczymi oraz zeznaniami odwołującego. Dokładnie określono w nich charakter pracy wykonywanej w trakcie zatrudnienia przez ubezpieczonego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 184. ust 1 ustawy emerytalnej ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli: 1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz 2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27. Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w tym funduszu na dochody budżetu państwa za pośrednictwem Zakładu. Na podstawie art. 32 ust 1 cytowanej ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym, czyli w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn. Dla celów ustalenia uprawnień emerytalnych za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Przepisy rozporządzenia z 1983 r. mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Wnioskodawca swoje roszczenie wywodził z treści art. 32 ustawy emerytalnej, wobec czego warunkiem uzyskania przez niego prawa do emerytury jest wykazanie, iż spełnia następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiety i 60 lat dla mężczyzny i ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach wymienionej w Wykazie A, stanowiącym załącznik do powołanego rozporządzenia. Praca w szczególnych warunkach musi być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Spór w niniejszej sprawie dotyczył wykazania przez wnioskodawcę wymaganego powołanym przepisem stażu pracy w warunkach szczególnych. W ocenie Sądu wnioskodawca trafnie zarzuca, iż sporny okres pracy na stanowisku operatora koparki, a więc maszynisty ciężkiej maszyny budowlanej winien zostać uznany za okres pracy w warunkach szczególnych, uprawniający do uzyskania świadczenia w obniżonym wieku emerytalnym. Istotnie bowiem zgromadzony sprawie materiał dowodowy wykazał, że wnioskodawca pracował stale i w pełnym wymiarze czasu na stanowisku, na którym wykonywał pracę tożsamą do tej wykonywanej przez maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych. W analizowanym przypadku należy więc przyznać rację wnioskodawcy, że w okresie przynajmniej 15-letnim był on narażony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na zajmowanym stanowisku na działanie szkodliwych warunków uzasadniających przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury. Praca wnioskodawcy w spornych okresach na stanowisku operatora koparki powinna być jako praca maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych, o której mowa w wykazie A, w dziale V pod poz. 3 rozporządzenia z 1983 r. zaliczona do stażu pracy w warunkach szczególnych przez co wnioskodawca legitymuje się wymaganym 15-letnim stażem pracy w warunkach szczególnych. Spełnia zatem przesłanki do uzyskania prawa do emerytury w oparciu o art. 32 ust. 1 ustawy emerytalnej.

W świetle dokonanych w niniejszej sprawie ustaleń dowodowych, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do emerytury od dnia 1 maja 2013 r., to jest pierwszego dnia miesiąca, w którym złożył on wniosek o to świadczenie.

W punkcie 2 wyroku Sąd zgodnie z przepisem art. 118 ust. 1a ustawy emerytalnej z urzędu orzekł w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. W okolicznościach przedmiotowej sprawy brak było podstaw do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego. Występujące ograniczenia dowodowe w postępowaniu przed organem rentowym stały bowiem na przeszkodzie właściwej ocenie uprawnień emerytalnych ubezpieczonego i z tego względu konieczne było przeprowadzenie pełnego postępowania dowodowego przed Sądem.

Ubezpieczony w postępowaniu przed Sądem był zastępowany przez radcę prawnego i z tego względu należy mu się zwrot kosztów poniesionych na jego ustanowienie, gdyż zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Zgodnie z § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu stawki minimalne wynoszą 60 zł, w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego. Zasądzając opłatę za czynności radcy prawnego z tytułu zastępstwa prawnego, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika, a także charakter sprawy i wkład pracy pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia, przy czym opłata ta nie może być wyższa niż sześciokrotna stawka minimalna ani przekraczać wartości przedmiotu sprawy. W niniejszej sprawie nakład pracy pełnomocnika z wyboru uzasadnia zasądzenia kwoty w wysokości dwukrotnej stawki minimalnej. Z tego względu Sąd zasądził od organu rentowego koszty pełnomocnika strony przeciwnej w wysokości 120 zł.

SSO Joanna Siupka-Mróz