Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 22 września 2016 roku, wydanym w sprawie
z powództwa M. M. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą
w Ł. o zapłatę 6 997,30 zł, Sąd Rejonowy w Płocku w pkt I. uchylił wyrok zaoczny Sądu Rejonowego w Płocku z dnia 22.03.2016 r. w sprawie o sygn. akt V GC 1212/15 w pkt I w zakresie kwoty 5 879,80 zł, odsetek od niej oraz kosztów procesu i w tej części powództwo oddalił; w pkt II. w pozostałym zakresie wyrok zaoczny Sądu Rejonowego
w P. z dnia 22.03.2016 r. w sprawie o sygn. akt V GC 1212/15 utrzymał w mocy; w pkt III. zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 849,75 zł tytułem zwrotu kosztów procesu; w pkt IV. nakazał zwrócić pozwanej ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Płocku kwotę 50 zł tytułem nadpłaconej opłaty od sprzeciwu, sygn. akt V GC 1212/15 (wyrok k. 187-188, uzasadnienie k. 194-201).

Apelację od wyroku złożyły obie strony procesu.

Powódka zaskarżyła wyrok w części, tj. w pkt I uchylającym wyrok zaoczny
w zakresie kwoty 5879,80 zł, odsetek od niej i kosztów procesu i oddalający w tej części pozew oraz w pkt III, w którym zasądzono od powódki kwotę 849,75 zł zarzucając:

a) w zakresie oddalenia pozwu co do roszczenia zapłaty 916,60 zł:

- naruszenie prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez sprzeczność z zebranym materiałem dowodowym ustalenia, że pozwana ( powinno być powódka) już w dniu 24 listopada 2014 r. otrzymała wiążącą instrukcję likwidacji ładunku, w sytuacji gdy
z korespondencji prowadzonej na komunikatorze wynikało, że stanowczą instrukcję takiego postępowania powódka otrzymała od spedytora najwcześniej 1 grudnia 2014 r. o godzinie 9.12 w sytuacji, gdy pomiędzy 24 listopada a 1 grudnia 2014 r. trwały ustalenia pomiędzy pozwanym a jego klientem co do wydania takiej instrukcji.
W konsekwencji błędnej subsumcji naruszono przepisy prawa materialnego poprzez błędne zastosowanie 58 ust. 1 pkt 1 oraz 58 ust. 2 ustawy Prawo przewozowe;

- naruszenie art. 54 ust. 3 Prawa przewozowego poprzez jego niezastosowanie
w sytuacji, gdy z mocy tego przepisu przysługiwało powódce roszczenie do pozwanego o zwrot kosztów wykonania instrukcji utylizacji ładunku, i którą to należność udokumentowano fakturą nr (...), przy czym to, że ładunek nie nadawał się do sprzedaży wynikało zarówno z zeznań świadka B. Z., jak i z kwitu przekazania odpadu nr (...) załączonego do pozwu, a także
z instrukcji samego pozwanego, co Sąd I instancji pominął i co uzasadnia zarzut naruszenia art. 233 §1 k.p.c.;

b) w zakresie oddalenia pozwu co do roszczenia zapłaty utraconych korzyści w wysokości 4963,20 zł :

- naruszenie art. 233 §1 k.p.c. w zw. z art. 299 i 232 oraz art. 230 k.p.c. poprzez pominięcie dowodu z przesłuchania strony, której wyjaśnienia i podane w nich fakty nie były kwestionowane przez pozwanego i bezpodstawne odmówienie mocy środkowi dowodowemu w postaci zeznań stron, a także art. 228 §1 k.p.c. poprzez uznanie, iż wiadomości powszechnie dostępne takie jak cena paliwa, spalanie paliwa przez pojazdy ciężarowe i odległość pomiędzy miejscowościami C. w Polsce i S. w Bułgarii wymagają specjalistycznej wiedzy w sytuacji, gdy wiadomości te są powszechnie dostępne w publicznych źródłach, tym samym obliczenie szkody powódki polegało wyłącznie na działaniach rachunkowych nie wymagających specjalnej wiedzy;

Na okoliczność notoryjności danych takich, jak cena paliwa w listopadzie 2014 r., odległości pomiędzy C. a S. oraz spalania paliwa przez pojazdy ciężarowe powódka przedstawiła dowody w postaci przykładowych wydruków ze stron internetowych (...)
i (...) oraz (...)
i wniosła o przeprowadzeni tych dowodów wskazując, że ich powołane okazało się konieczne na etapie postępowania apelacyjnego jako, że o tym, iż okoliczności te nie były przez Sąd Rejonowy traktowane jako notoryjne powódka powzięła wiedzę dopiero po otrzymaniu uzasadnienia wyroku.

Zarzucając powyższe powódka wniosła o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez utrzymanie w mocy wyroku zaocznego w całości i zasądzenie jak w pozwie, a także zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje względnie uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji
(apelacja powódki k.204-209).

Powódka wniosła o oddalenie apelacji pozwanej i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego (odpowiedź na apelację k. 242-243).

Pozwana zaskarżyła wyrok w części utrzymującej w mocy wyrok zaoczny Sądu Rejonowego w Płocku z dnia 22 marca 2016 r., sygn. akt V GC 1212/15 oraz rozstrzygającej o kosztach procesu zarzucając:

I. naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, tj.:

1) art.207 §3 k.p.c. poprzez niezobowiązanie pozwanej do złożenia dalszego pisma przygotowawczego, w którym mogłaby się odnieść do twierdzeń, zarzutów i dowodów wskazanych przez powoda w piśmie procesowym z dnia 29 czerwca 2016 r., podczas gdy twierdzenia, zarzuty i dowody wskazane przez powoda uzasadniały zobowiązanie pozwanej z urzędu do złożenia pisma przygotowawczego, w konsekwencji pozwana została pozbawiona możliwości wyjaśnienia istotnych w sprawie okoliczności, zaś stan faktyczny został ustalony w sposób wadliwy;

2) art.207 §3 k.p.c. w zw. z art. 207 §6 k.p.c. poprzez bezpodstawne nieuwzględnienie wniosku, który został złożony zarówno w piśmie procesowym z dnia 7 września 2016 r., jak i na rozprawie w przedmiocie wyrażenia przez sąd zgody na złożenie pisma przygotowawczego, w którym pozwana mogłaby się odnieść do twierdzeń, zarzutów i dowodów powoda zawartych w piśmie procesowym z dnia 29 czerwca 2016 r., podczas gdy twierdzenia, zarzuty wskazane przez powoda uzasadniały złożenie pisma przygotowawczego, w konsekwencji pozwana została pozbawiona możliwości wyjaśnienia istotnych w sprawie okoliczności, zaś stan faktyczny został ustalony w sposób wadliwy;

3) art. 207 §3 k.p.c. w zw. z art. 207§ 7 k.p.c. poprzez:

a) bezpodstawne nieuwzględnienie wniosku, który został złożony w piśmie procesowym z dnia 7 września 2016 r., w przedmiocie wyrażenia przez sąd zgody na złożenie pisma przygotowawczego, w którym pozwana mogłaby się odnieść do twierdzeń, zarzutów i dowodów wskazanych przez powoda w piśmie procesowym
z 29 czerwca 2016 r., podczas gdy twierdzenia, zarzuty i dowody wskazane przez powoda uzasadniały złożenie pisma przygotowawczego, w konsekwencji pozwana został pozbawiona możliwości wyjaśnienia istotnych w sprawie okoliczności, zaś stan faktyczny został ustalony w sposób wadliwy;

b) uznanie, że pismo przygotowawcze pozwanej (zawierające wniosek o zezwolenie na jego złożenie) zostało złożone „w toku sprawy”, podczas gdy pismo zostało złożone do sądu w dniu 7 września 2016 r., tj. przed pierwszym posiedzeniem wyznaczonym na rozprawę, w konsekwencji pismo zostało bezpodstawnie zwrócone;

c) bezpodstawny zwrot pisma procesowego z dnia 7 września 2016 r., w którym pozwana odniosła się do twierdzeń, zarzutów i dowodów wskazanych przez powoda, zawartych w piśmie procesowym z dnia 29 czerwca 2016 r., podczas gdy twierdzenia, zarzuty i dowody wskazane przez powoda uzasadniały wydanie stosownego postanowienia i uwzględnienie pisma przygotowawczego, w konsekwencji pozwana została pozbawiona możliwości wyjaśnienia istotnych w sprawie okoliczności, zaś stan faktyczny został ustalony w sposób wadliwy;

4) art. 165 §2 k.p.c. poprzez uznanie, że pismo z dnia 7 września 2016 r. nie wpłynęło do sądu, podczas gdy oddanie pisma procesowego w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe jest równoznaczne z wniesieniem go do sądu, w konsekwencji pozwana została pozbawiona możliwości wyjaśnienia istotnych w sprawie okoliczności, zaś stan faktyczny został ustalony w sposób wadliwy;

5) art. 233§ 1 k.p.c. poprzez wyciągnięcie sprzecznych i nielogicznych wniosków
z wybiórczo rozważonego materiału dowodowego i uznanie, że A. W. działająca w imieniu pozwanej nie była upoważniona do składania oświadczeń woli o charakterze materialno-prawnym, w tym oświadczenia
o potrąceniu, podczas gdy ww. osoba była należycie upoważniona do składania oświadczeń woli o charakterze materialno-prawnym, w tym oświadczenia o potrąceniu wobec powoda, w konsekwencji stan faktyczny został ustalony w sposób wadliwy

oraz dodatkowo:

- art. 232 zd. 2 k.p.c. poprzez niedopuszczenie z urzędu dowodu w postaci pełnomocnictwa z dnia 30 września 2014 r., podczas gdy sąd wiedział o istnieniu dowodu (załącznik do pisma procesowego z dnia 7 września 2016 r. oraz poinformowanie sądu o tym fakcie na rozprawie), dowód był kluczowy i zachodziły wyjątkowe okoliczności uzasadniające dopuszczenie ww. dowodu z urzędu;

- art. 98 §1 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. poprzez nieprawidłowe wyliczenie kosztów procesu;

II. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 499 k.c. w zw. z art. 498 §1 k.c. poprzez uznanie, że A. W. działająca w imieniu pozwanej nie była upoważniona do składania oświadczeń woli o charakterze materialno-prawnym,
w tym oświadczenia o potrąceniu, podczas gdy ww. osoba była należycie upoważniona do składania oświadczeń woli o charakterze materialno-prawnym, w tym oświadczenia o potrąceniu wobec powoda, w konsekwencji sąd bezpodstawnie przyjął, iż oświadczenie o potrąceniu z dnia 31 marca 2015 r. nie było skuteczne.

Zarzucając powyższe pozwana wniosła o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez:

1. uchylenie wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Płocku z dnia 22 marca 2016 r., sygn. akt V GC 1212/15, także co do kwoty 1117,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od tej kwoty od dnia 13 stycznia 2015 r. do dnia zapłaty i oddalenie powództwa także w tym zakresie;

2. zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych;

ewentualnie wniosła o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie
o kosztach postępowania apelacyjnego.

Na podstawie art. 380 k.p.c. w zw. z art. 162 k.p.c. pozwana wniosła o:

1) zmianę postanowienia sądu I instancji z dnia 08 września 2016 r. w przedmiocie niewyrażenia zgody na złożenie pisma przygotowawczego w ten sposób, by zezwolić pozwanej na złożenie pisma przygotowawczego;

2) uchylenie zarządzenia sądu z dnia 21 września 2016 r. w przedmiocie zwrotu pisma procesowego z dnia 7 września 2016 r. i uwzględnienie pisma procesowego z dnia 7 września 2016 r.

Ponadto pozwana powołała nowy dowód w postaci potwierdzenia nadania z dnia 7 września 2016 r. na okoliczność skutecznego złożenia pisma procesowego z dnia 7 września 2016 r. do sądu I instancji w dniu 7 września 2016 r. ( apelacja k.218-225).

Pozwana, w odpowiedzi na apelację powódki, wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego (odpowiedź na apelacje k. 247-251).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Obie apelacje nie zasługują na uwzględnienie.

Przedmiotowa sprawa podlegała rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym uregulowanym w art. 505 ¹ k.p.c. - art. 505 ¹⁴ k.p.c.

Wobec rozpoznania sprawy w postępowaniu uproszczonym, Sąd Okręgowy na podstawie art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. ogranicza uzasadnienie jedynie do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku w postępowaniu odwoławczym z przytoczeniem przepisów prawa.

Apelacja powódki jest bezzasadna. W ocenie Sądu Okręgowego, zarzuty podniesione przez Skarżącą nie zasługują na uwzględnienie. Rozstrzygnięcie Sądu I instancji pozostaje
w zgodzie z poczynionymi ustaleniami w zakresie stanu faktycznego sprawy i koresponduje ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Sąd Okręgowy w pełni podziela argumentację faktyczną i prawną Sądu Rejonowego, przyjmując ustalenia faktyczne za własne.

Wbrew zarzutowi apelacji Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, że powódka w dniach od 24.11.2014 roku do 05.12.2014 roku prowadziła rozmowy z pracownikiem pozwanej
w sprawie dalszego postępowania z nieprzyjętym przez odbiorcę towarem w postaci pomidorów, który przechowywany był w pojeździe powódki, a jednocześnie, że już w dniu 24.11.2014 roku pracownik pozwanej wskazał, że towar ten jest do dyspozycji powódki. Okoliczności te w żadnym razie wzajemnie się nie wykluczają. Strona powodowa prowadziła z pozwaną dalsze rozmowy choć, jak trafnie ustalił Sąd Rejonowy, mogła już w dniu 24.11.2014 roku, wobec oświadczenia pracownika reprezentującego pozwaną, cyt. „a niestety pomidor jest do Pani dyspozycji” (k.30) przystąpić do likwidacji towaru.

Zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Co do zasady, za przedmiot dowodu uznaje się fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.). Wszechstronne rozważenie zebranego materiału oznacza zaś uwzględnienie wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu oraz wszystkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych środków dowodowych, a mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności (stanowisko takie zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 czerwca 2003 roku, V CKN 417/01, LEX nr 157326).

W rozpoznawanej sprawie, wbrew zarzutowi apelacji, brak jest podstaw do przyjęcia, że rozstrzygnięcie Sądu I instancji jest sprzeczne z tymi okolicznościami, które zostały ustalone w toku postępowania.

Sąd Rejonowy nie naruszył również przepisu art. 58 ust. 1 pkt 1 i ust 2 ustawy z dnia 15.11.1984 r. - Prawo przewozowe (tj. Dz. U. z 2015 r., poz. 915) uznając, że w pierwszej kolejności powódka powinna podjąć starania zmierzające do sprzedania towaru, a gdyby to nie było możliwe, powinna towar zutylizować. Nie budzi wątpliwości, że od przewoźnika należy oczekiwać działań podjętych z zachowaniem należytej staranności przy uwzględnieniu zawodowego charakteru prowadzonej przez niego działalności (art.355 §2 k.c.). Kilkudniowe oczekiwanie przez powódkę na dalsze decyzje pozwanej w sytuacji, gdy już w dniu 24.11.2014 r. otrzymała jednoznaczną informację, że towar jest do jej dyspozycji, zważywszy na okoliczność, że nieodebrany towar (pomidory) był towarem łatwo ulegającym zepsuciu,
z całą stanowczością, w stanie faktycznym niniejszej sprawy, nie może być uznane za dochowanie przez powódkę jako przewoźnika należytej staranności w rozumieniu powołanego przepisu, co prowadzi do uznania stanowiska Sądu I instancji
o braku podstaw do przyznania powódce zwrotu kosztów poniesionych w związku z utylizacją pomidorów (916,00 zł) za w pełni uzasadnione. W konsekwencji bezzasadny okazał się zarzut powódki dotyczący naruszenia art. 54 ust. 3 prawa przewozowego poprzez jego niezastosowanie w niniejszej sprawie.

Sąd Rejonowy oddalając powództwo w zakresie kwoty 4 963,20 zł, dochodzonej z tytułu korzyści utraconych przez powódkę w skutek niemożności korzystania z posiadanego przez nią pojazdu, wbrew zarzutowi apelacji, nie naruszył art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 299 i 232 k.p.c. oraz art. 230 k.p.c. poprzez pominięcie dowodu z przesłuchania strony. Sąd Rejonowy na rozprawie w dniu 8 września 2016 roku dopuścił dowód z przesłuchania stron
i przeprowadził ten dowód, ograniczając go do przesłuchania powódki (art. 302 § 1 k.p.c.), między innymi na okoliczność wielkości szkody. Sąd I instancji, zważywszy na fakt, iż był to jedyny dowód zgłoszony przez powódkę na wskazaną okoliczność, a strona pozwana, wbrew twierdzeniu apelującej ani okoliczności powstania szkody, ani też wysokości szkody nie przyznała, wnosząc konsekwentnie w toku całego procesu o oddalenie powództwa, zasadnie uznał, iż to powódka nie sprostała obowiązkowi wynikającemu z art. 6 k.c., bowiem nie udowodniła podstaw faktycznych dochodzonego roszczenia. W tym miejscu zaznaczyć należy, iż zestawienie wysokości szkody znajdujące się na karcie 41 akt sprawy, nieopatrzone podpisem nie stanowi dokumentu prywatnego, a zatem nie jest środkiem dowodowym, czego apelująca zdaje się nie zauważać.

Chybiony okazał się zarzut naruszenia art. 228 § 1 k.p.c. bowiem kryterium oceny czy dany fakt ma charakter faktu powszechnie znanego musi być zawsze obiektywne a nie subiektywne. W ocenie Sądu Okręgowego wskazane przez powódkę okoliczności, takie jak ceny paliwa w 2014 r., spalanie paliwa przez samochody ciężarowe a nawet odległość pomiędzy C. a S. takiego charakteru nie mają i niewątpliwie wymagały wykazania przez stronę powodową, co w niniejszym procesie nie nastąpiło. Dlatego też wnioski dowodowe zgłoszone na te okoliczności w apelacji powódki Sąd odwoławczy pominął na podstawie art. 381 k.p.c. jako spóźnione.

Nieuzasadniona jest również apelacja strony pozwanej. Sąd Rejonowy, wbrew zarzutowi pozwanej, nie naruszył przepisu art. 207 § 3, § 6, § 7 k.p.c. zwracając zarządzeniem z dnia 21 września 2016 roku pismo procesowe pełnomocnika pozwanej z dnia 7 września 2016 roku, do złożenia którego strona nie była uprawniona. Bezzasadnie również pozwana twierdzi, że została pozbawiona możliwości wyjaśnienia istotnych w sprawie okoliczności
wobec nieuwzględnienia przez Sąd I instancji na rozprawie w dniu 8 września 2016 roku, jako spóźnionego, jej wniosku o zakreślenie terminu do ustosunkowania się do pisma procesowego pełnomocnika powódki z 29 czerwca 2016 roku. Strona skarżąca wydaje się nie zauważać, iż w niniejszej sprawie wydany został wyrok zaoczny, od którego złożyła sprzeciw, a ten winien spełniać wymogi określone w art. 344 § 2 k.p.c.

Nie doszło także do zarzucanego w apelacji naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wyciągnięcie sprzecznych i nielogicznych wniosków z wybiórczo rozważonego materiału dowodowego i uznanie, że A. W. działająca w imieniu pozwanej nie była upoważniona do składania oświadczeń woli o charakterze materialno-prawnym, w tym oświadczenia o potrąceniu. Skoro pozwana nie złożyła do akt sprawy pełnomocnictwa upoważniającego A. W. – swego analityka finansowego - do składania w imieniu pozwanej oświadczeń o charakterze materialno-prawnym, a taki charakter ma oświadczenie o potraceniu wierzytelności, to zasadnie Sąd Rejonowy stwierdził, iż pozwana nie wykazała, że A. W. była umocowana do składania w jej imieniu oświadczenia o potrąceniu wierzytelności zaś oświadczenie o potrąceniu złożone przez A. W. w dniu 31.03.2015 r. jest prawnie bezskuteczne.

W konsekwencji chybione okazały się również zarzuty dotyczące naruszenia prawa materialnego, tj. art. 499 k.c. w związku z art. 498 § 1 k.c.

Wbrew stanowisku skarżącej brak było podstaw, aby Sąd I instancji stosując art. 232 zdanie 2 k.p.c. dopuścił z urzędu dowód z dokumentu w postaci pełnomocnictwa z dnia 30 września 2014 roku. Powołany przepis daje Sądowi uprawnienie – sąd może dopuścić dowód nie wskazany przez stronę – jednakże z uprawnienia tego Sąd powinien korzystać tylko
w wyjątkowych wypadkach, a takim z całą pewnością nie jest sytuacja, kiedy strona jest reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, co ma miejsce w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy na podstawie art. 381 k.p.c. pominął, jako spóźniony, wniosek dowodowy zgłoszony w apelacji przez stronę pozwaną.

Sąd odwoławczy nie stwierdził wadliwości zaskarżonego wyroku w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu. Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował przepis art. 100 zdanie 1 k.p.c. Zaznaczyć należy, iż łączne koszty procesu wyniosły 2909 zł, w tym koszty poniesione przez stronę powodową 1567 zł (350 zł – uiszczona opłata od pozwu, 1200 zł - koszty zastępstwa procesowego, 17 zł -opłata skarbowa).

W tym stanie rzeczy, wobec bezzasadności wskazanych zarzutów, sformułowanych przez apelujących Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił obie apelacje.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 100 k.p.c.

w związku z art. 391 § 1 k.p.c.