Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lutego 2017r.

Sąd Rejonowy w Toruniu – Wydział I Cywilny

w składzie:

przewodniczący: SSR Maciej J. Naworski

protokolant: sekretarz sądowy Irena Serafin

po rozpoznaniu dnia 7 lutego 2017r.,

w T.

na rozprawie

sprawy

z powództwa K. W.

przeciwko Skarbowi Państwa – Aresztowi Śledczemu w T.

o zapłatę

1.  oddala powództwo,

2.  nie obciąża powoda kosztami postepowania,

3.  przyznaje adwokatowi M. L. ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Toruniu wynagrodzenie w wysokości 2.952zł ( dwa tysiące dziewięćset pięćdziesiąt dwa złote ) tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielnej powodowi z urzędu

4.  obciąża Skarb Państwa kosztami postępowania.

Sygn. akt IC 1495/15

UZASADNIENIE

K. W. domagał się od Skarbu Państwa – Aresztu Śledczego w T. 10.000zł zadośćuczynienia za zarażenie go wszawicą i 10.000zł za przetrzymywanie go w celach, które były przeludnione, niedoświetlone i duszne. Obywanie kary pozbawienia wolności wiązało się zatem z wywołaniem u niego choroby i godziło w jego dobra osobiste co uzasadnia żądanie.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa kwestionując fakty przytoczone przez powoda.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

1. Przed przystąpieniem do zasadniczych rozważań należy poczynić następujące uwagi ogólne.

Po pierwsze, Skarb Państwa działa w procesach wytaczanych przeciwko niemu poprzez stationes fisci a zatem wyodrębnione jednostki organizacyjne, z których działalnością wiąże się dochodzone roszczenie. Skoro zatem, zgodnie z twierdzeniami powoda, jego dobra osobiste doznały uszczerbku w związku z działaniami Aresztu Śledczego w T. to ta właśnie statio fisci reprezentowała interesy Skarbu Państwa w procesie. Po drugie, na potrzeby uzasadnienia wyroku zbędne jest przeprowadzanie szczegółowej analizy pojęcia dóbr osobistych i wykładni przepisów art. 23 i 24 k.c. Wystarczy ograniczyć się do stwierdzenia, że dobra osobiste przysługują każdemu człowiekowi niezależnie od oceny jego zachowania z punktu wiedzenia prawa karnego i podlegają jednakowej ochronie cywilnej. Z kolei zdrowie, wolność i godność zostały expressis verbis wymienione w art. 23 k.c. wobec czego nie rodzi kwestii, że mają one charakter dóbr osobistych.

Po trzecie, naruszenie dóbr osobistych rodzi obowiązek odszkodowania. Zgodnie bowiem z art. 448 k.c. w razie naruszenia dobra osobistego pokrzywdzonemu przysługuje w stosunku do sprawcy roszczenie o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie stanowi natomiast odszkodowanie za szkodę niematerialną, do której mają zastosowanie wprost wszystkie przepisy dotyczące odszkodowania chyba, że w grę wchodzi uregulowanie szczególne.

Po czwarte, wywołanie choroby także jest przesłanką żądania zadośćuczynienia ( art. 444 § 1 w związku z art. 445 § 1 k.c.

Po piąte, Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przy wykonywaniu władzy publicznej na zadzie ryzyka ( art. 417 k.c. ); organizacja więziennictwa należy zaś do tej sfery.

Po szóste, w świetle art. 6, 24 § 1 i 448 k.c. ciężar dowodu rozkładał się na obie strony procesu. Powód powinien bowiem udowodnić fakt zdarzenia naruszającego dobra osobiste, powstania szkody niemajątkowej oraz występowania zwykłego związku przyczynowego pomiędzy szkodą a zdarzeniem, o którym mowa. Na pozwanym spoczywał z kolei onus probandi w zakresie wykazania, że jego działanie było legalne, ponieważ powołany ostatnio przepis wprowadza domniemanie, że naruszenie dobra osobistego jest wynikiem zachowania bezprawnego ( praesumptio iuris tantum ).

Po siódme, de lege lata proces cywilny jest kontradyktoryjny i obowiązuje w nim zasada prawdy formalnej. Z tego względu to na stronach spoczywa ciężar przeprowadzenia postępowania oraz ryzyko niepowodzenia i zaniechania w tym zakresie.

Po ósme wreszcie, sąd jest ściśle związany pozwem i nie może orzekać ani o innym żądaniu, niż sformułowane przez powoda ani też o innych faktach, niż przytoczone w uzasadnieniu pozwu ( art. 321 § 1 k.p.c. ).

2. Powództwo podlegało oddaniu, ponieważ strona powodował nie sprostała obowiązkowi udowodnienia podstawy faktycznej żądania.

Powód twierdził, że został zarażony wszawicą, przy czym jej źródłem miały być gołębie bytujące w oknach Aresztu Śledczego w T..

Biegły wykluczył jednak, aby powód miał wszy jak i ewentualność opisanej w pozwie drogi zarażenia tymi pasożytami ( k. 118 – 119 ). Opinia miała natomiast walor wiarygodności; była bowiem jasna i konkretna a strony jej nie kwestionowały

Skoro zatem powód nie wykazał, że chodziło o wszy, żądanie odszkodowania nie było uzasadnione.

Na marginesie Sąd zaznacza, że prawdopodobieństwo wystąpienia określonego zdarzenia nie stanowi jego dowodu. Biegły nie zdiagnozował zaś u powoda choroby skórnej, lecz świąd o nieokreślonej etiologii ( k. 119 ), który, nota bene, był leczony prawidłowo ( k. 119 ), a który mógł być skutkiem infekcji świerzbowcowej, lecz nie musiał mieć takiej przyczyny.

Nie było zatem podstaw do przyjęcia, że pozwany wywołał u powoda chorobę.

3. Nie potwierdziła się także teza, że pozwany osadził powoda w przeludnionych celach. Porównanie listy pomieszczeń, w których przebywał powód z liczbą osób, które w nich zamykano ( k. 105 – 106 ) prowadzi do wniosku, że limity powierzchni, przewidziane w art. art. 110 § 2 in princ. k.k.w. nie zostały w przypadku powoda przekroczone.

Przedłożone dokumenty nie budził natomiast wątpliwości i nie były podważane przez stronę powodową.

Żądanie trafiało więc w próżnię.

4. Powodowi nie udało się także udowodnić, że w Areszcie nie było należytego oświetlenia ani wentylacji. Nie przeprowadził bowiem w tym zakresie żadnego miarodajnego dowodu. Przesłuchanie powoda było zaś niewystarczające do dokonania tego typu ustaleń. Przesądzenie czy światło ma właściwe natężenie oraz, czy wentylacja działa prawidłowo wymaga przeprowadzenia specjalistycznych badań i wiedzy fachowej, a co za tym idzie, opinii biegłego. Zeznanie strony, abstrahując od znikomego waloru przekonywania tego typu dowodu, pozwala zaś jedynie na określenie subiektywnych odczuć osoby składającej zeznania. Nie jest jednak przydatne do dokonania wiążących ustaleń. Powód nie wnosił zaś o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego.

5. W konsekwencji Sąd oddalił powództwo z uwagi na brak wystarczających dowodów naruszenia przez pozwanego drób osobistych powoda i wywołania u niego choroby skóry.

Tylko na marginesie Sąd stwierdza, że wiarygodność zenan świadków pozwanego i składanych przez niego dokumentów nie budziła wątpliwości. Zbędne było jednak poddawanie ich ocenie, skoro to nie na pozwanym spoczywał ciężar dowodu.

6. O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. mając na uwadze zły stan majątkowy powoda, obciążył Skarb Państwa wydatkami poniesionymi w toku procesu i przyznał pełnomocnikowi powoda z urzędu wynagrodzenie w podstawowej stawce minimalnej, przyjmując, że przepis § 11 ust. 1 pkt 25 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 wrzenia 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( tekst. j. Dz. U. z 2013r., poz. 461 ze zm. ) jako jaskrawo sprzeczny z konstytucją, nie obowiązuje ( art. 178 ust. 1 Konstytucji ).