Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 października 2013 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Agata Regulska (spr.)

Sędziowie SSO Jerzy Menzel

(...) del. do SO Piotr Wylegalski

Protokolant Justyna Gdula

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Bogdana Myrny

po rozpoznaniu w dniu 30 października 2013 r.

sprawy Z. O.

oskarżonego o przestępstwo z art. 231 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia

z dnia 29 marca 2013 r. sygn. akt V K 65/12

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia – Śródmieścia do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt IV Ka 668/13

UZASADNIENIE

Z. O. został oskarżony o to, że::

okresie od 3 marca 1998 roku do 23 czerwca 1998 roku we W. w związku z pełnieniem funkcji publicznej funkcjonariusza Służby Więziennej w Areszcie Śledczym we W. , przekraczając swoje uprawienia , w celu osiągnięcia korzyści majątkowej , wbrew przepisom paragrafu 19 i 31 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 maja 1989 roku w sprawie regulaminu wykonywania kary pozbawienia wolności , działając w krótkich odstępach czasu , z góry powziętym zamiarem i przy wykorzystaniu nadarzającej się sposobności , wielokrotnie wnosił oraz przyjmował poza terenu Aresztu Śledczego we W. nielegalną korespondencję P. B. , która nie została poddana cenzurze organu do dyspozycji , którego P. B. pozostawał tymczasowo aresztowany , jak również wnosił na teren tejże jednostki penitencjarnej paczki z zawartością papierosów , alkoholu i artykułów spożywczych , które z pominięciem obowiązujących w tym zakresie szczegółowych procedur i bez dokonania sprawdzenia ich zawartości przekazywał P. B. , przyjmując w zamian pieniądze w kwocie nie mniejszej niż 200 złotych

tj. o przestępstwo z art. 231 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Wyrokiem z dnia 29 marca 2013r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia:

I.  uznałoskarżonego Z. O. za winnego tego, iż w okresie od 3 marca 1998 roku do 23 czerwca 1998 roku we W. w związku z pełnieniem funkcji publicznej funkcjonariusza Służby Więziennej w Areszcie Śledczym we W. , przekraczając swoje uprawienia , w celu osiągnięcia korzyści majątkowej , wbrew przepisom paragrafu 23 i 33 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 maja 1989 roku w sprawie regulaminu tymczasowego aresztowania, działając w krótkich odstępach czasu , z góry powziętym zamiarem i przy wykorzystaniu nadarzającej się sposobności , wielokrotnie wnosił oraz przyjmował poza terenu Aresztu Śledczego we W. nielegalną korespondencję P. B. , która nie została poddana cenzurze organu do dyspozycji , którego P. B. pozostawał tymczasowo aresztowany , jak również wnosił na teren tejże jednostki penitencjarnej paczki z zawartością papierosów , alkoholu i artykułów spożywczych , które z pominięciem obowiązujących w tym zakresie szczegółowych procedur i bez dokonania sprawdzenia ich zawartości przekazywał P. B. , przyjmując w zamian pieniądze w kwocie nie mniejszej niż 200 złotych , tj. popełnienia przestępstwa z art. 231 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za ten czyn na podstawie art. 231 § 2 k.k. wymierzył mu karę 1 ( jednego ) roku pozbawienia wolności i na podstawie art. 33§ 2 k.k. karę grzywny w wymiarze 50 ( pięćdziesięciu) stawek dziennych określając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 ( dwadzieścia ) złotych ;

II.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawiesił wykonanie wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności na 2 ( dwa) lata okresu próby ,

III.  na podstawie art. 45 § 1 k.k. orzekł przepadek równowartości korzyści majątkowej wobec popełnienia przypisanego Z. O. przestępstwa w kwocie 200 zł ( dwieście złotych ),

IV.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył na poczet orzeczonej kary grzywny okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie zatrzymania od dnia 27 kwietnia 2011 roku do dnia 28 kwietnia 2011 roku, przyjmując , że jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się dwóm dziennym stawkom grzywny ,

V.  na podstawie art. 627 k.p.k. oraz art. 2 ust 1 pkt 3 i art. 3 ust 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego Z. O. koszty sądowe, w tym wymierzył mu opłatę w kwocie 380 zł.

Od powyższego wyroku apelację wywiódł oskarżony za pośrednictwem swojego obrońcy.

W treści apelacji zarzucono zaskarżonemu orzeczeniu:

I. mającą istotny wpływ na treść orzeczenia, rażącą obrazę przepisów postępowania, tj. :

1). art. 41§1 kpk w zw. z art. 335§1 kpk poprzez prowadzenie postępowania wobec oskarżonego przez S. referenta, gdy wcześniej wydała ona – na podstawie tego samego aktu oskarżenia – wyrok przed Sądem Rejonowym dla Wrocławia – Śródmieścia w postępowaniu o sygn. akt VK 64/12 w trybie art. 335 kpk wobec innego strażnika więziennego – obecnie świadka w niniejszym postępowaniu (Z. A.), który miał dokonać przyjęcia korzyści majątkowej w analogiczny sposób, w tym samym czasie objętym aktem oskarżenia, od tych samych osób, będących świadkami w niniejszej sprawie i został uznany za winnego na podstawie tożsamych dowodów;

2) art. 171§7 kpk przez oparcie się na zeznaniach świadka P. P. złożonych w warunkach wyłączających swobodę wypowiedzi – w sytuacji, gdy osobie tej już na etapie postępowania przygotowawczego w niniejszej sprawie został postawiony zarzut składania fałszywych zeznań, a następnie do sądu wniesiono przeciw tej osobie akt oskarżenia zarzucając jej złożenie fałszywych zeznań w spawie,

3) art. 7 kpk, wyrażającą się w zastąpieniu dowolnością zasady swobodnej oceny dowodów, na skutek wypaczenia sensu wyjaśnień oskarżonego i na skutek niezasadnego uznania za wiarygodne zeznań świadków P. P. (B.) i J. B. w takim zakresie, w jakim obciążają oni oskarżonego, przy jednoczesnym uznaniu za nieprawdziwe wyjaśnień oskarżonego, podczas, gdy całościowa ocena zeznań tych świadków uzasadnia twierdzenie, że są one ze sobą sprzeczne i dyskwalifikują wskazane osoby, jako wiarygodne źródła dowodowe, a niespójności w wyjaśnieniach oskarżonego nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia;

4) art. 170§1 pkt 3 kpk wyrażającą się w:

- bezpodstawnym oddaleniu wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego psychologa na okoliczność zdolności postrzegania, zapamiętywania, a w szczególności odtwarzania przez świadka J. B. spostrzeżeń, a także wpływu upływu czasu oraz spożywanego alkoholu i zażywanych środków odurzających na wiarygodność jego zeznań,

- bezpodstawnym oddaleniu wniosku o zwrócenie się do świadka J. B. z zapytaniem, czy wyraża zgodę na badanie z użyciem poligrafu (wariografu), zaś w razie uzyskania odpowiedzi twierdzącej – powołanie biegłego z zakresu badań poligraficznych (wariograficznych) i celem poddania świadka J. B. takiemu badaniu w celu ustalenia zdolności postrzegania, zapamiętywania, a w szczególności odtwarzania przez tego świadka spostrzeżeń, a także wpływu upływu czasu na wiarygodność jego zeznań z uwagi na okoliczności opisane powyżej,

- bezpodstawnym oddaleniu wniosku o przeprowadzenie konfrontacji między świadkami J. B. a P. P., P. P. a M. J., P. P. a M. B..

Zarzucając powyższe apelujący wniósł o uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Odwoławczy za w pełni zasadny uznał sformułowany w treści apelacji zarzut rażącej obrazy przepisów postępowania ( art. 41§1 kpk), która to mogła mieć wpływ na treść wydanego w sprawie orzeczenia.

Okoliczności wskazywane przez apelującego znajdują potwierdzenie w aktach sprawy, przekonując, iż sędzia referent orzekał w niniejszej sprawie pomimo istnienia okoliczności, mogących wywołać uzasadnioną wątpliwość do co jego bezstronności.

Jak wynika to z akt sprawy sędzia referent w niniejszej sprawie w dniu 17 lutego 2012r. wydał wyrok skazujący wobec Z. A. oskarżonego o czyn z art. 231§ 2 kk w zw. z art. 12 kk. Zarzut sformułowany przeciwko w/w obejmował czyn analogiczny z tym, o którego popełnienie jest oskarżony Z. O. w niniejszej sprawie. Przestępstwa te miały zostać dokonane w tym samym czasie i polegać na przyjęciu korzyści majątkowych od tych samych osób. Zarzuty w stosunku do Z. O. i Z. A. zostały sformułowane przez Prokuratora w tym samym akcie oskarżenia (VDs. 45/09) i oparto je na tym samym materiale dowodowym ( w większości zeznaniach świadków ), a wcześniejsze rozpoznanie sprawy Z. A. było wynikiem uwzględnienia wniosku z art. 335 kpk. Wydając wyrok wobec Z. A. sędzia dokonywał zatem oceny materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie.

Sytuacja taka mogła wywoływać uzasadnioną wątpliwość, czy sędzia ten, orzekając w innej sprawie, na podstawie tych samych dowodów, o kwestii odpowiedzialności karnej oskarżonego Z. O., nie zasugerował się wyrażonym już raz stanowiskiem (podobnie SA we Wrocławiu w wyroku z dnia 10 kwietnia 2013 r., II AKa 381/12 – jakkolwiek na gruncie współsprawstwa).

Zgodnie z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w treści prawidłowo powołanego przez apelującego wyroku z dnia 5 lipca 2012r. VKK 57/12, jeżeli dany sędzia uczestniczy i orzeka w postępowaniu karnym dotyczącym odpowiedzialności określonych osób za czyny, które pozostają ze sobą w związku, to gdy brał on uprzednio udział w osądzeniu spraw niektórych z nich, wyłączonych z danego procesu, nie może być uznany za osobę bezstronną w sprawach pozostałych współoskarżonych, i to zarówno wobec tych, którym zarzucono przestępstwa, jakie mieli oni popełnić wspólnie z osądzonymi już oskarżonymi, jak i w stosunku do innych zarzucanych im czynów pozostających we wzajemnym powiązaniu. Nie można bowiem przyjmować, że to w zależności od poszczególnych zarzucanych tym oskarżonym zachowań przestępnych i ich wzajemnych związków dany sędzia w tym samym postępowaniu jest wobec tej samej osoby raz bezstronny, a innym razem nie może być za takiego uznany.

Reasumując, Sąd Odwoławczy stwierdził, iż w niniejszej sprawie doszło do rażącej obrazy art. 41 § 1 k.p.k., a zatem uznając zarzut apelacji w tym zakresie za uzasadniony, w oparciu o treść art. 438 pkt 2 kpk, uchylił zaskarżone orzeczenie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sadowi I instancji, przy czym rozważanie pozostałych zarzutów stało się bezprzedmiotowe.