Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy w Gdańsku XV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Weronika Klawonn

Protokolant: st. Milena Gołaś

po rozpoznaniu 2 listopada 2016 r. na rozprawie

sprawy z powództwa D. K.

przeciwko S. (...) w G.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

1.  pozbawia wykonalności tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym przez Sąd Rejonowy w W. w dniu 27 listopada 2001 r. w sprawie (...) (omyłkowo oznaczonego sygnaturą (...) w stosunku do dłużnika D. K.,

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda 11827 zł. (jedenaście tysięcy osiemset dwadzieścia siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu,

nakazuje pobrać od pozwanego S. (...) (...) w G. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gdańsku kwotę 12890 zł. (dwanaście tysięcy osiemset dziewięćdziesiąt złotych) tytułem opłaty od pozwu obciążającej pozwanego

UZASADNIENIE

1)  Stanowiska stron

Powód D. K. wniósł pozew przeciwko S. (...) (...) w G., w którym domagał się:

a)  pozbawienia w całości wykonalności nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym przez Sąd Rejonowy w W. z 27 listopada 2010 r., sygn. akt (...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 2 stycznia 2001 r. zasądzającego m.in. od powoda D. K. na rzecz pozwanego S. (...) (...) w G. kwotę 20.532,29 złotych z odsetkami w wysokości 80% rocznie od kwoty 18.512,71 złotych od 22 lipca 2000 r. i od kwoty 2.019,58 złotych od 10 listopada 2000 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 2.410,80 złotych tytułem kosztów procesu,

b)  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wedle norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu powództwa powód podniósł, że pozwany jest w posiadaniu tytułu wykonawczego opisanego w petitum pozwu. Na jego podstawie prowadził w przeszłości postępowanie egzekucyjne względem powoda. W ocenie powoda roszczenie objęte tytułem wykonawczym uległo przedawnieniu w całości, w związku z czym powód podnosi zarzut przedawnienia należności głównej, odsetek oraz innych kosztów wskazanych w tytule wykonawczym. W okresie dziesięciu lat od zakończenia 26 stycznia 2004 r. postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w W. w sprawie (...) pozwany nie wszczynał kolejnego postępowania egzekucyjnego względem powoda. Nie nastąpiło w tym okresie przerwanie biegu terminu przedawnienia zgodnie z art. 123 § 1 k.c. Powód podniósł, że przedawnieniu uległy także dochodzone odsetki, które ponadto stoją w sprzeczności z przepisami przewidującymi ich maksymalną wysokość.

( pozew, k. 5-6)

W odpowiedzi na pozew pozwany S. (...) wniosła o:

a)  oddalenie powództwa w całości jako oczywiście bezzasadnego,

b)  przyznanie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego zgodnie z normami przepisanymi.

W uzasadnieniu stanowiska pozwany podniósł, że w dniu 26 stycznia 2000 r. pierwotny wierzyciel w sprawie S. (...) (...) z siedzibą w G. zawarła z D. K. umowę pożyczki o numerze (...), której zapłatę poręczyli A. G. (1) oraz K. G. (1). W wyniku nieterminowej spłaty pożyczki całość zadłużenia postawiona została w stan natychmiastowej wymagalności, a następnie złożony został pozew z dnia 9 listopada 2000 r. Całe roszczenie S. (...) (...) z siedzibą w G. zostało zasądzone nakazem zapłaty z 27 listopada 2000 r. Sądu Rejonowego w W. o sygn. akt (...). 2 stycznia 2001 r. nakazowi nadano klauzulę wykonalności, a następnie 12 stycznia 2001 r. został złożony wniosek egzekucyjny, na podstawie którego wszczęto postępowanie egzekucyjne umorzone 4 listopada 2003. Wobec niewyegzekwowania roszczenia 24 października 2013 r. do komornika został skierowany kolejny wniosek egzekucyjny. Przedmiotowe postępowanie zostało umorzone 24 maja 2014 r. Od momentu umorzenia postępowania egzekucyjnego w sprawie (...) do ponownego podjęcia postępowania w sprawie o sygnaturze (...) nie minął 10-letni okres przedawnienia, podniesiony zarzut jest więc bezzasadny.

Pozwany wskazał również, że w sprawie zachodzi brak legitymacji biernej, ponieważ na mocy umowy przelewu wierzytelności z 11 grudnia 2014 r. S. (...) (...) z siedzibą w G. zbyła wierzytelność na rzecz Towarzystwa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowo – akcyjnej z siedzibą w G.. W związku z powyższym 5 stycznia 2016 r. złożony został wniosek o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu na następcę prawnego. W związku z tym, że przedmiotowa klauzula nie została jeszcze nadana obecny wierzyciel w sprawie nie podjął dalszych działań mających na celu wyegzekwowanie należności. Wobec powyższego zarzuty zgłoszone w pozwie kierowane mogą być wyłącznie w stosunku do następcy prawnego pierwotnego wierzyciela.

Pozwany dodał, że ustawa wprowadzająca pojęcie odsetek maksymalnych obowiązuje od 20 lutego 2006 r. i nie znajduje zastosowania w stosunku do powstałego zadłużenia ze względu wydanie nakazu zapłaty 27 listopada 2010 r.

2)  Podstawa faktyczna wyroku:

26 stycznia 2000 r. S. (...) (...) z siedzibą w G. zawarła z D. K. umowę pożyczki o numerze (...), której zapłatę poręczyli A. G. (1) oraz K. G. (1).

( okoliczności bezsporne)

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z 27 listopada 2000 r. w sprawie (...) Sąd Rejonowy w W. (...) nakazał pozwanym D. K., A. G. (1) i K. G. (1) aby solidarnie zapłacili powodowi S. (...) (...) w G. kwotę 20.532,29 złotych z odsetkami w wysokości 80% rocznie od kwoty 18.512,71 złotych od dnia 22 lipca 2000 r., od kwoty 2.019,58 złotych od dnia 10 listopada 2000 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 2.410,80 złotych tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 2.000 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu albo wnieśli w tymże terminie sprzeciw.

( dowód: - nakaz zapłaty, k.9 )

Orzeczenie nie zostało zaskarżone i się uprawomocniło. 2 stycznia 2001 r. nakazowi zapłaty nadano klauzulę wykonalności , a następnie 12 stycznia 2001 r. zostało złożony wniosek egzekucyjny, na podstawie którego Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w W. wszczął postępowanie egzekucyjne pod sygn. akt (...). Postępowanie to zostało umorzone 4 listopada 2003 r. wobec bezskuteczności egzekucji.

( okoliczności bezsporne)

Wnioskiem z 24 października 2013 r. wierzyciel S. (...) im. F. S. w G. ponownie wniósł o przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego z przedmiotowego tytułu wykonawczego.

( dowód: - wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, k. 45)

Postanowieniem z 24 maja 2014 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowy w W. J. Ś. postanowił umorzyć postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikom D. K., A. G. (1) i K. G. (1) wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.

( dowód: postanowienie o umorzeniu, k. 43 akt (...) )

Umową przelewu wierzytelności z 11 grudnia 2014 r. S. (...) (...) z siedzibą w G. dokonała wobec Towarzystwa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komendaytowo akcyjna z siedzibą w G. przelewu wierzytelności przysługującej wobec D. K., A. G. (2) oraz K. G. (2). Dłużnicy nie zostali poinformowani o zawartej umowie.

( dowód: umowa przelewu wierzytelności, k. 39-43)

3) Ocena dowodów:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zaoferowanego przez strony niniejszego postępowania. Sąd ocenił wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału (art. 233 § 1 k.p.c.). Podstawę ustaleń faktycznych stanowiły przedłożone przez strony dokumenty urzędowe i prywatne, których wiarygodność nie była kwestionowana w toku postępowania. Sąd oparł się również na aktach w sprawie egzekucyjnej Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w W. J. Ś. o sygnaturze (...). Wymienione dokumenty nie wzbudziły wątpliwości Sądu co do swej wiarygodności. Z tych też względów zasadne było oparcie na ich treści ustaleń faktycznych sprawy.

4) Podstawa prawna wyroku:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Zgodnie z art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. dłużnik może żądać pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego w całości lub w części albo ograniczenia jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć powództwo także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne.

Istotą powództwa opozycyjnego z art. 840 jest wykazanie, że sam tytuł wykonawczy nie odpowiada istotnemu i rzeczywistemu stanowi rzeczy. Powództwo o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności jednak nie prowadzi do ponownego merytorycznego rozpoznania sprawy zakończonej prawomocnym lub natychmiast wykonalnym orzeczeniem sądowym, ma ono na celu pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, a nie podważenie treści orzeczenia sądowego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. Przedmiotem sporu w sprawach z powództwa z art. 840 jest wykonalność tytułu wykonawczego. Zasadność roszczenia stwierdzonego orzeczeniem sądowym może być rozpatrywana tylko na podstawie zdarzeń, które nastąpiły po wydaniu orzeczenia sądowego, nie może więc być oparte na zarzutach poprzedzających wydanie tytułu egzekucyjnego.

W niniejszej sprawie strona powodowa oparła powództwo opozycyjne na przesłance wygaśnięcia zobowiązania podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia. Jednocześnie powód wskazał, że kwota odsetek wynikająca z tytułu wykonawczego przekracza dopuszczalne odsetki maksymalne. W odpowiedzi na pozew pozwany, przecząc argumentacji strony powodowej, podniósł, że dokonał zbycia wierzytelności, załączając na tę okoliczność umowę przelewu.

Dokonanie cesji wierzytelności przemawiało w ocenie Sądu za uwzględnieniem powództwa bez potrzeb merytorycznego badania zarzutów przedawnienia oraz niezgodności zasądzonych odsetek z przepisami prawa. Zgodnie z art. 509 § 1-2 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Zgodzić należy się ze stanowiskiem strony powodowej wyrażonym na rozprawie w dniu 2 listopada 2016 r., że sprzedaż wierzytelności może stanowić podstawę pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego. W doktrynie podnosi się, że przelew długu jest zdarzeniem prawnym, na podstawie których dłużnik egzekwowany może na mocy art. 840 § 1 pkt 2 wytoczyć powództwo o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności. (T. Ereciński, H. Pietrzykowski, Art. 840. W: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom V. Postępowanie egzekucyjne, wyd. V. Wolters Kluwer, 2016.). Również w judykaturze wskazano, że sprzedaż wierzytelności powoduje, że wystawiony wcześniej tytuł egzekucyjny traci podstawę prawną, a nadaną mu klauzulę wykonalności sąd powinien uchylić (wyrok Sądu Najwyższego z 15 stycznia 2015 r., IV CSK 133/14).

Nie zasługiwało więc na uwzględnienie twierdzenie, że strona pozwana nie jest legitymowana biernie w niniejszym postępowaniu. Legitymację procesową bierną w procesie o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności ma wierzyciel określony w tytule wykonawczym niezależnie od tego, czy wierzytelność ta rzeczywiście mu przysługuje, czy też w wyniku przelewu przeszła na inny podmiot. Zbycie wierzytelności objętej tytułem wykonawczym jest równoznaczne z wygaśnięciem zobowiązania w rozumieniu art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., między wierzycielem, który na swoją rzecz uzyskał tytuł wykonawczy a wskazanym w tym tytule dłużnikiem. Tytuł wykonawczy wskazujący, jako wierzyciela podmiot, który zbył wierzytelność (cedenta) funkcjonuje w obrocie i może stanowić podstawę wszczęcia egzekucji. Komornik nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym (art. 804 k.p.c.). Istnienie tytułu wykonawczego, stwarzające dla w dłużnika potencjalne zagrożenie wszczęcia egzekucji przemawiało więc uwzględnieniem powództwa opozycyjnego.

Wobec powyższego, na podstawie art. 840 § 1 k.p.c. Sąd pozbawił wykonalności tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym przez Sąd Rejonowy w W. w dniu 27 listopada 2000 r. w sprawie (...) (omyłkowo oznaczonego sygnaturą (...)) w stosunku do dłużnika D. K..

5) Koszty postępowania

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie 2 i 3 sentencji wyroku biorąc pod uwagę art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 zd. 1 k.p.c. Na koszty procesu zasądzone od pozwanego na rzecz powoda składa się opłata w kwocie 1.027 złotych oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 10.800 złotych (§ 2 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych).

Sąd ustalił również w oparciu o art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2014 roku poz. 1025 ze zm.) kwotę 12.809 złotych którą pozwany jest zobowiązany uiścić na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gdańsku tytułem pozostałej części opłaty od pozwu nie poniesionej przez powoda.