Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 sierpnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku

V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA w SO Stanisław Stankiewicz

Protokolant: Bożena Radziusz

po rozpoznaniu w dniu 5 sierpnia 2013 roku w Białymstoku

na rozprawie

sprawy W. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o emeryturę

na skutek odwołania W. T.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 18 kwietnia 2013 roku

Nr (...)

oddala odwołanie

sygnatura akt V U 963/13

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z dnia 18 kwietnia 2013 r. wydaną na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz. 43 ze zm.) oraz ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 z ze. zm.) odmówił W. T. prawa do emerytury.

Organ rentowy stwierdził, że wnioskodawca nie spełnia warunków przewidzianych w art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, bowiem na dzień 01 stycznia 1999 r. nie udokumentował
15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył W. T. wnosząc
o uznanie okresu trwania stosunku pracy w latach 1967-1991 za okres pracy
w szczególnych warunkach oraz przyznanie mu dochodzonego świadczenia.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w odpowiedzi na odwołanie wnosił
o jego oddalenie podtrzymując argumentację z uzasadnienia decyzji.

Sąd Okręgowy w Białymstoku ustalił i zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W. T., urodzony (...), złożył w dniu 26 marca 2013 r. wniosek o przyznanie prawa do emerytury.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w zaskarżonej decyzji uznał odwołującemu łączny okres zatrudnienia na dzień 01 stycznia 1999 r.
w wymiarze 28 lat, 2 miesięcy i 8 dni. Organ rentowy nie uwzględnił okresów zatrudnienia w B. (...)w B.jako pracy w szczególnych warunkach, z uwagi na brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawionego przez pracodawcę.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, czyli 1 stycznia 1999 r., osiągnęli: okres zatrudnienia w szczególnych warunkach wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat - dla mężczyzn i 60 lat dla kobiet oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27– 20 lat dla kobiet, 25 lat dla mężczyzn. Z kolei w myśl ust. 2 tego przepisu emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Natomiast art. 32 ust. 2 wyżej wymienionej ustawy stanowi, że dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ustępie 1 za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz
o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia
w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

W tym też zakresie należy stosować przepisy obowiązującego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 3 i 4 ww. rozporządzenia pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach wymienionych w wykazie A nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz posiada wymagany okres zatrudnienia wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W świetle § 2 ust. 1 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy,
w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Powyższe okresy pracy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Na innych zasadach, określonych w § 5-8a rozporządzenia, przysługuje prawo do wcześniejszej emerytury pracownikom wykonującym prace wymienione w wykazie B. Praca na stanowiskach wymienionych w wykazie C rozporządzenia nie daje obecnie żadnych uprawnień; jej wykonywanie nie stanowiło zresztą nigdy przesłanki nabycia prawa do emerytury, a przepisy, na podstawie których z tytułu jej wykonywania przysługiwał wzrost emerytury, zostały uchylone z dniem 7 czerwca 1996 r. (rozporządzenie zmieniające z dnia 21 maja 1996 r. - Dz. U. Nr 63, poz. 292).

Należy przy tym zaznaczyć, że dla oceny, czy pracownik pracował
w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy - rzeczywiście wykonywanych zadań pracowniczych (tak wyrok Sądu Najwyższego Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznychi Spraw Publicznych z dnia 24 marca 2009 r.,
I PK 194/2008, OSNP 2010/23-24/281; wyrok s.apel. w Białymstoku z 26 września 2012 r., II AUa 488/12).

Okolicznością bezsporną w niniejszej sprawie jest, iż ubezpieczony
w dniu (...)r. ukończył 60 lat i na dzień 01 stycznia 1999 r. wykazał wymagany przepisami ogólny okres zatrudnienia wynoszący 28 lat, 2 miesiące i 8 dni. Przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego i złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na jego rachunku, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na dochody budżetu państwa.

Spór dotyczył zaliczenia okresu pracy W. T.
w szczególnych warunkach od dnia 01 września 1967 r. do 05 stycznia 1991 r. w B. (...)w B..

Z uwagi na konieczność ustalenia, czy powołany przez odwołującego okres zatrudnienia należało zaliczyć do ustalonego dotychczas okresu pracy
w szczególnych warunkach Sąd przeprowadził postępowania dowodowe. Oparł się w tej mierze na dołączonej do akt dokumentacji emerytalnej, zeznaniach świadków jak również aktach osobowych.

Zgodnie bowiem z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 roku, III UZP 48/84, w świetle § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur
i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze – zakład pracy wydaje zaświadczenie
o zatrudnieniu w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji, natomiast w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okresów także
w oparciu o inne dowody.

Świadectwo pracy z 22 stycznia 1991 r. stwierdza, że ubezpieczony od 01 września 1967 r. do 05 stycznia 1991 r. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowiskach: murarz-tynkarz, starszy technik, majster i starszy majster. W tym czasie z uwagi na pracę na budowie eksportowej korzystał
z urlopu bezpłatnego od 22 września 1982 do 21 lutego 1985 r. oraz od 05 stycznia 1990 r. do 05 stycznia 1991 r. (k. 7 akt ZUS).

Z dokumentacji zgromadzonej w aktach osobowych W. T. wynika, że od 01 września 1967 do 30 czerwca 1969 r. był on zatrudniony
w celu nauki zawodu w specjalności murarz-tynkarz. W dniu 01 lipca 1969 r. powierzono mu obowiązki murarza-tynkarza. Następnie z dniem 11 października 1972 r. ubezpieczony został przeniesiony na stanowisko starszego technika budowy, a z dniem 01 stycznia 1973 r. na stanowisko majstra budowy.

Odnosząc się do okresu zatrudnienia w ramach nauki zawodu stwierdzić należy, że okres ten nie był pracą w szczególnych warunkach w rozumieniu cytowanych wyżej przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Sąd Okręgowy podziela w pełni wyrażony w omawianej materii pogląd Sądu Najwyższego, że okres nauki zawodu odbywanej przed dniem 1 stycznia 1975 r. w ramach umowy zawartej na podstawie przepisów ustawy z dnia 2 lipca 1958 r. o nauce zawodu, przyuczaniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy (Dz. U. Nr 45, poz. 226) był w rozumieniu prawa ubezpieczeń społecznych okresem zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Nie jest to jednak wystarczające do uznania tych okresów za okresy wykonywania pracy
w szczególnych warunkach w myśl § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (wyrok z dnia 22 sierpnia 2012 r., I UK 130/12 -LEX nr 1265553).

Stanowiska pracy, na których w spornym okresie zatrudniony był W. T. (murarz-tynkarz, starszy technik, majster i starszy majster budowy) nie są wymienione w wykazie A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. W ocenie Sądu skarżący wykonywał pracę zaliczoną do Działu III wykazu C załącznika do rozporządzenia, która uprawnia do wzrostu emerytury lub renty, a nie do emerytury w obniżonym wieku określonym w wykazie A.

Wykaz A dział XIV w/w rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. wymienia kontrolę międzyoperacyjną, kontrolę jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno – techniczny w oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie A. Dozór inżynieryjno-techniczny ma miejsce wówczas, jeżeli jest wykonywany bezpośrednio i tylko przy stanowiskach zaliczanych do pracy w warunkach szczególnych.

Dowody zgromadzone w sprawie nie potwierdzają stanowiska wyrażonego w odwołaniu, zgodnie z którym W. T. jako starszy technik budowy czy też majster budowy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał lub nadzorował prace zbrojarskie i betoniarskie wymienione
w dziale V pkt 4 wykazu A. Z wyjaśnień w wnioskodawcy wynika bowiem, że w tym samym czasie nadzorował on prace murarzy, tynkarzy czy robotników budowlanych, które nie są zaliczane do prac w warunkach szczególnych.

Świadek W. Ż.zeznał, że pracował w B. (...)w B.na stanowisku montera konstrukcji żelbetowych i zajmował się montażem płyt OWT. W. T.przez ponad 10 lat był jego majstrem. Potwierdza to zaświadczenie z 30 listopada 1979 r. znajdujące się w aktach osobowych odwołującego (k. 68).
Z zaświadczenia tego wynika, że W. T.w okresach od 01 czerwca 1978 r. do 31 grudnia 1978 r., od 08 września 1978 r. do 30 sierpnia 1979 r. od pracował przy budowie bloków mieszkalnych z płyt OWT.

Zgodnie z działem V pkt 5 wykazu A stanowiącego załącznik do w/w rozporządzenia, pracą w szczególnych warunkach, której wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego, są prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości. Monter konstrukcji żelbetowych wykonujący prace na wysokości jest stanowiskiem pracy, na którym wykonywana jest praca określona w dziale V pkt 5 wykazu A.

Zdaniem Sądu praca W. T.przy budowie bloków mieszkalnych z płyt OWTnie może być uznana jako praca w szczególnych warunkach. Pracą na wysokości w rozumieniu rozporządzenia Ministra Pracy
i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.) jest praca wykonywana na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 1,0 m nad poziomem podłogi lub ziemi. Do pracy na wysokości nie zalicza się pracy na powierzchni, niezależnie od wysokości, na jakiej się znajduje, jeżeli powierzchnia ta: 1) osłonięta jest ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5 m pełnymi ścianami lub ścianami z oknami oszklonymi; 2) wyposażona jest w inne stałe konstrukcje lub urządzenia chroniące pracownika przed upadkiem
z wysokości (§ 105).

Z zeznań W. Ż. wynika, że montaż jednej kondygnacji,
a więc ścian zewnętrznych i wewnętrznych trwał jeden dzień. W takim wypadku nie sposób uznać, że W. T. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy sprawował nadzór nad pracami przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości, zwłaszcza że według świadków zajmował się też pracą o charakterze organizacyjnym.

Odnosząc powyższe uwagi do stanu faktycznego w przedmiotowej sprawie stwierdzić należy, iż postępowanie dowodowe przeprowadzone
w niniejszej sprawie wykazało, że W. T. w spornym okresie nie był zatrudniony w szczególnych warunkach uprawniających do ubiegania się
o świadczenie emerytalne z tytułu zatrudnienia w tych warunkach.

Nie ma więc podstaw prawnych do przyznania odwołującemu wcześniejszej emerytury skoro nie udowodnił on jednej z koniecznych przesłanek tj., że pracował na wskazanym przez siebie stanowisku
w dochodzonym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach (§ 2 ust. 1 w/w rozporządzenia).

Mając powyższe na uwadze na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 kpc orzeczono jak
w sentencji wyroku.