Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 marca 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił J. S. prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych z tego względu, że po dniu 31 grudnia 2008 roku nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymienionego w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych oraz nie rozwiązał stosunku pracy. Organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy do stażu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od 21 do 25 września 2015 roku w firmie (...) R. K., gdyż okres pracy w warunkach szczególnych nie został właściwie udokumentowany. / decyzja k. 61 akt ZUS plik II/

Odwołanie od powyższej decyzji ubezpieczony złożył w dniu 21 kwietnia 2016 roku wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury pomostowej. Wniósł o zaliczenie mu do stażu pracy w szczególnych warunkach zakwestionowanego okresu zatrudnienia / odwołanie k. 2/

Odpowiadając na odwołanie pismem z dnia 16 maja 2016 roku organ rentowy wniósł o jego oddalenie, przytaczając argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. / odpowiedź na odwołanie k. 3/

Na rozprawie w dniu 3 lutego 2017 roku pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania./ stanowiska procesowe 00:02:19 - 00:02:54, 00:31:30 - 00:38:07 - płyta CD k. 45/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. S. urodził się (...). / okoliczność bezsporna/.

Nie występował do organu rentowego o przyznanie prawa do emerytury na podstawie art.184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze z tej przyczyny, że do dnia 1 stycznia 1999 r. nie posiadał 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego. /zeznania wnioskodawcy 30:30:58 - 00:31:13 w zw. z 00:02:58 - 00:11:56 - płyta CD k. 45/

W dniu 12 lutego 2016 roku wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę pomostową, wskazując, że jest członkiem OFE, wnosząc jednocześnie o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. /wniosek k. 1-7 akt ZUS plik II/

Do dnia 31 grudnia 1998 roku wnioskodawca legitymuje się stażem pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 21 lat i 2 dni, przypadających w okresach: od 10 października 1975 roku do 27 lipca 1978 roku, od 7 sierpnia 1980 roku do 31 marca 1984 roku, od 1 kwietnia 1984 roku do 30 kwietnia 1989 roku i od 1 maja 1989 roku do 31 grudnia 1998 roku na stanowisku mechanika samochodowego zatrudnionego wyłącznie w kanałach. /decyzja k. 61 akt ZUS plik II, karta przebiegu zatrudnienia k. 60 akt ZUS plik II, świadectwo wykonywania pracy w warunkach k. 15 akt ZUS plik II/.

Do dnia 13 stycznia 2016 roku wnioskodawca udokumentował staż ubezpieczeniowy w wymiarze 40 lat, 1 miesiąca i 11 dni okresów składkowych i nieskładkowych. / okoliczność bezsporna, decyzja k. 61 akt ZUS plik II, karta przebiegu zatrudnienia k. 60 akt ZUS plik II/

Od 10 października 1975 roku wnioskodawca jest zatrudniony w (...) S.A. Oddział Ł. – Miasto w Ł., obecnie w wymiarze ½ etatu na stanowisku przewodniczącego związku zawodowego. W pozostałej części ½ etatu jest zatrudniony w (...) Obrót. Stosunków pracy nie rozwiązał. /bezsporne, zaświadczenie o zatrudnieniu k. 55 akt ZUS plik II, świadectwo wykonywania pracy w warunkach k. 15 akt ZUS plik II, zeznania wnioskodawcy 30:30:58 - 00:31:13 w zw. z 00:02:58 - 00:11:56, 00:13:01 - 00:18:32 - płyta CD k. 45/

W dniu 13 stycznia 2016 roku (...) S.A. Oddział Ł. – Miasto w Ł. wystawiło wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, w którym zaświadczono, że jest on zatrudniony u tego pracodawcy od 10 października 1975 r. do chwili obecnej, w tym w okresach zatrudnienia:

- od 10 października 1975 r. do 27 lipca 1978 r. i od 7 sierpnia 1980 r. do 31 marca 1984 r. wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych na stanowisku montera samochodowego odpowiadającemu stanowisku mechanika samochodowego zatrudnionego wyłącznie w kanałach wymienionym w wykazie A dziale XIV poz. 16 pkt 1,

- od 1 kwietnia 1984 r. do 30 kwietnia 1989 r. wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych na stanowisku mechanika samochodowego zatrudnionego wyłącznie w kanałach wymienionym w wykazie A dziale XIV poz. 16 pkt 1,

- od 1 maja 1989 r. do 31 grudnia 1998 r. wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych na stanowisku diagnosty samochodowego odpowiadającemu stanowisku mechanika samochodowego zatrudnionego wyłącznie w kanałach wymienionym w wykazie A dziale XIV poz. 16 pkt 1

załącznika nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministerstwa Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 r. i rozporządzenia rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

/świadectwo wykonywania pracy w warunkach k. 15 akt ZUS plik II/

W okresie od 21 do 25 września 2015 roku wnioskodawca był zatrudniony w firmie (...) R. K. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pomocnika – prace przy wywozie nieczystości stałych i płynnych. /świadectwo pracy k. 1 cz. C akt osobowych – koperta k. 14/.

Firma (...) R. K. zajmuje się wywozem nieczystości. Zatrudniała jednego pracownika K. K., który zamiennie z właścicielem firmy (...) prowadził samochód jako kierowca i wykonywał czynności leżące w zakresie przedmiotu działalności firmy. W przypadku większej ilości pracy praca była wykonywana jednocześnie przez właściciela firmy jak i jego pracownika / zeznania świadka R. K. 00:20:20 - 00:26:25, 00:26:25-00:29:58 - płyta CD k. 45/

Zgodnie z zakresem obowiązków z dnia 21 września 2015 r. do wnioskodawcy na wskazanym w umowie o pracę stanowisku należał dojazd do posesji samochodem asenizacyjnym, zdjęcie węży asenizacyjnych z auta i podłączenie jednej z końcówek a drugiej do zbiornika bezodpływowego, naciągnięcie nieczystości przez auto do tego przeznaczone, odpięcie węży i zlanie z nich pozostałych w nim nieczystości do zbiornika, założenie na samochód rur i odtransportowanie nieczystości do punktu zlewnego, podłączenie się na oczyszczalni pod punkt zlewny nieczystości /zakres obowiązków k. 2 cz. B akt osobowych – koperta k. 14/.

Jako pomocnik wnioskodawca pracował przy obsłudze pojazdu wywożącego nieczystości płynne, czyli wozu asenizacyjnego. Jeździł z kierowcą K. K., nie prowadził samochodu. Wykonywał polecenia bezpośrednio przełożonego (właściciela firmy) albo kierowcy. Po podjeździe do szamba kierowca załączał pompę a wnioskodawca zajmował się obsługą węży. Najpierw wkładał wąż ssący w nieczystości. Po napełnieniu beczkowozu skarżący zwijał węże, następnie wyjeżdżał na wylewisko gdzie z powrotem wyciągał wąż, żeby wylać nieczystości. Po skończonej pracy zajmował się oczyszczaniem węży z wierzchu. Wóz był myty przez kierowcę. Prace te wnioskodawca wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy. /zeznania świadka R. K. 00:20:20 - 00:26:25 - płyta CD k. 45, zeznania wnioskodawcy 30:30:58 - 00:31:13 w zw. z 00:02:58 - 00:11:56, 00:11:56- 00:13:01, 00:13:01 - 00:18:32 - płyta CD k. 45/

W dniu 25 września 2015 roku R. K. wystawił wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, w którym zaświadczył, że wnioskodawca był u niego zatrudniony od 21 do 25 września 2015 roku i w tym czasie w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy wywozie nieczystości stałych i płynnych na stanowisku pomocnika wymienionym w poz. 38 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych z dnia 19 grudnia 2008 r. /świadectwo wykonywania pracy w warunkach k. 2 cz. C akt osobowych – koperta k. 14 oraz k. 17 akt ZUS plik II/.

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie dokumentów zawartych w aktach organu rentowego i załączonych do akt sprawy, których wiarygodność nie była przez strony kwestionowana, oraz zeznania świadka R. K. i przesłuchania odwołującego, którym Sąd dał wiarę. Zeznania świadka – osoby niezainteresowanej rozstrzygnięciem sprawy na korzyść którejkolwiek ze stron, a jednocześnie właściciela zakładu pracy, w którym był zatrudniony wnioskodawca, nie budzą wątpliwości przy ocenie ich wiarygodności, nie są wewnętrznie ani z treścią załączonych do akt sprawy dokumentów sprzeczne, nadto korespondują z przesłuchaniem wnioskodawcy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Odwołanie jest niezasadne.

Zgodnie z treścią art.4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2015, poz. 965 ze zm.) prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art.5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  urodził się po dniu 31 grudnia 1948 roku;

2)  ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3)  osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4)  ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art.5-9 i art.11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5)  przed dniem 1 stycznia 1999 roku wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6)  po dniu 31 grudnia 2008 roku wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7)  nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Prace w szczególnych warunkach to w myśl art.3 ust.1 ustawy o emeryturach pomostowych prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Z kolei prace o szczególnym charakterze to w myśl art.3 ust.3 ustawy o emeryturach pomostowych prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Z kolei przepis art.49 ustawy o emeryturach pomostowych zawarty w rozdziale 9 zatytułowanym „Przepisy przejściowe, dostosowawcze i końcowe” przewiduje, że prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:

1)  po dniu 31 grudnia 2008 roku nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art.3 ust.1 i 3;

2)  spełnia warunki określone w art.4 pkt 1-5 i 7 i art.5-12;

3)  w dniu wejścia w życie ustawy (to jest w dniu 1 stycznia 2009 r.) miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art.3 ust.1 i 3.

W przedmiotowej sprawie podstawą odmowy przyznania wnioskodawcy prawa do emerytury pomostowej było ustalenie, że nie spełnia on warunku, o którym mowa w art.4 pkt 6 ustawy o emeryturach pomostowych - wykonywania po dniu 31 grudnia 2008 roku pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Zdaniem organu rentowego wnioskodawca nie spełnił także przesłanki określonej w art.4 pkt 7 cytowanej ustawy – nie rozwiązał stosunku pracy.

Spełnienia przez wnioskodawcę pozostałych warunków przyznania emerytury pomostowej określonych w art. 4 ustawy organ rentowy nie kwestionował. W szczególności w sprawie nie było przez organ rentowy kwestionowane, że wnioskodawca legitymuje się okresem pracy w szczególnych warunkach wymienionym w wykazie A dziale XIV poz. 16 pkt 1 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministerstwa Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 roku i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (to jest prace w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych na stanowisku mechanika samochodowego zatrudnionego wyłącznie w kanałach bądź stanowiskach odpowiadającym powyższemu stanowisku ) w wymiarze 21 lat i 2 dni. Okres ten przypada przed dniem 1 stycznia 1999 r. i był zaliczany do prac wykonywanych w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Spór sprowadzał się w takim razie do tego czy prace wykonywane przez wnioskodawcę po dniu 31 grudnia 2008 roku można zakwalifikować do prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Przedmiotem analizy Sądu Okręgowego było czy jako praca w warunkach szczególnych w rozumieniu art.3 ust.1 ustawy może być traktowany okres pracy wnioskodawcy u R. K. od 21 do 25 września 2015 r. W sprawie ustalono, że pracodawca ten w dniu 25 września 2015 roku zarówno w wydanym świadectwie pracy jak i świadectwie pracy w warunkach szczególnych zaświadczyła, że wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w szczególnych warunkach w okresie od 21 do 25 września 2015 r. przy wywozie nieczystości stałych i płynnych na stanowisku pomocnika, które to prace odpowiadają pracom wymienionym w poz. 38 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do cytowanej ustawy o emeryturach pomostowych. Tożsame prace zostały także wymienione w zawartej na powyższy okres umowie o pracę wnioskodawcy. Szczegółowy zakres prac został natomiast rozwinięty w pisemnym zakresie obowiązków wnioskodawcy.

Na podstawie zeznań świadka korespondujących z przesłuchaniem wnioskodawcy Sąd ustalił, że wnioskodawca pracował na stanowisku pomocnika przy obsłudze pojazdu wywożącego nieczystości płynne, czyli wozu asenizacyjnego. Jeździł z zatrudnionym w firmie kierowcą K. K., nie prowadził samochodu. Na wskazanym stanowisku wnioskodawca wykonywał polecenia bezpośrednio przełożonego (właściciela firmy) albo kierowcy. Po podjeździe do szamba kierowca załączał pompę a wnioskodawca zajmował się obsługą węży. Najpierw wkładał wąż ssący w nieczystości. Po napełnieniu beczkowozu skarżący zwijał węże, następnie wyjeżdżał na wylewisko gdzie z powrotem wyciągał wąż, żeby wylać nieczystości. Prace te wnioskodawca wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy

W świetle tak poczynionych ustaleń Sąd Okręgowy, wbrew stanowisku organu rentowego, uznał, że po dniu 31 grudnia 2008 roku wnioskodawca wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Niezależnie od powyższego niekwestionowaną okolicznością jest, że wnioskodawca nadal pozostaje w stosunku pracy. Nie spełnił on wobec tego określonego w art.4 pkt 7 ustawy o emeryturach pomostowych warunku rozwiązanego stosunku pracy, tak na dzień wydania skarżonej decyzji jak i na dzień wyrokowania.

Okoliczność ta powoduje, że nie spełnia on nadal wszystkich warunków uprawniających do nabycia prawa do emerytury pomostowej na podstawie art.4 ustawy o emeryturach pomostowych, co jest przesłanką odmowy przyznania żądanego świadczenia.

Dlatego też na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 Sąd odwołanie oddalił.

K. P.