Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 września 2016 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

w składzie: Przewodniczący: SSR Anna Stolarska

Protokolant: Hanna Cholcha

po rozpoznaniu w dniu 1 września 2016 r. w Gdyni na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko T. K.

o zapłatę

I oddala powództwo;

II obciąża powoda kosztami procesu uznając je za uiszczone.

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. pozwem z dnia 30 czerwca 2015 r. wniósł o zasądzenie od pozwanego T. K. kwoty 715,82 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania. W uzasadnieniu powód wskazał, że pozwany był studentem w Wyższej Szkole (...) w G. i był zobowiązany do ponoszenia opłat w wysokości i terminach wskazanych w aktach prawnych uczelni, jednak nie uregulował w całości należnych uczelni opłat. Powód wyjaśnił, że na podstawie umowy o zakup wierzytelności z dnia 17 maja 2013 r. stał się wierzycielem pozwanego co do kwoty 715,82 zł, na którą składają się kwoty: 337,50 zł tytułem nieopłaconego czesnego o terminie zapłaty 15 maja 2006 r. i 378,32 zł tytułem skapitalizowanych odsetek. Powód wskazał również, że pozwany został wezwany do zapłaty żądanej kwoty listem poleconym, lecz mimo tego nie uregulowała należności w całości.

(pozew – k. 2-4v.)

W dniu 5 sierpnia 2015 r. referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodnie z żądaniem pozwu.

(nakaz zapłaty – k. 83)

Postanowieniem z dnia 18 grudnia 2015 r. Sąd Rejonowy w Gdyni uchylił nakaz zapłaty z dnia 5 sierpnia 2015 r. i na mocy art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. zawiesił postępowania w sprawie.

(postanowienie – k. 89)

Pismem z dnia 26 stycznia 2016 r. powód wniósł o podjęcie zawieszonego postępowania i ustanowienie kuratora sądowego dla pozwanego nieznanego z miejsca pobytu.

(pismo powoda - k. 92)

Postanowieniem z dnia 21 marca 2016 r. Sąd Rejonowy w Gdyni podjął zawieszone w sprawie postępowanie, a następnie ustanowił kuratora sądowego dla pozwanego nieznanego z miejsca pobytu w osobie pracownika tutejszego Sądu – S. W..

(postanowienie – k. 102, zarządzenie – k. 103)

W złożonym sprawozdaniu kurator sądowy oświadczył, iż podejmowane przez niego czynności nie doprowadziły do ustalenia miejsca pobytu pozwanego T. K.. Nadto kurator podniósł zarzut przedawnienia roszczenia powoda z upływem lat 3, wskazując iż należność była płatna w maju 2006 r., zaś pozew wniesiono w czerwcu 2015 r.

(sprawozdanie – k. 105, pismo kuratora – k. 116)

Powód pismem z dnia 26 lipca 2016 r., odnosząc się do podniesionego przez kuratora zarzutu przedawnienia, wskazał, że pozwany zawarł umowę o warunkach odpłatności za studia z uczelnią wyższą pod rządami ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, zatem nie można przyjąć, że roszczenie o zapłatę czesnego za studia przedawnia się z upływem trzyletniego terminu zgodnie z art. 160a ust. 7 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym. Zdaniem powoda przepis ten nie ma zastosowania do umów zawartych przed dniem wejścia w życie nowelizacji ww. ustawy, tj. przed dniem 1 października 2014 r. Nadto powód wskazał, że świadczenie przez studenta opłat za studia i usługi edukacyjne nie jest świadczeniem okresowym przez co nie znajduje zastosowania 3 letni termin przedawnienia, o którym mowa w art. 118 k.c. Powód wskazał również, że świadczenie przez uczelnię wyższą usług dydaktycznych nie stanowi działalności gospodarczej, zatem roszczenie uczelni wyższej, jako niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej, nie przedawnia się z upływem lat trzech.

(pismo powoda – k. 123-124)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pomiędzy Wyższą Szkoła (...) w G. a T. K. doszło do zawarcia umowy o świadczenie usług edukacyjnych.

T. K. nie zapłacił uczelni czesnego za miesiąca maj 2006 r. w kwocie 337,50 zł, płatnego do dnia 15 maja 2006 r.

okoliczność niesporna, a nadto potwierdzenie złożenia ślubowania, odbioru legitymacji studenckiej i indeksu – k. 26, dokument rozliczeniowy – k. 53

W dniu 17 maja 2013 r. Wyższa Szkoła (...) w G. (zbywca) zawarła z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (nabywca) umowę sprzedaży wierzytelności, której przedmiotem było przeniesienie na rzecz nabywcy wierzytelności pieniężnych wskazanych w załączniku nr 2, celem ich dalszej windykacji. W treści załącznika nr 2 wskazana została wierzytelność przysługująca zbywcy względem dłużnika T. K. w kwocie 337,59 zł.

okoliczność niesporna, a nadto umowa sprzedaży wierzytelności – k. 73-73v., wyciąg z załącznika – k. 74

W dniu 13 czerwca 2013 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wystosowała do T. K. pismo informujące o nabyciu wierzytelności względem niego, stanowiącej zadłużenia wynikającego z umowy o świadczenie usług edukacyjnych oraz wezwała go do zapłaty kwoty 635,10 zł, w tym kwoty 337,50 zł tytułem nieopłaconego czesnego za maj 2006 r. i kwoty 297,60 zł tytułem odsetek.

okoliczność niesporna, a nadto wezwanie do zapłaty – k. 75-75 v., potwierdzenie nadania – k. 76

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy szczątkowy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wskazanych dowodów z dokumentów przedłożonych przez stronę powodową w toku postępowania. Dowody uznane zostały za wiarygodne w całości, albowiem nie budziły one zastrzeżeń Sądu, co do autentyczności i prawdziwości twierdzeń w nich zawartych, nadto nie były kwestionowane przez stronę przeciwną.

Pozostałe dokumenty złożone w sprawie nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia, gdyż nie wniosły do sprawy żadnych nowych istotnych okoliczności.

W niniejszej sprawie niesporne było, że pomiędzy pozwanym T. K. a Wyższą Szkołą (...) w G., pod rządami ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, doszło do zawarcia umowy o świadczenie usług edukacyjnych. Niesporne było również to, że pozwany nie uiścił na rzecz uczelni czesnego za miesiąc maj 2006 r. w kwocie 337,50 zł. Kwestią niesporną było również to, że roszczenie uczelni o zapłatę ww. czesnego, na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 17 maja 2013 r., zostało przelane na powoda.

Spór w niniejszej sprawie, w związku z podniesionym przez kuratora zarzutem przedawnienia, sprowadzał się do ustalenia czy roszczenie powoda może być skutecznie dochodzone czy też uległo przedawnieniu. Kwestią sporną był również termin przedawnienia roszczenia powoda.

W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że powód nie załączył do pozwu umowy o świadczenie usług edukacyjnych zawartej przez pozwanego z poprzednikiem prawnym powoda, a nawet nie podał dokładnej daty jej zawarcia. Nadto należy zauważyć, że żaden ze złożonych przez powoda dokumentów nie odnosi się do tej umowy, a tym samym Sąd nie był w stanie ustalić dokładnej daty zawarcia umowy o odpłatne świadczenie usług edukacyjnych stanowiącej podstawę żądania powoda. W tej sytuacji - w oparciu o twierdzenia powoda – Sąd przyjął, że pozwanego T. K. z Wyższą Szkołą (...) w G. łączyła umowa o świadczenie usług edukacyjnych zawarta w czasie obowiązywania ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U z 2005 r., Nr 164, poz. 1365).

Przechodząc do zgłoszonego przez kuratora sądowego pozwanego zarzutu przedawnienia, w pierwszej kolejności należało ustalić jaki termin przedawnienia ma zastosowanie do roszczeń o zapłatę czesnego za świadczenie usług edukacyjnych.

Zgodnie z art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata.

Należy wskazać, że do przepisów szczególnych regulujących termin przedawnienia określonego rodzaju roszczeń należy art. 160a ust. 7 ww. ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, zgodnie z którym roszczenia wynikające z umowy (regulującej warunki pobierania opłat związanych z odbywaniem studiów oraz ich wysokość – art. 106a ust. 1) przedawniają się z upływem trzech lat. Wskazać przy tym należy, iż przepis art. 160a ust. 7 ww. ustawy – wprowadzony przez art. 1 pkt 105 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r., poz. 1198), zmieniającej nim ustawę z dniem 1 października 2014 r. - ma zastosowanie również do umów w sprawie warunków odpłatności za studia lub usługi edukacyjne zawartych przed dniem wejścia w życie przedmiotowej ustawy zmieniającej, tj. do umów zawartych przed dniem 1 października 2014 r. (zgodnie z art. 32 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r.). Nadto należy zauważyć, iż przepis ten będzie miał zastosowanie jedynie do umów o odpłatne świadczenie usług edukacyjnych zawartych pod rządami ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, nie będzie miał natomiast zastosowania do umów zawartych pod rządami wcześniejszej ustawy, tj. ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U z 1990 r., Nr 65 poz. 385 ze zm.).

Mając na uwadze powyższe Sąd nie mógł zgodzić się z twierdzeniem powoda, iż w niniejszej sprawie będzie miał zastosowanie ogólny 10-letni termin przedawnienia z art. 118 k.c. Nadto należy wskazać, że przytoczone przez powoda orzecznictwo Sądu Najwyższego, a w szczególności stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uchwale z dnia 21 października 2015 r., wydanej w sprawie III CZP 67/15, które Sąd rozpoznający sprawę w całości podziela, nie ma zastosowania w niniejszej sprawie, albowiem dotyczy odmiennego stanu faktycznego. Z uzasadnienia ww. orzeczenia Sądu Najwyższego wynika, że Sąd Najwyższy zajmował się sytuacją faktyczną zaistniałą w 2009 r. i jej rozstrzygnięciem zawartym w orzeczeniu Sądu I instancji wydanym w 2013 r., tj. w okresie przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw. Tym samym Sąd Najwyższy odpowiadając na postawione pytanie prawne, dotyczące ww. sytuacji faktycznej, tj. zastosowania przez Sąd I instancji w 2013 r. terminu przedawnienia roszczenia o zapłatę czesnego za studia w oparciu o umowę zawartą pod rządami ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym - wskazał, że do przedawnienia roszczeń o opłatę za studia określoną w umowie zawartej na podstawie art. 160 ust. 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym w brzmieniu obowiązującym w dniu 1 października 2009 r., w okresie przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw, miał zastosowanie 10-letni termin przedawnienia.

W niniejszej sprawie pozew został wniesiony już po wejściu w życie ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw, a tym samym zarówno w chwili wniesienia pozwu jak i w chwili wyrokowania termin przedawnienia roszczenia o zapłatę czesnego, na podstawie umowy o świadczenie usług edukacyjnych zawartej pod rządami ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, określony jest w przepisie szczególnym, tj. w art. 160a ust 7 ww. ustawy, zatem w niniejszej sytuacji nie będzie miał zastosowania ogólny 10-letni termin przedawnienia z art. 118 k.c.

Należy również wskazać, że Sąd podziela stanowisko powoda, iż roszczenie o zapłatę czesnego nie jest roszczeniem związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej, ani roszczeniem okresowym, a zatem do przedawnienia tego roszczenia nie będzie miał również zastosowania ogólny 3-letni termin przedawnienia z art. 118 k.c.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że do roszczenia powoda (który zgodnie z art. 509 § 2 k.c. na skutek cesji wierzytelności wstąpił w sytuację prawną pierwotnego wierzyciela) z tytułu zapłaty czesnego ma zastosowanie trzyletni termin przedawnienia określony w ww. art. 160a ust. 7 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym.

Wskazać następnie należy, że zgodnie z art. 120 § 1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.

Skoro więc w niniejszej sprawie terminy zapłaty czesnego za miesiąc maj 2006 r. przypadał na dzień 15 maja 2006 r. należało uznać, iż przedawnienie tej kwoty nastąpiło z upływem lat trzech od tej daty, a więc w dniu 15 maja 2009 r. Jak wynika natomiast z akt sprawy powód wytoczył powództwo w dniu 30 czerwca 2015 r., a zatem już po upływie biegu trzyletniego okresu przedawnienia.

W tym stanie rzeczy uznać należało, że roszczenie powoda zarówno co do należności głównej, jak i co do odsetek, uległo przedawnieniu. Zgodnie bowiem z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, jak i poglądami doktryny, roszczenie o odsetki za opóźnienie przedawnia się najpóźniej z chwilą przedawnienia się roszczenia głównego (m.in. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2005 r. w sprawie III CZP 42/04, opubl. Lex nr 141130).

Na marginesie należy również wskazać, że powód w sposób niepełny wykazał zasadność oraz wysokość dochodzonego roszczenia, albowiem nie załączył umowy o świadczenie usług edukacyjnych, określającej m.in. zasadny odpłatności za studia, zawartej przez pozwanego z poprzednikiem prawnym powoda. Jednakże podstawę oddalenia powództwa stanowił skutecznie podniesiony przez kuratora pozwanego zarzut przedawnienia roszczenia powoda.

Mając na uwadze powyższe Sąd w pkt I wyroku, na podstawie art. 160a ust. 7 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 572 ze zm.), oddalił powództwo.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie II wyroku zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 listopada 2013 roku w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz. U. z 2013 roku, poz. 1476), obciążając nimi powoda, jako stronę przegrywającą niniejsze postępowanie, uznając je za uiszczone w całości.