Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lutego 2017 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2017 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku W. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania W. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 21 marca 2016 r.

oddala odwołanie.

Sygn. akt V U 371/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 marca 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił W. K. prawa do emerytury, z uwagi na brak 15- letniego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Od decyzji powyższej wnioskodawca złożył odwołanie w dniu 20 kwietnia 2016 roku i wskazał, że w okresach od dnia 6 listopada 1974 roku do dnia 30 września 1978 roku w Zakładzie (...) w R., w okresie od dnia 1 października 1978 roku do dnia 30 czerwca 1983 roku w Zakładzie (...), w okresie od dnia 5 czerwca 1983 roku do dnia 30 września 1990 roku w (...) w R. oraz w okresie od dnia 1 października 1990 roku do dnia 10 lipca 1991 roku w (...) wykonywał pracę w warunkach szczególnych na stanowisku spawacza.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W. K., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 8 lutego 2016 roku wniosek o emeryturę. Wnioskodawca nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-4 akt emerytalnych)

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił staż pracy wynoszący 26 lat 10 miesięcy i 26 dni. ZUS zaliczył wnioskodawcy do pracy w warunkach szczególnych okres zatrudnienia od dnia 10 kwietnia 1992 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku w (...) Sp. z o.o. tj. 6 lat, 8 miesięcy i 4 dni.

(dowód: decyzja z 24 września 2015 roku k. 30 akt ZUS, odpowiedź na odwołanie
k. 12-13)

ZUS nie zaliczył wnioskodawcy do pracy w warunkach szczególnych okresów:

- od dnia 6 listopada 1974 roku do dnia 30 września 1978 roku w Zakładzie (...) w R., ponieważ wnioskodawca nie przedstawił żadnych dokumentów potwierdzających pracę na stanowisku spawacza,

- od dnia 1 października 1978 do dnia 30 czerwca 1983 roku w Zakładzie (...) w R.. ponieważ analiza dokumentów nie pozwala na uznanie, że skarżący stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę na stanowisku spawacza,

- od dnia 5 czerwca 1983 roku do dnia 30 września 1990 roku w (...) -Usługowej Spółdzielni Pracy w R.. gdyż zajmowane przez wnioskodawcę stanowisko – spawacza instalacji wodno-kanalizacyjnej nie jest wymienione w Wykazie A, stanowiącym załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze,

- od dnia 1 października 1990 roku do dnia 10 lipca 1991 roku w Zakładzie (...)-Kanalizacyjnym i (...).

(dowód: decyzja z dnia 21 marca 2016 roku, k. 18 akt emerytalnych, odpowiedź na odwołanie , k. 4 – 4v akt sprawy)

W okresie od dnia 6 listopada 1974 roku do dnia 30 września 1978 roku wnioskodawca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę i w pełnym wymiarze czasu pracy w Zakładzie (...) w R.. Zakład zajmował się produkcją mebli giętych.

Od dnia 6 listopada 1974 roku do 21 kwietnia 1975r. wnioskodawca pracował na stanowisku spawacza.

W okresie od dnia 22 kwietnia 1975 roku do dnia 6 kwietnia 1977 roku wnioskodawca odbywał zasadniczą służbę wojskową.

Po powrocie z służby wojskowej z dniem dnia 2 maja 1977 roku wnioskodawca objął stanowisko mechanika napraw pojazdów mechanicznych.

(dowód: umowa o prace z dnia 2 maja 1977 roku, k. 3 akt osobowych zaświadczenie o przyjęciu do pracy na okres próbny, k. 1 akt osobowych, rozwiązanie stosunku pracy, k. 6 akt kapitałowych, karta obiegowa zmian, k. 7 akt osobowych, książeczka wojskowa, k. 4-5 akt kapitałowych )

Do podstawowych obowiązków wnioskodawcy w okresie od dnia 6 listopada 1974 roku do dnia 30 września 1978 roku, za wyjątkiem okresu służby wojskowej należało usuwanie różnych awarii instalacji c.o., instalacji hydraulicznych, awarii pojazdów samochodowych. Wnioskodawca usuwał w/w awarie najczęściej przy pomocy spawania. Spawał rury, blachy samochodowe itp.

(dowód: zeznania świadka zeznania świadka R. B. na rozprawie w dniu 3 listopada 2016 roku od minuty 13:18 do minuty 17:38, protokół z rozprawy, k. 16-17v akt sprawy, zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 3 listopada 2016 roku od minuty 29:42 do minuty 36:58, protokół z rozprawy, k. 16-17v akt sprawy)

W okresie od dnia 1 października 1978 roku do dnia 30 czerwca 1983 roku wnioskodawca pracował na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w Zakładzie (...) na stanowisku mechanika napraw samochodowych.

(dowód: świadectwo pracy z dnia 30 czerwca 1983 roku, k. 35 akt sprawy, umowa o prace z dnia 1 października 1978 roku, k. 26 akt sprawy, karta obiegowa, k. 10 akt osobowych, przekazanie pracownika do (...), k. 6 akt kapitałowych)

Podczas zatrudnienia w Zakładzie (...) wnioskodawca zajmował się usuwaniem awarii w samochodach oraz wózkach widłowych. Usuwanie awarii polegało na spawaniu naczep od samochodów, zbiorników paliwa, dziur w naczepach. Spawanie odbywało się w warsztacie. W ramach pracy skarżący zajmował się również prostowaniem blach na samochodach. W zakładzie pracy było 120 samochodów. Pracowało 10 mechaników i 2 spawaczy.

(dowód: zeznania świadka K. O. na rozprawie w dniu 3 listopada 2016 roku od minuty 17:39 do minuty 22:00, protokół z rozprawy, k. 16-17v akt sprawy, zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 3 listopada 2016 roku od minuty 29:42 do minuty 36:58, protokół z rozprawy, k. 16-17v akt sprawy)

W okresie od dnia 5 lipca 1983 roku do 30 września 1990 roku wnioskodawca pracował na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) w R. na stanowisku spawacz-monter zewnętrznych instalacji budowlanych.

(dowód: umowa o pracę z dnia 5 lipca 1983 roku, k. 21 akt sprawy, umowa o pracę z 1 sierpnia 1990 roku, k. 22 akt sprawy, świadectwo pracy z dnia 10 października 1990 roku, k. 1 akt osobowych)

Spółdzielnia zajmowała się wykonywaniem remontów instalacji hydraulicznych. Remonty polegały na wymianie kotłów przemysłowych, cieplnych, wymianie mierników i instalacji w kotłowni. Wnioskodawca pracował w brygadzie, która składała się z 4-5 osób. W skład brygady wchodził hydraulik, spawacz oraz pomocnicy. Wnioskodawca z całą brygadą zajmował się przygotowywaniem materiałów niezbędnych do wykonywania instalacji, układał je, a następnie spawał.

(dowód: zeznania świadka C. C. na rozprawie w dniu 3 listopada 2016 roku od minuty 22:11 do minuty 28:31, protokół z rozprawy, k. 16-17v akt sprawy, zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 3 listopada 2016 roku od minuty 29:42 do minuty 36:58, protokół z rozprawy, k. 16-17v akt sprawy)

W okresie od dnia 1 października 1990 roku do dnia 10 lipca 1991 roku wnioskodawca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w Zakładzie (...) oraz (...) w R., gdzie pracował na stanowisku spawacz – monter instalacji sanitarnych.

(dowód: świadectwo pracy z 10 lipca 1991 roku, k. 28 akt sprawy)

Zakład zajmował się remontami instalacji, głównie wodnych. Remonty polegały m.in. na wymianie rur kanalizacyjnych oraz ciepłowniczych. Do obowiązków skarżącego należało wyciąganie zużytych rur ciepłowniczych oraz kanalizacyjnych, spawanie ze sobą nowych rur, jak również wymiana grzejników oraz rur (...). W ramach pracy wnioskodawca wykonywał również inne prace poza spawaniem, gdyż spektrum prac zakładu było szerokie.

(dowód: zeznania świadka K. M. na rozprawie w dniu 3 listopada 2016 roku od minuty 6:49 do minuty 13:18, protokół z rozprawy, k. 16-17v akt sprawy, zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 3 listopada 2016 roku od minuty 29:42 do minuty 36:58, protokół z rozprawy, k. 16-17v akt sprawy

Wnioskodawca nie dysponuje świadectwami wykonywania pracy w warunkach szczególnych za sporne okresy zatrudnienia.

(okoliczność bezsporna)

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

-

osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

-

ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną między stronami pozostawało to, czy wnioskodawca posiada wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, ukończył 60 lat i nie był członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Sam fakt zatrudnienia wnioskodawcy w Zakładzie (...), w Zakładzie (...) w R., (...) -Usługowej Spółdzielni Pracy oraz w Zakładzie (...) oraz (...) był niesporny w świetle dokumentów znajdujących się w aktach ZUS i w aktach osobowych. Spornym pozostawał charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w okresach od dnia 6 listopada 1974 roku do dnia 30 września 1978, od dnia 1 października 1978 roku do dnia 30 czerwca 1983 roku, od dnia od dnia 5 lipca 1983 roku do dnia 30 września 1990 roku oraz od dnia 1 października 1990 roku do dnia 10 lipca 1991 roku tj. czy była to praca wykonywana w szczególnych warunkach, czy też nie.

Zgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, za pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne i otoczenia.

Prawidłowe rozumienie pojęcia pracy w szczególnych warunkach nie jest możliwe bez wnikliwej analizy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Z zestawienia § 1 i 2 tegoż rozporządzenia wynika, że pracą w szczególnych warunkach jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tego aktu. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Na okoliczność pracy w Zakładzie (...) w R. wnioskodawca przedstawił świadka R. B.. Z jego zeznań wynika, iż w całym spornym okresie pracy w zakładzie (...) w R. od dnia 6 listopada 1974 roku do dnia 30 kwietnia 1978 roku do obowiązków wnioskodawcy należało usuwanie różnego rodzaju awarii, spawając m.in. rury (...), rury przy samochodach, popękane rury hydrauliczne, błotniki w samochodach, burty w przyczepach do ciągników. Zeznał, że wnioskodawca miał cały czas takie same obowiązki pracownicze. Jednocześnie świadek R. B. nie miał wiedzy, co do obowiązków skarżącego w sytuacji, gdy w zakładzie nie było awarii. Zeznał, że pracował jako kierowca, a co za tym idzie rzadko był w zakładzie.

Zeznania świadka R. B. nie znajdują potwierdzenia w dokumentach osobowych skarżącego. Z dokumentów tych wynika, że wnioskodawca pracował w charakterze spawacza jedynie w okresie od dnia 6 listopada 1974 roku do dnia 18 kwietnia 1975 roku, tj. do powołania do służby wojskowej. Po wojsku zaś pracował jako mechanik pojazdów samochodowych. Tym samym nie są miarodajne do ustalenia szczególnych warunków pracy skarżącego od dnia 6 listopada 1974 roku do dnia 30 kwietnia 1978 roku. Zwłaszcza, że świadek z racji przebywania poza zakładem pracy w związku z wykonywaniem obowiązków kierowcy nie mógł i nie posiadał szczegółowej wiedzy, co do stałych obowiązków skarżącego. Należy przypomnieć, że R. B. nie wiedział czym zajmował się skarżący, gdy w zakładzie pracy nie było awarii. Wyklucza to możliwość przyjęcia, że w okresie od dnia 6 listopada 1974 roku do dnia 30 kwietnia 1978 roku wnioskodawca wykonywał wyłącznie prace przy spawaniu. Tym bardziej, że po powrocie z wojska od dnia 2 maja 1977 roku do dnia 30 kwietnia 1978 roku zajmował się naprawą pojazdów samochodowych jako mechanik. Naprawa pojazdów mechanicznych nie polega wyłącznie na spawaniu, a już z pewnością stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Z tych przyczyn Sąd nie podzielił zeznań wnioskodawcy, co do wykonywania w latach 1975-1978 wyłącznie prac przy spawaniu, jako gołosłownych.

Brak było podstaw prawnych do zaliczenia wnioskodawcy do szczególnego stażu pracy także okresu zatrudnienia w Zakładzie (...) od dnia 1 października 1978 roku do dnia 30 czerwca 1983 roku. W tym okresie bowiem wnioskodawca, jak poprzednio, zajmował stanowisko mechanika napraw pojazdów samochodowych, a praca mechanika wbrew gołosłownym zeznaniom wnioskodawcy nie polega wyłącznie na spawaniu. Potwierdzają to zeznania świadka K. O., który stwierdził, że praca wnioskodawcy polegała, na usuwaniu awarii samochodowych oraz wózków widłowych. Polegało to na wykonywaniu zarówno prac spawalniczych (spawanie naczep od samochodu, zbiorników paliwa) jak i innych rodzajowo prac,tj. prostowanie blach samochodowych.

Również w okresie od dnia 5 czerwca 1983 roku do dnia 30 września 1990 roku w (...) Usługowej Spółdzielni Pracy w R. wnioskodawca nie pracował w szczególnych warunkach. Z zeznań świadka C. C. wynika, że wnioskodawca pracował w brygadzie remontowej, która składała się z hydraulika, spawacza oraz pomocników. Spektrum prac brygady, z racji usług świadczonych przez pracodawcę było szerokie i różnorodne. Wprawdzie skarżący wykonywał w brygadzie wszystkie czynności spawalnicze przy wymianie rur (...) i wymierników ale nie były to jego wyłączne obowiązki. Przed rozpoczęciem prac spawalniczych wnioskodawca wraz z pozostałymi członkami brygady musiał bowiem wykonać szereg innych czynności niezbędnych do wykonania remontu, które nie miały charakteru szczególnego. I tak należało zdemontować uszkodzoną instalację, przygotować materiał do wykonania nowych instalacji, a dopiero później skarżący mógł zająć się spawaniem. Wynika to zresztą z określenia przez pracodawcę stanowiska pracy skarżącego jako spawacz-monter instalacji. Wnioskodawca oprócz spawania zajmował się zatem także montowaniem instalacji, a prace te nie mają szczególnych cech.

Także w ostatnim spornym okresie pracy skarżącego w Zakładzie (...) oraz (...) w R. od dnia 1 października 1990 roku do dnia 10 lipca 1991 roku – jak wynika z zeznań świadka K. M. - wnioskodawca nie pracował w warunkach szczególnych, gdyż na stanowisku spawacza - montera instalacji sanitarnych wykonywał oprócz prac spawalniczych także prace monterskie.

Tym samym wnioskodawca nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Skarżący bowiem oprócz prac spawalniczych w ramach dnia pracy wykonywał inne czynności nie mające szczególnego charakteru tj. zajmował się też przygotowywaniem prac remontowych razem z innymi członkami brygady.

Reasumując wnioskodawca nie posiada wymaganego 15 - letniego stażu pracy w warunkach szczególnych. W związku z tym należy uznać, że wydana przez organ rentowy decyzja jest prawidłowa, a żądanie wnioskodawcy nie zasługuje na uwzględnienie.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.