Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lutego 2017r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Stachurska

Protokolant: Urszula Kalinowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 lutego 2017r. w Warszawie

sprawy J. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o emeryturę

na skutek odwołania J. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

z dnia 11 maja 2015r., znak: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje J. L. prawo do emerytury od dnia 9 maja 2015 roku.

UZASADNIENIE

W dniu 11 czerwca 2015r. J. L. złożył za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. odwołanie od decyzji ww. organu rentowego z dnia 11 maja 2015r., znak: (...), odmawiającej przyznania prawa do emerytury.

W uzasadnieniu odwołania J. L. wskazał, że nie zgadza się z zaskarżoną decyzją, gdyż w jego ocenie nieuwzględnione przez organ rentowy okresy pracy w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w W. od 1 sierpnia
1973r. do 25 października 1974r. oraz od 6 listopada 1976r. do 30 listopada 1986r. stanowiły okresy pracy w warunkach szczególnych. Ubezpieczony wyjaśnił, że w trakcie wymienionych okresów zatrudnienia pracował przy wykonywaniu zewnętrznych sieci wodociągowo-kanalizacyjnych pod budowę osiedli oraz kanałów burzowych przy budowie ulic. Praca ta odbywała się w wykopach o głębokości 6 metrów. Ponadto ubezpieczony zaznaczył, że podobne prace wykonywał w okresie od 1 grudnia 1986r. do 31 sierpnia
1996r. będąc wówczas zatrudnionym w Przedsiębiorstwie (...), w którym, pomimo siedziby pracodawcy w R., pracę wykonywał na terenie W.,
a sam zakład podlegał Ministrowi Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych (odwołanie z dnia 10 czerwca 2015r., k. 2 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 13 lipca 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania J. L. na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie pełnomocnik organu rentowego odwołał się do przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, dotyczących nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z warunków szczególnych
i wskazał, że ubezpieczony nie spełnił wymogu posiadania 15 lat pracy o takim charakterze. Wyjaśnił, że organ rentowy nie uwzględnił okresów pracy od 1 sierpnia 1973r.
do 25 października 1974r. i od 6 listopada 1976r. do 30 listopada 1986r., ponieważ w przedłożonym przez ubezpieczonego świadectwie pracy z dnia 21 listopada 2002r. nie wskazano charakteru wykonywanej pracy i stanowiska ściśle według pozycji i punktu załącznika do zarządzenia ministra, któremu podlegał zakład pracy. Ponadto organ rentowy podniósł, że nie uwzględnił jako okresu pracy w warunkach szczególnych okresu od 1 grudnia 1986r. do 31 sierpnia 1996r., gdyż w świadectwie pracy z dnia 22 kwietnia 2004r. nie wskazano zarządzenia ministra resortu, któremu podlegał zakład pracy. Wobec powyższego w ocenie pełnomocnika organu rentowego skarżona decyzja została wydana w sposób prawidłowy, a odwołanie J. L. nie wnosi żadnych nowych okoliczności mogących skutkować jej zmianą bądź uchyleniem (odpowiedź na odwołanie z dnia 13 lipca 2015r., k. 3 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. L., urodzony w dniu (...), w okresie od 1 września 1971r.
do 30 listopada 1986r. był zatrudniony w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) W. (dalej jako (...)). Początkowo ubezpieczony został przyjęty w charakterze ucznia zawodu ślusarza, a następnie zawodu montera zewnętrznej sieci komunalnej i jako uczeń pracował do dnia 26 czerwca 1973r.
Od dnia 1 sierpnia 1973r. ubezpieczony został zatrudniony na stanowisku montera urządzeń instalacji wodnej i kanalizacyjnej (karta przyjęcia, k. 8, umowa o pracę z dnia 30 sierpnia 1971r., k. 7, zaświadczenie szkolenia BHP, k. 16, zaświadczenie kwalifikacyjne nr 74, k. 94, informacja
o przeniesieniu, k. 98 – akta osobowe z (...)).

Jako monter ubezpieczony wykonywał takie czynności jak tworzenie wykopów oraz układanie i montaż instalacji wodno-kanalizacyjnych na placach budowy obsługiwanych przez (...). Praca ubezpieczonego odbywała się na zewnątrz i dotyczyła konstruowania przede wszystkim głównych magistrali przesyłowych. Ubezpieczony wykonywał swoją pracę w ramach kilkuosobowej brygady monterów, w której wszyscy wykonywali takie same czynności. Tworzenie wykopów w początkowym okresie zatrudnienia ubezpieczonego odbywało się ręcznie, w okresie późniejszym brygady monterów, w tym ubezpieczonego, miały do dyspozycji sprzęt mechaniczny w postaci żurawika odprowadzającego ziemię oraz koparki. Tym sposobem tworzono wykopy o głębokości od 5 do 15 metrów. Utworzony przez ubezpieczonego i jego brygadę wykop był następnie szalowany, tj. przygotowywano podłoże pod instalacje z betonu. Na wykonane podłoże ubezpieczony układał rury kanalizacyjne i wodociągowe o różnej średnicy oraz wyprowadzał przyłącza. Ubezpieczony nie zajmował się spawaniem rur ani podłączaniem instalacji, czynności te wykonywały inne brygady pracowników. Po skonstruowaniu sieci wodno-kanalizacyjnej wykop był zasypywany ziemią. Powyższe czynności ubezpieczony wykonywał przez 8 godzin dziennie o każdej porze roku, również w zimie oraz w czasie deszczu – wówczas korzystano z pomp odwadniających w celu osuszenia wykopów (zeznania ubezpieczonego, skrócony protokół rozprawy z dnia 6 lutego 2017r., k. 133 – 135 a.s., e-protokół rozprawy z dnia 6 lutego 2017r., k. 136 a.s., zeznania świadków: S. K. (1) i K. S., skrócony protokół rozprawy z dnia 9 lutego 2016r., k. 32 - 34 a.s., e-protokół rozprawy z dnia 9 lutego 2016r., k. 35 a.s.).

W okresie od 28 października 1974r. do 19 października 1976r. J. L. odbywał zasadniczą służbę wojskową. Po zakończeniu służby wojskowej został w dniu 5 listopada 1976r. ponownie przyjęty do pracy w (...) na stanowisko montera urządzeń i instalacji wodno-kanalizacyjnych w (...) (podanie, k. 30, zaświadczenie dla działu zatrudnienia, k. 32, umowa o pracę, k. 90, karta powołania, k. 93 i 92 – akta osobowe z (...), kopia książeczki wojskowej, k. 7-8 a.r. tom I).

W trakcie zatrudnienia ubezpieczony odbył szkolenie w zakresie obsługi wyciągów mechanicznych i żurawików. Ubezpieczony odbywał również kilkukrotnie szkolenia
w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników fizycznych, a także szkolenia dotyczące pracy montera instalacji wodno-kanalizacyjnych oraz obsługi żurawika model
T-108, z którego następnie korzystał przy wykonywaniu wykopów (zaświadczenia o szkoleniach, k. 33-41, 56, 81 – akta osobowe z (...)).

Od dnia 3 lipca 1984r. ubezpieczonemu powierzono funkcję brygadzisty. Brygada obejmowała od 3 do 5 pracowników łącznie z brygadzistą. Jako brygadzista ubezpieczony nadzorował pracę przydzielonej mu grupy pracowników i otrzymywał dodatek
do wynagrodzenia, a poza tym wykonywał czynności montera instalacji wodno-kanalizacyjnych tak jak dotychczas. Swoją pracę wykonywał wraz z podległymi mu pracownikami w głębokich wykopach. Podobnie było z nadzorem, który był realizowany bezpośrednio tam, gdzie pracowali monterzy (powołanie na stanowisko brygadzisty i informacje o przyznaniu dodatku funkcyjnego, k. 59, 68, 70 i 73 – akta osobowe z (...), zeznania ubezpieczonego, skrócony protokół rozprawy z dnia 6 lutego 2017r., k. 133 – 135 a.s., e-protokół rozprawy z dnia 6 lutego 2017r., k. 136 a.s., zeznania świadków: S. K. (1) i K. S., skrócony protokół rozprawy z dnia 9 lutego 2016r., k. 32 - 34 a.s., e-protokół rozprawy z dnia 9 lutego 2016r., k. 35 a.s.).

W dniu 26 czerwca 1986r. J. L. złożył pracodawcy wypowiedzenie umowy
o pracę ze skutkiem na dzień 30 listopada 1986r. (wypowiedzenie umowy o pracę oraz pismo (...) w sprawie wypowiedzenia, k. 4 i 5 – akta osobowe z (...)).

Z dniem 1 grudnia 1986r. J. L. został skierowany do pracy w Przedsiębiorstwie (...) na wolne stanowisko montera wodno-kanalizacyjnego. Początkowo był tam zatrudniony na okres próbny do dnia 14 grudnia 1986r.,
w pełnym wymiarze czasu pracy, a następnie na czas nieokreślony. W trakcie zatrudnienia w (...) ubezpieczony wykonywał takie same czynności jak podczas zatrudnienia
w (...), z tą różnicą, że praca była w większym stopniu zmechanizowana – do wykonywania wykopów częściej korzystano z żurawików i koparek. Umowa o pracę łącząca ubezpieczonego z powyższym zakładem pracy została rozwiązana przez pracodawcę w dniu 17 czerwca 1996r. w związku ze zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn ekonomicznych (świadectwo pracy z 7 września 1996r., k. 1, skierowanie do pracy, k. 2, umowa o pracę, k. 5, rozwiązanie umowy o pracę, k. 3 – akta osobowe z (...), zeznania ubezpieczonego, skrócony protokół rozprawy z dnia 6 lutego 2017r., k. 133 – 135 a.s., e-protokół rozprawy z dnia 6 lutego 2017r., k. 136 a.s., zeznania świadka S. K. (1), skrócony protokół rozprawy z dnia 9 lutego 2016r., k. 32 - 34 a.s., e-protokół rozprawy z dnia 9 lutego 2016r., k. 35 a.s.).

W dniu 23 kwietnia 2015r. J. L. złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o wcześniejszą emeryturę z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Do wniosku dołączył kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych oraz przedłożył dokumenty celem wykazania okresów zatrudnienia, w tym zaświadczenia dotyczące wykonywania prac w szczególnych warunkach wystawione przez (...)
z dnia 21 listopada 2002r. oraz przez (...) z dnia 22 kwietnia 2004r. (wniosek o emeryturę z załącznikami, k. 1-9 a.r. tom II).

Po rozpoznaniu powyższego wniosku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział
w W. wydał w dniu 11 maja 2015r. decyzję, znak: (...),
w której odmówił J. L. prawa do emerytury ze względu na brak 15 lat pracy w szczególnych warunkach. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wyjaśnił, że nie uznał za okresy zatrudnienia w warunkach szczególnych okresów pracy ubezpieczonego w (...) oraz w (...), gdyż przedłożone przez ubezpieczonego świadectwo pracy wystawione przez pierwsze z przedsiębiorstw nie wskazuje charakteru wykonywanej pracy i stanowiska ściśle według pozycji i punktu załącznika do zarządzenia ministra, któremu podlegał zakład pracy, natomiast w drugim ze świadectw wystawionym przez (...) nie wskazano zarządzenia ministra, któremu zakład pracy podlegał (decyzja ZUS, k. 15 a.r. tom II). J. L. w dniu 11 czerwca 2015r. odwołał się od wskazanej decyzji (odwołanie z dnia 10 czerwca 2015r., k. 2 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o zgromadzony w toku postępowania materiał dowodowy obejmujący dowody z dokumentów zgromadzone
w aktach sprawy, w aktach osobowych J. L. ze spornych okresów zatrudnienia oraz w aktach organu rentowego. Ponadto podstawę ustaleń faktycznych stanowiły zeznania świadków S. K. (1) i K. S., a także zeznania ubezpieczonego.

Sąd ocenił zebrany materiał dowodowy za spójny, kompletny i wystarczający
do wydania rozstrzygnięcia w sprawie. Zgromadzone dowody z dokumentów nie budziły wątpliwości co do ich autentyczności i nie były kwestionowane przez strony postępowania, wobec czego zostały w całości uznane za wiarygodne. Sąd w pełni dał również wiarę przesłuchanym w sprawie świadkom, gdyż obaj świadkowie znali ubezpieczonego z pracy
w (...) i nie mieli wątpliwości co charakteru wykonywanych przez niego czynności,
a dodatkowo S. K. (1) pracował z J. L. w (...) przez okres około 10 lat. Sąd jako wiarygodne ocenił także zeznania ubezpieczonego. J. L. w sposób klarowny przedstawił charakter swojej pracy w trakcie spornych okresów zatrudnienia w (...) i (...) i dokładnie wskazał czym w tym czasie się zajmował.

Zdaniem Sądu, ani postawa przesłuchanych w sprawie osób, ani treść złożonych przez nich zeznań nie budziła zastrzeżeń. Przeciwnie, informacje przedstawione w złożonych zeznaniach korespondowały z informacjami pochodzącymi z załączonej do akt dokumentacji, w szczególności dokumentacji osobowej ubezpieczonego, która dodatkowo pozwoliła na poczynienie ustaleń co do charakteru i przebiegu zatrudnienia J. L.
w (...) i w (...) oraz specyfiki wykonywanej przez niego pracy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie J. L. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział
w W. z dnia 11 maja 2015r., znak: (...), było zasadne i skutkowało zmianą skarżonej decyzji.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia, czy ubezpieczony spełnia przesłanki do przyznania prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy
w warunkach szczególnych na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2016r. poz. 887). Organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do wskazanego wyżej świadczenia powołując się na fakt nieudokumentowania 15-letniego okresu pracy, który podlegałby kwalifikacji jako okres pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury
w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn, oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ustawy.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia
do Otwartego Funduszu Emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w Otwartym Funduszu Emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Przy określaniu prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
nie ma żadnej swobody. Prace te ściśle i jasno określone są w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. 1983 nr 8 poz. 43), zwanym dalej rozporządzeniem w sprawie wieku emerytalnego. Na wykazach prac zawartych we wskazanym rozporządzeniu, nie kończą się jednak ograniczenia dotyczące uprawnień z tytułu wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Aby daną pracę uznać za wykonywaną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, pracownik musi ją wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy. Dodatkowo, zgodnie z powołanym rozporządzeniem, aby mężczyzna mógł nabyć prawo do emerytury powinien:

1)  posiadać 25-letni okres zatrudnienia, liczony łącznie z okresami równorzędnymi
i zaliczanymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia),

2)  wykonywać pracę wymienioną w wykazie A (Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego), będącym załącznikiem do rozporządzenia, oraz

3)  osiągnąć wiek emerytalny wynoszący 60 lat (§ 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia) oraz być zatrudnionym przez co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach (§ 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia).

W myśl stanowiska wyrażonego w orzecznictwie, w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, warunki nabycia prawa do wcześniejszej emerytury muszą być spełnione łącznie w chwili wydania decyzji przez organ rentowy. W postępowaniu odwoławczym
od decyzji odmawiającej prawa do tego świadczenia, sąd ubezpieczeń społecznych ocenia legalność decyzji według stanu rzeczy istniejącego w chwili jej wydania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 lutego 2006r., I UK 154/05).

Okresy pracy określone w § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do rozporządzenia lub w świadectwie pracy. Brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie świadczy jednak o tym, że ubezpieczony faktycznie takiej pracy nie realizował. W postępowaniu przed sądem nie stosuje się bowiem ograniczeń dowodowych, jakie istnieją w postępowaniu administracyjnym przed organem rentowym. W orzecznictwie wielokrotnie wyrażano ugruntowany już pogląd, zgodnie z którym
okoliczność wykonywania pracy w szczególnych warunkach może być dowodzona wszelkimi środkami dowodowymi, ponieważ sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organem rentowym. W postępowaniu przed sądem odwoławczym dopuszczalne jest więc przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w sytuacji, gdy wnioskodawca nie jest w stanie wykazać tej okoliczności jedynie w oparciu o dokumenty (zob. uchwały Sądu Najwyższego: z dnia 10 marca 1984r., III UZP 6/84, z 21 września 1984r., III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 8 kwietnia 1999r., II UKN 619, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 14 grudnia 2004r., III AUa 2474/03).

W rozpatrywanej sprawie J. L. przedstawił świadectwa pracy w szczególnych warunkach z dnia 21 listopada 2002r. (k. 7 a.r. t. II) oraz z dnia 22 kwietnia 2004r. (k. 8 a.r. t. II), jednakże z przyczyn formalnych organ rentowy te dokumenty zakwestionował. Takie uprawnienie organowi rentowemu przysługiwało, bowiem świadectwo pracy w warunkach szczególnych jest dokumentem prywatnym w rozumieniu art. 245 k.p.c. i nie stanowi dowodu tego co zostało w nim odnotowane. Taki walor mają wyłącznie dokumenty urzędowe, do których w myśl stosowanego a contrario art. 244 § 1 k.p.c. nie zalicza się świadectwa pracy, skoro nie zostało sporządzone przez organy władzy publicznej ani inne organy państwowe (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 grudnia 2013r., III AUa 783/13, Lex nr 1409118).

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd ustalał w toku postępowania, za pomocą dostępnych i wnioskowanych przez strony dowodów, jakie prace w spornych okresach realizował J. L. i czy są to prace w warunkach szczególnych. Przy tym podkreślenia wymaga, że nie nazwa zajmowanego stanowiska, ale to, czym J. L. zajmował się faktycznie w spornych okresach, było przesądzające o ewentualnym istnieniu przesłanek dla przyznania mu dochodzonego świadczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 kwietnia 2004r., II UK 337/03).

Okresami spornymi, w których ubezpieczony, według jego twierdzeń i w oparciu o złożone świadectwa pracy, pracował w warunkach szczególnych, były okresy zatrudnienia w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w W. od 1 sierpnia 1973r. do 25 października 1974r. i od 6 listopada 1976r. do 30 listopada 1986r. oraz w Przedsiębiorstwie (...) od 1 grudnia 1986r. do 31 sierpnia 1996r. Inne natomiast warunki konieczne dla przyznania wnioskowanego świadczenia, zostały przez ubezpieczonego spełnione. J. L. ukończył w dniu 9 maja 2015r. wymagany wiek 60 lat, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, jak również udowodnił wymaganą ilość okresów składkowych i nieskładkowych w wymiarze 25 lat. Istota sporu koncentrowała się więc wokół ustalenia, czy J. L. posiada staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze co najmniej 15 lat.

Mając na względzie prezentowane wyżej poglądy judykatury Sąd przeprowadził wnioskowane przez strony dowody obejmujące zeznania świadków i samego ubezpieczonego, a także dowody z dokumentów z akt osobowych J. L. ze spornych okresów zatrudnienia. Z dokumentów tych wynika, że J. L. w okresie zatrudnienia w (...) od 1 sierpnia 1973r. do 30 listopada 1986r. pracował na stanowiskach montera urządzeń instalacji wodno-kanalizacyjnej oraz montera zewnętrznej sieci komunalnej. W rzeczywistości, zgodnie z zeznaniami świadków i ubezpieczonego, praca wykonywana przez J. L. przez cały okres zatrudnienia we wskazanym wyżej przedsiębiorstwie, niezależnie od nazwy piastowanego stanowiska, obejmowała w zasadzie ten sam zestaw czynności, jakim było tworzenie na placach budowy wykopów o głębokości od 5 metrów do 15 metrów, pod główne magistrale instalacji wodociągowej i kanalizacyjnej oraz umieszczanie instalacji w przygotowanych wcześniej wykopach. Ponadto, ubezpieczony schodził do wykopanych wcześniej rowów, w których wraz z innymi monterami konstruował betonową podbudowę pod instalacje, a następnie instalacje te na tak przygotowanej podporze układał. Ubezpieczony przez cały okres zatrudnienia nie wykonywał innych czynności, takich jak choćby spawanie czy instalowanie przyłączy, nie pracował również przy montowaniu instalacji wodno-kanalizacyjnych w budynkach. Co prawda od początku lipca 1984r. ubezpieczonemu powierzono funkcję brygadzisty, jednakże dodatkowe obowiązki z tym związane nie skutkowały istotną zmianą zakresu prac wykonywanych przez ubezpieczonego w ramach zajmowanego stanowiska – ubezpieczony w dalszym ciągu świadczył pracę w takim zakresie jak dotychczas, a zmianie uległa jedynie jego pozycja w hierarchii brygady pracowników oraz wysokość wynagrodzenia. Dodatkowo Sąd wziął pod uwagę, że obowiązki związane z wykonywaniem instalacji w głębokich wykopach, także w okresie pracy w charakterze brygadzisty, ubezpieczony realizował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Wskazany wyżej zakres obowiązków był wykonywany przez ubezpieczonego również w okresie jego zatrudnienia w (...) od 1 grudnia 1986r. do 31 sierpnia 1996r., co znalazło potwierdzenie w zeznaniach świadka S. K. (1), który pracował z ubezpieczonym w tym samym zakładzie pracy.

Charakter wykonywanych przez ubezpieczonego czynności, w ocenie Sądu, uzasadnia przyjęcie, że praca świadczona przez niego w spornych okresach zatrudnienia odpowiada rodzajowi pracy określonemu pod poz. 1 działu V wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r., tj. „roboty wodno-kanalizacyjne oraz budowa wodociągów w głębokich wykopach”. Na podstawie zgromadzonych w sprawie dowodów nie ma bowiem wątpliwości, że praca ubezpieczonego dotyczyła w całości wykonywania czynności w celu budowy i montażu sieci wodociągowych i kanalizacyjnych i odbywała się w wykopach o dużej głębokości. Tym samym należało uznać, że praca montera instalacji wodnych i kanalizacyjnych świadczona przez ubezpieczonego w okresach zatrudnienia w (...) od 1 sierpnia 1973r. do 25 października 1974r. i od 6 listopada 1976r. do 30 listopada 1986r. oraz w (...) od 1 grudnia 1986r. do 17 czerwca 1996r. powinna zostać zaliczona jako praca w warunkach szczególnych.

Dodatkowo, zdaniem Sądu, do okresu pracy w warunkach szczególnych powinien być doliczony okres odbywania zasadniczej służby wojskowej. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z dnia 16 października 2013 roku, w sprawie II UZP 6/13, czas zasadniczej służby wojskowej odbytej w okresie obowiązywania art. 108 ust. 1 ustawy z 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.U. Nr 44, poz. 220, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 1974 roku) zalicza się - na warunkach wynikających z tego przepisu - do okresu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 184 w związku z art. 32 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.). W przypadku ubezpieczonego, przed powołaniem do odbycia zasadniczej służby wojskowej, były wykonywane przez niego prace w warunkach szczególnych, zgodnie z poz. 1 działu V wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. Również po powrocie do pracy, po odbyciu służby wojskowej, J. L. nadal realizował te same czynności, co w okresie wcześniejszym. Wobec tego nie tylko okresy wyszczególnione przez pracodawcę w świadectwie pracy w warunkach szczególnych powinny być uwzględnione, ale również okres odbywania zasadniczej służby wojskowej od dnia 28 października 1974r. do dnia 19 października 1976r.

Suma wskazanych okresów, w tym okresu służby wojskowej, znacząco przewyższa minimalny próg 15 lat wymagany do uzyskania wcześniejszego świadczenia emerytalnego, zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r.

Podsumowując, J. L. spełnia wszystkie przesłanki do uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych. W konsekwencji powyższego Sąd ocenił odwołanie jako zasadne, co z kolei skutkowało zmianą zaskarżonej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w W. z dnia 11 maja 2015r., znak: (...).

Ustalając datę, od której możliwe było przyznanie ubezpieczonemu wnioskowanego świadczenia Sąd miał na względzie treść art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Wskazany przepis stanowi, że świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Na podstawie tego przepisu ogólną zasadą prawa emerytalno-rentowego jest, że świadczenia wypłaca się na wniosek zainteresowanego, poczynając od dnia powstania prawa do emerytury (tj. spełnienia ustawowych warunków), lecz nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o świadczenie. W rozważanym przypadku ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie prawa do świadczenia w dniu 23 kwietnia 2015r., ale wiek 60 lat ukończył dopiero w dniu 9 maja 2015 roku. Wobec tego Sąd przyznał J. L. prawo do wcześniejszej emerytury od dnia w którym spełnił ostatnią przesłankę konieczną do uzyskania prawa do świadczenia, tj. od dnia 9 maja 2015r.

Mając na względzie powyższe Sąd orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie
art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.