Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 kwietnia 2016 roku (znak: (...)-2016) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ustalił wysokość kapitału początkowego B. K. na dzień 1 stycznia 1999 roku. Wartość kapitału początkowego wyniosła 232.608,64 zł.

/decyzja (...) z dn. 20.04.2016 r. – k. 35-36 akt ZUS/

Decyzją z dnia 29 kwietnia 2016 r. (znak: ENP/15/021121860), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 7 kwietnia 2016 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., na podstawie art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przyznał B. K. od dnia 29 kwietnia 2016 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego zaliczkę na poczet emerytury. Wyliczona kwota emerytury wyniosła 3.435,65 zł brutto (2.820,44 zł netto).

/decyzja (...) z dn. 29.04.2016 r. – k. 40-41 odwrót akt ZUS/

Decyzją z dnia 29 kwietnia 2016 r. (znak: EOK/15/021121860), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 7 kwietnia 2016 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., ustalił okresową emeryturę kapitałową od dnia 29 kwietnia 2016 r., tj. od dnia nabycia prawa do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wysokość okresowej emerytury kapitałowej wnioskodawczyni ustalono w kwocie 109,26 zł.

(decyzja (...) z 29.04.2016 r. – k. 38-39 akt ZUS)

W dniu 14 czerwca 2016 roku odwołanie od wszystkich powyższych decyzji złożyła B. K. zarzucając organowi rentowemu niewłaściwe przyjęcie okresów składkowych i nieskładkowych przy ustalaniu wartości kapitału początkowego, a nadto przyznanie jej okresowej emerytury kapitałowej w sytuacji, gdy nie jest ona członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Skarżąca wniosła o przyjęcie do wyliczenia kapitału początkowego poprawnych okresów składkowych i nieskładkowych oraz ponowne wyliczenie należnej jej emerytury wg tzw. „starych zasad”.

/odwołanie z 14.06.2016 r. – k. 2-3/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie przytaczając argumentację wskazaną w zaskarżonych decyzjach. Nadto Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że wnioskodawczyni jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, wobec czego ustalenie okresowej emerytury kapitałowej było w odniesieniu do niej zasadne.

/odpowiedź na odwołanie – k. 11-11 odwrót/

Na rozprawie w dniu 14 lutego 2017 r., bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku, wnioskodawczyni poparła wniesione odwołanie oświadczając jednocześnie, że nie kwestionuje już przyjętych przez organ rentowy do ustalenia kapitału początkowego okresów składkowych i okresów nieskładkowych. Ponadto oświadczyła, że nie pamięta, że podpisywała umowę z Otwartym Funduszem Emerytalnym, jednak podpis na umowie, której kopię załączyła do akt, wygląda na jej podpis. Pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania.

/stanowisko stron – e protokół z rozprawy z 14.02.2017 r., czas nagrania: 00:00:43 – 00:05:15 - płyta CD k. 41/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona B. K. urodziła się w dniu (...) Powszechny wiek emerytalny wynosi dla niej co najmniej 60 lat i 10 miesięcy. Średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku 60 lat i 10 miesięcy wynosi 252,10 miesięcy.

/okoliczność bezsporna/

B. K. od 1 września 1999 r. jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego (...)/A. zs. w W..

/okoliczność bezsporna, a nadto kopia umowy o członkowstwo – k. 38-39, pismo (...) S.A. z 27.12.2016 r. – k. 37/

W dniu 7 kwietnia 2016 r. B. K. złożyła wniosek o emeryturę wskazując, że jest członkiem OFE.

(wniosek k.1-8 akt ZUS)

Decyzją z dnia 20 kwietnia 2016 roku (znak: (...)-2016) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ustalił wysokość kapitału początkowego B. K. na dzień 1 stycznia 1999 roku. Wartość kapitału początkowego wyniosła 232.608,64 zł. Przy obliczeniu kapitału początkowego organ rentowy uwzględnił podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 3.052,23 zł. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 1 stycznia 1989 r. do 31 grudnia 1998 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 770,35% i został ograniczony do maksymalnego dopuszczalnego poziomu 250%. Podstawę wymiaru kapitału początkowego organ rentowy ustalił w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego przez kwotę bazową 1.220,89 zł. Do obliczenia kapitału początkowego organ rentowy uwzględnił 18 lat, 10 miesięcy i 27 dni okresów składkowych oraz 5 lat, 3 miesiące i 5 dni okresów nieskładkowych. Wysokość 24% kwoty bazowej wyniosła 293,01 zł. Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 86,50%. Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat przyjęto w ilości 209 miesięcy.

/decyzja (...) z dn. 20.04.2016 r. – k. 35-36 akt ZUS/

Decyzją z dnia 29 kwietnia 2016 r. (znak: EOK/15/021121860), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 7 kwietnia 2016 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., przyznał wnioskodawczyni okresową emeryturę kapitałową od dnia 29 kwietnia 2016 r., tj. od dnia nabycia prawa do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wysokość okresowej emerytury kapitałowej ustalono w kwocie 109,26 zł, jako iloraz zwaloryzowanych środków zaewidencjonowanych na indywidualnym subkoncie ubezpieczonej, ustalonych na odstani dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano okresową emeryturę kapitałową, tj. 27.544,88 zł i średniego dalszego trwania życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę ubezpieczonej (60 lat i 10 m-cy), tj. 252,10 miesięcy.

(decyzja (...) z 29.04.2016 r. – k. 38-39 akt ZUS)

Decyzją z dnia 29 kwietnia 2016 r. (znak: ENP/15/021121860), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 7 kwietnia 2016 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., na podstawie art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przyznał B. K. zaliczkę na poczet emerytury od dnia 29 kwietnia 2016 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Emerytura została obliczona jako równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę. Przy ustaleniu wysokości emerytury uwzględniono:

- kwotę składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji tj. 76.500,47 zł,

- kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego, tj. 762.082,05 zł,

- średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę 60 lat i 10 miesięcy, tj. 252,10 miesięcy.

Wliczona kwota emerytury wyniosła 3.435,65 zł brutto (2.820,44 zł netto).

/decyzja (...) z dn. 29.04.2016 r. – k. 40-41 odwrót akt ZUS/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zachowaną dokumentację kadrowo-płacową skarżącej obejmującą świadectwa pracy oraz zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, a także w oparciu o dokumenty zgromadzone w toku postępowania sądowego, w szczególności kopię umowy o członkostwo w (...)/A. Otwartym Funduszu Emerytalnym zs. w W.. Podkreślenia wymaga przy tym, że żadna ze stron – w szczególności wnioskodawczyni - nie kwestionowała prawdziwości i mocy dowodowej ww. dokumentacji. Wnioskodawczyni twierdziła, że nie przypomina sobie faktu podpisania umowy o członkostwo w otwartym funduszu emerytalnym, jednak jednocześnie nie zakwestionowała autentyczności swojego podpisu pod przedmiotową umową. Również Sąd nie znalazł podstaw do zakwestionowania z urzędu prawdziwości i mocy dowodowej ww. dokumentów uznając go za wystarczający do rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Na wstępie należy wskazać, że wnioskodawczyni - pomimo wniesienia odwołania również od decyzji o ustaleniu wysokości kapitału początkowego - nie kwestionuje przyjętych przez organ rentowy do ustalenia kapitału początkowego okresów składkowych i okresów nieskładkowych, ani pozostałych parametrów niezbędnych dla ustalenia kapitału początkowego, ani też prawidłowości przeprowadzonych przez organ rentowy w tym zakresie obliczeń arytmetycznych i ich wyników. Już zatem z tego względu brak było podstaw do skutecznego podważenia decyzji z dnia 20 kwietnia 2016 roku (znak: (...)-2016).

W odniesieniu do pozostałych zaskarżonych decyzji, tj. decyzji z dnia 29 kwietnia 2016 r. (znak: ENP/15/021121860) o przyznaniu wnioskodawczyni od dnia 29 kwietnia 2016 r., prawa do emerytury oraz decyzji z dnia 29 kwietnia 2016 r. (znak: EOK/15/021121860) o przyznaniu jej okresowej emerytury kapitałowej od dnia 29 kwietnia 2016 r., wskazać należy, że ich kwestionowanie przez wnioskodawczynię w odwołaniu oparte jest na twierdzeniu, iż nie jest ona członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Powyższe twierdzenie nie znalazło jednak potwierdzenia w zgromadzonym w toku postępowania materiale dowodowym; przeciwnie – z przedstawionych przez samą skarżącą dokumentów w postaci kopii umowy o członkostwo w otwartym funduszu emerytalnym oraz pisma (...) S.A. z dnia 27 grudnia 2016 r. w sposób jednoznaczny wynika, że B. K. od 1 września 1999 r. jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego (...)/A. zs. w W.. Skarżąca, pomimo twierdzenia, że absolutnie nie przypomina sobie faktu zawarcia umowy o przystąpienie do OFE, wskazywała, że korzystała z wielu bankowych produktów finansowych oferowanych przez bank (...) S.A., a nadto potwierdziła autentyczność jej podpisu widniejącego pod umową o członkostwo w Otwartym Funduszu Emerytalnym (...)/A. zs. w W.. Fakt członkostwa skarżącej w OFE potwierdził na podstawie swojej dokumentacji zarówno organ rentowy, jak i (...) S.A.

W ocenie Sądu Okręgowego w powyższych okolicznościach brak jest podstaw tak faktycznych, jak i prawnych do skutecznego podważenia w toku niniejszego postępowania ważności i skuteczności ww. umowy o członkostwo wnioskodawczyni w OFE.

W konsekwencji powyższego Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., uwzględniając wiek ubezpieczonej, ustalony decyzją z dnia 20 kwietnia 2016 roku, kapitał początkowy oraz ustaloną (nie kwestionowaną przez skarżącą) kwotę składek zaewidencjonowanych na jej indywidualnym subkoncie, prawidłowo zastosował przepisy ustawy o z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2016 roku, poz.887 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych – t. j. Dz. U. z 2014 r. , poz.1097 ze zm.

Zgodnie z treścią art. 24 ust. 1a pkt 11 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2016 roku, poz.887 z późn. zm.) dla kobiet urodzonych w okresie od 1 kwietnia 1955 r. do 30 czerwca 1955 r. powszechny wiek emerytalny wynosi co najmniej 60 lat i 10 miesięcy. Wnioskodawczyni ww. wiek osiągnęła w dniu 29 kwietnia 2016 r. , wobec czego zasadne było zastosowanie przez organ rentowy przepisu art. 25 ust. 1 oraz art. 26 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 25 ust. 1 ww. ustawy podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

W myśl art. 26 ww. ustawy emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art.183.

Zgodnie z treścią art. 174 ust. 1 ustawy emerytalnej kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

Natomiast zgodnie z ust. 2 tego przepisu przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6,

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5,

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

W myśl ust. 3 w/w przepisu podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się przed dniem przed dniem 1 stycznia 1999 roku.

Natomiast w myśl ust. 7 analizowanego przepisu do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 roku. Ustęp 8 powyższego przepisu stanowi, że przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24 % tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowegoi nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku.

Z kolei z mocy art. 15 ust. 1 analizowanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 tego samego przepisu przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym złożono wniosek o emeryturę lub rentę.

Z kolei ust. 6 tego samego przepisu stanowi, że na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Zgodnie z ust. 4 w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1) oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3,
w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,

2) oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu,

3) oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty oraz

4)  mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%.

Natomiast w myśl art. 16 cytowanej ustawy przy ustalaniu kolejnych dziesięciu lat kalendarzowych – przyjmuje się lata kalendarzowe następujące bezpośrednio po sobie, chociażby ubezpieczony w niektórych z tych lat przez okres roku lub w okresie krótszym niż rok nie pozostawał w ubezpieczeniu.

W przedmiotowej sprawie, wydając zaskarżoną decyzję z dnia 29 kwietnia 2016 r. (znak: ENP/15/021121860), organ rentowy prawidłowo zastosował powołane przepisy. Przy ustaleniu wysokości emerytury uwzględniono bowiem kwotę składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji tj. 76.500,47 zł, kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego, tj. 762.082,05 zł oraz średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę 60 lat i 10 miesięcy, tj. 252,10 miesięcy. Wysokość emerytury została ustalona jako równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art.183. Zaliczkę na poczet emerytury organ rentowy przyznał wnioskodawczyni od dnia 29 kwietnia 2016 r., tj. od osiągnięcia przez nią ustawowego wieku emerytalnego.

W związku z faktem, iż wnioskodawczyni jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego (tj. osobą fizyczną, która uzyskała członkostwo w otwartym funduszu emerytalnym zgodnie z przepisami ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz.U. z 2013 r. poz. 989, 1289 i 1717), posiadała prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 5 w/w ustawy) oraz posiadała środki zgromadzone na subkoncie prowadzonym przez ZUS (art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych – t. j. Dz. U. z 2014 r. , poz.1097) organ rentowy zobligowany był do ustalenia jej prawa do okresowej emerytury kapitałowej.

Zgodnie zaś z art. 24 w/w ustawy, wysokość okresowej emerytury kapitałowej stanowi iloraz kwoty środków zewidencjonowanych na subkoncie ustalonych na dzień, o którym mowa w art. 8 pkt 2 (kwota środków zewidencjonowanych na subkoncie, ustalona na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura, jest równa lub wyższa od dwudziestokrotności kwoty dodatku pielęgnacyjnego) i średniego dalszego trwania życia, o którym mowa w art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W przedmiotowej sprawie, wydając zaskarżoną decyzję z dnia 29 kwietnia 2016 r. (znak: EOK/15/021121860), organ rentowy prawidłowo zastosował powołane przepisy. Wysokość okresowej emerytury kapitałowej organ rentowy ustalił jako iloraz zwaloryzowanych środków zaewidencjonowanych na indywidualnym subkoncie ubezpieczonej, ustalonych na odstani dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano okresową emeryturę kapitałową, tj. 27.544,88 zł i średniego dalszego trwania życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę ubezpieczonej (60 lat i 10 m-cy), tj. 252,10 miesięcy. Ponadto w treści zaskarżonej decyzji organ rentowy – stosownie do treści art. 7 ust. 2 w/w - określił datę końcową świadczenia wskazując, że prawo to wygaśnie w dniu 28 czerwca 2022 r. tj. w dniu poprzedzającym osiągnięcie przez wnioskodawczynię wieku 67 lat.

W tym miejscu wskazać należy, że wnioskodawczyni w odwołaniu nie kwestionuje wartości przyjętych przez organ rentowy do ustalenia wysokości okresowej emerytury kapitałowej, ani prawidłowości przeprowadzonych przez organ rentowy w tym zakresie obliczeń arytmetycznych i ich wyników, opierając odwołanie wyłącznie na twierdzeniu o braku posiadania statusu członka otwartego funduszu emerytalnego. Jak już wskazano wcześniej w toku postępowania ustalono, że w chwili wyrokowania oraz w dacie wydawania zaskarżonej decyzji wnioskodawczyni była członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego (...)/A. zs. w W..

Mając na uwadze, że w toku postępowania ubezpieczona nie udowodniła okoliczności leżących u podstaw odwołania Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴§ 1 k.p.c., odwołanie oddalił.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawczyni z pouczeniem o sposobie i terminie wniesienia apelacji.

(R.P.)