Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 lipca 2016 roku, po rozpatrzeniu wniosku z dnia 20 czerwca 2016 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił P. W. prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 roku nie udowodnił wymaganego, co najmniej 15 - letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a jedynie 11 lat, 1 miesiąc
i 23 dni.

/decyzja k. 32 plik II akt ZUS/

W dniu 28 lipca 2016 roku P. W. złożył odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie prawa do emerytury po ustaleniu, iż przepracował 15 lat w szczególnych warunkach i w związku z tym, spełnia ustawowe przesłanki do przyznania emerytury.

/odwołanie k. 2/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 17 sierpnia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, podnosząc argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k.3/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny

Wnioskodawca P. W. urodził się w dniu (...).

/bezsporne/

Wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę w dniu 20 czerwca 2016 roku. P. W. nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego.

/wniosek – k. 1-6 plik II akt ZUS/

W okresie od 1 września 1971 roku do 29 lutego 1988 roku P. W. był zatrudniony w (...) Zakładach (...) w S. na stanowisku ślusarz, ślusarz – spawacz, a ostatnio na stanowisku spawacz. W trakcie zatrudnienia ww Zakładach wnioskodawca w okresie od 11 listopada 1980 roku do 25 marca 1981 roku odbył podstawowy kurs spawania elektrycznego, następnie w okresie od 15 grudnia 1986 roku do 30 stycznia 1987 roku podstawowy kurs spawania w osłonie CO2.

/świadectwo pracy z dnia 29 lutego 1988 roku k. 3 plik I akt ZUS, świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze z dnia 17 listopada 2011 roku k. 7 plik II akt ZUS, książeczka spawacza nr 151/M. (...) k. 24-27/

W okresie zatrudnienia w (...) Zakładach (...) w S. wnioskodawca miał przerwę w związku odbywaniem w od dnia 24 kwietnia 1976 roku do dnia 12 kwietnia 1978 roku służby wojskowej.

/książeczka wojskowa k. 8 plik II akt ZUS/

Z kolei w okresie od 1 marca 1988 roku do 11 lutego 1991 roku oraz od 1 marca 1992 roku do 28 lutego 1993 roku wnioskodawca był zatrudniony w Zakładach (...) w S. w pełnym wymiarze czasu pracy. W umowie o pracę z dnia 8 marca 1988 roku wskazano, iż powierzono wnioskodawcy stanowisko ślusarza - spawacza. Stanowisko takie zostało wymienione również w angażu z dnia 2 kwietnia 1991 roku, w zgłoszeniu przyjęcia do pracy z dnia 7 marca 1988 roku, w karcie osobowej pracownika oraz w świadectwie pracy z dnia 14 lipca 2000 roku.

W skierowaniu natomiast z dnia 26 stycznia 1988 roku na badanie lekarskie celem potwierdzenia przydatności do wykonywania pracy wskazano stanowisko spawacz.

/akta osobowe k 41, umowa o pracę z dnia 8 marca 1988 roku k. 11 plik II akt ZUS, angaż z dnia 2 kwietnia 1991 roku k. 12 plik II akt ZUS, 4, zgłoszenie przyjęcia do pracy z dnia 7 marca 1988 roku k. 41, skierowanie z dnia 26 stycznia 1988 roku k. 41, karta osobowa pracownika k. 41, świadectwo pracy z dnia 14 lipca 2000 roku k. 9 plik II akt ZUS/

Zakład (...) w S. zajmował się produkcją maszyn rolniczych tj. sadowniczo - ogrodniczych. Były to kombajny do porzeczek, kosiarki do gałęzi, różnego rodzaju sortowniki. Wszystkie maszyny były produkowane od podstaw.

/przesłuchanie wnioskodawcy z dnia 8 lutego 2017 roku 00:04:45 - 00:09:23 w zw. z wyjaśnieniami z dnia 13 października 2016 roku 00:00:57 -00:11:18 , zeznania świadka J. B. z dnia 7 grudnia 2016 roku 00:04:02 - 00:17:30/

P. W. pracował w hali mającej ok. 300 m ², a nie raz także na zewnątrz. Pracowały tam dwie brygady, każda liczyła od 8 do 10 spawaczy, przełożonym powoda był J. B.. Ponadto w każdej brygadzie byli też zatrudnieni ślusarze i mechanicy.

/przesłuchanie wnioskodawcy z dnia 8 lutego 2017 roku 00:04:45 - 00:09:23 w zw. z wyjaśnieniami z dnia 13 października 2016 roku 00:00:57 -00:11:18 , zeznania świadka J. B. z dnia 7 grudnia 2016 roku 00:04:02 - 00:17:30/

Wnioskodawca w zakładzie Zakładach (...) w S. przez cały okres zatrudnienia wykonywał wyłącznie pracę spawacza, w ogóle nie zajmował się czynnościami ślusarskimi, pracował na cały etat, w wymiarze 8 godzin dziennie od 7 do 15, a jak było dużo zadań do wykonania, to praca obywała się na dwie zmiany. P. W. spawał elektrycznie. W brygadzie, w której on pracował, ślusarze i mechanicy składali maszynę, czy jej poszczególne elementy, zaś on musiał je zespawać.

/przesłuchanie wnioskodawcy z dnia 8 lutego 2017 roku 00:04:45 - 00:09:23 w zw. z wyjaśnieniami z dnia 13 października 2016 roku 00:00:57 -00:11:18 , zeznania świadka J. B. z dnia 7 grudnia 2016 roku 00:04:02 - 00:17:30/

Wnioskodawca otrzymywał dodatek za pracę w szczególnych warunkach tzw. „szkodliwe” oraz mleko do picia i posiłki regeneracyjne.

/przesłuchanie wnioskodawcy z dnia 8 lutego 2017 roku 00:04:45 - 00:09:23 w zw. z wyjaśnieniami z dnia 13 października 2016 roku 00:00:57 -00:11:18 , zeznania świadka J. B. z dnia 7 grudnia 2016 roku 00:04:02 - 00:17:30/

Zakład (...) w S. nie wystawił wnioskodawcy świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach. W wystawionym przez pracodawcę, w dniu 14 lipca 2000 roku zwykłym świadectwie pracy wskazano, że P. W. był zatrudniony w Zakładzie w pełnym wymiarze czasu pracy, od dnia 1 marca 1988 roku do 14 lipca 2000 roku i zajmował w tym okresie stanowisko ślusarz - spawacz. Ponadto Zakład wskazał, że wnioskodawca w okresach od 12 lutego 1991 roku do 28 lutego 1991 roku, od 1 marca 1993 roku do 4 maja 1995 roku i od 15 maja 1997 roku do 31 grudnia 1998 roku korzystał z urlopu bezpłatnego.

/świadectwo pracy z dn. 14 lipca 200 roku k. 9 plik II akt ZUS/

P. W. udokumentował na dzień 1 stycznia 1999 roku ogólny staż pracy w wymiarze 26 lat, 11 miesięcy i 18 dni w tym 11 lat, 1 miesiąc i 23 dni, pracy w szczególnych warunkach .

/bezsporne, a nadto decyzja k. 362 plik II akt ZUS/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Odział w T. nie zaliczył wnioskodawcy do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w Zakładach (...) w S. tj. od 1 marca 1988 roku do 11 lutego 1991 roku oraz od 1 marca 1992 roku do 28 lutego 1993 roku, ponieważ pracodawca nie potwierdził stosownym świadectwem, że odwołujący pracował w warunkach szczególnych.

/decyzja k. 61-62 plik III akt ZUS/

Sąd Okręgowy zważył, co następuje

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 748 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz,

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 - wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Z kolei art. 184 ust. 2 cytowanej ustawy stanowi, iż emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Stosownie do art. 32 ust. 1 powołanej ustawy, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Ustęp 2 tego przepisu stanowi natomiast, że dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Ustęp 4 cytowanego przepisu stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ustępie 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ustępie 2 i 3 przysługuje prawo
do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Przywołane przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, Nr 8, poz.43 z zm.).

W myśl § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac
w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ustęp 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.
W § 3 ustawodawca przyjął, że za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany „wymaganym okresem zatrudnienia” uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Z kolei § 4 tego rozporządzenia stanowi, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Przedmiotem sporu było udowodnienie przez wnioskodawcę wymaganego okresu - co najmniej 15 lat - pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy wydając zaskarżoną decyzję uznał, iż P. W. nie udowodnił tej okoliczności. Tym samym organ rentowy zakwestionował okres pracy wnioskodawcy w Zakładach (...) w S. od 1 marca 1988 roku do 11 lutego 1991 roku oraz od 1 marca 1992 roku do 28 lutego 1993 roku, jako pracy w szczególnych warunkach, z uwagi na brak dokumentacji potwierdzającej charakter tej pracy.

Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że chociaż wnioskodawca nie przedstawił stosownego świadectwa pracy w warunkach szczególnych, to w w/w okresie wykonywał faktycznie prace spawacza. Podkreślić także należy, że wprawdzie we wszelkich dokumentach, dotyczących zatrudnienia wnioskodawcy we wskazanym Zakładzie, stanowisko pracy zostało określone jako ślusarz - spawacz, to w rzeczywistości P. W. wykonywał tylko czynności spawacza. Praca w brygadzie była podzielona między spawaczy, ślusarzy i mechaników, przy czym ci ostatni składali maszyny, natomiast powód spawał wszelkie ich elementy. Czynności ślusarza w ogóle nie wykonywał.

W świetle przywołanego wcześniej Rozporządzenia, zakład pracy wydaje zaświadczenie o zatrudnieniu w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji, natomiast w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okresów także w oparciu o inne dowody (Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21 września 1984 r. III UZP 48/84, publikowanej L.).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy przeprowadził stosowne postępowanie dowodowe. Wykazało ono, że P. W., będąc zatrudnionym w Zakładach (...) w S. od 1 marca 1988 roku do 11 lutego 1991 roku (2 lata 11 miesięcy i 11 dni) oraz od 1 marca 1992 roku do 28 lutego 1993 roku (1 rok), wykonywał prace w szczególnych warunkach. Wnioskodawca wykonywał wszystkie czynności spawalnicze związane z produkcją maszyn ogrodniczo - sadowniczych. Okres ten daje wnioskodawcy w sumie 15 lat 1 miesiąc i 3 dni pracy w warunkach szczególnych ( do 11 lat 1 miesiąca i 23 dni należy dodać 2 lata 11 miesięcy i 11 dni oraz 1 rok).

Stanowisko pracy wnioskodawcy odpowiada treści wykazu A do powołanego rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku, działu XIV poz. 12 - prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym.

Nadto stanowiska, na których świadczył pracę wnioskodawca w spornym okresie zostały wyszczególnione w zarządzeniu resortowym tj. Zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz. Urz. MG z 1985 roku Nr 1, poz. 1), w którym ,w dziale XIV pod poz. 12 pkt 8 wymieniono stanowisko spawacza - jako prace wykonywane w szczególnych warunkach.

Na podstawie art. 100 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, prawo do emerytury powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do jej nabycia.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury od dnia 11 lipca 2016 roku, tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego.

E.W.