Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ca 933/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 maja 2014 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Agnieszka Bednarek-Moraś (spr.)

Sędziowie:

SSO Sławomir Krajewski

SSR del. Tomasz Cegłowski

Protokolant:

st. sekr. sąd. Elżbieta Szlachta

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 maja 2014 roku w S.

sprawy z powództwa E. I.

przeciwko (...) Bankowi (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zwolnienie od egzekucji

na skutek apelacji wniesionej przez powódkę

od wyroku Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim

z dnia 25 marca 2013 r., sygn. akt I C 1337/12

oddala apelację.

Sygn. akt II Ca 933/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 25 marca 2013 r. Sąd Rejonowy w Stargardzie Szczecińskim sygn. akt I C 1337/12 po rozpoznaniu sprawy z powództwa E. I. przeciwko (...) Bankowi (...) Spółce Akcyjnej w W. o zwolnienie od egzekucji: oddalił powództwo (pkt I.), odstąpił od obciążania powódki kosztami procesu strony pozwanej (pkt II.) oraz obciążył Skarb Państwa nieziszczonymi kosztami sądowymi (pkt III.).

Sąd Rejonowy oparł swoje rozstrzygnięcie na ustalonym w sposób następujący stanie faktycznym:

E. I. i J. I. (1) są małżeństwem od 2006 r. W 2010 r. małżonkowie I. zawarli umowę wprowadzającą między nimi ustrój małżeńskiej rozdzielności majątkowej. W 2010 roku J. I. (1) wspólnie z dwiema innymi osobami zaciągnął kredyt w (...) Banku (...) Spółce Akcyjnej w W. na kwotę 700.000 złotych na zakup nieruchomości gruntowej zabezpieczony hipoteką. Miesięczna rata spłaty kredytu opiewała na około 5.000 złotych. Następnie J. I. (1), działając pod wpływem podstępu, udzielił A. W. poręczenia kredytu gotówkowego nr (...) w wysokości 60.000 złotych zaciągniętego w (...) Banku (...) Spółce Akcyjnej w W.. Około 6 pierwszych rat kredytu zostało spłaconych przez kredytobiorcę. O istniejącej zaległości w spłacie kredytu J. I. (1) został pisemnie zawiadomiony przez bank kredytobiorcę i po wizycie w banku i uzyskaniu informacji o zobowiązaniu finansowym wobec (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej w W. J. I. (1) w okresie od sierpnia do września 2011 r. złożył zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia na jego szkodę przestępstwa oszustwa.

W 2010 r. J. I. (1) zatrudniony był na podstawie urnowy o pracę w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. za wynagrodzeniem w wysokości około 3.000 - 4.000 złotych.

W grudniu 2011 r. (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. wezwał J. I. (1) na piśmie do spłaty kredytu hipotecznego, zaś w okresie od marca do kwietnia 2012 r. pozwany otrzymał pisemne wezwania do spłaty kredytu gotówkowego.

W listopadzie 2011 r. E. I. złożyła wniosek o nakazanie pracodawcy J. I. (1) wypłaty do jej rąk wynagrodzenia za pracę J. I. (1) w trybie art. 28 k.r.io. Wniosek został zarejestrowany pod sygn. akt III RNsm 379/11.

W dniu 25 stycznia 2012 r. (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. wystawił przeciwko J. I. (1) bankowy tytuł egzekucyjny nr (...).

W dniu 17 lutego 2012 r. przed Sądem Rejonowym w Stargardzie Szczecińskim III Wydziałem Rodzinnym i Nieletnich w sprawie o sygn. akt IIIRNsm 379/11 E. I. i J. I. (1) zgodnie oświadczyli, iż wynagrodzenie za pracę przysługujące J. I. (1) z tytułu zatrudnienia w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. lub u innego pracodawcy będzie w całości ze wszystkimi dodatkami wypłacane do rak E. I. przez okres łączącego ich związku małżeńskiego. Poza tym J. I. (1) upoważnił swoją żonę do pobierania przysługującego mu wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. lub u innego pracodawcy. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. wypłaca E. I. wynagrodzenie za pracę przysługujące J. I. (1) z tytułu zatrudnienia w ww. przedsiębiorstwie.

Postanowieniem z dnia 14 marca 2012 r. wydanym w sprawie o sygn. akt I Co 798/12 Sąd Rejonowy w Stargardzie Szczecińskim nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej w W. nr (...), wystawionemu przeciwko J. I. (1).

Pismem z dnia 18 maja 2012 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Stargardzie Szczecińskim M. K., działając na wniosek wierzyciela (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej w W. zawiadomił J. I. (1) o wszczęciu przeciwko niemu egzekucji na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej w W. nr (...) zaopatrzonego w klauzulę wykonalności.

Pismem z dnia 19 czerwca 2012 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Stargardzie Szczecińskim M. K. zawiadomił J. I. (1) za pośrednictwem pełnomocnika adwokat M. C. o zajęciu wynagrodzenia za pracę oraz wierzytelności z tytułu zasiłku chorobowego.

Pismem z dnia 12 lipca 2012 r., E. I. wezwała (...) Bank (...) Spółkę Akcyjną w W. do zwolnienia spod egzekucji wynagrodzenia za pracę J. I. (1) pobieranego z tytułu zatrudnienia w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S..

W tych okolicznościach faktycznych Sąd Rejonowy uznał powództwo za nieuzasadnione.

Sąd I instancji przyjął za podstawę prawną rozstrzygnięcia przepisy ąrt. 841 § 1-3 k.p.c. w zw. z przepisem art. 833 § 6 k.p.c. Sąd nadmienił, iż powództwo przewidziane w przepisie art. 841 k.p.c., nazwane powództwem ekscydencyjnym, stanowi jeden z dwóch rodzajów powództw przeciwegzekucyjnych, będących środkami obrony przeciwko niezgodnej z prawem egzekucji i w przeciwieństwie do powództwa opozycyjnego, o którym mowa w przepisie art. 840 k.p.c., powództwo przewidziane w art. 841 k.p.c. chroni nie dłużnika, ale osobę trzecią, której prawa narusza prowadzona egzekucja zaś naruszenie to może dotyczyć przysługującego osobie trzeciej w stosunku do zajętego przedmiotu prawa własności, ograniczonego prawa rzeczowego lub innych praw.

W ocenie Sądu I instancji podstawową przesłanką dochodzenia wyżej wymienionego powództwa jest naruszenie prawa osoby trzeciej w toku egzekucji prowadzonej przeciwko dłużnikowi na skutek zajęcia określonego przedmiotu lub prawa majątkowego.

Sąd I instancji wskazał, iż E. I. nie wykazała, że wytoczenie powództwa o zwolnienie spod egzekucji nastąpiło z zachowaniem miesięcznego terminu z § 2 art. 841 k.p.c., co już samo przez się dawało podstawy do jego oddalenia bez potrzeby badania jego merytorycznej zasadności.

Niezależnie od powyższego Sąd I instancji doszedł do wniosku, że powódka nie wykazała także, aby w sprawie ziściły się przesłanki, o których mowa w § l cytowanego przepisu warunkujące skuteczne wytoczenie powództwa o zwolnienie przedmiotu spod egzekucji.

Sąd I instancji zauważył, iż w sprawie z wniosku E. I. z udziałem J. I. (1) o nakazanie wypłaty wynagrodzenia za pracę zarejestrowanej w III Wydziale Rodzinnym i Nieletnich Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim pod sygn. akt IIIRNsm 379/11, wbrew twierdzeniom powódki, nie zostało wydane postanowienie nakazujące pracodawcy J. I. (1) wypłacanie do rąk powódki wynagrodzenia za pracę J. I. (1), a jedynie doszło do zawarcia ugody, w ramach której J. I. (1) i E. I. zgodnie oświadczyli, że przysługujące J. I. (1) wynagrodzenie za pracę w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. lub u innego pracodawcy przez okres trwania małżeństwa będzie wypłacane w całości E. I., do czego w dalszej części ugody upoważnił ją J. I. (1).

Sąd I instancji zauważył, że powódka nie dysponuje postanowieniem sądu, o którym mowa w przepisie art. 28 k.r.io. nakazującym pracodawcy jednego z małżonków wypłatę przypadającego mu wynagrodzenia za pracę do rak drugiego małżonka celem realizacji obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny. Sąd I instancji podziela stanowisko pozwanej, że powódka dysponuje jedynie upoważnieniem J. I. (2) do pobierania przypadającego mu wynagrodzenia za pracę, a nie tytułem wykonawczym zobowiązującym jego pracodawcę do wypłaty tego wynagrodzenia w całości do rąk powódki. W konsekwencji, Sąd I instancji przyjął, że E. I. nie stała się wierzycielem stosunku łączącego J. I. (2) z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w S. w części dotyczącej obowiązku pracodawcy do wypłaty wynagrodzenia za pracę świadczoną przez J. I. (1). Zdaniem Sądu I instancji przymiot wierzyciela zachował tutaj ten ostatni z tym jedynie zastrzeżeniem, że powódka zyskała upoważnienie do odbioru przysługującego mu świadczenia. Uwadze Sądu I instancji nie uszedł przy tym fakt, że z treści ugody z dnia 17 lutego 2012 r. nie można wyprowadzić wniosku, jakoby E. I. była podmiotem wyłącznie uprawnionym do odbioru tego świadczenia. Konkluzja Sądu I instancji o zachowaniu przez J. I. (1) przymiotu wierzyciela w zakresie obowiązku pracodawcy do wypłaty przypadającego mu wynagrodzenia za pracę jest o tyle istotna, że nie pozwala na traktowanie powódki jako osoby trzeciej w rozumieniu przepisu art. 841 §1 k.p.c. pozbawiając ją tym samym legitymacji do wystąpienia z powództwem opisanym w tym przepisie, której brak każdorazowo skutkuje oddaleniem powództwa.

Sąd I instancji wskazał, że sąd, przed którym doszło do zawarcia ugody w sprawie o sygn. akt IIIRNsm 379/11 nie badał sytuacji majątkowej małżonków, ani stopnia ich przyczyniania się lub nie przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek stworzyli, co znalazło zresztą odzwierciedlenie w treści protokołu rozprawy z dnia 17 lutego 2012 r., podczas której doszło do zawarcia ugody. Zdaniem Sądu I instancji szczególnie istotny jest dostrzeżony przez sąd, eksponowany przez pozwaną i przyznany przez J. I. (1) fakt, że w chwili zawierania ugody z dnia 17 lutego 2012 r. miał on już świadomość istniejących po jego stronie zaległości w spłacie dwóch kredytów zaciągniętych u pozwanej oraz świadomość swoich ograniczonych możliwości w zakresie ich spłaty. Uzasadnione wydaje się więc w ocenie Sadu I instancji podejrzenie postawione przez pozwaną co do pozorności oświadczeń woli złożonych przy zawieraniu ugody, której rzeczywistym celem było pozorne obciążenie składnika majątku dłużnika pozwanej w postaci wynagrodzenia za pracę, co z kolei, przy wykazaniu takiej intencji, wypełniałoby hipotezę normy prawnej zakodowanej w przepisie art. 300 § 1. k.c.

Sąd I instancji nie podzielił stanowiska powódki co do alimentacyjnego charakteru świadczeń z art. 27 k.r.io. Nie jest to przy tym tylko odosobniony pogląd sądu orzekającego w niniejszej sprawie, lecz pogląd akceptowany w doktrynie opierający się na trzech zasadniczych założeniach. Sąd I instancji wskazał, iż po pierwsze, stosunek alimentacyjny jest stosunkiem obligacyjnym, a w trakcie trwania małżeństwa żadne z małżonków nie jest wobec siebie wierzycielem ani dłużnikiem, po drugie, dostarczanie środków utrzymania stanowi jeden ze sposobów "współdziałania" w celu zaspokajania potrzeb rodziny i po trzecie, przepisy art. 27 k.r.io. nie mogą być zmienione w drodze umowy.

Za chybiony Sąd uznał zarzut powódki, jakoby skierowanie egzekucji sądowej do wynagrodzenia za pracę J. I. (1) z tytułu zatrudnienia w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. lub do zasiłku chorobowego naruszało zakaz, o którym mowa w przepisie art. 833 § 6 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd I instancji orzekł na podstawie przepisu art. 102 k.p.c. przyjmując, że, sytuacja rodzinna i majątkowa powódki uzasadnia odstąpienie od obciążania jej kosztami procesu poniesionymi przez stronę przeciwną.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła powódka zaskarżając go w części co do pkt I. wnosząc o jego zmianę tj. uwzględnienie powództwa w całości i zwolnienie od egzekucji komorniczej, prowadzonej za sygnaturą KM 2980/12 przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Stargardzie Szczecińskim M. K., wynagrodzenia za pracę J. I. (1), uzyskiwanego ż tytułu stosunku pracy z (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S., ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I Instancji do ponownego rozpoznania. Nadto wniosła o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, w tym w postępowaniu odwoławczym, według norm przepisanych.

Zaskarżonemu wyrokowi apelująca zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego tj.: art. 27 k.r.io., poprzez jego błędną wykładnię, a mianowicie przyjęcie przez Sąd I Instancji, iż świadczenia wynikające z dyspozycji art. 27 k,r,io, nie mają charakteru alimentacyjnego oraz naruszenie przepisów prawa procesowego, mających wpływ na wynik sprawy tj.: art. 841 §1 k.p.c., a mianowicie uznanie przez Sąd, iż powódka E. I. nie posiada legitymacji czynnej do wystąpienia przeciwko pozwanej o zwolnienie zajętego wynagrodzenia J. I. (1) od egzekucji komorniczej i uznanie, iż wskazana czynność egzekucyjna nie narusza jej praw, w sytuacji, gdy na mocy, art. 233 §1 k.p.c., a mianowicie dokonanie przez Sąd nie swobodnej, lecz dowolnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, co miało wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia poprzez uznanie przez Sąd I Instancji, iż treść zawartej ugody sądowej z dnia 17 lutego 2012 roku przez powódkę i jej małżonka J. I. (1) wskazuje, że powódka posiada jedynie upoważnienie udzielone jej przez J. I. (1) do odbioru jego wynagrodzenia oraz pominięcie przez Sąd Rejonowy w Stargardzie Szczecińskim, że zawarta między powódką, a jej małżonkiem ugoda sądowa jest umową, konkretyzującą obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, wynikający z dyspozycji art. 27 k.r.io. i wykładnia wskazanej umowy winna być dokonywana w oparciu o wskazany przepis, z którym pozostaje w związku.

W uzasadnieniu powódka podniosła, iż art. 28 k.r.io. normuje jedynie uprawnienie Sądu w zakresie nakazania wypłacania wynagrodzenia do rąk współmałżonka, a w związku z faktem, iż jest to przepis szczególny, nie można go interpretować rozszerzające, a tym samym zawartą przez nią i jej małżonka ugodę sądową należy rozstrzygać w związku z dyspozycją art. 27 k.r.io., a świadczenie to ma charakter roszczenia alimentacyjnego. Powódka zaznaczyła, że zawarta przez nią ugoda sądowa z dnia 17 lutego 2012 roku korzysta z przywileju zastrzeżonego dla świadczeń alimentacyjnych, w tym z pierwszeństwa w ich egzekwowaniu.

Dodała, iż stała się jedynym recypientem świadczeń wskazanych w ugodzie, pozbawiając jednocześnie J. I. (1) możnością dysponowania całością należności, jaką jest jego wynagrodzenie za pracę. Zaznaczyła, że na tej podstawie powódce przysługuje względem (...) sp. z o. o. w S. wierzytelność otrzymywania całości wynagrodzenia za pracę małżonka, a tym samym wymagalność zobowiązań J. I. (2).

Podkreśliła, iż Sąd I Instancji w sposób nieuprawniony odmówił powódce prawa do żądania wyjęcia spod egzekucji komorniczej wynagrodzenia za pracę współmałżonka, przyjmując iż powódka posiada jedynie upoważnienie do odbierania tego wynagrodzenia, a nie tytuł wykonawczy, zobowiązujący pracodawcę J. I. (1) do wypłaty tego wygrodzenia w całości do rąk powódki.

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o oddalenie apelacji oraz obciążenie pozwanej kosztami postępowania w drugiej instancji, w tym kosztami zastępstwa prawnego według norm przepisanych

Uzasadniając swoje stanowisko pozwana stwierdziła, iż wydane przez Sąd I instancji orzeczenie jest trafne i zasadne. Pozwana stwierdziła, iż Sąd I instancji wydając orzeczenie w dniu 25 marca 2013 r. nie spowodował obrazy prawa materialnego ani też naruszył przepisów procedury, a wręcz przeciwnie, strona pozwana uważa, że zawarta pomiędzy małżonkami I. ugoda naruszała prawo, albowiem jej zawarcie wymierzone było przeciwko wierzycielowi i miało na celu uniemożliwienie przeprowadzenia skutecznej egzekucji. Bezprawność zawartej ugody została udowodniona w toku niniejszego procesu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się nieuzasadniona.

Zdaniem Sądu Odwoławczego, Sąd I instancji przeprowadził postępowanie dowodowe w zakresie wystarczającym dla poczynienia ustaleń faktycznych mających wpływ na zastosowanie przepisów prawa materialnego. Zgromadzone w sprawie dowody poddał wszechstronnej, wnikliwej ocenie, ustalając prawidłowo stan faktyczny sprawy. Ocena dowodów przeprowadzona przez Sąd Rejonowy, zdaniem Sądu Okręgowego, odpowiada wymogom stawianym przez przepis art. 233 § 1 k.p.c., uwzględnia cały zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i tym samym pozostaje pod ochroną wynikającą z powołanego przepisu.

Sąd Okręgowy podziela przeprowadzoną przez Sąd I instancji ocenę zgromadzonych w sprawie dowodów, tym samym akceptuje poczynione w oparciu o te ocenę ustalenia faktyczne oraz rozważania prawne dotyczące przyjętej przez Sąd podstawy prawnej roszczenia, uznając je za własne, bez ich ponownego przytaczania.

Nie można zgodzić się z zarzutem apelacji, że Sąd Rejonowy dopuścił się naruszenia art. 233 k.p.c. Zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c., sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Ocena ta musi być zgodna z zasadami logiki, doświadczenia życiowego oraz uwzględniać całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego - to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (por. orz. SN z 6.11.1998 r, II CKN 4/98). Ocena dowodów przeprowadzona z zachowaniem tych reguł mieści się w granicach wyznaczonych przez zasadę swobodnej oceny dowodów wprowadzoną w art. 233 k.p.c. Nie jest wystarczającym uzasadnieniem zarzutu naruszenia normy art. 233 § 1 k.p.c. przedstawienie przez stronę skarżącą własnej oceny dowodów i wyrażenie dezaprobaty dla oceny prezentowanej przez sąd pierwszej instancji. Skarżący ma obowiązek wykazania naruszenia przez sąd paradygmatu oceny wynikającego z art. 233 § 1 k.p.c. ( a zatem wykazania, że sąd a quo wywiódł z materiału procesowego wnioski sprzeczne z zasadami logiki lub doświadczenia życiowego, względnie pominął w swojej ocenie istotne dla rozstrzygnięcia wnioski wynikające z konkretnych dowodów – grupy dowodów ) – por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 24 stycznia 2013 r. w sprawie I ACa 1075/12, Lex nr 1267341. Podniesione zatem przez apelującą zarzuty mogłyby być uwzględnione jedynie wówczas, gdyby wykazano, że zebrane dowody w części zostały ocenione w sposób rażąco wadliwy, sprzeczny z zasadami logiki bądź doświadczenia życiowego. Tego zaś powódka nie dowiodła, a jej twierdzenia, iż prawidłowa ocena materiału dowodowego w sprawie prowadzi do odmiennych ustaleń jest jedynie polemiką z trafnymi wnioskami Sądu Rejonowego.

W ocenie Sądu Okręgowego nieuzasadniony okazał się zarzut skarżącej dotyczący naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 841 par. 1 k.p.c., a mianowicie uznanie przez Sąd Rejonowy, iż powódka E. I. nie posiada legitymacji czynnej do wystąpienia przeciwko pozwanej o zwolnienie zajętego wynagrodzenia J. I. (1) od egzekucji komorniczej, jak i pozostałe zarzuty skarżącej dotyczące naruszenia przepisów postępowania w tym zakresie.

Sąd Okręgowy podziela argumentację Sądu I instancji, że powódka nie dysponuje postanowieniem Sądu, o którym mowa w przepisie art. 28 k.r.io. Należy podkreślić, że w sprawie z wniosku E. I. z udziałem J. I. (1) o nakazanie wypłaty wynagrodzenia za pracę J. I. (1) z tytułu stosunku łączącego go z (...) Sp. z o.o. nie zostało wydane postanowienie nakazujące pracodawcy J. I. (1) wypłacanie do rąk powódki wynagrodzenia za pracę J. I. (1), a jedynie doszło do zawarcia ugody, w ramach której J. I. (1) i E. I. zgodnie oświadczyli, że przysługujące J. I. (1) wynagrodzenie za pracę z tytułu stosunku łączącego go z (...) Sp. z o.o. lub u innego pracodawcy przez okres trwania małżeństwa będzie wypłacane w całości E. I., do czego upoważnił ją J. I. (1). Z tego względu Sąd Rejonowy słusznie doszedł do przekonania, że powódka dysponuje jedynie upoważnieniem J. I. (1) do pobierania przypadającego mu wynagrodzenia za pracę a nie tytułem wykonawczym zobowiązującym pracodawcę J. I. (1) do wypłaty tego wynagrodzenia do rąk powódki. W tym miejscu należy przytoczyć uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1997 roku, III CZP 91/86, OSNCP 1988/4/42, z której wynika, że rozstrzygnięcie o zaspokajaniu potrzeb rodziny następuje przez nakazanie wypłacania wynagrodzenia za pracę, które obejmuje zarówno płacę zasadniczą, jak i wszelkie dodatki, dopłaty i ekwiwalenty pieniężne, oraz rent, emerytur, a także wszelkich stałych i powtarzających się świadczeń albo innych należności. Nie budzi zatem wątpliwości, że zarówno literalna wykładnia przepisu art. 28 k.r.io. jak i wypracowane orzecznictwo stawiają w tym względzie wymóg nakazania wypłacania wynagrodzenia za pracę, a nie jedynie upoważnienia do pobierania wynagrodzenia za pracę.

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że powódka nie jest jak to podkreśla skarżąca jedynym recypientem wynagrodzenia za pracę J. I. (1). Zdaniem Sądu Okręgowego ten ostatni nie utracił bowiem przymiotu wierzyciela. W związku z powyższym J. I. (1) jedynie upoważnił powódkę do pobierania jego wynagrodzenia i powódka nie może być traktowana jako osoba trzecia w rozumieniu art. 841 k.p.c., a zatem nie posiada legitymacji czynnej do wystąpienia z przedmiotowym powództwem.

Konkludując zdaniem Sądu Okręgowego, czynności podejmowane w sprawie przez Komornika pozostawały w zgodności z prawem. Dysponując bowiem tytułem wykonawczym wystawionym przeciwko dłużnikowi (małżonkowi powódki) Komornik, realizując żądanie wierzyciela co do skierowania egzekucji do wierzytelności z wynagrodzenia za pracę zajął tę wierzytelności. Bez znaczenia jest także fakt, że powódka zgłaszała się do pozwanej o zwolnienie wynagrodzenia za pracę J. I. (1). Informacja taka nie zwalniała co do zasady Komornika od obowiązku zajęcia tej wierzytelności z uwagi na dyspozycję art. 891 2 § 1 k.p.c. Jedyną bowiem możliwością dla zwolnienia jest zgodnie z § 2 ww. przepisu, wytoczenie powództwa ekscydencyjnego.

W tym stanie rzeczy bez znaczenia na treść rozstrzygnięcia pozostają pozostałe argumenty podniesione przez Sad Rejonowy skutkujące również oddaleniem powództwa. Przyznać jednak należy, iż powódka nie wykazała, iż zachowała termin do wytoczenia powództwa. Nadto prawdopodobne są również rozważania Sądu Rejonowego co do pozorności oświadczeń woli złożonych przez powódkę i J. I. (1) przy zawieraniu ugody z dnia 17 lutego 2012 r. Z zebranych w sprawie dowodów wynika bowiem, że w chwili zawierania przedmiotowej ugody J. I. (1) miał świadomość istniejących po jego stronie zaległości w spłacie dwóch kredytów zaciągniętych u pozwanej oraz świadomość swoich ograniczonych możliwości ich spłaty. Dla przyjęcia, że dłużnik działa ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela wystarczające jest ustalenie, że zdaje sobie sprawę z tego, iż po dokonaniu czynności wierzyciel nie będzie mógł zaspokoić się z jego majątku bądź będzie miał trudności z zaspokojeniem, a w konsekwencji nastąpi jego pokrzywdzenie. Przy ustalaniu świadomości dłużnika w powyższym zakresie istotne są zatem okoliczności dotyczące jego wiedzy o stanie swojego zadłużenia oraz posiadanym majątku. Takie zatem działanie J. I. (1) i E. I. jawi się jako sprzeczne z prawem i zasadami współżycia społecznego, nie podlegające ochronie przewidzianej w art. 841 § 1 k.p.c.

Na koniec wskazać także należy, iż Sąd Okręgowy podziela również argumentację Sądu Rejonowego, że świadczenia wynikającego z art. 27 k.r.io. nie mają charakteru świadczeń alimentacyjnych, a jedynie zbliżony do nich. Do obowiązków wynikających z art. 27 k.r.io. stosuje się przepisy dotyczące obowiązku alimentacyjnego, bądź to w drodze analogii, bądź też wprost, ale w uwzględnieniem istniejących między tymi instytucjami odmienności (wyrok SN z dnia 24 sierpnia 1990 r., sygn. akt I Cr 442/90, OSNC rok 1991, nr 10-12, poz. 124; M. Sychowicz, Komentarz do art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (w:) Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. K. Piaseckiego, 2011, System informacji prawnej). Przepis ten ze względów opisanych powyżej nie miał jednak w przedmiotowej sprawie zastosowania i zarzuty co do jego naruszenia są nieuzasadnione.

Z powyższych przyczyn oddalono apelację na zasadzie art. 385 k.p.c.