Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2017 r.

Sąd Rejonowy w Ciechanowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Lidia Grzelak

Protokolant st. sekr. sąd. Elżbieta Marciniak

po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2017 r. w Ciechanowie

sprawy z powództwa A. i A. małż. K.

przeciwko K. i W. małż. K.

o zapłatę 51762,39 zł

I zasądza od pozwanych K. i W. małż. K. solidarnie na rzecz powodów A. i A. małż. K. kwotę 51762,39 zł ( pięćdziesiąt jeden tysięcy siedemset sześćdziesiąt dwa złote trzydzieści dziewięć groszy ) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 9 sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty;

II w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III przyznaje r. pr. D. Ż. za pełnienie obowiązków pełnomocnika z urzędu powodów A. i A. małż. K. wynagrodzenie w wysokości 7200,00 zł ( siedem tysięcy dwieście złotych ) wraz z podatkiem VAT w wysokości 23 % od tej sumy;

IV przyznaje r. pr. I. K. za pełnienie obowiązków pełnomocnika z urzędu pozwanych K. i W. małż. K. wynagrodzenie w wysokości 7200,00 zł ( siedem tysięcy dwieście złotych ) wraz z podatkiem VAT w wysokości 23 % od tej sumy;

V przyznane w pkt III wynagrodzenie nakazuje Skarbowi Państwa wypłacić r. pr. D. Ż. z sum budżetowych;

VI przyznane w pkt IV wynagrodzenie nakazuje Skarbowi Państwa wypłacić r. pr. I. K. z sum budżetowych;

VII koszty pełnomocników z urzędu stron orzeczone w pkt III i IV przejmuje na rachunek Skarbu Państwa;

VIII nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa od pozwanych K. i W. małż. K. solidarnie kwotę 2589,00 zł ( dwa tysiące pięćset osiemdziesiąt dziewięć złotych ) tytułem opłaty sądowej od pozwu.

Sygn. akt I C 338/16

UZASADNIENIE

Powodowie A. i A. małż. K. wnosili o zasądzenie solidarnie od pozwanych K. i W. małż. K. kwoty 51762,39 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu tj. 14 marca 2016 r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu.

Pozwani K. i W. małż. K. wnosili o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na ich rzecz od powodów A. i A. małż. K. zwrotu kosztów procesu.

Postanowieniem z dnia 23 marca 2016 r. Sąd zwolnił powodów od obowiązku uiszczenia opłaty sądowej od pozwu w wysokości 2589,00 zł oraz ustanowił dla nich pełnomocnika z urzędu w osobie radcy prawnego.

Postanowieniem z dnia 15 listopada 2016 r. Sąd ustanowił dla pozwanych pełnomocnika z urzędu w osobie radcy prawnego.

Pełnomocnicy z urzędu stron wnosili ponadto o przyznanie wynagrodzenia za pełnienie obowiązków pełnomocnika strony.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. i W. małż. K. są rodzicami A. K. (1), teściami A. K. (2). Obie rodziny zamieszkiwały w C. ( bezsporne ).

K. i W. małż. K. zajmowali lokal mieszkalny nr (...) położony w C. przy ul. (...) na podstawie umowy najmu. Lokal ten wchodził w skład zasobów mieszkaniowych Gminy Miejskiej C. ( bezsporne ).

A. i A. małż. K. wraz z dwojgiem dzieci zajmowali lokal mieszkalny nr (...) położony w C. przy ul. (...) na podstawie umowy najmu. Lokal ten wchodził w skład zasobów mieszkaniowych Towarzystwa Budownictwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w C. ( bezsporne ).

Na przełomie 2014/2015 r. K. i W. małż. K. oraz A. i A. małż. K. uzgodnili wspólne zamieszkiwanie. W tym celu podjęli starania w zakresie zbycia prawa do dotychczas posiadanych lokali mieszkalnych i zakupu innego większego lokalu mieszkalnego ( bezsporne ).

W grudniu 2014 r. A. i A. małż. K. dokonali cesji prawa najmu przysługującego im do zajmowanego lokalu mieszkalnego; dnia 18 grudnia 2014 r. otrzymali z tego tytułu kwotę 22000,00 zł, zaś 9 lutego 2015 r. – 88000,00 zł ( dowody przelewu k. 8, 9, zeznania powódki A. K. (2) k. 68 – 70, 142 - 143 ).

K. i W. małż. K. podjęli działania w celu nabycia prawa własności lokalu mieszkalnego, w którym zamieszkiwali. W dniu 10 lutego 2015 r. A. K. (1) przekazał matce K. K. (3) kwotę 5000,00 zł na poczet kosztów związanych z nabyciem lokalu mieszkalnego. W dniu 27 kwietnia 2015 r. nabyli odrębną własność tego lokalu mieszkalnego przy zastosowaniu bonifikaty wynoszącej 72 % tj. za cenę 29288,00 zł, łącznie z opłatą roczną za użytkowanie wieczyste gruntu – 31762,39 zł. Zapłata należności nastąpiła przed zawarciem umowy. W dniu 20 kwietnia 2015 r. A. i A. małż. K. przekazali na rachunek Gminy Miejskiej C. na poczet ceny nabycia lokalu przez K. i W. małż. K. kwotę 31762,39 zł ( wypis aktu notarialnego k. 89 – 91, przelew k. 10, 11, zeznania powódki A. K. (2) k. 68 – 70, 142 – 143, zeznania pozwanej K. K. (3) k. 70 – 71, 143 ).

Jednocześnie obie rodziny czyniły starania w kierunku zakupu innego, wspólnego lokalu mieszkalnego. Przedmiotem nabycia jako lokal wspólny miał być lokal mieszkalny nr (...) położony w C. przy ul. (...). Jednocześnie okazało się, że w związku z uzyskaniem przez K. i W. małż. K. wysokiej bonifikaty na wykupienie lokalu mieszkalnego z zasobów Gminy Miejskiej C., właścicielami lokalu mieszkalnego muszą być wyłącznie K. i W. małż. K., gdyż w przeciwnym przypadku utracą uzyskaną ulgę. Ostatecznie uzgodniono wspólne zamieszkiwanie, a następnie po upływie 5 lat, przekazanie jakiegoś udziału we własności lokalu mieszkalnego przez K. i W. małż. K. na rzecz dzieci A. i A. małż. K.. W dniu 14 marca 2015 r. na poczet kosztów umowy przedwstępnej A. i A. małż. K. przekazali K. i W. małż. K. kwotę 12500,00 zł. Umowa przedwstępna została podpisana w dniu 14 marca 2015 r. Zbywca lokalu M. B. otrzymała od K. i W. małż. K. zadatek w wysokości 12500,00 zł ( dowód wypłaty k. 12, umowa przedwstępna k. 92 – 93, zeznania powódki A. K. (2) k. 68 – 70, 142 – 143, zeznania pozwanej K. K. (3) k. 70 – 71, 143 ).

W dniu 19 maja 2015 r. K. i W. małż. K. sprzedali lokal mieszkalny nr (...) położony w C. przy ul. (...) za cenę 110000,00 zł R. M. ( wypis aktu notarialnego k. 86 – 88 ).

W dniu 1 czerwca 2015 r. K. i W. małż. K. nabyli lokal mieszkalny nr (...) położony w C. przy ul. (...) za cenę 124000,00 zł. Podczas podpisywania aktu notarialnego była obecna A. K. (2). W związku z koniecznością uiszczenia kosztów notarialnych udała się do bankomatu położonego w pobliżu Kancelarii Notarialnej i pobrała kwotę 2500,00 zł, którą następnie uiściła na poczet tych kosztów ( wypis aktu notarialnego k. 75 – 80, potwierdzenie operacji k. 13, 14, zeznania powódki A. K. (2) k. 68 – 70, 142 – 143, zeznania pozwanej K. K. (3) k. 70 – 71, 143 ).

W lokalu mieszkalnym nr (...) położonym przy ul. (...), obie rodziny zamieszkały bezpośrednio po jego kupnie. K. K. (3) wyjechała do pracy za granicą na okres trzech miesięcy. Powróciła do miejsca zamieszkania w listopadzie 2015 r. Pomiędzy stronami doszło do konfliktu na tle ponoszenia kosztów utrzymania mieszkania podczas jej nieobecności. K. i W. małż. K. zażądali, aby syn z synową wyprowadzili się. A. i A. małż. K. wyprowadzili się około 9 – 11 listopada 2015 r. ( zeznania powódki A. K. (2) k. 68 – 70, 142 – 143, zeznania pozwanej K. K. (3) k. 70 – 71, 143 ).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zebranych w sprawie dokumentów, a w szczególności: dowodów przelewu ( k. 8, 9, 10, 11 ), wypisów aktów notarialnych ( k. 89 – 91, 86 – 88, 75 – 80 ), dowodów wypłaty ( k. 12 ), umowy przedwstępnej ( k. 92 – 93 ), potwierdzenia operacji ( k. 13, 14 ) i zeznań powódki A. K. (2) ( k. 68 – 70, 142 – 143 ) oraz częściowo zeznań pozwanej K. K. (3) ( k. 70 – 71, 143 ).

Sąd miał na uwadze, że stan faktyczny jest w sprawie, w zasadniczej części niesporny, zarówno co do ustaleń stron w zakresie wspólnego zamieszkiwania, jak też środków finansowych przekazanych przez powodów A. i A. małż. K. na rzecz K. i W. małż. K., za wyjątkiem charakteru kwoty 5000,00 zł przekazanej dnia 10 lutego 2015 r. Wskazać należy, że strony początkowo przewidywały wspólny zakup lokalu mieszkalnego, a dopiero obawa utraty uzyskanej bonifikaty w związku z zakupem odrębnej własności lokalu mieszkalnego przez K. i W. małż. K. spowodowała ustalenie, że tylko pozwani zakupią lokal mieszkalny nr (...) położony w C. przy ul. (...), w którym strony wspólnie zamieszkają, a po upływie okresu, w jakim wygasa uprawnienie gminy do żądania zwrotu udzielonej bonifikaty, pozwani przekażą jakiś udział we współwłasności tego lokalu na rzecz małoletnich dzieci pozwanych. Zasadniczym jednak celem osiągniętego porozumienia było wspólne zamieszkiwanie stron; w tym celu powodowie część środków finansowych uzyskanych z cesji prawa najmu lokalu mieszkalnego przeznaczyli na pokrycie kosztów zakupu lokalu mieszkalnego od Gminy Miejskiej C. przez pozwanych. Niewątpliwie, strony nie poczyniły żadnych ustaleń co do ponoszenia w przyszłości kosztów utrzymania wspólnie zajmowanego lokalu mieszkalnego, co stało się bezpośrednią przyczyną konfliktu pomiędzy stronami i wyprowadzenia się powodów, ale w tym zakresie nie prowadziły wcześniej, przed zakupem lokalu mieszkalnego do wspólnego zamieszkania, żadnych negocjacji. Gdy doszło do sporu na tym tle, pozwani, nie próbowali wyjaśnić sprawy i dojść do porozumienia np. ustalenia podziału kosztów np. w danym miesiącu, rodzajem rachunku czy też co drugi miesiąc; zażądali jedynie opuszczenia lokalu przez powodów, niwecząc tym samym podstawowy warunek porozumienia jakim było wspólne zamieszkiwanie. Zamiarem stron było bowiem długotrwałe wspólne zamieszkiwanie, skoro każda ze stron podjęła decyzję o zbyciu posiadanych praw do innych lokali mieszkalnych i nabycie jednego lokalu mieszkalnego, wprawdzie wyłącznie na nazwisko pozwanych K. i W. małż. K., ale ze środków finansowych pochodzących od obu rodzin.

Z tych względów Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanej K. K. (3), że nie było żadnego porozumienia w zakresie wspólnego zamieszkiwania i przeniesienia w przyszłości udziału we współwłasności na rzecz wnuków, że swoim zamiarem obejmowała jedynie dziedziczenie lokalu przez powodów po śmierci jej i jej męża. Trudno uznać, żeby pozwani godzili się na taki stan niepewności, co do uzyskania tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego, w którego zakupie pośrednio tj. przez uiszczenie ceny nabycia lokalu od gminy, partycypowali.

Sąd nie dał ponadto wiary zeznaniom pozwanej K. K. (3) co do charakteru kwoty 5000,00 zł otrzymanej w dniu 10 lutego 2015 r. Wskazać należy, że powodowie przyznali otrzymanie od pozwanych w 2014 r. pożyczki, choć jej wysokość była przez pozwanych kwestionowana. Tym niemniej, nie zasługują na wiarę twierdzenia pozwanych, że powyższa kwota stanowiła zwrot udzielonej pożyczki. Powodowie przedstawili dowód wpłaty z dnia 19 grudnia 2014 r. na rachunek pozwanej K. K. (3) kwoty 2000,00 zł ( k. 101 ) jako dowód spłaty części pożyczki. Pozwani nie zaprzeczyli, że otrzymali powyższą należność, jak też nie zaprzeczyli, że była to spłata części pożyczki. Skoro zatem – jak twierdzą pozwani – wysokość udzielonej powodom pożyczki w 2014 r. wynosiła 5000,00 zł, to, przy uwzględnieniu częściowej spłaty w wysokości 2000,00 zł, spłata reszty pożyczki w lutym 2015 r. powinna wynosić 3000,00 zł, a nie 5000,00 zł tzn. łącznie 7000,00 zł. Pozwani nie podnosili, że pożyczka była w jakikolwiek sposób oprocentowana, co zwykle nie ma miejsca przy czynnościach tego rodzaju mających miejsce w stosunkach rodzinnych.

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu, powództwo A. i A. małż. K. co do zasady zasługuje na uwzględnienie.

Wskazać należy, że powodowie A. i A. małż. K. początkowo wnosili o zapłatę kwoty 51762,39 zł jako zwrot pożyczki. Profesjonalny pełnomocnik powodów sprecyzował, że powodowie swoje roszczenia wywodzą z przepisów dotyczących bezpodstawnego wzbogacenia.

Pozwani K. i W. małż. K. wnosili o oddalenie powództwa. Profesjonalny pełnomocnik pozwanych wskazywał, że stron nie łączyła umowa pożyczki, natomiast strony łączyło porozumienie, które wyklucza brak podstawy prawnej świadczenia ( causa ).

Orzekając w niniejszej sprawie, Sąd miał ma uwadze, że pozew zgodnie z art. 187 § 1 pkt 1 i 2 kpc musi zawierać określone żądanie skierowane do sądu oraz przytaczać okoliczności faktyczne uzasadniające to żądanie. Żądanie powoda może być wyrażone także nieprecyzyjnie, jeżeli tylko rozstrzygnięcie, którego oczekuje on od sądu, daje się ustalić ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2008 r. w sprawie I CSK 362/07 ). Żądanie powoda uzasadnione przytoczonymi w pozwie okolicznościami faktycznymi jest w myśl art. 321 § 1 kpc wiążące dla sądu i wyznacza granice wyrokowania przez sąd. Powód nie musi natomiast przytoczyć materialnoprawnej podstawy żądania pozwu. Sąd pierwszej instancji dokonując subsumcji stanu faktycznego sprawy ustalonego w granicach żądania pozwu stosuje prawo materialne z urzędu i jest obowiązany do uwzględnienia wszystkich przepisów, które mogą być zastosowane w rozpatrywanym przypadku.

W ocenie Sądu, okoliczności ustalone w niniejszej sprawie uzasadniają ocenę żądania powodów A. i A. małż. K. w kontekście przepisów dotyczących zwrotu nienależnego świadczenia.

Zgodnie z art. 405 kc, kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Stosownie zaś do art. 410 § 1 i 2 kc, przepisy artykułów poprzedzających stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego. Świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

Jak ustalił Sąd, powodowie A. i A. małż. K. oraz pozwani K. i W. małż. K. ( rodzice powoda ) uzgodnili wspólne zamieszkanie obu rodzin w lokalu mieszkalnym nabytym przez pozwanych ze środków finansowych pochodzących od obu stron, a w dalszej przyszłości przeniesienie na rzecz dzieci powodów jakiegoś udziału we własności tego lokalu przez pozwanych. Obawa stron związana z utratą prawa do udzielonej pozwanym przez Gminę Miejską C. bonifikaty przy nabyciu odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w C. przy ul. (...), spowodowała, że lokal mieszkalny nr (...) położony w C. przy ul. (...), na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych obu rodzin, został nabyty wyłącznie przez pozwanych K. i W. małż. K. na zasadach małżeńskiej wspólności ustawowej. Niewątpliwie, strony nie uzgodniły zasad wspólnego zamieszkiwania, w tym w zakresie ponoszenia kosztów utrzymania, jednakże nie zmienia to faktu, że osiągnęły podstawowy cel porozumienia tj. wspólne zamieszkiwanie. Zamieszkiwanie to miało mieć – w założeniu stron – długotrwały charakter, o czym świadczy, zarówno zbycie praw przez obie strony do dotychczas posiadanych lokali mieszkalnych, partycypowanie przez pozwanych w kosztach nabycia tego lokalu, wielkość tego lokalu, jak też długoterminowy plan przeniesienia własności jakiegoś udziału w tym lokalu w przyszłości na rzecz dzieci powodów. Strony nie dokonały żadnych ustaleń w zakresie ewentualnego zwrotu środków finansowych zainwestowanych przez powodów w zakup tego lokalu mieszkalnego.

Przepis art. 410 § 2 k.c. wskazuje cztery postacie nienależnego świadczenia, którym odpowiadają określone kondykcje ( condictio), czyli roszczenia o zwrot nienależnego świadczenia. Zakresy opisanych w art. 410 § 2 kc sytuacji, w których przysługują poszczególne wymienione w tym przepisie roszczenia o zwrot nienależnego świadczenia, nie pokrywają się ani się nie krzyżują ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2011 r. w sprawie V CSK 483/10 ). Według tego przepisu świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył ( condictio indebiti ), albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła ( condictio causa finita ) lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty ( condictio ob rem inaczej condictio causa data causa non secuta lub condictio ob causam datorum ), albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia ( conditio sine causa ).

W ocenie Sądu, okoliczności niniejszej sprawy wskazują na istnienie trzeciej postaci nienależnego świadczenia, zgodnie z art. 410 § 2 k.c.: „cel świadczenia nie został osiągnięty”, ponieważ powstające zobowiązanie ostatecznie się nie ziściło. Następuje tutaj „skłanianie” odbiorcy „do niewymuszonego zachowania, do którego ten nie może lub nie chce prawnie się zobowiązać” ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2006 r. w sprawie II CK 342/05 ). Porozumienie stron obejmowało partycypowanie przez powodów A. i A. małż. K. w zakupie lokalu mieszkalnego na rzecz pozwanych K. i W. małż. K. i wspólne w nim zamieszkiwanie. Zamieszkiwanie to miało mieć charakter długotrwały, o czym świadczą wskazane powyżej okoliczności. Cel ten nie został jednak osiągnięty, trudno bowiem uznać za spełnienie zamierzonego celu wspólne zamieszkiwanie stron przez okres kilku miesięcy ( poniżej sześciu miesięcy ). Obserwacja życia codziennego i doświadczenie życiowe wskazują, że przede wszystkim więzy rodzinne sprzyjają tego rodzaju zachowaniom. Żadna rozsądna osoba nie dokonuje bowiem przesunięć majątkowych o takim rozmiarze bez racjonalnego powodu, który nie musi przecież przybrać postaci obowiązku prawnego. W wyroku z dnia 17 marca 2011 r. w sprawie IV CSK 344/10 Sąd Najwyższy podkreślił, że „omawiana kondykcja ( tzn. condictio causa data causa non secuta ) powstanie nawet w braku wstępnego porozumienia stron, jeżeli łączy je więź rodzinna lub taki rodzaj więzi społecznej, który pozwala przyjąć, że accipiens miał świadomość celu, jaki zakładał solvens, dokonując swojego świadczenia . Taki przypadek condictio ob rem, określany w doktrynie jako „skłanianie”, polega na tym, że świadczący daremnie zmierza do skłonienia odbiorcy do niewymuszonego zachowania, do którego ten nie może lub nie chce prawnie się zobowiązać. Świadczenie w postaci przekazania pieniędzy na cel jakim był zakup większego mieszkania, którego brak uniemożliwiał wspólne zamieszkiwanie obu rodzin, wskazuje na istnienie między stronami porozumienia woli odnoszącego się do podstawy tego świadczenia.

Nadto Sąd miał na uwadze, że – jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 czerwca 2011 r. w sprawie I CSK 533/10 – porozumienie stron, stanowiące przesłankę żądania zwrotu świadczenia w związku z nieosiągnięciem zamierzonego celu, dotyczyć może tylko samej podstawy świadczenia, a nie jego ewentualnego zwrotu ( art. 410 § 2 kc ). Gdyby porozumienie to miało stanowić czynność prawną, z której wynika obowiązek spełnienia świadczenia, to w razie nieosiągnięcia celu świadczenia, zastosowanie powinny znaleźć przepisy o odpowiedzialności za niewykonanie istniejącego zobowiązania. Zagadnienie to było przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego również w sprawie II CK 342/05 ( wyrok z dnia 12 stycznia 2006 r. ).

Zgodnie z art. 411 pkt 1 ) kc nie można żądać zwrotu świadczenia jeżeli spełniający świadczenie wiedział, że nie był do świadczenia zobowiązany, chyba że spełnienie świadczenia nastąpiło z zastrzeżeniem zwrotu albo w celu uniknięcia przymusu lub w wykonaniu nieważnej czynności prawnej. Wyłączenie na podstawie art. 411 pkt 1 kc nie odnosi się do wszystkich kondykcji, wiedza bowiem o braku zobowiązania, czyli o podstawie prawnej odnosi się do chwili świadczenia, natomiast nie dotyczy sytuacji, w której w czasie świadczenia nie ma podstawy prawnej, a ma ona powstać w chwili osiągnięcia zamierzonego i znanego stronom celu ( condictio ob rem ), albo późniejszego odpadnięcia podstawy prawnej ( condictio causa finita ). Konstrukcja tych kondykcji wyklucza zastosowanie art. 411 pkt 1 kc, który ze względu na przesłankę wiedzy o braku zobowiązania oraz wyłączenie zastosowania w odniesieniu do condictio sine causa, reguluje obowiązek zwrotu świadczenia tylko w odniesieniu do kondykcji in debiti. W konsekwencji, w razie nieosiągnięcia zamierzonego celu świadczenia powstaje roszczenie o zwrot świadczenia na podstawie art. 410 § 2 kc, mimo że świadczący wiedział o braku zobowiązania ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 2013 r. w sprawie II CSK 104/13 ).

W związku z powyższym Sąd uwzględnił roszczenie powodów A. i A. małż. K. i zasądził solidarnie na ich rzecz od pozwanych K. i W. małż. K. kwotę 51762,39 zł.

Odnosząc się do kwestii odsetek ustawowych od tej kwoty Sąd miał na uwadze, że zobowiązanie do zwrotu nienależnego świadczenia ma charakter bezterminowy. Oznacza to, że termin spełnienia takiego świadczenia musi być wyznaczony zgodnie z art. 455 kc a więc niezwłocznie po wezwaniu skierowanym przez zubożonego ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie V CK 461/03 ).

Powodowie A. i A. małż. K. wnosili o zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu tj. 14 marca 2016 r. do dnia zapłaty.

Powodowie skierowani do pozwanych wezwanie z dnia 18 stycznia 2016 r. do zwrotu pożyczki w terminie do dnia 4 marca 2016 r. Wezwanie to otrzymał jedynie pozwany W. K.. W ocenie Sądu, wezwanie powyższe nie może wywołać oczekiwanych przez powodów skutków prawnych; jego treść dotycząca pożyczki budzi wątpliwości co do podstawy zwrotu, a ponadto brak jest dowodu, że pozwana zapoznała się z jego treścią.

Pozwani otrzymali odpisy pozwu w dniu 9 sierpnia 2016 r. Z tych względów Sąd uwzględnił roszczenie w zakresie żądania odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 9 sierpnia 2016 r.; oddalając jednocześnie powództwo w zakresie żądania odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 14 marca 2016 r. do dnia 8 sierpnia 2016 r.

O kosztach procesu Sąd orzekł stosownie do art. 100 zd. 2 kpc, zgodnie z którym Sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania. W niniejszej sprawie powodowie korzystali ze zwolnienia od obowiązku uiszczenia opłaty sądowej od pozwu. Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. W związku z powyższym Sąd nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa od pozwanych nieuiszczoną dotychczas opłatę sądową od pozwu w kwocie 2589,00 zł ( pkt VIII wyroku ).

W niniejszej sprawie obie strony procesu korzystały z pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Sąd przyznał pełnomocnikom z urzędu stron wynagrodzenie w wysokości po 7200,00 zł wraz z podatkiem VAT od tej sumy stosownie do przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu. Koszty procesu w tym zakresie Sąd przejął na rachunek Skarbu Państwa pkt III – VII wyroku ).