Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

M. K. i W. K. w pozwie złożonym w dniu 11 czerwca 2012 r. przeciwko (...) Bank S.A. z/s W. domagali się stwierdzenia nieważności umowy kredytowej zawartej w dniu 3 czerwca 2009r. pomiędzy (...) Bank S.A. /poprzednikiem prawnym pozwanego/ a powodami i ustalenia iż są oni zobowiązani do zwrotu na rzecz kredytodawcy tego kredytu bez oprocentowania i innych kosztów kredytu (pozew wraz z uzasadnieniem k 2 – 13, k 149).

Zarządzeniem z dnia 3 października 2012 roku wobec nieuzupełnienia braków formalnych pozwu z dnia 11 czerwca 2012 r. pozew został zwrócony (zarządzenie k 125).

Na to zarządzenie powodowie złożyli zażalenie (k 130 – 132).

Postanowieniem z dnia 28 grudnia 2012 roku Sąd Apelacyjny w Warszawie w sprawie VI ACz 2405/12 uchylił zaskarżone zarządzenie w stosunku do M. K., oddalając w pozostałym zakresie zażalenie w stosunku do W. K. (postanowienie Sądu Apelacyjnego k 147, uzasadnienie k 148 -150).

Pozwany (...) Bank S.A. z/s W. (następca prawny (...) Banku S.A. - odpis z KRS k 241 - 246) nie uznał powództwa i wnosił o jego oddalenie w całości wraz z zasądzeniem kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany podnosił iż nie zaistniały okoliczności które mogłyby skutkować nieważnością umowy kredytowej. Pozwany podnosił też że nie ma żadnych podstaw prawnych do orzeczenia obowiązku zwrotu przez kredytobiorców kredytu bez odsetek. Pozwany podnosił nadto że wymienione w § 3 pkt 6 umowy wskazane ubezpieczenie jest elementem zabezpieczenia umowy kredytowej i naruszenie tego zapisu byłoby związane ze skutkami przewidzianymi w art. 75 prawa bankowego, ponieważ rozwiązanie umowy ubezpieczenia przed upływem 2 lat kredytowania pozbawiłoby pozwanego zabezpieczenia. W dalszej części odpowiedzi na pozew pozwany podnosił iż jeśli chodzi o zapis w umowie o wysokości marży to jest on jasny a pozwany zaprzeczył aby w jakikolwiek sposób wprowadzał powódkę w błąd co do jego treści. Pozwany zaprzeczył aby przed powódką zatajał wysokość rat kredytowych, zgodnie z zapisem w §7 umowy pozwany przesłał powódce harmonogram spłaty rat. Pozwany podawał nadto że powódka przy zawieraniu umowy kredytowej otrzymała tabelę opłat, co sama pokwitowała. Pozwany podawał też że art. 93 prawa bankowego nie wprowadza pojęcia nadmiernego zabezpieczenia, przy czym pozwany kwestionował by ustalone w umowie z powódką zabezpieczenia były nadmierne lub niekonieczne. Pozwany zaprzeczał że zapisy w umowie kredytowej co do których powódka w pozwie podnosiła w pkt 6 do pkt 12 były niedozwolone. (odpowiedź na pozew wraz z uzasadnieniem k238 - 239).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 3 czerwca 2009r. M. K. i W. K. zawarli z (...) Bank S.A. Hipoteczny Oddział w Ł., umowę kredytu hipotecznego nr (...). Na mocy której Bank ten udzielił M. K. i W. K. kredytu w kwocie 590.871,34 złotych. Spłata kredytu miała nastąpić w 360 miesięcznych równych ratach kapitałowo – odsetkowych, oprocentowanie od tego kredytu było zmienne i na dzień sporządzenia umowy wynosiło 10,17% w skali roku. Kredytobiorcy oświadczyli że są świadomi ryzyka wynikającego ze zmiennego oprocentowania, w całym okresie kredytowania i zaakceptowali to ryzyko. Całkowity koszt kredytu na dzień sporządzenia umowy kredytowej wynosił 1.330.762,00zł. Zaznaczono też że ostateczna wysokość całkowitego kosztu kredytu uzależniona jest od zmian poziomu oprocentowania kredytu w całym okresie kredytowania. W treści umowy zaznaczono także że umowa ta nie podlega rygorowi ustawy o kredycie konsumenckim z dnia 20 lipca 2001r. / §1 pkt 8/. W § 2 w punktach od a do ee określono cel tego kredytu. Zabezpieczeniem spłaty kredytu była hipoteka zwykła na nieruchomości położonej we W. przy ul.(...) KW (...), ubezpieczenie z tytułu pakietowanego ubezpieczenia na wypadek odmowy wpisu hipoteki przez pierwsze 3 miesiące kredytowania. Cesja na rzecz Banku wierzytelności z tytułu umowy ubezpieczenia nieruchomości, weksel in blanco z deklaracją do czasu przedstawienia do Banku odpisu z KW nieruchomości zawierającego prawomocny wpis hipoteki na rzecz Banku. Ubezpieczenie od ryzyka utraty wartości nieruchomości przez okres 5 lat od dnia uruchomienia kredytu, ubezpieczenie na wypadek śmierci lub trwałej niezdolności do pracy, ubezpieczenie od ryzyka niskiego wkładu własnego kredytobiorcy. Kredytobiorcy wyrazili zgodę na uczestnictwo w programie (...) Bank (...) w ramach ubezpieczeń na wypadek następstw nieszczęśliwych wypadków, ubezpieczenia OC w życiu codziennym oraz ubezpieczenia spłaty kredytu na wypadek śmierci lub trwałej niezdolności do pracy. Kredytobiorcy złożyli oświadczenie o poddaniu się egzekucji na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego /§ 5 pkt f/.

Kredytobiorcy w przypadku nie zaakceptowania zmian w Tabeli Prowizji i Opłat mili prawo w termie 14 dni od dnia skutecznego powiadomienia ich o tych zmianach, wypowiedzieć umowę kredytu z okresem wypowiedzenia 30 dni, licząc od daty złożenia lub daty nadania w urzędzie pocztowym oświadczenia o wypowiedzeniu umowy / §15 pkt6 k 17v/

W razie stwierdzenia przez Bank że warunki udzielenia kredytu nie zostały dotrzymane lub w razie zagrożenia terminowej spłaty kredytu z powodu złego stanu majątkowego kredytobiorców, w szczególności niespłacenia dwóch rat odsetkowych lub odsetkowo - kapitałowych lub skierowania egzekucji do nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie kredytu bank mógł wypowiedzieć umowę w całości lub w części, zażądać dodatkowego zabezpieczenia spłaty kredytu. Okres wypowiedzenia ustalono na 30 dni w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy na 7 dni, Po upływie okresu wypowiedzenia kredytobiorcy byli obowiązani do niezwłocznego zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami należnymi bankowi za okres korzystania z kredytu / § 21 pkt1-3/ (umowa kredytowa k 14 -19).

Pismem z dnia 20 marca 2012 roku M. K. i W. K. poinformowali pozwany Bank że po otrzymaniu zmiany Regulaminu Kredytu i Tabeli Opłat i Prowizji nie akceptują ich i wypowiadają umowę kredytową nr (...) zawartą w dniu 3 czerwca 2009r. (pismo z 20.03.2012 r. k 40). Kolejnym pismem z dnia 16 kwietnia 2012 r. kredytobiorcy zwrócili się do Banku o udzielenie im informacji odnośnie wysokości kwoty i sposobu spłaty ich kredytu (pismo z 16.04.2012r. k 41).

Wobec wypowiedzenia umowy kredytowej ze skutkiem z dniem 23.04.2012r. Bank poinformował powódkę iż do całkowitej spłaty pozostało zobowiązanie w wysokości 586.966,09 zł plus 78,64 zł tytułem kosztu za dokumentację zwalniającą zabezpieczenie. (pismo Banku z 14.05.2012 r. k 43). W dniu 17 maja 2012 roku wydano kredytobiorcom zaświadczenie o wysokości zadłużenia na łączną kwotę 588.175,16 zł (zaświadczenie z 17.05.2012r. k 44).

Na rozprawę w dniu 17 lipca 2013 roku nikt się nie stawił. Sąd rozprawę odroczył i na podstawie art. 207 § 5 k.p.c. zobowiązał pełnomocnika powódki do złożenia pisma przygotowawczego stanowiącego zajęcie stanowiska odnośnie przesłanej odpowiedzi na pozew w terminie 14 dni, pouczając o treści art. 207§ 6 k.p.c. (postanowienie Sądu k 253, pismo zobowiązanie k 255).

W odpowiedzi na to zobowiązanie pełnomocnik powódki podtrzymał stanowisko dotychczasowe, podtrzymując też dotychczasowe żądanie pozwu wnosząc jednocześnie o oddalenie zarzutów pozwanego w całości. Pełnomocnik powódki w uzasadnieniu pisma podniósł że umowa kredytowa zawarta z nim i powódką jest naszpikowana klauzulami niedozwolonymi przy tym pełnomocnik powódki powoływał się na wyroki Sądu Okręgowego, Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów dot. klauzul niedozwolonych. W piśmie tym pełnomocnik powódki nie zgłosił żadnych wniosków dowodowych, oprócz dowodu z przesłuchania pełnomocnika powódki w charakterze świadka oraz powódki w charakterze strony powodowej na okoliczność ustaleń faktycznych dot. informacji na temat marży, wysokości rat. /k 273/ (pismo pełn. powódki wraz z uzasadnieniem k 257 -274).

W dniu 7 listopada 2013 roku pełnomocnik powódki złożył wniosek o zabezpieczenie roszczenia poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sadowego przy Sądzie Rejonowym we W. w sprawie GP (...)do czasu zakończenia postępowania w sprawie niniejszej. (wniosek o udzielenie zabezpieczenia k 290 290). Postanowieniem z dnia 20 listopada 2013 r. Sąd Okręgowy oddalił wniosek o zabezpieczenie (postanowienie k 296 – 299).

Sąd zważył co następuje:

Żądania zgłoszone w pozwie przez powódkę zostało zgłoszone w oparciu art. 189 k.p.c.

Mając na uwadze okoliczności niniejszej sprawy to przede wszystkim należy zwrócić uwagę że kredytobiorcy M. K. i W. K. z umowy kredytu hipotecznego nr (...), zawartej w dniu 3 czerwca 2009r. z (...) Bank S.A. Hipoteczny Oddział w Ł. /tj. z poprzednikiem prawnym pozwanego Banku/, pismem z dnia 20 marca 2012 roku wypowiedzieli umowę kredytową nr (...) podstawie §15 pkt 6./k 40/. Pozwany Bank natomiast pismem z dnia 14.05.2012r. stwierdził skuteczność wypowiedzenia tej umowy kredytowej ze skutkiem z dniem 23.04.2012r., informując kredytobiorców o całkowitym zobowiązaniu w kwocie 586.966,09 zł plus 78,64 zł tytułem kosztu za dokumentację zwalniającą zabezpieczenie. /k 43/.

Kredytobiorcy wypowiadając umowę kredytową pismem z dnia 20 marca 2012r. nie stwierdzali że umowa jest nieważna i nie powoływali się na żadne klauzule abuzywane, informowali jedynie iż nie akceptując zmiany Regulaminu Kredytu, Tabeli Opłat i Prowizji i wykorzystując im przysługujące prawo wypowiadają umowę kredytową.

Pozew w sprawie przedmiotowej skierowany przeciwko (...) Bank S.A. z/s W. o stwierdzenia nieważności umowy kredytu hipotecznego nr (...), zawartej w dniu 3 czerwca 2009r., powódka złożyła już po wypowiedzeniu umowy kredytowej przez kredytobiorców, po przyjęciu tego wypowiedzenia przez pozwanego i stwierdzeniu skuteczności tego wypowiedzenia przez pozwany Bank z dniem 23.04.2012r. - tj. w dniu 11 czerwca 2012 r. /k 2 – 13/.

W tym miejscu należy podnieść iż należy zgodzić się ze stanowiskiem pozwanego iż roszczenie powódki o stwierdzenie nieważności umowy kredytowej w przypadku nawet uznania określonych /wskazanych przez powódkę/ postanowień umowy kredytowej za postanowienia abuzywne nie powoduje nieważności umowy kredytowej.

Wobec tego żądania powódki zgłoszone w oparciu art. 189 k.p.c. nie mogło być uwzględnione i musiało chociażby z tych względów ulec oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 189 kpc można żądać ustalenia, gdy ma się w tym interes prawny. Przesłanką dopuszczalności takiego powództwa z art. 189 k.p.c. jest ustalenie istnienia interesu prawnego.

Powódka na istnienie interesu prawnego przy stwierdzeniu nieważności umowy kredytowej się nie powołuje. Powołuje się ona na klauzule abuzywne jej zdaniem zawarte w umowie kredytowej.

Trzeba podnieść w tym miejscu że żądanie powódki o stwierdzenie nieważności umowy kredytowej powódka zgłasza już po skutecznym wypowiedzeniu tej umowy kredytowej przez nią i jej męża, a zatem po rozwiązaniu przez nią umowy kredytowej.

Na koniec należy podnieść że skutkiem zastosowania w umowie lub wzorcu klauzuli niedozwolonej nie jest nieważność umowy, ale brak mocy wiążącej tego postanowienia, przy zachowaniu skuteczności innych części umowy lub wzorca. W przepisach art. 385 ¹ § 1 i 2 k.c. ustawodawca określił sankcję w postaci częściowej bezskuteczności czynności prawnej, przy czym jej treść jest odmienna od regulacji ogólnej ujętej w przepisie art. 58 § 3 k.c.

Mając na uwadze zgromadzony materiał dowodowy Sąd doszedł do przekonania że powództwo M. K. o stwierdzenie nieważności umowy kredytowej nr (...) - należało oddalić.

Przy należy jeszcze dodać iż Sąd pominął dowód z przesłuchania pełnomocnika powódki w charakterze świadka jako niedopuszczalny oraz dowód z przesłuchania powódki na okoliczności informacji wskazanych w piśmie pełnomocnika powódki z dnia 26.08.2013 /k 273/, ponieważ okoliczności na które miałby być przeprowadzony ten dowód dot. informacji na temat marży, wysokości rat wynikają wprost z samej umowy kredytowej./ k 14 – 19/

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., zasądzając od powódki na rzecz pozwanego zwrot kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 7.217,00 zł- na podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. „w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu” - § 6 pkt 7.

Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji wyroku.