Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2017 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2017 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa Spółdzielni (...) w S.

przeciwko B. S. (1) i A. M.

o stwierdzenie nieważności uchwał ewentualnie ustalenie nieistnienia stosunku członkostwa pozwanej B. S. (1)

I. Oddala powództwo

II. Zasądza od powodowej Spółdzielni (...) w S. na rzecz B. S. (1) i A. M. po 360 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. I C 434/16

UZASADNIENIE

Powodowa Spółdzielnia (...) w S. wniosła przeciwko B. S. (1) i A. M. pozew o ustalenie, że uchwały nr (...) i (...) Zarządu Spółdzielni (...)w S. z 27.08.2013 r. w sprawie przyjęcia pozwanych w poczet członków spółdzielni są nieważne, ewentualnie o ustalenie, że stosunek prawny pozwanej B. S. (1) (stosunek członkostwa w spółdzielni) ustał z dniem 04.04.2014 r. w związku z niespełnieniem wymogów określonych w § 6 statutu spółdzielni.

W uzasadnieniu pozwu powodowa spółdzielnia wskazała, iż do przyjęcia pozwanych w poczet członków doszło z naruszeniem § 6 statutu, który stanowi, że członkami spółdzielni mogą być:

a)  rzemieślnicy posiadający uprawnienia do wykonywania rzemiosła i inne podmioty gospodarcze prowadzące działalność produkcyjno – usługową;

b)  zatrudnieni pracownicy spółdzielni w okresie obowiązywania umowy o pracę.

Równocześnie powodowa spółdzielnia wskazała, iż obie pozwane nie wpłaciły wymaganych w spółdzielni udziałów w wysokości po 5.000 zł (§ 10 statutu spółdzielni).

Podniosła również powódka, że o przyjęciu pozwanych do spółdzielni decydował m.in. T. S. (1), który w lipcu 2014 r. był również członkiem rady nadzorczej spółdzielni.

Uzasadnieniem żądania ewentualnego był fakt, że z dniem 04.04.2014 r. pozwana B. S. (2) zaniechała prowadzonej działalności gospodarczej, co było warunkiem przyjęcia w poczet członków spółdzielni i dalszego członkostwa.

Pozwane B. S. (1) i A. M. w odpowiedzi na pozew wniosły o odrzucenie pozwu, ewentualnie o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu swego stanowiska pozwana A. M. wskazała, że w chwili składania wniosku o przyjęcie w poczet członków prowadziła własne gospodarstwo rolne, a po rezygnacji z działalności gospodarczej przez jej matkę B. S. (1) podjęła się prowadzenia działalności w firmie (...) zajmującą się produkcją wyrobów gipsowych.

Pozwana B. S. (1) przyznała, że kwietniu 2014 r. zaprzestała prowadzenia działalności w firmie (...), jednak w jej ocenie wielu członków spółdzielni nie zostało pozbawionych członkostwa w związku z zaniechaniem lub zawieszeniem działalności gospodarczej. Oświadczyła również, że z uwagi na poprawę stanu zdrowia zamierza wznowić działalność gospodarczą.

Obie pozwane przyznały, że nie wpłaciły pełnych udziałów po 5.000 zł każda, gdyż z uwagi na konflikty występujące w spółdzielni pieniądze te mogą być zużyte w sposób nieprawidłowy, a nadto do dnia dzisiejszego spółdzielnia toleruje w swoich szeregach członków, którzy udziałów swoich nie uzupełnili do kwoty wymaganej § 10 statutu.

W trakcie rozprawy w dniu 08.02.2017 r. pełnomocnik pozwanych cofnął złożony w odpowiedzi na pozew wniosek o odrzucenie pozwu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 09.08.2013 r. pozwana A. M. złożyła do zarządu Spółdzielni (...)w S. podanie o przyjęcie jej w poczet członków spółdzielni wskazując we wniosku, iż prowadzi działalność gospodarczą – prowadzi gospodarstwo rolne w G.. Na dowód prowadzenia gospodarstwa rolnego pozwana A. M. przedłożyła decyzję Wójta Gminy G. w sprawie wymiaru podatku rolnego za rok 2013.

Tego samego dnia B. S. (1) złożyła podanie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni załączając informację Centralnej Ewidencji o Działalności Gospodarczej z której wynikało, iż od 01.04.2013 r. rozpoczęła wykonywanie działalności gospodarczej pod firmą (...). Głównym przedmiotem działalności firmy była produkcja wyrobów z betonu, gipsu i cementu.

Oprócz złożenia odręcznych podań obie pozwane 20.08.2013 r. złożyły deklarację przystąpienia do spółdzielni. Uchwałami zarząd spółdzielni nr (...) i (...) z 27.08.2013 r. obie pozwane zostały przyjęte w poczet członków i jednocześnie stosownymi uchwałami ich udziały obowiązkowe w spółdzielni w kwocie 5.000 zł rozłożono na raty (pierwsza w wysokości 2.000 zł w ciągu 3 dni od przyjęcia członka, a pozostałe 6 rat po 500 zł płatne miesięcznie do ostatniego dnia miesiąca).

Dowód: dokumenty załączone do pozwu k. 24-28 oraz do odpowiedzi na pozew k. 61-67 akt sprawy

Statut spółdzielni w § 6 określał, iż członkami spółdzielni mogą być:

a)  rzemieślnicy posiadający uprawnienia do wykonywania rzemiosła i inne podmioty gospodarcze prowadzące działalność produkcyjno – usługową;

b)  zatrudnieni pracownicy spółdzielni w okresie obowiązywania umowy o pracę.

Natomiast wysokość udziału określona została w § 10 statutu na kwotę 5.000 zł. Statut nie przewidywał możliwości rozłożenia udziałów na raty. Zakres działalności spółdzielni według polskiej klasyfikacji działalności określony został w §4 ust. 4 statutu.

Dowód: statut powodowej spółdzielni k. 77-94 akt sprawy

Powodowa spółdzielnia tolerowała w swoim składzie jako członków osoby i firmy, które miały działalność gospodarczą zawieszoną lub wykreśloną.

Dowód: informacje Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej k. 69-74 akt sprawy

Powodowa spółdzielnia tolerowała również w swoim składzie osoby, które nie wykonywały uchwały o podwyższeniu udziału i obowiązku jego uzupełnienia przez członków.

Dowód: zeznania pozwanych k. 157-159 oraz zeznania świadków Z. M. k. 141v, S. R. k. 141v i 142

Od roku 2012 w powodowej Spółdzielni narastał konflikt pomiędzy jej członkami którego efektem było wzajemne wykluczanie członków stron konfliktu, zrywanie obrad organów spółdzielni, kwestionowanie podjętych uchwał i liczne procesy sądowe z tym związane.

-okoliczność bezsporna

Sąd zważył co następuje:

Powództwo na uwzględnienie nie zasługuje.

Podstawę nieważności uchwał o przyjęciu pozwanych w poczet członków spółdzielni mogło stanowić naruszenie statutu lub prawa spółdzielczego w zakresie w jakim określają one wymogi członkostwa.

Niewątpliwie pozwane - blisko cztery lata temu - przyjęte zostały do spółdzielni na podstawie decyzji organu do tego uprawnionego a legalności tej decyzji nie pozbawia fakt, iż jednym z członków zarządu który decydował o przyjęciu był T. S. (2) oddelegowany do zarządu członek Rady Nadzorczej spółdzielni. Statut spółdzielni nie przewidywał bowiem jakiejkolwiek kontroli Zarządu przez Radę Nadzorczą w sprawach przyjmowania nowych członków co oznacza, iż uczestniczenie przez T. S. (2) w przyjmowaniu pozwanych do spółdzielni w żadnym wypadku nie mogło być następnie przedmiotem jego kontroli jako członka Rady Nadzorczej.

Podstawowym argumentem powódki przemawiającym za nieważnością decyzji zarządu o przyjęciu w poczet członków A. M. był fakt, iż w sierpniu 2013 r. nie prowadziła ona działalności określonej § 4 statutu według Polskiej Klasyfikacji Działalności a jedynie była właścicielem gospodarstwa rolnego co udokumentowała decyzją o wymiarze podatku rolnego.

Status prawny rolnika indywidualnego budzi liczne kontrowersje. Niewątpliwie jest on przedsiębiorca w świetle prawa prywatnego, natomiast nie ma takiego statusu w prawie publicznym, gdyż ustawa o swobodzie działalności gospodarczej w art. 3 wprost wyłącza stosowanie ustawy do działalności rolniczej.

Biorąc jednak pod uwagę podjęcie przez pozwaną M. od maja 2014 r. produkcji wyrobów z betonu i wyrobów gipsowych w firmie (...), czyli działalności niewątpliwie dającej bezdyskusyjne prawo członkostwa w spółdzielni już od maja 2014, należało przyjąć iż winna ona korzystać z ochrony jaki daje przepis art. 5 k.c. i w chwili obecnej nie ma podstaw do stwierdzenia nieważności uchwały z 27 sierpnia 2017 r. z racji naruszenia statutu.

W przypadku B. S. (1) sytuacja była odmienna, gdyż po przyjęciu do spółdzielni z uwagi na stan zdrowia pozwana ta zrezygnowała z prowadzenia działalności która uprawniała do członkostwa w spółdzielni.

W ocenie Sądu rezygnacja z prowadzonej działalności nie mogła stanowić podstawy żądania stwierdzenia nieważności uchwały o przyjęciu w poczet członków, a co najwyżej podstawę wykreślenia w oparciu o § 16 statutu. Skoro jednak spółdzielnia tolerowała w gronie członków osoby które działalność gospodarczą zawiesiły lub zakończyły/co jest niesporne i udokumentowane przez pozwane/to z całą pewnością B. S. (1) uprawniona byłaby do skorzystania z dobrodziejstwa jakie daje art. 5 k.c. a ewentualne żądanie ustalenia, iż jej członkostwo ustało z dniem zaprzestania dotychczasowej działalności/4 maja 2014 r./, na uwzględnienie nie zasługuje także z uwagi na obowiązek równego traktowania wszystkich członków spółdzielni.

Kolejnym powodem uzasadniającym żądanie stwierdzenia nieważności podjętych uchwał o przyjęciu pozwanych w poczet członków spółdzielni miało być nie wniesienie wymaganych statutem udziałów.

Zgodnie z § 10 statutu wysokość jednego udziału wynosi w spółdzielni 5.000 zł, a jego wpłata winna nastąpić w ciągu 3 dni od przyjęcia w poczet członków. Statut nie przewiduje również rozłożenia wpłaty udziału na raty co uczyniono w przypadku pozwanych.

Niezależnie od powoływanych przez pozwane przyczyn niewpłacenia udziałów w pełnej wysokości / konflikt pomiędzy różnymi ugrupowaniami członków, ryzyko sprzeniewierzenia środków, niewpłacenie pełnych udziałów przez innych członków/brak udziału w pełnej wysokości stanowić mógł co najwyżej wynikającą z §§ 16 i 19 podstawę wykreślenia lub wykluczenia ze spółdzielni z racji niewykonania obowiązków określonych w § 6 pkt. 2 i § 19 ust. 2 pkt. 3 statutu.

Brak pełnego udziału nie może - zdaniem Sądu - stanowić podstawy stwierdzenia nieważności uchwały o przyjęciu do spółdzielni, ani też być podstawą automatycznego pozbawienia członkostwa bez decyzji o wykreśleniu lub wykluczeniu.

Dopiero podjęcie uchwały w tym przedmiocie otworzyłoby pozwanym możliwość zwalczania decyzji o wykreśleniu lub wykluczeniu z rejestru członków.

Mając powyższe na uwadze, Sąd nie znalazł podstaw to stwierdzenia nieważności uchwał z 27 sierpnia 2013 r. ani podstaw do przyjęcia, że stosunek członkostwa B. S. (1) ustał z dniem 4 kwietnia 2014 r. i powództwo oddalił.

O kosztach zastępstwa prawnego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. i § 8 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych/Dz. U. z 2015 r. poz. 1804/

Na oryginale właściwy podpis.