Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 9 marca 2017r.

Sąd Okręgowy w Częstochowie - VII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący – SSO Rafał Olszewski

Protokolant: st. sekretarz sądowy Małgorzata Idzikowska-Oleszczyk

Przy udziale Prokuratora Okręgowego Elżbiety Funiok

po rozpoznaniu w sprawie M. L.

s. D. i T., ur. (...) w C.

oskarżonego o przestępstwo z art. 178a § 1 i4 k.k. zw. z art. 180a k.k. przy zast. art. 11§ 2 k.k.

zażalenia wniesionego przez oskarżonego

na postanowienie Sądu Rejonowego w Częstochowie
z dnia 21 grudnia 2016r., sygn. akt IV K 395/16

w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

postanawia

zażalenia nie uwzględnić i utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Częstochowie, na podstawie art. 126 § 1 i 2 i 3 k.p.k. nie uwzględnił wniosku oskarżonego M. L. z dnia 10 listopada 2016r. w przedmiocie przywrócenia terminu do złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie wyroku Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 18 lipca 2016 roku wydanego w sprawie sygn.. IV K 395/16 wraz z uzasadnieniem.

Powyższe postanowienie zaskarżył w całości oskarżony M. L.. Zarzucił on, że zawiadomienie o terminie posiedzenia Sądu w dniu 18 lipca 2016r., na którym został wydany wyrok w sprawie IV K 395/16 zostało wysłane na błędnie zapisany adres, a w konsekwencji nie mógł on odebrać zawiadomienia i uczestniczyć w posiedzeniu Sądu. Oskarżony podniósł także, że w treści zaskarżonego postanowienia wystąpiła nieprawidłowość w zakresie polegającym na użyciu w stosunku do niego słowa „ złożyła”.

Oskarżony wniósł o rozłożenie płatności kary grzywny orzeczonej w kwocie 10 000 złotych na 40 rat po 250 złotych rata oraz umożliwienie odbycia kary 3 miesięcy pozbawienia wolności w formie dozoru elektronicznego lub pracy społecznie użytecznej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie oskarżonego M. L. nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zaskarżone postanowienie jest trafne, gdyż domaganie się przez oskarżonego przywrócenia terminu do złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie wyroku Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 18 lipca 2016r. sygn. IV K 395/16 wraz z uzasadnieniem należy ocenić jako nieuzasadnione.

Zgodnie z art. 126 § 1 k.p.k. przywrócenie terminu zawitego do dokonania określonej czynności procesowej następuje w razie ustalenia, że jego niezachowanie nastąpiło na skutek przyczyn od strony niezależnych. Chodzi zatem o okoliczności obiektywne, których strona nie mogła usunąć i przez to stało się niemożliwe dokonanie czynności w terminie. W realiach niniejszej sprawy brak było podstaw do przyjęcia, że w odniesieniu do oskarżonego zaistniała tego rodzaju sytuacja.

Wyrokiem z dnia 18 lipca 2016r. sygn. IV K K 395/16 Sąd Rejonowy w Częstochowie uznał oskarżonego M. L. za winnego przestępstwa z art. 178a § 1 i 4 k.k. w zw. z art., 180a k.k. przy zastosowaniu art. 11§ 2 k.k.. Wyrok został wydany na posiedzeniu w trybie art. 335 k.p.k. w następstwie uwzględnienia wniosku Prokuratora o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar lub innych środków przewidzianych za zarzucany mu występek. Oskarżonemu M. L. wymierzono karę 3 miesięcy pozbawienia wolności, oraz orzeczono środki karne w postaci: dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i świadczenia pieniężne w wysokości 10 000 (dziesięciu tysięcy) złotych na Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej. Oskarżony został zwolniony z obowiązku uiszczenia kosztów postępowania.

W pierwszej kolejności należy podnieść, że oskarżony M. L. był w toku postepowania przygotowawczego przesłuchiwany w charakterze podejrzanego dwukrotnie. Pierwszy raz w dniu 18.04.2016r. (K – 10-11 Tom 1 akt załącznik) kiedy to przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, wyjaśnił, że jego wina nie budzi wątpliwości, oraz pouczony o treści art. 335 k.p.k. oświadczył, iż chciałby dobrowolnie poddać się karze. Po raz drugi oskarżony był przesłuchiwany w dniu 21 maja 2016r. (K – 38-40 Tom 1 akt załącznik) i złożył wówczas wniosek o dobrowolne poddanie się karze. Zaproponowana wówczas, uzgodniona z Prokuratorem, kara została ujęta w treści wniosku skierowanego przez Prokuratora do Sądu, a następnie została orzeczona w wyroku z dnia 18 lipca 2016r. sygn. IV K 395/16. Oznacza to, że w stosunku do oskarżonego M. L. została orzeczona kara oraz środki karne w wysokości zaproponowanej przez samego oskarżonego (po uzgodnieniu z Prokuratorem). Treść wyroku nie powinna zatem stanowić dla oskarżonego zaskoczenia albowiem była ona przez niego wcześniej zaaprobowana.

Po drugie nie sposób uznać aby zawiadomienie o terminie posiedzenia wyznaczonego na dzień 18 lipca 2016r. zostało dla oskarżonego wysłane na błędnie zapisany adres. Zawiadomienie dla oskarżonego został wysłane na adres Al. (...) (...), (...)-(...) C.. Był to adres dwukrotnie wskazany przez samego oskarżonego, podczas dwóch przesłuchań w różnych terminach, jako miejsce zamieszkania (dłuższego pobytu), a jednocześnie jako adres dla doręczeń. Adres ten jest wyraźnie wskazany na kartach 10 i 38 ( Tom 1 akt załącznik), przy czym każda z kart została podpisana przez oskarżonego. Wysłanie zawiadomienia o terminie posiedzenia na podany przez samego oskarżonego adres było zatem prawidłowe i brak było podstaw aby zawiadomienie wysyłać na inny adres. W tym miejscu należy podkreślić, że oskarżony został pouczony o treści art. 75 § 1 k.p.k., z którego wynika, iż oskarżony jest obowiązany zawiadamiać organ prowadzący postępowanie o każdej zmianie miejsca swojego zamieszkania lub pobytu trwającego dłużej niż 7 dni. Wynika to z treści podpisanego przez oskarżonego pouczenia znajdującego się na karcie 9 (Tom - 1 akt załącznik).

Przesyłka pocztowa zawierająca zawiadomienie o terminie posiedzenia była dwukrotnie awizowana, w datach 14.06.2016r. i 22.06.2016r., a następnie wobec nieodebrania jej przez adresata została zwrócona do nadawcy, to jest do Sadu Rejonowego w Częstochowie. Następnie zgodnie z treścią art. 133 § 2 k.p.k. na posiedzeniu w dniu 18 lipca 2016r. Sad uznał przesyłkę pocztowa zawierającą zawiadomienie o terminie posiedzenia za doręczone prawidłowo.

Zasadne jest zatem dokonane przez Sad pierwszej instancji ustalenie, że niedotrzymanie terminu zawitego dla złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie wyroku Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 18 lipca 2016r. sygn. IV k 395/16 wraz z uzasadnieniem nie nastąpiło z przyczyn od strony niezależnych. Skoro oskarżony wskazał adres dla doręczeń w kraju to powinien był zadbać o odbieranie przesyłek pod wskazanym przez siebie adresem, zwłaszcza, iż zgodnie z treścią art. 133 § 2 k.p.k. przesyłki muszą być dwukrotnie awizowane, co dawało oskarżonemu 14 dni dla ich odbioru. Jeżeli adres wskazany przez oskarżonego jako miejsce zamieszkania i adres dla doręczeń był adresem błędnym, to odpowiedzialność za to ponosi sam oskarżony, nie jest to bowiem okoliczność niezależna od oskarżonego, warunkująca zgodnie z art. 126 § 1 k.p.k. możliwość przywrócenia terminu dla dokonania czynności postępowania. Adres Al. (...) (...), (...)-(...) C. był wskazany dwukrotnie, w dwóch różnych protokołach i w sposób wyraźny, a każdy protokół został podpisany przez oskarżonego. Ewentualny błąd we wskazaniu adresu dla doręczeń jest okolicznością zawinioną przez oskarżonego i obciążającą oskarżonego w zakresie konsekwencji procesowych.

Wskazane w zażaleniu omyłki pisarskie zarówno w treści wyroku z dnia 18 lipca 2016r., jak i w treści zaskarżonego postanowienia, nie mają znaczenia dla oceny zasadności wniosku oskarżonego o przywrócenie terminu dla sporządzenia uzasadnienia wyroku i jego doręczenia wraz z odpisem wyroku oraz prawidłowości postanowienia Sądu z dnia 21 grudnia 2016r. o odmowie uwzględnienia tego wniosku.

Zamieszczony w zażaleniu wniosek o rozłożenia środka karnego w postaci świadczenia pieniężnego (błędnie określonego przez oskarżonego jako kara grzywny) w kwocie 10 000 złotych na 40 rat po 250 złotych nie może stanowić elementu zażalenia na postanowienie o odmowie przywrócenia terminu dla złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku i jego doręczenie wraz z odpisem wyroku. Wniosek taki może być złożony przez osobę skazaną po uprawomocnieniu się wyroku na etapie postępowania wykonawczego, przy czym zgodnie z art. 206 § 3 pkt 2 k.k.w. okres rozłożenia na raty płatności świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej nie może przekroczyć 1 roku.

Również wniosek o umożliwienie wykonywania kary 3 miesięcy pozbawienia wolności w formie dozoru elektronicznego nie może być rozpoznawany w następstwie wniesienia zażalenia na postanowienie o odmowie przywrócenia terminu dla złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku. Wniosek taki może zostać złożony przez osobę skazaną dopiero po uprawomocnieniu się wyroku. W tym miejscu należy wskazać, że obowiązujące przepisy nie przewidują możliwości zamiany kary pozbawienia wolności orzeczonej bez warunkowego zawieszenia jej wykonania na zastępcza karę pracy społecznie użytecznej.

Kwestia tożsamości osoby, która odebrała przesyłkę pocztową wysłaną na adres C., ul. (...) nie ma znaczenia dla oceny prawidłowości i trafności zaskarżonego postanowienia albowiem Sąd nie przesłał zawiadomienia o terminie posiedzenia wyznaczonego na dzień 18 lipca 2016r. na ten adres. Zawiadomienie zostało wysłane wyłącznie na adres C., Al. (...) (...), który został wskazany przez oskarżonego jako miejsce zamieszkania i adres dla doręczeń. Na adres C., ul. (...) po raz pierwszy została przez Sąd wysłana przesyłka zawierająca odpis postanowienia z dnia 21 grudnia 2016r..

W tym miejscu należy jedynie zauważyć, że odmienna ocena prawna zachowania oskarżonego M. L. i przyczyn niezachowania przez niego terminu dla złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku czyniłaby bezprzedmiotową i fikcyjną instytucję doręczenia zastępczego w drodze powtórnego awizowania przesyłek pocztowych uregulowaną w art. 133 § 2 k.p.k.. Stwarzałaby on również zachętę dla wskazywania przez osoby podejrzane lub oskarżone niezgodnych z prawdą adresów jako miejsc zamieszkania i adresów dla doręczeń, stawiając te osoby w uprzywilejowanej sytuacji w dalszym toku postępowania.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.