Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 lipca 2015 roku - znak (...) - Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 16 czerwca 2015 roku, odmówił M. B. prawa do renty rodzinnej po zmarłym w dniu
31 grudnia 2002 roku R. B.. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że w chwili śmierci męża wnioskodawczyni nie ukończyła jeszcze 50 lat, a wiek ten osiągnęła
w okresie dłuższym niż 5 lat od jego śmierci i nie była niezdolna do pracy. Powołując się na treść art. 70 ust. 1 ustawy emerytalnej ZUS podniósł, że wnioskodawczyni nie spełniła przesłanek do uzyskania prawa do renty rodzinnej po zmarłym mężu.

/decyzja - k. 20 akt ZUS/

W dniu 3 września 2015 roku M. B. złożyła odwołanie od ww. decyzji, wnosząc o jej zmianę. Wnioskodawczyni wskazała, że 50 lat ukończyła w dniu 25 stycznia 2012 roku, a postanowienie Sądu o uznaniu jej męża za zmarłego zapadło w dniu 27 marca 2014 roku i od tej daty należy ustalać jej uprawnienie do renty rodzinnej, nie zaś od ustalonej w postanowieniu daty śmierci R. B., tj. od dnia 31 grudnia 2002 roku. / odwołanie - k. 2 - 5/

W odpowiedzi na odwołanie złożonej w dniu 30 września 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. wniósł o oddalenie odwołania i podtrzymał argumentację przedstawioną w zaskarżonej decyzji. Organ rentowy wskazał, że Sąd w toku postępowania o uznanie R. B. za zmarłego ustalił, że datą jego śmierci jest
31 grudnia 2002 roku. Wnioskodawczyni nie miała wówczas 50 lat, a data wydania postanowienia nie ma przy tym znaczenia.

/ odpowiedź na odwołanie - k. 7 - 7 verte/

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie. Pełnomocnik wnioskodawczyni poparła odwołanie oraz wniosła o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. Pełnomocnik ZUS wniosła o oddalenie odwołania.

/ stanowiska stron - e-protokół z dnia 9 stycznia 2017 roku - 00:01:56 - 00:05:18 - płyta
- k. 44/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni M. B. urodziła się w dniu (...).

/ okoliczność bezsporna, a nadto: wniosek o rentę rodzinną – k. 2 akt ZUS/

Postanowieniem z dnia 27 marca 2014 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt I Ns 2015/13, Sąd Rejonowy w Pabianicach I Wydział Cywilny uznał za zmarłego R. B. urodzonego (...) w Ł., syna M. i A. z domu Ś., żonatego z M. B., ostatnio stale zamieszkałego
w H. 13 A w gminie P. i oznaczył chwilę jego śmierci na dzień
14 października 2002 roku, godzina 24:00.

/okoliczność bezsporna, a nadto: postanowienie - k. 29/

Postanowieniem z dnia 8 grudnia 2014 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt III Ca 1102/14, Sąd Okręgowy w Łodzi, III Wydział Cywilny Odwoławczy, po rozpoznaniu apelacji M. B. od ww. postanowienia SR w Pabianicach, zmienił zaskarżone postanowienie w ten sposób, że chwilę śmierci R. B. oznaczył na dzień 31 grudnia 2002 roku, godz. 24.

/okoliczność bezsporna, a nadto:postanowienie - k. 32/

W chwili śmierci męża wnioskodawczyni nie była niezdolna do pracy. Prowadziła wówczas działalność gospodarczą. Obecnie również nie jest niezdolna do pracy.

/okoliczności bezsporne, a nadto: informacja - k .10 verte akt ZUS/

W dniu 16 czerwca 2015 roku wnioskodawczy wniosła o przyznanie prawa do renty rodzinnej po zmarłym mężu R. B..

/okoliczność bezsporna, a nadto: wniosek - k. 1 akt ZUS/

Tak ustalony stan faktyczny nie był sporny pomiędzy stronami. Szczegółowych ustaleń Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał w oparciu o całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, w tym na podstawie powołanych dokumentów znajdujących się w aktach ZUS.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i jako takie podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 70 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jednolity Dz. U. z 2016 roku, poz. 887 ze zm.) wdowa ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli:

1) w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy albo

2) wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole – 18 lat życia, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej.

Prawo do renty rodzinnej nabywa również wdowa, która osiągnęła wiek 50 lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci męża, nie później jednak niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub od zaprzestania wychowywania osób wymienionych w ust. 1 pkt 2.

W niniejszej sprawie data śmierci R. B. oznaczona została w toku postępowania o uznanie za zmarłego (art. 526 - 534 k.p.c.). Sąd Okręgowy w Łodzi, III Wydział Cywilny Odwoławczy, za datę jego śmierci uznał dzień 31 grudnia 2002 roku, godzinę 24:00.

Art. 31 § 1 k.c. wprowadza domniemanie, że zaginiony zmarł w chwili oznaczonej
w postanowieniu. Na podstawie tego domniemania należy przyjąć – a contrario – że uznany za zmarłego żył aż do chwili oznaczonej w postanowieniu. Celem instytucji uznania za zmarłego jest uporządkowanie sytuacji i stosunków prawnych tak, jak w przypadku rzeczywistej śmierci osoby fizycznej.

Rację ma ubezpieczona, że orzeczenie o uznaniu z zmarłego ma charakter konstytutywny, dopiero wraz z orzeczeniem następują bowiem skutki, które prawo wiąże
z uznaniem za zmarłego (określone w art. 31 § 1 k.c. i innych przepisach). Jednakże działalnie orzeczenia ex tunc oznacza, że działa ono wstecz, tj. od chwili określonej w nim jako chwila śmierci osoby uznanej za zmarłą (§ 2) ( tak też M. Pazdan w: M. Safjan (red.) Komentarz do ustawy Kodeks Cywilny. Prawo cywilne - część ogólna, rok 2012, wyd. 2).

Przytoczone powyżej przepisy nie pozostawiają wątpliwości, co do oceny prawa wnioskodawczyni do renty rodzinnej po zmarłym mężu. W chwili jego śmierci wnioskodawczyni miała 40 lat. Wiek 50 lat osiągnęła dopiero po upływie 10 lat od daty jego śmierci. Wnioskodawczyni nie była nadto osobą niezdolną do pracy. Ustalenia dokonane przez organ rentowy były zatem prawidłowe.

Mając powyższe na względzie Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ubezpieczonej.

Dnia 10 lutego 2017 roku

M.U.