Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 marca 2017 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 marca 2017 r. w Warszawie

sprawy K. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania K. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

z dnia 16 stycznia 2015 roku, nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje K. P. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy na okres od 5 grudnia 2014 roku do 30 listopada 2015 roku,

2.  oddala odwołanie w pozostałym zakresie.

UZASADNIENIE

W dniu 28 stycznia 2015r. K. P. złożył, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W., odwołanie od decyzji ww. organu rentowego z dnia 16 stycznia 2015r., znak: (...), i wniósł o jej zmianę poprzez przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W uzasadnieniu odwołania K. P. oświadczył, że nie zgadza się
ze stanowiskiem organu rentowego wyrażonym w skarżonej decyzji. Ubezpieczony wyjaśnił, że we wrześniu 2013r. był hospitalizowany na oddziale kardiochirurgii i transplantologii w Instytucie (...) w A., gdzie stwierdzono u niego chorobę wieńcową i zamknięcie (...), w związku z czym został poddany leczeniu operacyjnemu, a następnie rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji ZUS trwającej od stycznia do lutego 2014r. Wskazał również, że w kwietniu i czerwcu 2014r. był ponownie hospitalizowany
ze względu na stwierdzone u niego schorzenie w postaci nadciśnienia tętniczego
oraz choroby niedokrwiennej serca i leczony przy pomocy zabiegów koronografii
oraz implantacji stentów. W listopadzie 2014r. ponownie został poddany leczeniu rehabilitacyjnemu w ramach prewencji ZUS, gdzie zlecono kolejny zabieg koronografii.
W ocenie ubezpieczonego powyższe okoliczności przemawiają za stwierdzeniem,
że jest niezdolny do pracy (odwołanie z dnia 27 stycznia 2015r., k. 2-4 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 2 marca 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania K. P. na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Uzasadniając swoje stanowisko organ rentowy powołał się na przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dotyczące renty z tytułu niezdolności do pracy i wskazał, że w związku ze złożeniem przez ubezpieczonego wniosku
o rentę, został on skierowany na badanie do Komisji Lekarskiej ZUS, która orzeczeniem
z dnia 8 stycznia 2015r. uznała go za zdolnego do pracy. W ocenie organu rentowego orzeczenie Komisji Lekarskiej oraz treść przytoczonych przepisów ustawy emerytalnej skutkowały koniecznością wydania decyzji odmawiającej ubezpieczonemu wnioskowanego świadczenia. Z tych też względów, zdaniem organu rentowego, odwołanie jest niezasadne
i powinno zostać oddalone (odpowiedź na odwołanie z dnia 2 marca 2015r., k. 18 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

K. P. urodził się dniu (...) Uzyskał licencjat w dziedzinie administracji. W okresie pomiędzy lipcem 1997r. a listopadem 2013r. podejmował zatrudnienie w kilku różnych restauracjach oraz barach, gdzie wykonywał przede wszystkim pracę kelnera oraz barmana (wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy, k. 1 – 14 tom I a.r.). W okresie od 10 września 2007r. do 29 lutego 2012r. pracował w (...) sp. z o.o. na stanowisku kelnera i kierownika sali (świadectwa pracy, k. 15-19, 49, 53-55 tom I a.r., umowa o pracę, k. 25-27 tom I a.r., umowa zlecenie, k. 39 tom I a.r.). W okresie od 10 stycznia 2012r. do 10 kwietnia 2012r. był zatrudniony w (...)na stanowisku kelnera w wymiarze ½ etatu, zaś od 1 czerwca 2012r. do 30 listopada 2013r. pracował na stanowisku kierownika sali w Restauracji (...) s.c. A. D. (świadectwo pracy z dnia 10 kwietnia 2012r., k. 53 tom I a.r., świadectwo pracy z dnia 6 grudnia 2013r., k. 55 – 57 tom I a.r.).

W 2013 roku u K. P. rozpoznano wielonaczyniową chorobę wieńcową oraz zamknięcie tętnicy wieńcowej. Z tej przyczyny ubezpieczony został skierowany
na leczenie operacyjne, które odbyło się dnia 2 września 2013r. w Instytucie (...)
w A. (zaświadczenie o stanie zdrowia, k. 2 tom III a.r.).

W związku z powyższym K. P. zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o rentę z tytułu niezdolności do pracy oraz z wnioskiem o świadczenie rehabilitacyjne. W toku postępowania prowadzonego przez organ rentowy został skierowany do Lekarza Orzecznika ZUS, który orzeczeniem z dnia 17 lutego 2014r. stwierdził, że w związku z rokowaniem odzyskania zdolności do pracy istnieją okoliczności uzasadniające ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego na okres 4 miesięcy licząc od daty wyczerpania zasiłku chorobowego. Na tej podstawie Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 5 marca 2014r. przyznał ubezpieczonemu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres od 8 lutego 2014r. do 7 czerwca 2014r. Decyzją z dnia 18 marca 2014r. odmówił natomiast prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (wniosek o rentę
z 29 stycznia 2014r. wraz z załącznikami, k. 1-68 tom I a.r., wniosek o świadczenie rehabilitacyjne z 17 lutego 2014r., k. 118 tom I a.r., orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z 17 lutego 2014r., k. 120 tom I a.r., decyzje ZUS: z 5 marca 2014r. w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego, k. 125 tom I a.s. oraz z 18 marca 2014r. w sprawie odmowy przyznania renty, k. 129 tom I a.r.).

Kolejny wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy K. P. złożył w dniu 20 maja 2014r. Z kolei w dniu 9 czerwca 2014r. złożył wniosek o świadczenie rehabilitacyjne. Lekarz Orzecznik ZUS w orzeczeniu z dnia 9 czerwca 2014r. wskazał na rokowanie odzyskania zdolności do pracy przez ubezpieczonego i istnienie okoliczności uzasadniających ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego na okres dalszych 6 miesięcy. W związku z tym w dniu 24 czerwca 2014r. została wydana decyzja przyznająca prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres od 8 czerwca 2014r. do 4 grudnia 2014r. Jednocześnie decyzją z dnia 1 lipca 2014r. odmówiono ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Ponadto, w związku z przyznanym świadczeniem rehabilitacyjnym ubezpieczony przebywał na turnusie rehabilitacyjnym w sanatorium (...) w C. w okresie od 4 do 27 listopada 2014r. (wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy z 20 maja 2014r., k. 131 tom I a.r., orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z 9 czerwca 2014r., k. 150 i k. 152 tom I a.r., decyzje ZUS: z 24 czerwca 2014r. w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego, k. 154 tom I a.r., z 1 lipca 2014r. w sprawie odmowy przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy, k. 156 tom I a.r., skierowanie na rehabilitację, tom V a.r.).

W dniu 28 października 2014r. ubezpieczony po raz kolejny wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o przyznanie mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Ponadto złożył wniosek z dnia 2 grudnia 2014r. o przyznanie prawa do świadczenia rehabilitacyjnego. W toku wszczętego postępowania został skierowany na badanie do Lekarza Orzecznika ZUS, który orzeczeniem z dnia 2 grudnia 2014r. stwierdził, że istnieją okoliczności uzasadniające ponowne ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego na okres 2 miesięcy. Jednak w związku ze zgłoszeniem zarzutu wadliwości ww. orzeczenia przez Zastępcę Głównego Lekarza Orzecznika ubezpieczony został skierowany na badanie przeprowadzone przez Komisję Lekarską ZUS, która orzeczeniami z 19 grudnia 2014r. i z 8 stycznia 2015r. stwierdziła, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy i że nie ma okoliczności uzasadniających ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego. W oparciu o powyższe orzeczenia Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wydał w dniu 16 stycznia 2015r. skarżoną decyzję, znak: (...), w której odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy z 28 października 2014r., k. 1-7 tom II a.r., wniosek o świadczenie rehabilitacyjne, k. 8 tom II a.r., orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z 2 grudnia 2014r., k. 10 tom II a.r., zgłoszenie zarzutu wadliwości z dnia 3 grudnia 2014r., k. 12 tom II a.r., orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z 19 grudnia 2014r., k. 14 tom II a.r. i z 8 stycznia 2015r., k. 19 tom II a.r., decyzja ZUS z 16 stycznia 2015r., k. 25 tom II a.r.).

K. P. odwołał się od powyższej decyzji do tutejszego Sądu Okręgowego (odwołanie z dnia 27 stycznia 2015r., k. 2-4 a.s.).

Postanowieniem z dnia 3 czerwca 2015r. Sąd dopuścił dowód z opinii łącznej biegłych sądowych lekarzy specjalistów kardiologa i specjalisty medycyny pracy celem ustalenia
czy ubezpieczony jest zdolny, czy też całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy zarobkowej, ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności, czy jest
to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa, to na jaki okres oraz na czym polegała zmiana stanu zdrowia ubezpieczonego, jeśli nastąpiła (postanowienie z dnia 3 czerwca 2015r., k. 89 a.s.).

W opinii z dnia 26 lipca 2015r. biegły z zakresu kardiologii K. K. rozpoznał u ubezpieczonego przewlekłą chorobę wieńcową, stan po operacji pomostowania tętnic wieńcowych (...), (...) we wrześniu 2013r., stan po angioplastyce (...)
i (...) z wszczepieniem stentu odpowiednio w czerwcu 2014r. i lutym 2015r., nadciśnienie tętnicze oraz dysplidemię. Podczas badania przedmiotowego biegły poza nieznacznie podwyższonym ciśnieniem tętniczym nie stwierdził istotnych nieprawidłowości w zakresie układu sercowo-naczyniowego. Odpowiadając na pytanie Sądu biegły stwierdził,
że rozpoznane u ubezpieczonego schorzenia kardiologiczne naruszają sprawność jego organizmu w stopniu dającym podstawy do orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy
w okresie od 12 sierpnia 2013r. do 30 listopada 2015r. Biegły wskazał również, że w okresie po 19 grudnia 2014r. nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia ubezpieczonego w postaci nawrotu dolegliwości dławicowych, chwilowo ustępujące w związku z zabiegiem na tętnicach wieńcowych w lutym 2015r. Z kolei w opinii uzupełniającej z dnia 24 maja 2016r. biegły stwierdził, że aktualny stan zdrowia ubezpieczonego nie powoduje naruszenia sprawności organizmu w stopniu dającym podstawy do orzeczenia choćby częściowej niezdolności do pracy po dniu 1 grudnia 2015r., gdyż próba wysiłkowa wykazała zadowalającą tolerancję wysiłku fizycznego bez cech niedokrwienia, a przeprowadzone u ubezpieczonego leczenie operacyjne ma efekt trwały i pozytywny, nie stwierdzono istotnych zwężeń w tętnicach wieńcowych. Biegły zwrócił uwagę, że ubezpieczony wymaga systematycznego przyjmowania leków, regularnych konsultacji kardiologicznych i prowadzenia zdrowego trybu życia, jednakże zalecenia te nie kolidują z możliwością wykonywania dotychczasowej pracy (opinia biegłego kardiologa z 26 lipca 2015r., k. 100-102 a.s., opinia uzupełniająca biegłego kardiologa z 24 maja 2016r., k. 191-192 a.s., dokumentacja medyczna, k. 81 a.s., k. 183 a.s., dokumentacja medyczna załączona do akt rentowych, tom III i IV a.r.).

Biegła sądowa z zakresu medycyny pracy K. Z. w opinii
z dnia 8 października 2015r. wskazała, że historia leczenia ubezpieczonego w sposób jednoznaczny obrazuje stopień zaawansowania rozpoznanych u niego schorzeń kardiologicznych. Ubezpieczony jako osoba 47-letnia przeszedł operację pomostowania tętniczego obu tętnic wieńcowych oraz dwukrotną implantację stentów. W ocenie biegłej stan pełnej możliwej rewaskularyzacji naczyń wieńcowych został osiągnięty dopiero
w lutym 2015r., a ubezpieczony w dalszym ciągu pozostaje pod opieką Poradni Kardiologicznej. Okoliczności te, zdaniem biegłej, uzasadniają stwierdzenie, że rozpoznane
u ubezpieczonego schorzenia powodowały upośledzenie sprawności organizmu skutkujące całkowitą niezdolnością do pracy do 30 listopada 2015r., zaś częściową niezdolnością do pracy w okresie od 1 grudnia 2015r. do 31 grudnia 2016r. Z kolei w opinii uzupełniającej
z 1 sierpnia 2016r. biegła, opierając się na kacie wypisowej z pobytu na Oddziale Kardiologii w okresie od 26 do 28 sierpnia 2015r., oceniła stan zdrowia ubezpieczonego jako nie dający podstaw do stwierdzenia występowania u niego niezdolności do pracy po dniu 30 listopada 2015r., gdyż zastosowane wobec niego leczenie przyniosło pozytywne efekty w zakresie występujących u niego schorzeń kardiologicznych. Zdaniem biegłej, ubezpieczony może więc wykonywać lekkie prace fizyczne oraz prace biurowe zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami
(opinia biegłej z zakresu medycyny pracy z 8 października 2015r., k. 131-132 a.s., opinia uzupełniająca biegłej z zakresu medycyny pracy z 1 sierpnia 2016r., k. 217 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, jak również w aktach organu rentowego. Zdaniem Sądu dokumenty, w zakresie, w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Dokumenty te nie były przez strony kwestionowane co do ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem wynikające z nich okoliczności należało uznać za mogące stanowić podstawę ustaleń faktycznych w sprawie.

Sąd Okręgowy dokonał ustaleń stanu faktycznego także na podstawie wydanych w sprawie opinii biegłych sądowych z zakresu kardiologii i medycyny pracy. Biegli ostatecznie jednomyślnie wskazali, że schorzenia, które występują u K. P. stanowią podstawę do orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy do dnia 30 listopada 2015r., nie stanowią zaś podstawy orzeczenia niezdolności do pracy po w/w dacie. Ich opinie są rzetelne, gdyż zostały wydane w oparciu o obiektywne wyniki badań ubezpieczonego, a wydający je biegli są specjalistami w swoich dziedzinach, posiadającymi bogatą wiedzę medyczną i wieloletnie doświadczenie zawodowe. Z tego względu sporządzone opinie nie budzą wątpliwości i zastrzeżeń w zakresie określenia stanu zdrowia K. P.. W związku z powyższym, w sytuacji kiedy biegli uwzględnili dostępną dokumentację medyczną oraz wzięli pod uwagę wyniki badania przedmiotowego, jakie sami przeprowadzili nie było podstaw, aby ich opinie dyskwalifikować. Zdaniem Sądu są one wyczerpujące i nie budzą wątpliwości także pod względem logiki i zasad doświadczenia życiowego, a zatem brak jest przesłanek do ich negowania.

Jedyne, z czym Sąd nie zgodził się, to było zawarte w opinii z dnia 8 października 2015r. stwierdzenie biegłej z zakresu medycyny pracy, że ubezpieczony od 1 grudnia 2015r. do 31 grudnia 2016r. jest niezdolny do pracy częściowo. W tym zakresie zastrzeżenia do opinii wniósł organ rentowy powołując się na stanowisko wydane przez komórkę merytoryczną ZUS – Przewodniczącego Komisji Lekarskich II Oddziału ZUS w W. (k. 162-166 a.s.). Organ rentowy zarzucił, że wskazana ocena stanu zdrowia ubezpieczonego została dokonana przez biegłą sądową bez aktualnych wyników badań kontrolnych. Sąd mając na względzie wskazane, uzasadnione zastrzeżenia, dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłych sądowych K. Z. i K. K. (k. 172 a.s.).

Opinie uzupełniające w/w biegłych sądowych Sąd ocenił jako wyczerpujące, logicznie i jasno uzasadnione, a także sporządzone w sposób profesjonalny i w ścisłym odniesieniu do wskazanej przez Sąd tezy dowodowej. Ponadto, wraz z opiniami głównymi tworzyły one pełną ocenę stanu zdrowia ubezpieczonego w zakresie analizowanych schorzeń kardiologicznych i w kontekście możliwości podjęcia pracy. Istotne w szczególności było to, że zostały one wydane po uaktualnieniu dokumentacji medycznej ubezpieczonego o kartę wypisu z Oddziału Chorób Wewnętrznych i Kardiologii (...) Szpitala (...) w W. z dnia 28 sierpnia 2015r. ( k. 183 a.s.), który to dokument biegli sądowi wzięli pod uwagę przy sporządzaniu opinii uzupełniających i który ostatecznie prowadził do zmiany stanowiska biegłej z zakresu medycyny pracy i w efekcie do orzeczenia zdolności do pracy ubezpieczonego po dniu 30 listopada 2015r. Biegła dokonując takiej oceny wyjaśniła powody, które spowodowały zmianę jej stanowiska. Były one w pełni przekonujące, tym bardziej, że biegły sądowy specjalista z dziedziny kardiologii, w obydwu wydanych opiniach, zaprezentował takie właśnie stanowisko.

Zastrzeżenia do opinii uzupełniających w pismach procesowych z dnia
12 i 25 stycznia 2017r. (k. 239-241 a.s., k. 247-249 a.s.) zgłosił K. P., kwestionując przede wszystkim opinię biegłej sądowej z zakresu medycyny pracy i podnosząc, że stoi ona
w sprzeczności z opinią główną. Sąd nie znalazł jednak podstaw do uznania podniesionych przez ubezpieczonego zastrzeżeń za zasadne, gdyż miały one charakter ogólny i nie zawierały argumentów merytorycznych, odnoszących się do sposobu sporządzenia przez biegłych opinii czy też do formułowanych przez nich ocen co do stanu zdrowia, lecz skupiały się jedynie na generalnym przedstawieniu subiektywnych odczuć ubezpieczonego co do jego stanu zdrowia oraz charakteru wykonywanej przez niego dotychczas pracy, jak również na krytyce publicznej służby zdrowia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie K. P. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
II Oddział w W. z dnia 16 stycznia 2015r., znak: (...), było częściowo zasadne, w części zaś podlegało oddaleniu.

W myśl art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. (Dz. U z 2015r. poz. 748 z późn. zm.) o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zwanej dalej ustawą emerytalną, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w okresach składkowych wymienionych w ustawie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Niezdolność do pracy jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu (art. 12 ustawy). Przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności oraz rokowania, co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy) (por. wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 28 stycznia 2004 roku, II UK 222/03).

Przepis art. 12 ustawy emerytalnej rozróżnia dwa stopnie niezdolności do pracy - całkowitą i częściową. Zgodnie z ust. 3 ww. przepisu, częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z kolei całkowita niezdolność do pracy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przesłanka niezdolności do jakiejkolwiek pracy odnosi się do każdego zatrudnienia w innych warunkach niż specjalnie stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio przystosowanych do stopnia i charakteru naruszenia sprawności organizmu (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 8 grudnia 2000r., II UKN 134/00 i z dnia 07 września 1979r., II URN 111/79). Dokonując analizy pojęcia „całkowita niezdolność do pracy" należy brać pod uwagę zarówno kryterium biologiczne (stan organizmu dotkniętego schorzeniami naruszającymi jego sprawność w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do jakiejkolwiek pracy), jak i ekonomiczne (całkowita utrata zdolności do zarobkowania wykonywaniem jakiejkolwiek pracy). Osobą całkowicie niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS jest więc osoba, która spełniła obydwa te kryteria, a więc jest dotknięta upośledzeniem zarówno biologicznym, jak i ekonomicznym (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 2004r., I UK 28/04). W orzecznictwie przyjmuje się również (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 20 sierpnia 2003r., II UK 11/03 oraz z dnia 5 lipca 2005r., I UK 222/04), że decydującą dla stwierdzenia niezdolności do pracy jest utrata możliwości wykonywania pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu przy braku rokowania odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Gdy więc biologiczny stan kalectwa lub choroba, nie powodują naruszenia sprawności organizmu w stopniu mającym wpływ na zdolność do pracy dotychczas wykonywanej lub innej mieszczącej się w ramach posiadanych lub możliwych do uzyskania kwalifikacji, to brak prawa do tego świadczenia. Prawa tego nie można w szczególności wywodzić z przewidzianych w art. 13 ustawy przesłanek, a więc: stopnia naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowości przekwalifikowania zawodowego, przy wzięciu pod uwagę rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wieku i predyspozycji psychofizycznych, bowiem odnoszą się one tylko do ustalania stopnia lub trwałości niezdolności do pracy. Są więc bez znaczenia, jeżeli aspekt biologiczny (medyczny) wskazuje na zachowanie zdolności do pracy. Obiektywna możliwość podjęcia dotychczasowego lub innego zatrudnienia, zgodnie z poziomem kwalifikacji, wykształcenia, wieku i predyspozycji psychofizycznych może być brana pod uwagę tylko wówczas, gdy ubiegający się o rentę jest niezdolny do pracy z medycznego punktu widzenia, gdyż oba te aspekty muszą występować łącznie ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999r., II UKN 675/98, OSNAPiUS 2000/16/624). O niezdolności do pracy nie decyduje więc niemożność podjęcia innej pracy warunkowana wiekiem, poziomem wykształcenia i predyspozycjami psychofizycznymi, lecz koniunkcja niezdolności do pracy z niezdolnością do przekwalifikowania się do innego zawodu.

Z kolei wyjaśnienie częściowej niezdolności do pracy i treści pojęcia „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji” wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego) ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2006 roku, I UK 103/06). Dopiero zatem zmiana zawodu w ramach posiadanych kwalifikacji i brak rokowań odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu dają podstawę do przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2009 roku, II UK 106/09, z dnia 8 maja 2008 roku, I UK 356/07, z dnia 11 stycznia 2007 roku, II UK 156/06 i z dnia 25 listopada 1998 roku, II UKN 326/98).

Kolejna przesłanka konieczna dla przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, o której mowa w art. 57 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej, wiąże się z treścią art. 58. Wskazany przepis określa w ust. 1, że warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

1)1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

2)2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

3)3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

4)4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

5)5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Jeśli chodzi zaś o trzeci z warunków z art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej, to wiąże się on z okresami, w czasie których powinna powstać niezdolność do pracy (bądź w ciągu 18 miesięcy od ich ustania), aby ubezpieczony mógł skorzystać z prawa do renty.

Wskazywane warunki, z wyjątkiem niezdolności do pracy, nie podlegają ocenie, jeśli w oparciu o art. 61 ustawy emerytalnej prawo do renty, które ustało z powodu ustąpienia niezdolności do pracy, podlega przywróceniu. Następuje to wtedy, kiedy ciągu 18 miesięcy od ustania prawa do renty ubezpieczony ponownie stał się niezdolny do pracy. W przypadku postępowania o przywrócenie prawa do renty koniecznym i jedynym warunkiem jej ponownego przyznania jest ustalenie tylko jednej z przesłanek warunkujących przyznanie prawa do świadczenia, tj. niezdolności do pracy (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 grudnia 2013r., III AUa 1204/12).

W rozpoznawanej sprawie Sąd ustalił, że ubezpieczony w przeszłości pobierał do 4 grudnia 2014r. świadczenie rehabilitacyjne, nigdy zaś nie był uprawniony do renty z tytułu niezdolności do pracy. Wobec powyższego art. 61 ustawy emerytalnej nie ma w sprawie zastosowania. Wszystkie omówione warunki, określone w art. 57 ustawy, muszą być zatem spełnione i podlegają badaniu.

Jeśli chodzi o pierwszy z warunków, tj. niezdolność do pracy, to dla stwierdzenia, czy został spełniony, konieczne było zasięgnięcie opinii biegłych sądowych. Z uwagi na rodzaj schorzeń występujących u K. P. byli to biegły kardiolog oraz biegła z dziedziny medycyny pracy. Z ich opinii, opartych na przeprowadzonym badaniu przedmiotowym oraz na dokumentacji medycznej, wynika, że ubezpieczony od 2012 roku cierpi na dolegliwości dławicowe, tj. ucisk klatki piersiowej spowodowany niedokrwieniem mięśnia serca, wywołane schorzeniami natury kardiologicznej w postaci choroby wieńcowej oraz nadciśnienia tętniczego. W związku z rozpoznanymi schorzeniami był kilkukrotnie poddawany leczeniu operacyjnemu – dwukrotnie, w sierpniu 2013r. i kwietniu 2014r. wykonano zabieg koronografii, a we wrześniu 2013r. wykonano operację pomostowania tętnic wieńcowych (...) i (...). Ubezpieczony również dwukrotnie – w kwietniu 2014r. i lutym 2015r. – przeszedł operację angioplastyki (...) i (...) ze wszczepieniem stentu. Przez cały okres leczenia był wspomagany środkami farmakologicznymi oraz odbywał wizyty kontrolne w Poradni Kardiologicznej, z której korzysta po dzień dzisiejszy.

Uwzględniając powołane okoliczności biegli sądowi ostatecznie w sposób zgodny i jednoznaczny ocenili stan zdrowia ubezpieczonego jako uzasadniający stwierdzenie, że był on całkowicie niezdolny do pracy dnia 30 listopada 2015r., a po tej dacie odzyskał zdolność do pracy. Według biegłych dla dokonania takiej oceny istotna była przewlekłość schorzenia oraz nawroty dolegliwości dławicowych, co uzasadniało konieczność poddawania ubezpieczonego leczeniu, korzystania z konsultacji specjalistów oraz stosowania leków. O powrocie do zdrowia, zdaniem biegłych, mogło świadczyć uzyskanie przez ubezpieczonego stabilnej rewaskularyzacji, co, jak wynika z przedłożonych dokumentów medycznych, osiągnięto na dzień 30 listopada 2015r.

Mając na względzie argumentację przedstawioną przez biegłych, Sąd wnioski wyrażone w opiniach podzielił w zakresie, o jakim była mowa w części dotyczącej oceny dowodów. Na ich podstawie Sąd ustalił, że historia leczenia ubezpieczonego na przełomie lat 2013 i 2015, a w szczególności konieczność kilkukrotnych hospitalizacji w celu przeprowadzenia zabiegów i operacji, jak również częstotliwość ich wykonywania, świadczą o zaawansowanym stopniu schorzenia oraz konieczności stosowania w tym czasie intensywnego leczenia. Leczenie to w pewnym okresie miało charakter inwazyjny, a przez to doprowadziło do uzyskania pozytywnych rezultatów pozwalających stwierdzić, że ubezpieczony od 1 grudnia 2015r. odzyskał zdolność do pracy. Wcześniej, przed w/w datą istniała całkowita niezdolność do pracy.

W związku z okresową całkowitą niezdolnością do pracy, która powstała 12 sierpnia 2013r., Sąd badał, czy K. P. spełnił warunki wskazane w art. 57 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy emerytalnej. Jeśli chodzi o warunek wynikający z art. 57 ust. 1 pkt 2, to ubezpieczony go spełnił. Z uwagi na okoliczność, że niezdolność do pracy powstała u niego po ukończeniu 30 roku życia, powinien legitymować się 5 letnim okresem składkowym i nieskładkowym w dziesięcioleciu przed powstaniem niezdolności do pracy albo w dziesięcioleciu przed datą złożenia wniosku o rentę. Taki okres co najmniej 5 letni w obu wskazanych dziesięcioleciach K. P. posiada, co potwierdził organ rentowy przedstawiając wyliczenia stażu pracy. Wynika z nich, że ubezpieczony w dziesięcioleciu przed złożeniem wniosku o rentę posiada 9 lat, 7 miesięcy i 17 dni okresów składkowych i nieskładkowych, zaś w dziesięcioleciu przed powstaniem niezdolności do pracy jego okres składkowy i nieskładkowy wynosi 8 lat i 10 miesięcy (stanowisko komórki merytorycznej ZUS, k. 167 – 168 a.s.).

Analizując warunek, na jaki wskazuje art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej, Sąd stwierdził, że ubezpieczony nie musiał go spełniać, a to dlatego, że jest okresowo osobą całkowicie niezdolną do pracy, a jego okres składkowy i nieskładkowy łącznie wynosi ponad 25 lat, co potwierdza uzasadnienie skarżonej decyzji. Wobec tego w myśl art. 57 ust. 2 ustawy emerytalnej, wymóg, o którym mowa, określony w art. 57 ust. 1 pkt 3, nie musiał być spełniony.

Biorąc pod uwagę wskazane okoliczności, Sąd na podstawie 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję w części w ten sposób, że przyznał K. P. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 5 grudnia 2014r. do dnia 30 listopada 2015r. Data początkowa, od której Sąd w/w świadczenie przyznał wynika z tego, że do dnia 4 grudnia 2014r. ubezpieczony pobierał świadczenie rehabilitacyjne. Wobec tego, mając na względzie przepis art. 100 ust. 2 ustawy emerytalnej, prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy powstało dopiero z dniem zaprzestania pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, czyli od 5 grudnia 2014r.

W pozostałym zakresie odwołanie K. P. nie było zasadne i podlegało oddaleniu. Szczególnie ze sporządzonych w sprawie opinii uzupełniających wynika jednoznacznie, że stan zdrowia ubezpieczonego po dniu 30 listopada 2015r. nie uzasadniał stwierdzenia u niego niezdolności do pracy, a na stwierdzenie to, zdaniem Sądu, decydujący wpływ miał dokument w postaci karty wypisu z pobytu ubezpieczonego na Oddziale Kardiologii w dniach od 26 do 28 sierpnia 2015r. Biegli dokonując analizy tego dokumentu w sposób zgodny wskazali – pomimo pierwotnie innej oceny przedstawionej przez K. Z. - że długotrwały proces leczenia stosowany u ubezpieczonego przyniósł pozytywne skutki. Wyniki badań z sierpnia 2015r. potwierdziły dobre efekty implementacji stentów oraz zadowalającą tolerancję wysiłku fizycznego bez dławicy i bez istotnych cech niedokrwienia EKG, a ubezpieczony został zakwalifikowany do dalszego leczenia zachowawczego. Oznacza to, że stan jego zdrowia w zakresie schorzeń kardiologicznych od 30 listopada 2015r. jest stabilny. Mimo zaleceń oszczędnego trybu życia oraz kontynuacji leczenia farmakologicznego i korzystania z konsultacji Poradni Kardiologicznej, zdaniem biegłych, ubezpieczony jest w stanie wykonywać lekkie prace fizyczne, w szczególności dotychczas wykonywaną pracę na stanowisku kelnera.

Ubezpieczony w toku postępowania kwestionował opinie biegłych w zakresie stwierdzenia braku podstaw do uznania go za osobę niezdolną do pracy po dniu 30 listopada 2015r., jednakże w zarzutach zaprezentowanych w pismach procesowych z dnia 12 i 25 stycznia 2017r. (o w zasadzie tożsamej treści), Sąd nie odnalazł argumentów mogących skutecznie podważyć wiarygodność opinii biegłych co do wskazanej powyżej kwestii. Zgłoszone przez ubezpieczonego zastrzeżenia miały charakter ogólny i sprowadzały się do zaprezentowania historii leczenia i własnego zdania ubezpieczonego na temat jego stanu zdrowia, jak również generalnej krytyki publicznej służby zdrowia, co jako ocena subiektywna nie może stanowić wystarczającego argumentu prowadzącego
do skutecznego zakwestionowania stanowiska biegłych sądowych, którzy są specjalistami
w swoich dziedzinach i którzy sformułowali zaprezentowane w procesie wnioski w oparciu o dokumentację medyczną oraz po przeprowadzeniu badań ubezpieczonego.

Ubezpieczony podniósł wobec opinii uzupełniającej biegłej z zakresu medycyny pracy zarzut sprzeczności ze stanowiskiem komórki merytorycznej ZUS wyrażonym w piśmie
z dnia 29 stycznia 2016r. Taka sprzeczność jednak nie występuje; żadne z pism organu rentowego ani pism Przewodniczącego Komisji Lekarskich II Oddziału ZUS w W. nie jest datowane na dzień 29 styczna 2016r., a co więcej, w żadnym ze złożonych w toku postępowania pism procesowych organ rentowy nie stwierdził, że ubezpieczony spełnia warunki do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy po 30 listopada 2015r. Z kolei zmiana stanowiska biegłej, która w opinii głównej wskazywała na istnienie u ubezpieczonego częściowej niezdolności do pracy po dniu 30 listopada 2015r., wynikała z analizy przedłożonej w dniu 19 kwietnia 2016r. karty wypisu z Oddziału Kardiologii. Ubezpieczony pominął również fakt, że w związku z charakterem występującego u niego schorzenia, decydujące znaczenie ma opinia sporządzona przez specjalistę z zakresu kardiologii, który w obu opiniach wskazywał na istnienie niezdolności do pracy
z przyczyn kardiologicznych do dnia 30 listopada 2015r. Z kolei okoliczność,
że ubezpieczony posiada kwoty zewidencjonowane na indywidualnym koncie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, na co powoływał się w swoich pismach, nie może przemawiać za przyznaniem mu dochodzonego w niniejszym postępowaniu świadczenia, gdyż o przyznaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy decyduje spełnianie przez wnioskodawcę wskazanych w ustawie przesłanek, które były omówione, a nie posiadanie stosownych kwot na koncie indywidualnym. Co się zaś tyczy możliwości pracy na stanowisku kelnera, to w podnoszonych zarzutach ubezpieczony zakwestionował zakwalifikowanie przez biegłych pracy na tym stanowisku jako lekkiej pracy fizycznej, jednakże nie przedstawił żadnych argumentów pozwalających na uznanie pracy tego rodzaju jako pracy ciężkiej i uciążliwej. Ubezpieczony wskazywał, że stanowisko biegłych
w tym zakresie wynika z „braku znajomości co do struktury pracy kelnera”, jednakże sam struktury tego zawodu nie przedstawił. Niezależnie od tego, zdaniem Sądu, praca, jaką ubezpieczony realizował pracując zawodowo, nie może zostać uznana za pracę o charakterze innym niż lekka praca fizyczna, gdyż byłoby to sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego. Choć czynności te mają oczywiście charakter
prac fizycznych, to nie sposób uznać, aby były one ciężkie bądź uciążliwe. W tym kontekście Sąd miał również na uwadze fakt, że ubezpieczony wykonywał pracę kelnera od ponad 10 lat, a ponadto pracował również jako starszy kelner oraz kierownik sali, wobec czego posiada kwalifikacje pozwalające mu na wykonywanie pracy polegającej w większym stopniu na administrowaniu i zarządzaniu pracownikami niż bezpośrednim wykonywaniu czynności kelnerskich.

Mając na względzie zaprezentowane okoliczności Sąd nie znalazł podstaw do uznania ubezpieczonego za osobę niezdolną do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami po dniu 30 listopada 2015r. Zakwalifikowanie ubezpieczonego jako osoby niezdolnej do pracy po tej dacie nie jest bowiem możliwe ani na podstawie załączonej do akt dokumentacji medycznej, ani w oparciu o opinie biegłych sądowych. Odwołanie w pozostałym zakresie podlegało więc oddaleniu, o czym Sąd orzekł na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

ZARZĄDZENIE

(...)