Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W dniu 6 czerwca 2013 roku powodowie: 6/150 (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. oraz 20/140 (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. z siedzibą w W. złożyli pozew przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.. Powodowie żądali, aby Sąd nakazał pozwanemu: zaniechanie naruszeń prawa użytkowania wieczystego działek o nr (...) z obrębu 2-09-09 w W., dla których Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa w W. prowadzi księgi wieczyste o numerach: (...) oraz (...) poprzez zakazanie pozwanemu korzystania z w/w nieruchomości oraz przywrócenie stanu zgodnego z prawem poprzez usunięcie naniesień w gruncie w postaci sieci elektroenergetycznych oznaczonych symbolami „4eSP”, „2eSP+eNP”, (...) i (...), zilustrowanymi na mapie do celów projektowych z dnia 10 grudnia 2010 roku oraz w wyciągu z opracowania geodezyjnego wykonanego na rzecz powodów, a także na arkuszu nr 7 mapy sporządzonej na zlecenie pozwanego przez Z. K., oznaczonej na tejże mapie numerami od (...)- (...), (...)- (...), biegnącą od granicy stacji PG1 z budynku nr (...) posadowionego na działce nr (...) prostopadle do granicy działki nr (...) (punkt (...)), a dalej począwszy od granicy działki nr (...) w punkcie oznaczonym (...) wzdłuż granicy działki (...) do granicy działki (...) w punkcie (...) i dodatkowo do punktu (...) do punktu 999 przy stacji trafo nr P1/55. W uzasadnieniu powodowie wskazali, że są użytkownikami wieczystymi działki nr (...) z obrębu 2-09-09 w W., których naruszenia dokonał pozwany. W marcu 2009 roku pozwany pod pretekstem usuwania awarii wykonał nową inwestycję liniową polegającą na budowie sieci elektroenergetycznej w związku z realizowaną budową obiektu handlowego L..

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm prawem przepisanych. W uzasadnieniu zaprzeczył twierdzeniom powodów, jakoby we wskazanym przez nich czasie i miejscu budował nową sieć energetyczną. Wskazał, że na działkach znajdujących się w użytkowaniu wieczystym powodów, w marcu 2009 roku, przeprowadził jedynie działania zmierzające do usunięcia awarii istniejącej na tym terenie od wielu lat sieci energetycznej (wymiany uszkodzonych kabli), w związku z czym nie był zobowiązany do uzyskania odpowiedniego pozwolenia na budowę. Powołał się także na treść postanowienia Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie z dnia 23 lutego 2009 roku dające mu prawo do eksploatacji, przeglądów i usuwania awarii w odniesieniu do budynków i kablowej sieci elektroenergetycznej na działkach o nr (...).

Pismem z dnia 24 lutego 2014 roku powodowie sprecyzowali powództwo określając sposób przywrócenia stanu poprzedniego poprzez usunięcia naniesień na gruncie wskazanych w pozwie, poprzez odłączenie zasilania przedmiotowych kabli elektroenergetycznych, wykonanie wykopów, odłączenie, bądź też ewentualnie odcięcie kabli w granicy odpowiednio działki (...), usunięcie ich poza działki nr (...), wykonanie zabezpieczenia okablowania w granicy działek (...) a następnie zasypanie wykopów i utwardzenie terenu.

Postanowieniem z dnia 27 maja 2014 roku zawieszono postępowanie i podjęto po stronie pozwanej z udziałem Syndyka Masy Upadłości (...) spółki z o.o. w upadłości likwidacyjnej w W..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

6/150 (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w W. jest użytkownikiem wieczystym działki o numerze (...) z obrębu 2-09-09 w W. dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w W. prowadzi księgę wieczystą o numerze (...)

(dowód: okoliczności bezsporne; odpis zupełny księgi wieczystej nr KW (...) k. 25-28)

20/140 (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w W. jest użytkownikiem wieczystym działki o numerze (...) z obrębu 2-09-09 w W., dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w W. prowadzi księgę wieczystą o numerze (...).

(dowód: okoliczności bezsporne; odpis zupełny księgi wieczystej nr (...) k. 19-24 )

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (od dnia 3 kwietnia 2014 roku w upadłości likwidacyjnej) prowadzi działalność gospodarczą polegającą na m.in. na przesyle i dystrybucji energii elektrycznej.

(dowód: okoliczności niesporne; wydruk ze strony internetowej Urzędu Regulacji Energetyki k. 29-30, odpis pełny z KRS pozwanego k. 113-119)

Pismem z dnia 26 stycznia 2009 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. zwróciła się do poprzednika prawnego powodów, tj. firmy (...) sp. z. o. o. z prośbą o wyrażenie zgody na udostępnienie działek położonych w W. w D. U. o nr 140 i 150 z obrębu 2-09-09, celem przeprowadzenia remontu i przebudowy istniejącej instalacji średniego napięcia, a pismem z dnia 9 marca 2009 roku poinformowała o wystąpieniu awarii kabla SN 6kV zasilającego stację w budynku nr (...) (z uwagi na kolejną awarię zachodziła konieczność jego wymiany).

(dowód: pismo z dnia 26 stycznia 2009 roku – k. 39-40; pismo z dnia 9 marca 2009 roku – k. 41-42)

Pismem z dnia 12 marca 2009 roku (...) sp. z. o. o. odmówiła zgody na wykonanie prac modernizacyjnych, zaś pismem z dnia 17 maja 2011 roku zawiadomiono Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego dla (...) W. o dokonanej samowoli budowlanej polegającej na nieuprawnionym wykonaniu robót budowlanych na działkach (...).

(dowód: pismo z dnia 12 marca 2009 roku – k. 47; pismo z dnia 17 maja 2011 roku – k. 48-49)

Postanowieniem z dnia 23 lutego 2009 roku Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie Wydział II Cywilny w sprawie o sygn. akt II Ns 170/09 zabezpieczył roszczenie (...) sp. z o.o. w W. o ustanowienie służebności przesyłu poprzez zakazanie uczestnikom postępowania (w tym Challenge E. sp. z o. o) rozbiórki, uszkadzania, odłączania (…) urządzeń przesyłowych, a także podejmowania działań uniemożliwiających lub utrudniających upoważnionym przedstawicielom (...) sp. z o.o. dostęp do tych urządzeń w celu ich bieżącej konserwacji, modernizacji i remontów, usuwania awarii lub wymiany urządzeń w zakresie niezbędnym do zapewnienia prawidłowego i niezakłóconego działania sieci elektroenegetycznej (…) budynków Stacji Zasilającej PG1 wraz ze znajdującą się w nich infrastrukturą zlokalizowanych na nieruchomości położonej w W., stanowiącej działkę ewid. Nr 150 z obrębu 2-09-09, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa prowadzi KW nr (...) (…), budynków Stacji Transformatorowej P1/55 6/0,4 kV i kablowej sieci elektroenergetycznej zlokalizowanych na nieruchomości położonej w W., stanowiącej działkę ewid. Nr 140 z obrębu 2-09-09, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa prowadzi KW nr (...).

(dowód: postanowienie z dnia 23 lutego 2009 roku - k. 125-128).

W marcu 2009 roku na działkach o numerach ewidencyjnych (...), położonych w W., w obrębie 2-09-09 przeprowadzony był remont czterech linii kablowych średniego napięcia. Znajdujący się w sąsiedztwie sklep (...) został zasilony z dwóch rezerwowych linii przebiegających w granicy działek (...).

(dowód: zeznania świadka J. K. – k. 204-206; zeznania świadka B. B. – k. 287-288; częściowo zeznania świadka W. M. – k. 156-160; postanowienie nr (...) k. 195-197; postanowienie nr (...) – k. 199-200 )

W trakcie kontroli przeprowadzonej w dniu 4 września 2012 roku na działkach nr (...) obręb 2-09-09 w W., przedstawiciele Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego nie stwierdzili prowadzenia robót budowlanych związanych z budową sieci energetycznej w rejonie ul. (...) oraz śladów jej przebiegu.

( dowód: postanowienie nr (...) k. 195-197)

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na okolicznościach, które nie były między stronami sporne oraz na dowodach z dokumentów prywatnych uwierzytelnionych przez pełnomocników stron w trybie przewidzianym w art. 129 § 2 k.p.c. Wiarygodność przedłożonych w toku postępowania dokumentów nie była kwestionowana wzajemnie przez strony postępowania, a Sąd nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu.

Dodatkowo Sąd poczynił ustalenia w oparciu o zeznania świadków J. K. i B. B.. Zeznania te są logiczne, przekonujące i wzajemnie się uzupełniają. Świadek J. K. brał bezpośredni i osobisty udział w pracach wykonywanych w marcu 2009 roku na działkach (...), zaś B. B. był jego przełożonym (prezesem zarządu (...) spółki z o.o.). Zeznania te znajdują również potwierdzenie w treści decyzji wydawanych przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego.

Brak było podstaw do ustalenia stanu faktycznego na podstawie zeznań świadków M. L., D. C., K. J., Z. Z. i Z. K. albowiem nie mieli oni wiedzy istotnej dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadków W. M. i Ł. K. w zakresie tego, że w marcu 2009 roku zostały położone nowe linie kablowe. Zeznania te stoją w sprzeczności z zeznaniami świadków J. K. i B. B., którym Sąd dał wiarę. Świadek W. M. nie ma uprawnień elektrycznych ani wykształcenia związanego z elektryką czy energetyką. Nie brał udziału w wykonywanych w marcu 2009 roku pracach. Nie prowadził również prac inwentaryzacyjnych (zarówno przed marcem 2009 roku, jak i po marcu 2009 roku). Z kolei świadek Ł. K. jako architekt sporządzał mapę do celów projektowych i jedynie na podstawie porównania wykonanej przez siebie mapy z innymi, starszymi mapami, doszedł do wniosku, że „przewód 2 (...) jest przewodem nowym”. Należy jednak wskazać, że nie brał on udziału w inwentaryzacji powykonawczej sieci uzbrojenia podziemnego. Ponadto nie zostało wykazane, czy mapy będące przedmiotem porównania sporządzane były w oparciu o inwentaryzację istniejących sieci kablowych i w związku z tym zawierały informacje o wszystkich sieciach kablowych. Należy również podkreślić, że w trakcie kontroli przeprowadzonej w dniu 4 września 2012 roku przez przedstawiciela Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego nie stwierdzono prowadzenia przez pozwanego robót budowlanych związanych z budową sieci energetycznej w rejonie ul. (...) oraz śladów jej przebiegu (k. 195-200).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako niezasadne podlegało oddaleniu.

Zgodnie z art. 222 § 2 k.p.c. przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń. Do ochrony praw rzeczowych ograniczonych stosuje się odpowiednio przepisy o ochrony własności (art. 251 k.c.).

Powodowie wnosili w przedmiotowej sprawie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i zaniechanie naruszeń opierając je na treści art. 222 § 2 k.p.c. (roszczenie negatoryjne). Powodowie wskazywali, że w marcu 2009 roku pozwany naruszył przysługujące im prawo użytkowania wieczystego działek (...) poprzez położenie nowych sieci elektroenergetycznych w celu doprowadzenia energii elektrycznej do znajdującego się w niewielkiej odległości budynku L.. Swoje spostrzeżenia opierali na relacjach W. M., który obserwował prowadzone prace oraz w oparciu o mapy sporządzone po zinwentaryzowaniu sieci.

Pozwany wnosząc o oddalenie powództwa wskazywał, że w marcu 2009 roku nie powstały żadne nowe sieci energetyczne, a przeprowadzono jedynie remont istniejących przewodów (z uwagi na awarię). Uprawnienie do usunięcia skutków awarii pozwany wywodził z treści postanowienia o zabezpieczeniu wydanego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie z dnia 23 lutego 2009 roku (k. 125-128).

Pomiędzy stronami niesporne było, że powodowie są użytkownikami wieczystymi działek (...), a pozwany przedsiębiorcą energetycznym, który dostarcza energię elektryczną na tym terenie.

Ponieważ żądanie powodów dotyczyło wyłącznie usunięcia nowych sieci energetycznych, tj. położonych w marcu 2009 roku, a pozwany zaprzeczył aby jakiekolwiek nowe sieci zostały położone, istota sporu koncentrowała się na ustaleniu charakteru prac wykonywanych w marcu 2009 roku przez pozwanego - czy były one jedynie remontem istniejących sieci, czy też w ich trakcie położono nowe sieci.

Z uwagi na to, że strona powodowa wywodziła korzystne dla siebie skutki prawne z faktu położenia nowych sieci energetycznych opisanych w pozwie, to ona powinna okoliczność tę udowodnić.

W ocenie Sądu powodowie nie wykazali w/w okoliczności. Świadkowie M. L., D. C., K. J., Z. Z. i Z. K. nie mieli wiedzy na temat charakteru prac wykonywanych przez pozwanego. Z kolei zeznania świadków W. M. i Ł. K. opierały się na przypuszczeniach. Świadek W. M. jedynie obserwował prowadzone prace nie biorąc w nich udziału. Nie dokonywał również inwentaryzacji sieci energetycznych oraz nie posiadał uprawnień elektrycznych ani wykształcenia energetycznego. Świadek Ł. K. jako architekt sporządzał mapę do celów projektowych i swoje wnioski wyciągał na podstawie porównania wykonanej przez siebie mapy z innymi, starszymi mapami. Nie brał on natomiast udziału w inwentaryzacji powykonawczej sieci uzbrojenia podziemnego.

Zeznania świadków J. K. i B. B. wskazują natomiast jednoznacznie, że z uwagi na awarię doszło jedynie do remontu sieci energetycznej. Polegał on na wymianie czterech linii kablowych średniego napięcia, których awaryjność była zbyt duża aby dało się je naprawić w inny sposób. Znajdujący się w sąsiedztwie sklep (...) został zasilony z dwóch istniejących rezerwowych linii przebiegających w granicy działek (...). Zeznania te są logiczne i przekonujące. Świadek J. K. jest z zawodu energetykiem i zajmował się bezpośrednio pracami wykonywanymi w marcu 2009 roku. Z kolei świadek B. B. był jego przełożonym (prezesem zarządu spółki (...) spółka z o.o.). Zeznania te znajdują potwierdzenie również w decyzjach wydawanych przez Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego, który nie stwierdził prowadzenia przez pozwanego robót budowlanych związanych z budową sieci energetycznej (k. 195-200).

Wskazywany przez świadków J. K. i B. B. sposób naprawy sieci energetycznej jest logiczny. Może być natomiast przez postronnego obserwatora uznany za położenie nowej sieci. Z przedstawionego przez strony materiału dowodowego nie wynika, czy wcześniejsze mapy sporządzane były w oparciu o inwentaryzację sieci energetycznych, a jeśli tak, to jak taka inwentaryzacja wyglądała. Nie można więc jedynie z braku nakreślenia sieci na wcześniejszych mapach wywodzić jednoznacznego wniosku, że sieci tych w rzeczywistości nie było. Powodowie nie zgłosili innych wniosków dowodowych mających na celu wykazanie podnoszonych przez nich okoliczności (wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego został cofnięty). W konsekwencji nie wykazali aby w marcu 2009 roku pozwany naruszył ich prawo poprzez położenie nowej sieci energetycznej. Z kolei, uprawnienie do wykonania przez pozwanego w marcu 2009 roku remont sieci wynikało z wydanego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie z dnia 23 lutego 2009 roku postanowienia o zabezpieczeniu. Uprawniało ono pozwanego m.in. do wykonywania remontów i usuwania awarii lub wymiany urządzeń niezbędnych do zapewnienia prawidłowego i niezakłóconego działania sieci energetycznych.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie wyżej powołanych przepisów, orzeczono jak w punkcie I sentencji wyroku.

Rozstrzygając o kosztach procesu Sąd oparł się na dyspozycji przepisu art. 98 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Na koszty procesu poniesione przez pozwanego składały się: wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym w kwocie 2.400 złotych oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych, tj. łącznie 2.417 złotych. Kwotę tę należało zasądzić od powodów w częściach równych, tj. po 1.208,50 złotych.

Na podstawie art. 84 ust. 2 w zw. z art. 80 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zwrócono powodom kwotę 1.000 złotych tytułem nie wykorzystanej zaliczki na opinię biegłego (wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego został cofnięty).

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazano pobrać od powodów kwoty po 150 złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo z sum Skarbu Państwa, a związanych ze stawiennictwem świadka B. B..