Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 marca 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2017 r. w Lublinie

sprawy I. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji wnioskodawcy I. P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach

z dnia 13 lipca 2016 r. sygn. akt IV U 94/16

oddala apelację.

Małgorzata Pasek Małgorzata Rokicka - Radoniewicz Krystyna Smaga

III AUa 1042/16

UZASADNIENIE

Organ rentowy - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. decyzją z dnia 23 grudnia 2015 r. odmówił wnioskodawcy I. P. przyznania prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440), w związku z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r., w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz.43), albowiem wnioskodawca nie wskazał 15 letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach na dzień 1.01.1999 r.

Od tej decyzji odwołanie do Sądu Okręgowego w Siedlcach złożył I. P., który wnosił o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury w wieku obniżonym. Ubezpieczony argumentował, iż w latach 1980 -89 pracował w zakładzie o nazwie(...) sp. z o.o. w warunkach szkodliwych razem ze spawaczami i z tego tytułu otrzymywał dodatek do wynagrodzenia.

Sąd Okręgowy w Siedlcach wyrokiem z dnia 13 lipca 2016 roku oddalił odwołanie. Sąd Okręgowy ustalił, że I. P., ur. (...) złożył w dniu 30.11.2015 r. wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury. Na podstawie przedłożonych dokumentów organ rentowy przyjął za udowodniony okres ubezpieczeniowy w wymiarze 25 lat 2 miesięcy i 8 dni na dzień 1.01.1999 r. w tym 12 lat 10 miesięcy i 2 dni zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Wnioskodawca w okresie od 7.11.1977 r. do 30.06.2000 r. był zatrudniony w przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w S.. W okresie od 1.01.1980 r. do 28.02.1989 r. pracował w tym przedsiębiorstwie jako ślusarz remontowy. Głównym zajęciem na tym stanowisku było remontowanie nadwozi samochodów ciężarowych, które służyły do przewożenia żywca. Remont ten polegał na tym, iż ubezpieczony oczyszczał naczepę z pozostałości po zwierzętach, brał udział w demontowaniu desek i konstrukcji metalowych, a po oczyszczeniu elementów uczestniczył przy spawaniu części metalowych nadwozia, które były powtórnie użyte do konstrukcji nadwozia. Zadaniem I. P. było przygotowanie elementów metalowych do spawania, a następnie przytrzymywanie ich podczas spawania. Było czterech spawaczy i każdy miał swojego pomocnika i jednym z nich był ubezpieczony.

W ocenie Sądu Okręgowego charakter pracy, którą wykonywał w spornym okresie ubezpieczony nie można zaliczyć do kategorii prac wykonywanych w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów powołanego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. Załącznik „A” do tego aktu prawnego, wymienia rodzaje prac, które należą do kategorii prac w szczególnych warunkach. Praca spawacza należy do tej kategorii w myśl zapisu zawartego w dziale XIV poz. 12. Nie można natomiast zaliczyć do tej kategorii zatrudnienia czynności osoby, która pomaga spawaczowi, poprzez przygotowania elementów do spawania, czy też przytrzymywania spawanego elementu. Z ukształtowanego orzecznictwa sądowego, w tym orzeczeń Sądu Najwyższego, iż przepisy rozporządzenia należy stosować w sposób ścisły. Odnosząc się do prac, które są wykonywane bezpośrednio przez pracownika. Ubezpieczony nie był spawaczem, a jego czynności pomocnicze nie mogą być kwalifikowane jako praca w warunkach szczególnych. Poza tym, szereg czynności, które wykonywał związane były z pracami przy demontażu elementu naczep i ich oczyszczaniu.

Zatem, sporny okres nie podlegał zaliczeniu do kategorii pracy w warunkach szczególnych. Ubezpieczony nie wykazał więc 15-letniego okresu zatrudnienia w tej kategorii. Nie spełnił więc jednego z warunków do uzyskania prawa do emerytury w wieku obniżonym, wymienionym w § 4 ust. 1 pkt. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r.

Od tego wyroku apelację wniósł wnioskodawca I. P., zaskarżając wyrok w całości. Wyrokowi zarzucał:

1.  naruszenie prawa materialnego, w szczególności art.184 w związku z 32 ustawy emeryturach i rentach w związku z § 1 i § 2 ust.1 rozporządzenia poprzez błędną wykładnię i uznanie, że ubezpieczony nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach w spornym okresie, a w konsekwencji odmówienie ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury;

2.  naruszenie przepisu art.233 § 1 kpc poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów wyrażające się na całkowitym pominięciu zeznań świadków – współpracowników, którzy potwierdzili, że ubezpieczony będąc zatrudniony w przedsiębiorstwie (...) wykonywał pracę w szczególnych warunkach, a których praca była tożsamą z pracą wnioskodawcy a uznana przez sąd za pracę w warunkach szczególnych, wyrażające się na całkowitym pominięciu listy płac, a której był wykazywany dodatek za pracę w szczególnych warunkach;

3.  obrazę art.328 § 2 kpc poprzez niewskazanie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przyczyn,, dla których odmówił wiarygodności zeznaniom świadków które potwierdzały twierdzenia wnioskodawcy.

Wnosił o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z listy płac, na okoliczność wykazania otrzymywania dodatku szkodliwego z tytułu wykonywania prac jako ślusarz remontowy oraz wykazania wykonywania prac przeznaczonych dla ślusarzy w pełnym wymiarze czasu pracy.

Domagał się uchylenia wyroku i przyznania prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny nie stwierdza wadliwości w ustaleniach faktycznych ani błędu w ocenie dowodów. Istota sprawy sprowadzała się do ustalenia, czy praca wnioskodawcy na stanowisku ślusarza remontowego przy remontowaniu samochodów mogła zostać zakwalifikowana jako praca w warunkach szczególnych wymieniona w wykazie A i uprawniająca do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym.

Sąd Okręgowy przeprowadził dokładne postępowanie dowodowe i przeanalizował wszystkie dostępne dokumenty dotyczące zatrudnienia wnioskodawcy i zajmowanych przez niego stanowisk pracy, przesłuchał też wnioskodawcę i zgłoszonych przez niego świadków, mających potwierdzić, że przez cały okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) pracował w warunkach szczególnych. Wbrew twierdzeniom skarżącego brak jest podstaw do przyjęcia, że w spornym okresie wykonywał on pracę na stanowiskach wymienionych jako praca w warunkach szczególnych.

Odnosząc się do zatrudnienia wnioskodawcy na stanowisku „ślusarz”, to należy zauważyć, że praca ślusarza nie jest zakwalifikowana jako praca w warunkach szczególnych. Fakt wypłacania dodatku za pracę w warunkach szkodliwych nie świadczy o tym, że ubezpieczony wykonywał prace w szczególnych warunkach w pełnym wymiarze czasu pracy, lecz o tym, że wśród jego obowiązków były takie, które uprawniały go do otrzymywania tego dodatku. Z samego faktu wykonywania pracy w trudnych warunkach nie wynika jeszcze, że pracę taką można uznać za pracę w warunkach szczególnych. pracami w szczególnych warunkach są prace o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości, co oznacza, że oba te elementy (znaczna szkodliwość dla zdrowia i znaczny stopień uciążliwości) muszą występować równocześnie. Praca w warunkach szkodliwych nie jest zatem tożsama z pracą w szczególnych warunkach. Konieczne jest bowiem, aby praca ta była równocześnie pracą o znacznej uciążliwości, a takie zostały rodzajowo wymienione w załączniku do rozporządzenia. Oznacza to, że pracą o znacznej szkodliwości dla zdrowia i o znacznym stopniu uciążliwości dla osoby, która nie wykonuje - jako podstawowych - prac wymienionych w wykazie A, stanowiącym załącznik do rozporządzenia, nie zaś wykonywanie innych prac, choćby w tych samych szkodliwych warunkach (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2014 r., I UK 388/13, LEX nr 1464690). Z tych też względów Dołączone do apelacji kserokopie listy płac potwierdzających wypłatę przez pracodawcę dodatku tzw. szkodliwego dołączone do apelacji nie stanowią dowodu wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Przepis § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) jednoznacznie stanowi, że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Akta osobowe i wyjaśnienia wnioskodawcy oraz zeznania świadków, na które się powołuje jednoznacznie wskazują, że wnioskodawca, był zatrudniony jako ślusarz i wykonywał różne prace związane z remontami samochodów, w tym także prace w otoczeniu spawaczy jako pomocnik przy pracach spawalniczych. Podkreślić należy, że o uprawnieniach pracownika do emerytury na warunkach przewidzianych w rozporządzeniu decyduje łączne spełnienie określonych w nim przesłanek, a przekonanie pracownika o wysokiej szkodliwości warunków pracy jest wystarczające do uznania takiej pracy za pracę w szczególnych warunkach. Rozporządzenie nie przewiduje uzyskania prawa do emerytury w wieku obniżonym tylko ze względu na wykonywanie pracy w hałasie, czy zapyleniu. Czynniki szkodliwe dla zdrowia ludzkiego (m.in. hałas i zapylenie) były brane pod uwagę przez prawodawcę (wraz z innego rodzaju czynnikami szkodliwymi), który w rozporządzeniu zawarł stanowiska pracy, na których wykonywanie pracy (stale i w pełnym wymiarze czasu) uprawnia do uzyskania emerytury w wieku obniżonym.

Wbrew zarzutom apelacji Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i ocenił materiał dowodowy zgodnie z zasadami proceduralnymi, nie przekraczając granic zakreślonych w art.233 § 1 KPC. Wywody apelacji sprowadzając się do podważenia oceny dowodów dokonanej przez Sąd Okręgowy i stanowią polemikę z prawidłowymi ustaleniami tego Sądu. Sąd Okręgowy wyczerpująco w uzasadnieniu wypowiedział się, co do powodów, dla których nie odmawiając wiarygodności dowodom przedstawionym przez wnioskodawcę, uznał, że jego praca nie była pracą w warunkach szczególnych, bowiem nie została wymieniona w wykazie A. Sąd Apelacyjny nie znajduje podstaw do uznania, że przy tej ocenie została przekroczona granica swobodnej oceny dowodów i naruszony został przepis art.233 § 2 KPC.

Sąd Apelacyjny w całej rozciągłości podziela zarówno ustalenia faktyczne, jak i wnioskowania prawnicze zawarte w motywach zaskarżonego wyroku. W tej sytuacji nie zachodzi potrzeba ich powtarzania (por. postanowienia Sądu Najwyższego z 22 kwietnia 1997 roku II UKN 61/97 – OSNAPiUS 1998/3/104, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 roku I PKN 339/98 – OSNAPiUS 1998/24/776). Podnieść należy dodatkowo, że skarżący argumentami przytoczonymi w apelacji w żaden sposób nie podważył zasadności stanowiska Sądu pierwszej instancji. Apelacja zawiera bowiem jedynie własną ocenę faktów odmienną od przyjętej przez Sąd Okręgowy i interpretację definicji pracy w warunkach szczególnych.

W tej sytuacji Sąd Apelacyjny uznał, że zaskarżony wyrok w pełni odpowiada przepisom prawa, dlatego apelacja nie może być uwzględniona.

Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny na podstawie art.385 KPC orzekł, jak w sentencji.