Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 12 lipca 2016 roku Sąd Rejonowy w Częstochowie w sprawie VIII GC 1447/15 oddalił powództwo (...)Wierzytelności Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W. przeciwko M. S..

Sąd Rejonowy wskazał, że za udowodniony uznał fakt, że pozwaną (...) Bank SA w W. (następnie (...) Bank SA w W.) łączyła umowa kredytu nr (...) z dnia 18 września 2008 r., regulowana przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. 2015 r. poz. 128 ze zm.), oraz że w związku z brakiem spłaty wszystkich zobowiązań z powyższej umowy wystawiony został przeciwko pozwanej bankowy tytuł egzekucyjny, któremu Sąd Rejonowy w Częstochowie nadał klauzulę wykonalności.

Natomiast w ocenie Sądu Rejonowego nie została udowodniona okoliczność, że (...) Bank SA w W. skutecznie przeniósł wyżej opisaną wierzytelność na powoda (art. 509 i nast. k.c.). Z przedstawionego przez powoda dokumentu umowy przelewu wierzytelności nr (...) z dnia 19 grudnia 2014 r. wynika, że (...) Bank SA zbył na rzecz powoda wierzytelności pieniężne określone w załącznikach do umowy. Niemniej przedłożony odpis umowy nie zawiera całej jej treści, szereg postanowień uczyniono nieczytelnymi (i nie dotyczy to wyłącznie ceny, której wysokość stanowi tajemnicę handlową); w konsekwencji nie jest możliwe ustalenie pełnej treści praw i obowiązków stron umowy, ewentualnych obwarowań przeniesienia wierzytelności dodatkowymi warunkami i terminami czy zastrzeżeń zwrotnego przejścia wierzytelności itp., a jak Sądowi wiadome jest z innych spraw, zawierane są w praktyce obrotu wierzytelnościami umowy z tego rodzaju postanowieniami.

Z powyższych przyczyn Sąd uznał, że powód nie wykazał skutecznego nabycia wierzytelności względem pozwanego w rozumieniu art. 509 i nast. k.c. od (...) Bank SA, zatem nie jest legitymowany czynnie w niniejszej sprawie, dlatego powództwo zostało oddalone.

Apelację od powyższego wyroku złożył powód podnosząc:

- zarzut naruszenia przepisu postępowania cywilnego w postaci art. 233 § 1 k.p.c. polegające na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów poprzez wyprowadzenie wniosków sprzecznych z zasadami prawidłowego rozumowania i doświadczenia życiowego przy dokonaniu oceny wiarygodności i mocy materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, które miało zasadniczy wpływ na wynik sprawy poprzez przyjęcie, iż powód nie udowodnił, iż posiada w niniejszej sprawie legitymację procesową czynną, podczas gdy okoliczności przejścia wierzytelności na powoda wykazana została w dostateczny sposób dokumentami załączonymi do pozwu, w szczególności umową cesji z 19.12.2014r. wraz z załącznikiem nr 2 do ww. umowy oraz dokumentacją bankową przekazaną przez poprzedniego wierzyciela;

- naruszenie przepisów postępowania cywilnego w postaci art. 339 § 2 k.p.c., które miało istotny wpływ na treść wyroku, poprzez uznanie, że w przedmiotowej sprawie zachodzą uzasadnione wątpliwości uniemożliwiające wydanie wyroku zaocznego uwzględniającego powództwo podczas gdy Sąd zupełnie pominął, iż rezygnacja powoda z dalszego wykazania roszczenia związana była z całkowitą biernością pozwanych, zaś z brzmienia w/w przepisu obowiązującego od 05.02.2005r. wynika, iż wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwo jest możliwe jedynie w sytuacji gdy przytoczone przez powoda twierdzenia budzą uzasadnione wątpliwości same w sobie ( już bez spełniania wymogu „ co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy” albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę wyroku w całości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda:

- kwoty 17.242,46 zł wraz z odsetkami liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

- zwrotu kosztów procesu za postępowanie przed Sądem I i II instancji;

ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Zarzuty podniesione przez powoda w apelacji były zasadne, co skutkowało zmianą orzeczenia Sądu I instancji.

Celem procesu cywilnego jest urzeczywistnienie normy prawnej obowiązującej w stosunkach cywilnoprawnych. Strony procesowe muszą więc pozostawać w pewnym stosunku do przedmiotu procesu cywilnego. Powód musi być uprawniony do występowania z określonym roszczeniem, a pozwany zobowiązany do jego zaspokojenia. Na oznaczenie tego materialnego uprawnienia do występowania w konkretnym procesie cywilnym w charakterze strony procesowej przyjęło się określenie legitymacji procesowej, o której istnieniu nie decydują przepisy prawa procesowego, ale przepisy prawa materialnego (por. W.Siedlecki w: W. Siedlecki, Z. Świeboda Postępowanie cywilne. Zarys wykładu Warszawa 2004 r., s. 116).

Podkreślenia również wymagało, że zgodnie z zasadami wskazanymi w art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Przepis ten statuuje zasadę swobodnej oceny dowodów, będącą prawem sądu do wyrażenia swego zapatrywania na przedstawione przez strony dowody. Oczywiście taka ocena nie może być dowolna, bo musi uwzględniać: czynnik logiki, tj. konieczność przeprowadzenia prawidłowego postępowania dedukcyjnego; czynnik ustawowy, tj. konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego zgodnie z obowiązującą w tym zakresie procedurą, w szczególności nakazującą wszechstronną ocenę materiału dowodowego; oraz czynnik ideologiczny tj. poziom świadomości prawnej sędziego i obowiązujących poglądów na sądowe stosowanie prawa (por. T. Ereciński w: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze…. . Tom I, Warszawa 2006 r., s. 540 – 542).

W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy, uznając, iż po stronie pozwanej zaistniały podstawy do wydania wyroku zaocznego, nie przeprowadzając postępowania dowodowego

( dowód – protokół rozprawy z dnia 12 lipca 2016r.- k. 71 akt) , oddalił powództwo. Takie rozstrzygnięcie w realiach niniejszej sprawy należy uznać za wadliwe.

Zauważyć należy, że podstawę faktyczną wyroku zaocznego określono w art. 339 § 2 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem sąd - jeżeli nie ma uzasadnionych wątpliwości - zobligowany jest do uznania podanej przez powoda podstawy faktycznej (twierdzeń powoda o okolicznościach faktycznych) za zgodną z prawdą bez przeprowadzania postępowania dowodowego. Domniemanie to zastępuje jedynie postępowanie dowodowe i to tylko wówczas, gdy twierdzenia powoda nie budzą uzasadnionych wątpliwości (por. uzasadnienie Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 1972 r., III CRN 539/71, OSNCP 1972, z, 7-8, poz. 150).

Podstawę ewentualnego zaniechania wydania wyroku zaocznego, w przypadku zaistnienia przesłanek ustawowych, w świetle art. 339 § 2 k.p.c. stanowić może jednie kwalifikowany poziom wątpliwości, które ustawodawca określa mianem "uzasadnionych", a zatem takich, które w sposób oczywisty stanowić mogą podstawę poglądu o niezasadności powództwa bądź też stwierdzenie, że okoliczności faktyczne zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Zatem, skoro w niniejszej sprawie miałyby pojawić się uzasadnione wątpliwości nie można byłoby w ogóle (w jakiejkolwiek części) wydać wyroku zaocznego, opierając się tylko na twierdzeniach powoda o okolicznościach faktycznych. Należałby wtedy przeprowadzić postępowanie dowodowe w celu wyjaśnienia powstałych wątpliwości (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 września 1997 r. I CKU 115/97 LEX nr 1227454). ( vide: wyrok Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 18 czerwca 2015 r., II Ca 278/15, LEX nr 1962608) Zapis ten nie wyklucza możliwości wydania wyroku zaocznego w ogóle. Nakazuje on jednak przeprowadzenie postępowania dowodowego przed wydaniem wyroku zaocznego.

Zatem skoro Sąd Rejonowy nie przeprowadził postępowania dowodowego powinien przyjąć twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych wskazanych w pozwie i wydać wyrok uwzględniający żądanie w całości. Natomiast jeżeli Sąd ten miał jakiekolwiek wątpliwości co do legitymacji powoda do występowania z tymże roszczeniem, powinien, przed wydaniem wyroku oddalającego powództwo, postępowanie dowodowe przeprowadzić. Tymczasem jak wynika z akt sprawy, pomimo nie przeprowadzenia postępowania dowodowego, Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zawarł ocenę dowodów, odmawiając części z nich przymiotu wiarygodności ( dotyczy to w szczególności umowy przelewu wierzytelności nr (...) – k. 28-30 ) i powództwo oddalił. Tym samym należało uznać za uzasadniony zarzut skarżącego dotyczący naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 339 § 2 k.p.c.

Ponadto, w ocenie Sądu Odwoławczego, w sprawie nie pojawiły się uzasadnione wątpliwości w rozumieniu powyższego przepisu ( tj. wątpliwości o charakterze kwalifikowanym ) odnośnie legitymacji powoda w niniejszym postępowaniu, gdyż powód już w pozwie podał wystarczające twierdzenia dotyczące okoliczności nabycia przez nią wierzytelności. Dokumenty przez nią złożone, w tym umowa przelewu wierzytelności nr (...) wraz z załącznikiem nr 2, gdzie figuruje numer umowy kredytowej zawartej z pozwaną zostały potwierdzone za zgodność z oryginałem przez profesjonalnego pełnomocnika. Z § 9 pkt wynikało w sposób jednoznacznym, że z dniem zawarcia umowy wraz z wierzytelnościami przechodzą na nabywcę ( powoda) wszelkie związane z nimi prawa. Natomiast z okoliczności, że część z postanowień umowy przelewu wierzytelności uczyniono nieczytelnymi nie można wyprowadzać założenia, że znalazły się tam postanowienia które niweczą fakt przelewu. Oczywiście ich istnienia nie można wykluczyć, ale można tego dokonać dopiero po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, do czego w niniejszej sprawie – jak już wyżej wskazano – nie było podstaw.

Mając powyższe względy na uwadze Sąd Okręgowy uwzględniając apelację powoda dokonał zmiany zaskarżonego wyroku zgodnie z art. 386 § 1 k.p.c. i uwzględnił roszczenie powoda w całości.

O kosztach postępowania zarówno pierwszoinstancyjnego jak i odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. zasądzają koszty postępowania za I instancję w wysokości 3.282,16 zł, na które składają się zwrot opłaty od pozwu w wysokości 863 zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 2.417 zł na podstawie § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu oraz opłata manipulacyjna dla dostawcy usług płatności 2,16 zł, a za II instancję koszty w wysokości 3.263 zł, na które składają się zwrot opłaty od apelacji w wysokości 863 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w wysokości 2417 zł na podstawie § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.