Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt XI GC 1229/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 7 marca 2017 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie XI Wydział Gospodarczy w następującym składzie:

Przewodniczący:Sędzia Sądu Rejonowego Dariusz Plewczyński

Protokolant: sekr. sąd. Gabriela Wierzgacz

po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2017 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

przeciwko T. W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej T. W. na rzecz powódki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwotę 23 283,52 zł (dwadzieścia trzy tysiące dwieście osiemdziesiąt trzy zł pięćdziesiąt dwa gr) wraz z odsetkami ustawowymi (od dnia 1 stycznia 2016 roku ustawowymi za opóźnienie) liczonymi od dnia 6 sierpnia 2014 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 5982 zł (pięć tysięcy dziewięćset osiemdziesiąt dwa zł) tytułem zwrotu kosztów procesu.

XI GC 1229/14

UZASADNIENIE

Sprawa rozpoznawana była w postępowaniu „zwykłym”

Dnia 06 sierpnia 2014 roku powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. wniosła przeciwko pozwanej T. W. pozew o zapłatę kwoty 23.283,52 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 06 sierpnia 2014 roku do dnia zapłaty oraz złożyła wniosek o zasądzenie kosztów sądowych, w tym kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej wysokości.

W uzasadnieniu swego żądania powódka wskazała, iż strony łączyły następujące umowy: nr (...) z dnia 01 lipca 2013r., nr (...) z dnia 04 listopada 2013r., nr (...) z dnia 04 listopada 2013r., nr (...) z dnia 04 listopada 2013r., nr (...) z dnia 04 listopada 2013r., nr (...) z dnia 04 listopada 2013r., nr (...) z dnia 31 grudnia 2013r. Przedmiotem tych umów była dostawa materiałów i urządzeń oraz ich montaż (montaż instalacji c.o., wody, kanalizacji w posadzkach, a także montaż kotłowni, grzejników), a także uruchomienie instalacji oraz biały montaż. Za wykonane prace powódka wystawiła faktury VAT na łączną kwotę 370.999,47 zł, natomiast pozwana uregulowała należność w kwocie 347.715,95 zł. Powódka pozwem dochodzi zapłaty należności stanowiącej różnicę między kwotą wynikającą z wystawionych faktur, a kwotą uiszczoną z tego tytułu przez pozwaną.

W odpowiedzi na pozew z dnia 20 marca 2015r. strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Ponadto pełnomocnik pozwanej w odpowiedzi na pozew z ostrożności procesowej zgłosił do potrącenia wierzytelności przysługujące jej wobec powódki, tj. kwotę 3.603,15 zł, kwotę 1.478,21 zł oraz kwotę 12.318,80 zł- łącznie 17.400,16 zł. Strona pozwana zarzucała powódce, iż nie wykazała ani sposobu wyliczenia swojego żądania, ani też nie wykazała w jaki sposób wyliczyła kwoty wpłacone przez pozwaną, gdyż nie przedstawiła na to wystarczających dowodów. Nadto wskazała, iż powódka nie załączyła do pozwu kompletnych umów, gdyż nie zawierają one istotnych dla sprawy załączników, dlatego też wraz z odpowiedzią na pozew strona pozwana złożyła umowy wraz z załącznikami. Pozwana zarzucała także, iż przy odbiorze końcowym robót nie było możliwości faktycznego zapoznania się z dokonanymi robotami i ich jakością.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej miała na zlecenie firmy (...) wybudować domy jednorodzinne przy W..35. Jednym z podwykonawców pozwanej była powodowa spółka.

Strona powodowa zawarła z pozwaną 9 umów:

- nr (...) z dnia 01 lipca 2013r. ;

- nr (...) z dnia 04 listopada 2013r.;

- nr (...) z dnia 04 listopada 2013r.;

- nr (...) z dnia 04 listopada 2013r.;

- nr (...)z dnia 04 listopada 2013r.;

- nr (...) z dnia 04 listopada 2013r. ;

- nr (...) z dnia 31 grudnia 2013r. ;

- nr (...) z dnia 25 marca 2013r. ;

- nr (...) z dnia 25 czerwca 2013r.

Przedmiotem tych umów było wykonanie przez powódkę dla pozwanej prac. Polegały one na montażu instalacji wodno-kanalizacyjnej i c.o. oraz kotłowni wraz z dostawą urządzeń. Montażem i dostawą zajmowała się powódka. W ramach umów powódka miała także dokonać białego montażu, który obejmował montaż wc, kabin prysznicowych, wanien i umywalek, jednakże materiały potrzebne do białego montażu miała zapewnić i dostarczyć pozwana.

Zgodnie z § 1 pkt 3 umów do całkowitego wykonania i odbioru inwestycji wymagane były zgody odpowiednich organów w oparciu o przepisy prawa budowalnego. Natomiast zgodnie § 1 pkt 5 przedmiot robót opisany w umowie nie zobowiązywał Wykonawcy, czyli powódki, do pozyskania wyżej wymienionych zgód z racji częściowego ich charakteru oraz z racji faktu, iż etap zlecony Wykonawcy nie był etapem kończącym całościową inwestycję lecz etapem częściowym. § 4 umów stanowił, iż jeżeli w dniu odbioru Zleceniodawca, czyli pozwana, nie wniesie zastrzeżeń do jakości, to uznaje się, że jakość wykonanych usług, zamontowanych towarów jest prawidłowa. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, wykonawca dokona usunięcia usterek w terminie ustalonym przy odbiorze. Wykonawca udzielał dwuletniej gwarancji na wykonane przez siebie roboty od dnia ich zakończenia (§ 5). Zgodnie z umową wynagrodzenie miało być płatne w złotych polskich na rachunek powódki. W § 9 umów wskazano, że wszelkie zmiany dotyczące umowy wymagały formy pisemnej w postaci aneksu pod rygorem ich nieważności, dlatego też w przypadku robót dodatkowych strony zawierały aneksy do umowy.

Wynagrodzenie z umów, po uwzględnieniu zawartych do nich aneksów wynosiło, co najmniej 370.999,47 zł.

Dowód:

- umowa nr (...) z załącznikami, k.40-42v, 139-140;

- umowa nr (...) z załącznikami,k.43-44, 131-134;

- umowa nr (...) z załącznikami, k45-46, 119-122;

- umowa nr (...) z załącznikami, k.47-48, 123-126;

- umowa nr (...) z załącznikami, k.49-50, 127-130;

- umowa nr (...) z załącznikami, k.51-52;

- umowa nr (...) z załącznikami, k.53-54, 135-138;

- umowa nr (...) z załącznikami, k. 141-143;

- umowa nr (...) z załącznikami, k.144-147;

- pismo z dnia 24 czerwca 2014r.wraz z załącznikiem, k.20-24

- zeznania świadka S. H. (1), k.479-482;

- zeznania świadka B. G., k.483-488;

- zeznania świadka J. S. (1), k.208-209;

- zeznania T. W., k.544-547.

- zeznania M. K., k.541-544.

Faktury za wykonane prace wystawiane były przez powódkę w walucie polskiej. Strona powodowa, w związku z wykonywanymi umowami, wystawiała pozwanej m.in. następujące faktury VAT:

- faktura nr (...) z dnia 23 grudnia 2013r. na kwotę 22.000 zł z terminem płatności do dnia 06 stycznia 2014r.;

- faktura nr (...) z dnia 23 grudnia 2013r. na kwotę 22.000 zł z terminem płatności do dnia 06 stycznia 2014r.;

- faktura nr (...) z dnia 21 stycznia 2014r. na kwotę 16.330 zł z terminem płatności do dnia 11 lutego 2014r.;

- faktura nr (...) z dnia 21 stycznia 2014r. na kwotę 16.330 zł z terminem płatności do dnia 11 lutego 2014r.;

- faktura nr (...) z dnia 21 stycznia 2014r. na kwotę 24.400 zł z terminem płatności do dnia 11 lutego 2014r.;

- faktura nr (...) z dnia 21 stycznia 2014r. na kwotę 829,35 zł z terminem płatności do dnia 11 lutego 2014r.;

- faktura nr (...) z dnia 06 lutego 2014r. na kwotę 21.000 zł z terminem płatności do dnia 20 lutego 2014r.;

- faktura nr (...) z dnia 19 marca 2014r. na kwotę 16.000 zł z terminem płatności do dnia 26 marca 2014r.;

- faktura nr (...) z dnia 31 marca 2014r. na kwotę 3.000 zł z terminem płatności do dnia 07 kwietnia 2014r.;

- faktura nr (...) z dnia 31 marca 2014r. na kwotę 1.070 zł z terminem płatności do dnia 07 kwietnia 2014r.;

- faktura nr (...) z dnia 31 marca 2014r. na kwotę 870 zł z terminem płatności do dnia 07 kwietnia 2014r.;

- faktura nr (...) z dnia 31 marca 2014r. na kwotę 870 zł z terminem płatności do dnia 07 kwietnia 2014r.;

- faktura nr (...) z dnia 01 kwietnia 2014r. na kwotę 2.000 zł z terminem płatności do dnia 08 kwietnia 2014r.;

- faktura nr (...) z dnia 01 kwietnia 2014r. na kwotę 2.000 zł z terminem płatności do dnia 08 kwietnia 2014r.;

- faktura nr (...) z dnia 01 kwietnia 2014r. na kwotę 2.000 zł z terminem płatności do dnia 08 kwietnia 2014r.

Łączne wynagrodzenie strony powodowej wyniosło 370.999,47 zł.

Dowód:

- faktura nr (...), k.25;

- faktura nr (...), k.26;

- faktura nr (...), k.27;

- faktura nr (...), k.28;

- faktura nr (...), k.29;

- faktura nr (...), k.30;

- faktura nr (...), k.31;

- faktura nr (...), k.32;

- faktura nr (...), k.33;

- faktura nr (...), k.34;

- faktura nr (...), k.35;

- faktura nr (...), k.36;

- faktura nr (...), k.37;

- faktura nr (...), k.38;

- faktura nr (...), k.39;

- wiadomości e-mail, k.104-107;

- zeznania świadka J. S. (1), k.208-209;

- zeznania T. W., k.544-547.

- zeznania M. K., k.541-544.

Pozwana przyjęła i zaksięgowała bez zastrzeżeń wystawione przez powódkę faktury dotyczące przedmiotowych umów.

Niesporne nadto :

- zeznania świadka J. S. (1), k.208-209;

- zeznania T. W., k.544-547.

- zeznania M. K., k.541-544.

Pozwana część należności uiszczała w euro. W przypadku przelewów w tej walucie, po przeliczaniu wpłat przez bank okazywało się, że na rachunek strony powodowej wpływają kwoty niższe, niż to wynika z faktur. Strona pozwana uiściła kwotę 347.715,95 zł, na którą to kwotę składają się następujące wpłaty:

- przelew z dnia 28 maja 2013r. na kwotę 9.793,87 zł (2.395 EUR);

- wpłata gotówkowa KP 04 czerwca 2013r. w kwocie 10.000 zł;

- wpłata gotówkowa KP 04 czerwca 2013r. w kwocie 206,13 zł;

- przelew z dnia 20 czerwca 2013r. na kwotę 3.407,84 zł (820 EUR);

- przelew z dnia 24 lipca 2013r. na kwotę 12.000 zł;

- przelew z dnia 24 lipca 2013r. na kwotę 11.413,63 zł;

- wpłata gotówkowa KP 31 lipca 2013r. w kwocie 8.360 zł;

- wpłata gotówkowa KP 07 sierpnia 2013r. w kwocie 4.185 zł;

- przelew z dnia 30 września 2013r. na kwotę 22.455 zł;

- wpłata gotówkowa KP 25 października 2013r. w kwocie 10.425 zł;

- przelew z dnia 04 listopada 2013r. na kwotę 10.745,65 zł (2.630 EUR);

- przelew z dnia 26 listopada 2013r. na kwotę 21.458,32 zł (5.240 EUR);

- przelew z dnia 05 grudnia 2013r. na kwotę 66.745 zł;

- przelew z dnia 07 stycznia 2013r. na kwotę 68.000 zł;

- przelew z dnia 16 stycznia 2014r. na kwotę 40.733,70 zł (9.800 EUR);

- przelew z dnia 06 lutego 2014r. na kwotę 20.021,99 zł (4.780 EUR);

- przelew z dnia 05 marca 2014r. na kwotę 12.790 zł (3.050,61 EUR);

- przelew z dnia 07 marca 2014r. na kwotę 2.518 zł (602,56 EUR);

- przelew z dnia 12 czerwca 2014r. na kwotę 12.456,82 zł (3.026,66 EUR).

Dowód:

- potwierdzenia przelewów, k.160-166v; 192, 193, 194, 195, 196, 197, 198, 199.

- wpłaty gotówkowe KP, k.167-168, 169-169v, 191;

- wiadomość e-mail, k.102-107,110

- zeznania świadka J. S. (1), k.208-209;

- zeznania T. W., k.544-547;

- zeznania M. K., k.541-544.

Umowy nr (...) zostały w pełni rozliczone.

Wpłata kwoty 4.226zł z dnia 04 czerwca 2013r. nie została ostatecznie dokonana przez pozwaną. Dokument KP (...) został wystawiony na towar, który miał jechać do pozwanej i za który pozwana miała zapłacić po otrzymaniu towaru na budowie, dokument KP zostałby jej wtedy wydany. Wobec tego, że towar ostatecznie wówczas nie został dowieziony pozwana nie miała za co płacić, a powódka z uwagi na sposób prowadzenia księgowości nie mogła tego dokumentu zniszczyć tylko musiała wystawić dokument KW o przeciwnej treści. Tym samym w dokumentacji powódki znajdowały się zarówno dokument KP jak i KW, choć faktycznie nie było żadnego przepływu pieniędzy.

Dowód:

- dokument KP 801/2013, k.168v,

-zestawienie k.22-23

- zeznania M. K., k.541-544.

- zeznania T. W., k.544-547.

W dniu 25 marca 2014r. powódka zgłosiła zakończenie prac i wezwała pozwaną do odbioru. 27 marca 2014r. doszło do odbioru końcowego robót wykonanych przez stronę powodową. Przy odbiorze stronę powodową reprezentował P. G.- podwykonawca powódki, który wykonywał wszystkie prace, natomiast ze strony pozwanej stawił się M. W.- były mąż pozwanej. M. W. znał stan robót, a co najmniej mógł się z nimi zapoznać. Żadnych uwag i zastrzeżeń w czasie odbioru nie stwierdzono i protokoły zostały podpisane bez uwag. W treści protokołów wśród wymienionych robót wskazano m.in. montaż przyborów sanitarnych. W dniu odbioru, tj. 27 marca 2014r. nie były zamontowane szklane ściany do kabin, gdyż szyby te nie zostały dostarczone przez pozwaną, a ponadto taki montaż nie należał do zakresu prac powódki.

Dowód:

- wiadomość e-mail, k.116

- protokoły z odbioru końcowego robót, k.55-61;

- zeznania świadka M. W., k.201-203;

- zeznania świadka P. G., k.205-208;

- zeznania M. K., k.541-544;

- zeznania świadka I. P. (1), k.303-304;

- zeznania świadka J. Ś. (1)- płyta CD, k.340;

- zeznania świadka J. P. (1)- płyta CD, k.387.

- zeznania świadka S. H. (1), k.479-482;

- zeznania świadka B. G., k.483-488;

- zeznania świadka J. S. (1), k.208-209;

- zeznania T. W., k.544-547;

W dniu 10 kwietnia 2014r. inwestor K. K. dokonał odbioru inwestycji od pozwanej. W związku z tym, iż podczas tego odbioru stwierdzono usterki i braki, pozwana poinformowała powódkę telefonicznie i mailowo o tym fakcie. Po zakręceniu zaworu nie było ryzyka zalania budynku. Usterki zostały opisane m.in. w mailu z dnia 11 kwietnia 2014r. Strona powodowa wskazała, iż w dniu 12 kwietnia 2014r. będzie mogła przyjechać na teren budowy i dokonać oceny oraz ewentualnej naprawy. Jednakże pozwana nie wyraziła na to zgody tłumacząc, iż nie będzie możliwy wstęp na budowę. Inwestor żadnych ograniczeń, co do wstępu pracowników powódki nie wprowadzał.

W dniu 16 kwietnia 2014r na pozwaną wystawiona została faktura za wykonane czynności na kwotę 874,55 euro netto. W dniu 7 maja 2014r pozwana wystawiła powódce fakturę nr (...).05.2014 na kwotę 874,55 euro tytułem prac jakie wykonał miejscowy hydraulik w celu dokonania naprawy.

Dowód:

- wiadomość e-mail, k. 102-103, 115-116, 118;

- zeznania świadka P. G., k.205-208;

- zeznania świadka J. S. (1), k.208-209;

- faktura nr (...) z dnia 16 kwietnia 2014r., k.117, 186-187;

- faktura nr (...).05.2014, k.109, 188;

- zeznania świadka S. H. (1), k.479-482;

- zeznania świadka B. G., k.483-488;

- zeznania T. W., k.544-547;

- zeznania M. K., k.541-544;

W sytuacji, gdy pozwana wzywała stronę powodową do napraw, powódka przyjeżdżała na teren budowy i dokonywała odpowiednich czynności. M.in. przedstawiciel powodowej spółki przyjeżdżał na teren budowy w celu regulacji instalacji, wymienił czujnik przepływu wody, a następnie także cały kocioł.

Dowód:

- wiadomość e-mail, k. 102-103, 115-116, 118;

- zeznania świadka P. G., k.205-208;

- zeznania świadka J. S. (1), k.208-209;

- zeznania T. W., k.544-547;

- zeznania M. K., k.541-544;

Miała miejsce awaria instalacji zamontowanej pod podłogą przez powódkę. Koszty związane z tą awarią pokryte zostały z ubezpieczenia inwestora i pozwana nie zgłasza roszczeń tego tytułu.

- zeznania świadka S. H. (1), k.479-482;

- zeznania świadka B. G., k.483-488;

- zeznania T. W., k.544-547;

- zeznania M. K., k.541-544;

W związku z tym, iż pozwana nie uiściła wszystkich należności, powodowa spółka wystosowała w dniu 24 kwietnia 2014r. wezwanie do zapłaty.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty wraz z dowodem nadania, k.18-19v;

- preliminarz płatności, k.67.

B. G., zarządzający firmą (...), w związku z tym, iż pozwana poinformowała, iż nie może dostarczyć ścianek prysznicowych, zlecił dostawę i instalację ścianek prysznicowych w domkach firmie (...), usuwając ten zakres prac z usług firmy pozwanej. W piśmie z dnia 9 marca 2015r kierowanym do pozwanej wskazał też, że koszty w kwocie 2990 euro zostaną rozliczone i potrącone z należnościami pozwanej.

Dowód:

- zeznania świadka S. H. (1), k.479-482;

- zeznania świadka B. G., k.483-488;

- pismo z dnia 09 marca 2015r., k.111-112.

- zeznania T. W., k.544-547;

W dniu 02 maja 2014r. została wystawiona pozwanej faktura nr (...) na kwotę 176,72 euro netto za dojazd i wykonanie prac naprawczych w dniu 19 kwietnia 2014r za obiekt na ul (...), a w dniu 10 maja 2014r. pozwanej została wystawiona kolejna faktura nr (...) na kwotę 182,07 euro netto tytułem usunięcia awarii instalacji podgrzewania wody w dniu 18 kwietnia 2014r.

W związku z powyższym w dniu 07 maja 2014r. pozwana wystawiła powódce fakturę nr (...).05.2014 na kwotę 358,79 euro netto za dwukrotny przyjazd pogotowia sanitarnego podczas Ś. Wielkanocnych.

Dowód:

- faktura nr (...), k.113, 182-183;

- rachunek nr (...).05.2014, k.108, 189;

- faktura nr (...), k.114, 184-185.

W dniu 11 czerwca 2014r. pozwana wystosowała do powódki pismo, w którym poinformowała o swojej zaległości wobec powódki na kwotę 7.250 euro. Jednocześnie wskazała, iż zapłaciła:

- za montaż uszczelek we wszystkich zlewach, za usunięcie usterki w rozdzielaczu podłogówki w (...), za mocowanie luźnej armatury kwotę 874,55 euro netto;

- za przyjazdy w Ś. Wielkanocne dwukrotnie pogotowia sanitarnego do kotła kwotę 176,72 euro netto i 182,07 euro netto.

Nadto wskazała, iż za montaż kabin prysznicowych na zlecenie głównego inwestora została potrącona pozwanej kwota 2.990 euro, którą uważa jednak za zbyt wysoką. W związku z czym pozwana wyliczyła, iż do zapłaty pozostało jej 3.026,66 euro.

Strona powodowa pismem z dnia 24 czerwca 2014r. nie przyjęła powyższych rozliczeń. Odnosząc się do poszczególnych kwestii wskazała na ich bezzasadność.

Dowód:

- wiadomość e-mail, k.110;

- pismo z dnia 24 czerwca 2014r., k.20-24;

- zeznania T. W., k.544-547.

- zeznania M. K., k.541-544;

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest uzasadnione w całości.

W ocenie Sądu podstawę prawną powództwa stanowi art. 627 k.c. w zw. z art. 642 k.c., a łączące strony umowy należy zakwalifikować jako umowy o dzieło. Przepis art. 627 k.c. stanowi, iż przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Zgodnie z treścią art. 642 § 1 k.c. w braku odmiennej umowy przyjmującemu zamówienie należy się wynagrodzenie w chwili oddania dzieła.

Zakres umów oraz charakter prac przemawia przeciwko uznaniu ich za roboty budowlane. Z kolei konkretny efekt, który strony chciały osiągnąć wyklucza kwalifikacje zawartych umów jako umów o świadczenie usług. W uzupełnieniu odnotować należy, że nawet tego rodzaju kwalifikacja nie wpłynęłaby na treść rozstrzygnięcia.

Fakt zawarcia 9 przedmiotowych umów nie jest sporny, podobnie jak aneksów do nich. Umowy zawarte zostały w języku polskim i poddane prawu polskiemu.

Powód wskazuje na kwotę ogólną wynagrodzenia 370 999,47zł i na zapłatę przez pozwaną kwoty 347 715,95zł. Zestawienie przedstawione jest na k.22-23. Różnica dochodzona jest pozwem. Kwota 370 999,47zł wydaje się być ostatecznie nie kwestionowana przez pozwaną, gdyż pozwana w oparciu o tą kwotę dokonuje potrącenia i rozliczeń wpłat wskazując, że do zapłaty pozostała jedynie kwota 566,05zł (por. k.181). Niezależnie od tego wskazać należy, że kwota ta znajduje potwierdzenie w przyjętych bez zastrzeżeń i nigdy nie kwestionowanych, rozliczonych i zaksięgowanych przez pozwaną fakturach (potwierdziła to sama pozwana). Jest też ona niższa niż suma kwot z wszystkich 9 umów z aneksami (371 148zł). Wskazana powyżej kwota 370 999,47zł stanowi podstawę do dalszych ustaleń i rozliczeń.

Strony różnią, się co do tego jaka kwota została uiszczona na poczet przedmiotowych umów. Na wstępie wskazać należy, że obie strony są zgodne, że dwie pierwsze umowy tj. nr 133 i 136 są w pełni rozliczone. Z porównania zestawienia powoda na k.22-23 z zestawieniem pozwanej na k.180 wynika, że strony zgodne są w zasadzie, co do ilości dokonanych wpłat. Różnica dotyczy jedynie wpłaty 4226zł z dnia 4 czerwca 2013r. W ocenie Sądu wpłata ta nie została ostatecznie dokonana. W czasie przesłuchania prezes powódki M. K. w sposób wiarygodny przedstawił okoliczności powstania tego dokumentu KP oraz faktyczny brak wpłaty kwoty tam wskazanej. Z jego zeznań wynika, że dokument ten został wystawiony na towar, który miał jechać do pozwanej i za który pozwana miała zapłacić po otrzymaniu towaru, dokument KP zostałby jej wtedy wydany. Wobec tego, że towar ostatecznie wówczas nie został dowieziony, pozwana nie miała za co płacić, a powódka z uwagi na sposób prowadzenia księgowości nie mogła tego dokumentu po prostu zniszczyć tylko musiała wystawić dokument KW o przeciwnej treści. Tym samym w dokumentacji powódki znajdowały się zarówno dokument KP jak i KW. Pozwana żadnego z tych dokumentów przed procesem nie otrzymała, bo żadna wpłata w tej kwocie nie została przez nią dokonana. Wersja ta znajduje także potwierdzenie m.in. w tym, że pozwana sama do akt takiego dokumentu nie złożyła, powódka w pełnym zestawieniu k.22-23 też go nie ujęła, a przedstawiła go omyłkowo dopiero w toku procesu z tym, że bez dokumentu KW. Zwrócić też należy uwagę na zeznania pozwanej. Pozwana wiedząc już, że jest spór wokół tej kwestii, w czasie przesłuchania w ogóle nie potrafiła (bądź nie chciała) wyjaśnić okoliczności związanych z rzekomą wpłatą, w szczególności nie potwierdziła tego, że pieniądze faktycznie zapłaciła. Wskazała natomiast, że wpłaty z KP były tylko na budowie, data na dokumencie jest z czerwca 2013r, a więc przed zawarciem umów objętych pozwem, z czego wynika, że nawet gdyby faktycznie go dokonano (w ocenie Sądu tak nie jest) to i tak nie miałby on wpływu na rozstrzygniecie. Związane z tą kwestią wnioski dowodowe powódki zawarte w piśmie z dnia 14 października 2016r Sąd pominął jako spóźnione. Na marginesie odnotować można, że ich dopuszczenie nie wpłynęłoby na odmienną ocenę sytuacji.

Drugą kwestią sporną w zakresie wpłat jest kwestia ich przeliczania z euro na złote. Tak jak wskazano powyżej poza tą jedną wpłatą ilość i daty wpłat przyjmowane przez strony są zgodne. Z porównania zestawienia powoda na k.22-23 z zestawieniem pozwanej na k.180 oraz faktycznymi potwierdzeniami przelewu wynika, że strony różnią się w ocenie 4 wpłat dokonanych w euro przelewem na rachunek powódki. Nie jest sporne, że zawarte umowy przewidywały płatności w złotych polskich na złotówkowy rachunek powódki. Dla zmian umowy przewidziano formę pisemną pod rygorem nieważności. W powyższym zakresie żadna zmiana umów nie nastąpiła. Zgodnie z art. 358 1 § 1 k.c. jeżeli przedmiotem zobowiązania od chwili jego powstania jest suma pieniężna, spełnienie świadczenia następuje przez zapłatę sumy nominalnej, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. W niniejszej sprawie suma nominalna wyrażona była w złotych. Zgodnie z ogólną regułą art. 6 k.c. pozwana powinna wykazać, że wykonała swoje zobowiązanie tj. że dokonała zapłaty kwot wskazanych w umowach, a ściślej, że zapłaciła wynagrodzenie w kwocie wyższej niż przyjmuje powódka. W ocenie Sądu wykazanie takie nie nastąpiło. W przypadku dokonywania przez pozwaną wpłat w euro (a więc niezgodnie z umową) ryzyko ich przeliczenia, opłat i opóźnień z tym związanych spoczywa na pozwanej. Powódka nie miała żadnego wpływu na sposób ich przeliczania, gdyż bank dokonywał tego automatycznie, a na rachunku powódki księgował kwoty w złotych polskich. Zwrócić w tym miejscu należy uwagę na postawę pozwanej. Pozwana nie podjęła żadnych starań, aby spełnić świadczenie w kwocie zgodnej z umową , w szczególności nie ustaliła w swoim banku, czy już tam istnieje możliwość przeliczenia euro na złote, nie kontrolowała na bieżąco rozliczenia wpłat (rozbieżności zostały ujawnione przez panią S. dopiero w lutym 2014r). Znamienne są zeznania pozwanej, że przed przelewami w euro sprawdzała tylko kurs „żeby mniej więcej wiedzieć jaki zrobić przelew”. Obecnie czy to w kraju, czy za granicą zakup złotych polskich, czy też zamiana euro na złote nie stanowi większego problemu, wymaga jedynie podjęcia odpowiednich działań w tym zakresie. Oczekiwanie przez pozwaną, że to powód dostosuje swój rachunek do potrzeb pozwanej było niczym nie uzasadnione. W umowie wyraźnie wskazane były kwoty i rachunek złotowy. Powód nie miał podstaw do tego aby przyjmować, że pozwana będzie wykonywała zobowiązanie nieprawidłowo, nie mógł też antycypować w jaki sposób, bo równie dobrze pozwana mogła przelewem płacić w dolarach, albo funtach. W uzupełnieniu wskazać należy, że wpłaty gotówkowe w euro (ich przeliczenie) według dokumentów KP nie jest sporne między stronami. M. K. szczegółowo wyjaśnił okoliczności i przyczyny takich wpłat. Zaistniałe wyjątki nie zmieniają ogólnej reguły usankcjonowanej wolą obu stron w zawartych pisemnych umowach, a z pewnością nie przyznają pozwanej prawa do jednostronnego wyboru waluty i kursu jej przeliczenia przy płatnościach w odmiennych warunkach tj. przelewowych.

Reasumując tą część rozważań pozwana nie wykazała, aby zapłaciła więcej niż 347 715,35zł .

W dalszej części rozważyć należy kwestię wykonania umów przez powódkę.

Przedmiot umów określony został w ofertach stanowiących załącznik do umów. Zgodnie z umowami powódka miała dostarczyć i zamontować materiały instalacyjne oraz dokonać tzw. białego montażu wc, kabin prysznicowych, wanien, umywalek z tym że elementy do białego montażu dostarczała pozwana. W ocenie Sądu powódka wykonała umowy w całości.

Fakt wykonania umów wynika bezpośrednio z treści protokołów odbioru końcowego w dniu 27 marca 2014r. Wersji pozwanej jakoby przedmiotowe protokoły były spisane grzecznościowo, w pośpiechu, bez wcześniejszego ustalenia terminu odbioru nie potwierdza materiał dowodowy oraz logiczny ciąg zdarzeń. W mailu z dnia 25 marca 2014r (k.116) kierowanym do pozwanej J. S. w imieniu powoda wprost wskazywała na zakończenie prac i prosiła o dokonanie odbioru. Sam M. W. w czasie przesłuchania przyznał, że „oglądał roboty, ale to są takie proste rzeczy że w zasadzie się ich nie sprawdza”. Także świadkowie strony pozwanej I. P., J. Ś. i J. P. wskazywali, że M. W. znał stan robót, a co najmniej mógł się z nimi zapoznać. Jednocześnie żaden z tych świadków nie wskazywał na kwestię braku szklanych ścian czy kabin. Dokonanie odbioru oraz podpisanie protokołu potwierdził także świadek G.. Wskazał on m.in. , że prace do wykonania wskazywał pan W. i nie mówił o montażu szyb. Również kolejne działania pozwanej wskazują na to, że pozwana uważała roboty wykonane przez powódkę za zakończone. W szczególności pozwana przedstawiła prace powódki do odbioru inwestorowi już w dniu 10 kwietnia 2014r., musiała więc uznawać je za wykonane. Między 25 marca , a 10 kwietnia 2014r pozwana nie wzywała powoda do dokończenia jakichkolwiek prac, a w szczególności do montażu szklanych ścian czy kabin. Co istotne kwestia ta nie była poruszana w obszernym mailu z dnia 11 kwietnia 2014r gdzie pozwana przedstawiała wszystkie swoje uwagi. Szklane ściany nie są detalem ale istotnym gabarytowo elementem, którego brak jest widoczny bez głębszej analizy. Z powyższego wynika jeden wniosek, że pozwana w dniu 25 marca 2014r uznawała roboty za prawidłowo i całkowicie wykonane a podpisanie protokołu przez M. W., który działał w jej imieniu (co jest bezsporne) stanowi tego odzwierciedlenie. Zapis w załączniku do umowy wskazujący na „montaż kabiny prysznicowej” (k.122) podlega wykładni. Materiał do białego montażu, a więc także przedmiotowe kabiny dostarczała pozwana. Sądowi nie jest znana budowa kabiny w tym przypadku, gdyż umowa tego nie precyzowała. Trudno więc oceniać czy elementy szklane, chociażby z uwagi na rozmiar czy sposób montażu stanowiły kabinę w rozumieniu umowy. S. H. (2) w swoim piśmie z dnia 9 marca 2015r elementy te określał jako ścianki/oddzielenia prysznicowe (k.111). Sama pozwana zeznała, że „pan G. i W. na moment podpisania protokołu nie uzgadniali dalszych prac” (k.546). Biorąc pod uwagę zachowanie strony pozwanej polegające na bezwarunkowym podpisaniu protokołu oraz brak uwag w kolejnych dniach przyjąć należy, że sama pozwana nie traktowała montażu tych elementów jako przedmiotu umowy, gdyż inaczej ich brak byłby podniesiony.

W tym miejscu zwrócić należy uwagę na dwa zapisy w umowach. W §1 ust 5 wskazano, że prace powódki są etapem częściowym i nie kończą całej inwestycji. Natomiast w §4 widnieje zapis, że jeżeli w dniu odbioru zleceniodawca nie wniesie zastrzeżeń do jakości to uznaje się, że jakość wykonanych usług i zamontowanych towarów jest prawidłowa. W treści protokołów odbioru w punkcie 6 wyraźnie wskazano jako wykonany rodzaj robót montaż przyborów sanitarnych ( bez dostawy urządzeń). Z przedmiotowych zapisów również wynika fakt prawidłowego wykonania umowy przez powódkę.

Jednakże nawet gdyby przyjąć z jakiegoś względu, że powódka miała obowiązek wykonać montaż przedmiotowych elementów szklanych, to zwrócić należy uwagę, że dostarczyć je miała pozwana. Z wiarygodnych zeznań świadka G. wynika, że na dzień odbioru elementów tych nie było. Zgodne jest to z zeznaniami świadka G., który podał, że „pani W. poinformowała mnie, że teraz nie może ich dostarczyć” i dalej „wtedy oświadczyłem że ścianki prysznicowe zostaną usunięte z zakresu usług firmy (...) i zlecę to gdzieś indziej i tak też zrobiłem udzielając zlecenia firmie (...)”. W świetle tego odmienne zeznania M. W. i pozwanej jakoby kabiny cały czas były na budowie uznać należy za niewiarygodne. W takie sytuacji zastosowanie mógłby mieć, co najwyżej art. 639 k.c. Wówczas jednak pozwana powinna wykazać jaką kwotę powódka zaoszczędziła na niewykonaniu montażu ścianek szklanych. Na tą okoliczność pozwana żadnych dowodów nie naprowadziła. Wynagrodzenie w umowie określone było ryczałtowo. Kwestia montażu ścianek nie została odrębnie wyceniona. Nie można też przyjąć kwoty naliczonej pozwanej przez inwestora, gdyż nie są znane warunki umowy między pozwaną a inwestorem. Trudno też zakładać, że w tej umowie montaż ścianek wyceniony był tak samo jak w umowie między powódką, a pozwaną, bo przy założeniu tożsamości wszystkich cen w obu umowach pozwana nie osiągnęłaby żadnego zysku co z punktu widzenia prowadzonej działalności czyniłoby tą inwestycję z założenia nieopłacalną dla pozwanej. Sama pozwana wskazuje zresztą w mailu z 11 czerwca 2014r, że kwota 2990 euro potrącona przez inwestora to „stanowczo za dużo”.

Podsumowując ten wątek uznać należy, że powódka wykonała umowy prawidłowo i należy się jej wynagrodzenie w pełnej kwocie.

Kolejną kwestą jest podniesiony przez pozwaną zarzut potrącenia. Pozwana powołuje się na potrącenie dokonane w mailu z dnia 11 czerwca 2014r. Zgodnie z ogólną regułą art. 6 k.c. pozwana powinna wykazać fakt dokonania potrącenia oraz istnienie wierzytelności zgłaszanej do potrącenia. W ocenie Sądu nie zostało to wykazane.

W przywołanym wyżej mailu z dnia 11 czerwca 2014r nie ma oświadczenia o potrąceniu. Nie pada tam słowo potrącam, kompensuję itp. W ocenie Sądu wątpliwości budzi także ewentualne potrącenie dokonane w odpowiedzi na pozew. Składa je pełnomocnik procesowy wobec innego pełnomocnika procesowego, w sytuacji gdy z akt nie wynika ich umocowanie do składania i przyjmowania oświadczeń o charakterze materialnoprawnym.

Dla wyczerpania tematu i w celu usunięcia wszelkich wątpliwości Sąd uznaje nadto, że wierzytelności zgłoszone do potrącenia nie zostały udowodnione.

Pierwsza wierzytelność w kwocie 2990 euro dotyczy montażu kabin. Kwestia ta w znacznej części została omówiona już powyżej. Z przedstawionego wywodu wynika, że ścianki działowe nie były objęte umową z powódką, a nawet gdyby były to z uwagi na obowiązek ich dostarczenia przez pozwaną i faktyczny ich brak na budowie, powódka nie mogła zrealizować umowy w tym zakresie. Pozwana nie wykazała zaś wartości ewentualnego obniżenia wynagrodzenia. W zaistniałej sytuacji trudno też doszukać się jakiejkolwiek odpowiedzialności odszkodowawczej powódki za brak montażu elementów szklanych, zwłaszcza, że pozwana nigdy nie wzywała powódki do takich czynności. Dodatkowo pozwana nie wykazała też, że faktycznie jakiekolwiek koszty z tego tytułu pokryła, bądź że inwestor faktycznie pomniejszył jej wynagrodzenie o taką kwotę. Przedstawione na tą okoliczność pismo inwestora nosi datę 9 marca 2015r (k.111). Z pisma tego wynika, że koszty w wysokości 2990 euro zostaną dopiero w przyszłości rozliczone i potrącone. Tak jak wskazano powyżej sama pozwana wskazywała nadto w mailu z 11 czerwca 2014r, że kwota 2990 euro naliczona przez inwestora to „stanowczo za dużo”, a w aktach nie ma dowodu, że inwestor faktycznie za montaż ścianek zapłacił taką kwotę. Sama pozwana nie ma informacji , co do okoliczności montażu ścianek, wskazała m.in. „ja domniemam , że ścianki zostały zamontowane po odbiorze z 10 kwietnia 2014r”.

Druga wierzytelność zgłoszona do potrącenia to kwota 874,55 euro związana z fakturą z dnia 16 kwietnia 2014r i z usterkami ujawnionymi przy odbiorze w dniu 10 kwietnia 2014r. W tym miejscu zwrócić należy uwagę, że części elementów ewidentnie brakowało np. termostatów. Na dzień odbioru od powódki w dniu 27 marca 2014r, pozwana, a w zasadzie jej reprezentant nie zgłaszali żadnych braków, czy przecieków. Przyjąć więc należy, że wszystkie elementy były wykonane, a przecieki nie występowały. Pozwana sama zresztą przyznała w czasie przesłuchania, że w chwili odbioru w dniu 27 marca 2014r woda nie ciekła. Od tego momentu do obiektów miały dostęp inne osoby wykonujące m.in. prace wykończeniowe. W związku z czym nie jest wykluczona świadoma (zabór elementu) lub też nieświadoma (np. uderzenie drabiną w element instalacji) ich ingerencja w prace powódki. Niezależnie od tego wskazać należy, że powódka po zgłoszeniu wad w dniu 10 kwietnia 2014r (czwartek) deklarowała chęć przyjazdu w dniu 12 kwietnia 2014r (sobota), co wynika nie tylko z wiarygodnych zeznań świadków P. G., J. S. (1) i M. K. ale także z maila z dnia 14 kwietnia 2014r (k.115). Pozwana nie wykazała, aby z gwarancji wynikał obowiązek szybszego działania. Biorąc pod uwagę odległość i czas na dojazd serwisanta trudno uznać deklarację powódki za nieprawidłową. Przyjazd byłby w sobotę, a więc przed poniedziałkiem, który według pozwanej miał być datą udostępnienia budynków klientom. Pozwana nie wyraziła na to zgody powołując się na stanowisko inwestora. W tym miejscu odnotować należy, że twierdzenie pozwanej o braku zgody inwestora nie znajduje potwierdzenia w materiale dowodowym, pozostając z nim wręcz w sprzeczności. Z zeznań świadków B. G. oraz S. H. (1) wynika bowiem, że nigdy nie zabraniali powódce przyjazdu na budowę i faktycznie P. G. w późniejszym okresie przyjeżdżał po zgłoszeniu usterek. Nawet M. W. w czasie przesłuchania stwierdził, że „w czasie budowy wyniknęły różne rzeczy, bo np. armatura była luźno zamocowana. My poprawialiśmy to nawet gdy mieszkali ludzie”. Trudno też mówić o jakimś wyjątkowym zagrożeniu zalaniem i trybie art. 480 §3 k.c. , na co powołuje się pozwana w pismach procesowych, w sytuacji gdy zakręcono wodę na zaworze (potwierdza to pozwana w czasie przesłuchania k.547). Kluczowym elementem, pomijanym przez pozwaną, jest też data wykonania naprawy przez niemiecką firmę. Fakturę za czynności wystawiono bowiem dopiero w dniu 16 kwietnia 2014r (k.117), a więc kilka dni po dacie kiedy powódka deklarowała przyjazd na serwis, a z niczego nie wynika wykonanie prac w innym (wcześniejszym) terminie.

W ramach tego roszczenia odnieść się należy do kwestii nieszczelności przy korkach odpływowych. Z wiarygodnych zeznań świadka G. wynika, że woda nie wyciekała poza odpływ (tj. na zewnątrz), ale przy korkach do odpływu, inaczej mówiąc korki nie zamykały szczelnie otworu. W tym miejscu zwrócić należy uwagę, że umywalki wraz z osprzętem dostarczała pozwana. Trudno mówić o omyłce, czy niestarannym montażu jeżeli uszczelek nie było przy wszystkich korkach. W takiej sytuacji powódka nie mogła więc ich zamontować. W protokołach z dnia 27 marca 2014r żadnych uwag w tym zakresie nie było. Z zeznań świadków G., S. i W., a nawet pozwanej wynika, że P. G. zgłaszał brak uszczelek i nieprawidłowe korki w zestawach. Już w piśmie z dnia 24 czerwca 2014r powódka podnosiła, że montaż korków był taki jak w instrukcji. Powódka nie może ponosić kosztów związanych z nieprawidłowym rozwiązaniem technicznym w materiale dostarczonym przez pozwaną.

Podsumowując kwota 874,55 euro nie obciąża powódki. Pozwana nie wykazała także, aby faktycznie ją uiściła.

Ostatnia wierzytelność to 358,79 euro związana z dwukrotnym przyjazdem pogotowia sanitarnego. W ocenie Sądu brak jest podstaw do przypisania odpowiedzialności powódce za tą kwotę. Okoliczności poniesienia tych kosztów nie potwierdzają świadkowie B. G. , S. H. (1), I. P. (1), J. Ś. (1) i J. P. (1). Świadek P. wiązał przyjazd pogotowia z awarią pod podłogą, która nie jest objęta sporem bo inwestor otrzymał zwrot kosztów z ubezpieczenia. W istocie nie jest wiadome jakie czynności wykonał serwis i czy związane były one z pracami powódki, a nie np. z wadliwą obsługą czy ustawieniem, zwłaszcza, gdy uwzględni się , że obiekt był wykorzystywany przez inne osoby, a działanie serwisu miało nastąpić dzień po dniu tj. 18 i 19 kwietnia 2014r. Nie jest też wyjaśnione dlaczego nie zgłoszono tego powódce tylko serwisowi sanitarnemu. Podkreślić należy, że każdorazowo gdy zgłaszano usterki to powódka wysyłała serwisanta (co do usterek z 10 kwietnia 2014r deklarowała jego wysłanie), który podejmował czynności. W rachunku z dnia 19 kwietnia 2014r (k.182) wskazano też inną ulicę niż widniała w umowach łączących strony.

Dla wyczerpania tematu odnotować należy, że nawet gdyby przyjąć wadliwość kotła, która wymagała jego wymiany, czego dokonała powódka, to wówczas konsekwentnie przyjąć należy, że przyjazdy serwisu niemieckiego i tak nie usunęły awarii (znamienne jest że nastąpiły dzień po dniu; gdyby awarie usunięto 18 kwietnia to przyjazd 19 kwietnia byłby zbędny), a w takiej sytuacji koszty z tym związane nie pozostają w związku z usunięciem awarii i nie podlegają zwrotowi. Pozwana nie wykazała także zapłaty przedmiotowej kwoty.

Reasumując pozwana nie dokonała skutecznego potrącenia w żadnym zakresie, co uzasadnia zasądzenie całej kwoty dochodzonej pozwem. Bez wątpienia terminy płatności wszystkich faktur upłynęły przed datą wniesienia powództwa. Pozwana faktury otrzymała i zaksięgowała. Nie ma więc przeszkód do zasądzenia odsetek zgodnie z żądaniem na podstawie art. 481 k.c. z uwzględnieniem zmiany terminologii od dnia 1 stycznia 2016r

Istotne elementy materiału dowodowego omówione zostały we wcześniejszej fazie uzasadnienia. Dla porządku wskazać należy, że Sąd dokonał ustaleń w oparciu o częściowo niesporne twierdzenia stron, dowody z dokumentów, dowody z zeznań świadków i zeznań stron. Autentyczność i treść dokumentów nie była kwestionowana, strony wyprowadzały z nich jedynie częściowo odmienne wnioski. Mając na uwadze daty powstania dokumentów przyjąć należy, że odzwierciedlały one przebieg zdarzeń. Zeznania świadków G. i S. oraz M. K. Sąd uznał za w pełni wiarygodne. Są one spójne i korespondują z dokumentami oraz kontekstem sytuacyjnym i logicznym ciągiem zdarzeń. Druga grupa to zeznania świadków B. G. oraz S. H. (1), zeznania te Sąd uznał w zasadzie za wiarygodne. Nie ma podstaw do ponownego przesłuchania świadków, czy też dopuszczenia dowodu ze „sprostowania” zgodnie z wnioskiem pozwanej. Pozwana miała możliwość zadania pytań świadkom. Zeznania podlegają ocenie przez Sąd. Dywagacje, co świadek pomyślał i jak ocenia to pozwana , bądź jej pełnomocnik pozostają bez znaczenia. Zeznania świadków I. P. (1), J. Ś. (1) i J. P. (1), w żaden sposób nie potwierdzają stanowiska pozwanej. Żaden z nich nie potwierdził objęcia umową szklanych elementów, istnienia wad, czy ich naprawy przez podmioty zewnętrzne. Wręcz przeciwnie świadkowie ci mówią o niewielkich wyciekach, które zostały usunięte przez firmę pana W. we własnym zakresie. Mowa też jest o dużym zalaniu, ale kwestia ta nie jest objęta potrąceniem (rozliczył to zakład ubezpieczeń). Zeznania M. W. oraz pozwanej Sąd uznał za wiarygodne tylko w takim zakresie, który nie pozostaje w sprzeczności z pozostałym spójnym i logicznym materiałem dowodowym.

Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu stanowił art. 98 k.p.c.

Na zasądzone koszty składa się opłata od pozwu w kwocie 1165zł, opłata skarbowa 17zł i wynagrodzenie pełnomocnika 4800zł. Sąd przyznał wynagrodzenia na podstawie § 6 pkt 5 w zw. z §2 ust2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.) w stawce podwójnej adekwatnie do wartości przedmiotu sporu. Sprawa ma charakter rozliczeniowy obejmuje kilka umów, pozwana zgłosiła zarzut potrącenia oparty na kilku wierzytelnościach. Postępowanie dowodowe było rozbudowane i czasochłonne, co przejawiało się w licznych rozprawach i pismach procesowych. Przedstawione okoliczności w oczywisty sposób wpłynęły także na nakład pracy obu pełnomocników. W ocenie Sądu ustalenie wynagrodzenia w wysokości dwukrotności stawki minimalnej jest więc w pełni uzasadnione.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

- (...)

3.  (...)