Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

A. G. został oskarżony o to, że w dniu 4 lipca 2015 roku w miejscowości K.
na ul. (...), powiat (...) wschodni woj. (...), prowadził w ruchu lądowym samochód osobowy marki O. (...) o nr rej. (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości (wyniki 0,83 mg/l, 82 mg/l, 0,76 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu), przy czym czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Brzezinach za sygn. II K 83/15 oraz prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim za sygn. II K 914/14 za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości i podczas obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczonego w okresie od 23.07.2014 roku do 23.07.2015 i 26.02.2015 roku do 26.02.2017 roku,

tj. o czyn z art. 178a § 1 i 4 k.k.

Sąd Rejonowy w Brzezinach II Wydział Karny wyrokiem z dnia 22 września 2016 roku, w sprawie o sygn. akt II K 571/15:

1.  A. G. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu wyczerpującego dyspozycję art. 178a § 1 i 4 k.k. i za to na podstawie art. 178 § 4 k.k. wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności,

2.  na podstawie art. 42 § 3 k.k. orzekł zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym dożywotnio,

3.  na podstawie art. 43a § 2 k.k. zasądził od oskarżonego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej kwotę 10.000 złotych tytułem świadczenia pieniężnego,

4.  zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 180 złotych tytułem opłaty oraz kwotę 847,70 złotych tytułem pozostałych kosztów sądowych.

Od powyższego wyroku apelację wniósł obrońca oskarżonego A. G..

Obrońca oskarżonego, na podstawie art. 425 § 2 k.p.k. i art. 444 k.p.k. zaskarżył powyższy wyrok na korzyść oskarżonego w części dotyczącej orzeczonej kary.

Na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. i art. 438 pkt 4 k.p.k. obrońca oskarżonego zarzucił rozstrzygnięciu rażącą niewspółmierność kary i środka karnego na skutek naruszenia dyrektyw jej wymiaru, w szczególności poprzez pominięcie wychowawczego celu kary oraz nieuwzględnienie w sposób właściwy okoliczności łagodzących.

Podnosząc powyższe zarzuty, na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. i art. 437 § 1 k.p.k. obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez wymierzenie oskarżonemu A. G. kary oraz obligatoryjnych środków karnych w dolnych granicach zagrożenia ustawowego z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego A. G. nie zasługuje na uwzględnienie.

Przeprowadzając kontrolę instancyjną przedmiotowej sprawy należało stwierdzić, że sąd rejonowy w sposób rzetelny i kompetentny zebrał materiał dowodowy, wnikliwie go rozważył, a stanowisko swoje wszechstronnie i wyczerpująco uzasadnił.

Ustalenia faktyczne dokonane przez sąd meriti mieszczą się w ramach swobodnej oceny dowodów i pozostają pod ochroną art. 7 k.p.k. Zostały one bowiem poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy całokształtu okoliczności sprawy, stanowiły wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego oraz były logicznie i wyczerpująco, z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, uargumentowane w pisemnych motywach wyroku.

Sąd rejonowy przeprowadził szczegółową analizę zgromadzonych dowodów odnosząc się do okoliczności mogących stanowić podstawę ustaleń faktycznych. Precyzyjnie wskazał też na przesłanki dokonanej oceny dowodów. Tok rozumowania sądu rejonowego przedstawiony w pisemnych motywach wyroku jest czytelny i poprawny logicznie, nie zawiera sprzeczności i dwuznaczności, a wywiedzione wnioski oparte zostały w całości na wynikających z materiału dowodowego przesłankach.

Sąd odwoławczy nie dopatrzył się w niniejszej sprawie tego rodzaju uchybień, które skutkować musiałyby zmianą zaskarżonego rozstrzygnięcia w zakresie wymierzonej oskarżonemu kary oraz środka karnego, o co zwróciła się obrońca oskarżonego we wniesionym środku odwoławczym.

Orzeczenie o karze wymierzonej oskarżonemu za przypisane mu przestępstwo zawarte w zaskarżonym wyroku bowiem, w ocenie sądu odwoławczego, jest prawidłowe i nie ma powodu do jego korekty.

Sąd meriti w sposób wnikliwy i rzetelny rozważył wszystkie okoliczności niniejszej sprawy zwłaszcza zaś okoliczności łagodzące i obciążające mające wpływ na wymiar kary i wymierzył oskarżonemu karę 1 roku pozbawienia wolności, bez zastosowania dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia jej wykonania, która to kara nie nosi znamion kary rażąco niewspółmiernie surowej w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. i która odpowiada dyrektywom wymiaru kary określonym w art. 53 k.k.

W utrwalonym orzecznictwie wskazuje się, że „rażąca niewspółmierność kary”, o jakiej mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k., zachodzi wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można przyjąć, iż zachodzi wyraźna różnica (dysproporcja) pomiędzy sumą kar zasadniczych i środków karnych orzeczonych przez sąd I instancji a karą jaką należałoby sprawcy wymierzyć w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw sądowego wymiaru kary określonych w art. 53 k.k. Ma to miejsce zatem wówczas, gdy orzeczona kara nie uwzględnia należycie stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celów kary w zakresie jej społecznego oddziaływania i celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie ma osiągnąć w stosunku do skazanego. Praktycznie zachodzi zaś wtedy, gdy orzeczona kara, jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, to jednak nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy - innymi słowy, gdy w społecznym odczuciu jest karą „niesprawiedliwą” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 30 września 2010 roku, sygn. akt II AKa 266/10, opubl. LEX nr 686862).

Kontrola instancyjna skarżonego rozstrzygnięcia pozwoliła natomiast na stwierdzenie, iż w niniejszej sprawie sąd pierwszej instancji kierował się i w pełni uwzględnił zasady i dyrektywy sędziowskiego wymiaru kary określone w art. 53 k.k., nienaruszając przy tym granic swobodnego uznania sędziowskiego. Sąd meriti w sposób właściwy uzasadnił swój pogląd dotyczący prawidłowej reakcji karnej na popełnione przez oskarżonego przestępstwo.

W pierwszej kolejności, mając na względzie treść apelacji obrońcy oskarżonego wnoszącej o wymierzenie oskarżonemu kary pozbawienia wolności w dolnych granicach ustawowego zagrożenia z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, wskazać należy, iż zgodnie z treścią art. 69 § 4 k.k. wobec sprawcy przestępstwa określonego w art. 178a § 4 k.k. sąd może warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności jedynie w szczególnie uzasadnionych wypadkach. W realiach niniejszej sprawy o takim szczególnie uzasadnionym wypadku nie może być natomiast mowy.

Na pełną aprobatę sądu odwoławczego zasługuje stanowisko sądu rejonowego, który zauważył, iż oskarżony A. G. był do tej pory dwukrotnie karany, za przestępstwa podobne do aktualnie popełnionego i wymierzane wobec niego kary, w tym kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, nie przyniosły spodziewanego skutku – bowiem oskarżony popełnił ponownie czyn przestępczy i to wyczerpujący znamiona tego samego przepisu, co dwa poprzednie. Prowadzi to niechybnie do konstatacji o braku podstaw do formułowania wobec niego pozytywnej prognozy kryminologicznej w niniejszej sprawie. Jednocześnie nie może umknąć uwadze, iż czyn popełniony przez oskarżonego cechuje znaczny stopień społecznej szkodliwości – A. G. prowadził samochód znajdując się w stanie nietrzeźwości, ilość alkoholu, jaka znajdowała się w jego organizmie aż trzykrotnie przekraczała wartość wyznaczającą – zgodnie z treścią art. 115 § 16 k.k. – stan nietrzeźwości. Nadto postanowił on kierować samochodem z wyjątkowo błahego powodu, jakim było udanie się do pobliskiego sklepu w celu zakupu papierosów. Stan nietrzeźwości, w jakim znajdował się oskarżony, nie pozwalał mu na prawidłową percepcję i kontrolę własnego zachowania – stanowił tym samym zagrożenie dla wszystkich uczestników ruchu, którzy znaleźli się w jego pobliżu (zarówno innych kierowców, jak i pieszych). Oczywiście słusznie obrońca oskarżonego wskazuje, iż okolicznością łagodzącą w niniejszej sprawie jest fakt przyznania się oskarżonego A. G. do popełnienia zarzucanego mu czynu przestępczego – i sąd meriti wziął tą okoliczność pod uwagę, poczytując ją na korzyść sprawcy przestępstwa. Jednakże w świetle ustaleń poczynionych przez sąd pierwszej instancji w niniejszej sprawie, wskazać należy, iż jest to w zasadzie jedyna okoliczność łagodząca i samodzielnie nie może przesądzać o formułowaniu pozytywnej prognozy kryminologicznej w stosunku do A. G. i uprawniać do stosowania wobec niego dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej wobec niego kary pozbawienia wolności, tym bardziej, że na zastosowanie tegoż dobrodziejstwa ustawa pozwala tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach.

W realiach niniejszej sprawy, uwzględniając dwukrotną uprzednią karalność oskarżonego A. G. za przestępstwa podobne (również wyczerpujące dyspozycję art. 178a § 1 k.k.), brak jest zatem uzasadnionych podstaw do przyjęcia, że w przyszłości będzie on przestrzegać porządku prawnego i nie popełni ponownie przestępstwa.

Podobnie za chybiony należy uznać zarzut obrońcy oskarżonego dotyczący rażącej niewspółmierności orzeczonego wobec A. G. środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym dożywotnio. Zgodnie z treścią art. 42 § 3 k.k. orzeczenie wskazanego środka karnego wobec sprawcy przestępstwa określonego w art. 178a § 4 k.k. ma charakter obligatoryjny i obligatoryjnie stosuje się go dożywotnio, chyba że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami. Podobnie jak w przypadku ewentualnego warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności w stosunku do oskarżonego A. G., tak i w przypadku orzekania środka karnego nie może być w realiach niniejszej sprawy mowy o takim wyjątkowym wypadku. Oskarżony już trzeci raz został zatrzymany jak kierował pojazdem w stanie nietrzeźwości. Orzeczenie wobec niego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres krótszy aniżeli dożywotnio nie daje żadnej gwarancji, że oskarżony będzie go przestrzegał – do tej pory bowiem tego nie czynił, lekceważąc nałożony na niego dwukrotnie sądowy zakaz. Sam fakt, iż oddziaływanie środka karnego obejmuje nie tylko oskarżonego, ale również członków jego najbliższej rodziny nie może stanowić przesłanki do orzeczenia go w mniejszym wymiarze. Dolegliwości związane z wymierzeniem oskarżonemu określonej kary i środków karnych są normalnym następstwem stosowanej reakcji karnoprawnej, o której oskarżony z całą pewnością wiedział decydując się na popełnienie przestępstwa. Był już wcześniej karany – miał zatem świadomość konsekwencji wynikających z nieprzestrzegania porządku prawnego, a mimo to zdecydował się na popełnienie kolejnego przestępstwa o tym samym charakterze.

Mając zatem powyższe na względzie należy uznać, że orzeczona wobec oskarżonego przez sąd pierwszej instancji kara bezwzględna w rozmiarze 1 roku pozbawienia wolności za przypisane mu przestępstwo nie nosi znamion kary rażąco niewspółmiernie surowej w rozumieniu przepisu art. 438 pkt 4 k.p.k., podobnie jak nie jest rażąco niewspółmiernie surowym orzeczony wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym dożywotnio.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. utrzymał w mocy zaskarżony wyrok, uznając wniesioną przez obrońcę oskarżonego apelację za niezasadną.

Na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. Sąd Okręgowy w Łodzi zasądził od oskarżonego A. G. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 200 złotych tytułem kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.