Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 22 lipca 2016 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi oddalił powództwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w Ł. przeciwko (...)Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę kwoty 563,50 złotych i zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 197,00 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Podejmując powyższe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy ustalił jako bezsporne,
iż powódka naprawiała pojazd marki V. (...) należący do T. S.,
który uległ uszkodzeniu w wyniku kolizji w dniu 10 kwietnia 2015 roku. Sprawca kolizji był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności OC posiadaczy pojazdów w pozwanym (...). Pismem z dnia 14 kwietnia 2015 roku adresowanym
do poszkodowanego T. S. pozwana potwierdziła przyjęcie zawiadomienia
o szkodzie numer (...). Poinformowała ponadto, że w sytuacji, gdy uszkodzenia pojazdu uniemożliwiają jego dalszą eksploatację i konieczny jest najem pojazdu zastępczego, (...)deklaruje gotowość zorganizowania takiej usługi za dzienną stawkę najmu auta uzależnioną od jego klasy (w załączeniu przekazała szczegółowe zestawienie stawek).
W przypadku zainteresowania najmem poprosiła o niezwłoczne poinformowanie o tym (odpowiadając na wskazany w pismie e-mail). Z załącznika wynikało, że dzienna stawka najmu auta klasy B wynosi 118,00 złotych brutto, klasy niżej A - 110,70 złotych brutto,
a klasy wyższej C i D – odpowiednio 129,00 złotych brutto i 159,57 złotych brutto. Jednakże na czas naprawy powódka wynajęła poszkodowanemu pojazd zastępczy marki Š. (...). Najem pojazdu zgodnie z umową trwał od 17 do 26 czerwca 2015 roku, a faktyczny zwrot pojazdu nastąpił w dniu 29 czerwca 2015 roku. Pozwany został poinformowany o cesji pismem z dnia 3 sierpnia 2015 roku, zaś w dniu 13 sierpnia 2015 roku podjął decyzję
o przyznaniu odszkodowania za najem pojazdu zastępczego w kwocie 236,00 złotych. Ubezpieczyciel uznał okres najmu pojazdu zastępczego przez 2 dni za zasadny oraz stawkę 118,00 złotych brutto za dobę. Natomiast powódka oszacowała koszt najmu na kwotę 799,50 złotych.

Sąd I instancji wskazał, iż istotą sporu w sprawie była kwestia naruszenia przez wierzyciela treści art. 354 § 2 k.c. statuującego obowiązek dążenia do minimalizacji szkody po stronie wierzyciela i współdziałanie z dłużnikiem.

Sąd Rejonowy wskazał, iż nie brał pod uwagę wydruków ze stron internetowych załączonych do pozwu i sprzeciwu od nakazu zapłaty, a obrazujących stawki w wypożyczalniach samochodowych, zarówno tych lotniskowych, najdroższych,
jak i z cenników najtańszych wypożyczalni występujących na rynkach lokalnych. Żadna
ze stron, prócz prywatnych wydruków załączonych do pozwu, nie zaoferowała dowodu
na okoliczność cen rynkowych pojazdu odpowiadającego klasie pojazdu uszkodzonego,
zaś kwestia ta wymaga ustalenia za pomocą dowodu z opinii biegłego, posiadającego specjalistyczną wiedzę w danym zakresie. Strona pozwana zaoferowała opinię biegłego (k. 96 – 103) ale z innego postępowania sądowego, celem wsparcia własnego stanowiska
w odniesieniu do okoliczności spornych w niniejszej sprawie.

Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego Sąd Rejonowy uznał,
że powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Zgodnie z treścią art. 509 § 1 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to zastrzeżeniu umownemu
albo właściwości zobowiązania. W niniejszej sprawie legitymacja czynna powódki wynikała z faktu przeniesienia na nią przez poszkodowanego wierzytelności z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Sporną kwestią było naruszenie zasady współdziałania przez wierzyciela z dłużnikiem przy likwidacji szkody. Działanie pozwanego, który bezpośrednio po zgłoszeniu szkody, składa ofertę najmu pojazdu zastępczego, wskazuje na dochowanie najwyższej staranności związanej z obowiązkami dłużnika ponoszącego zastępczą odpowiedzialność za sprawcę kolizji. Mianowicie, pozwany niezwłocznie, tj. w dniu
14 kwietnia 2015 roku, poinformował poszkodowanego T. S., że w sytuacji,
gdy uszkodzenia pojazdu uniemożliwiają jego dalszą eksploatację i konieczny jest wynajem pojazdu zastępczego, (...) zorganizuje taką usługę w ramach likwidacji szkody za dzienną stawkę najmu auta uzależnioną od jego klasy (w załączeniu do pisma pozwany przedstawił szczegółowe zestawienie stawek). Z załącznika wynikało, że dzienna stawka najmu auta klasy B, a zatem klasy porównywalnej do klasy samochodu uszkodzonego, wynosi 118,00 złotych brutto, aut klasy niższej, tj. klasy A – 110,70 złotych brutto, a aut klas wyższych, tj. C i D – odpowiednio 129,00 złotych brutto i 159,57 złotych brutto. Pozwany wskazał zatem poszkodowanemu warunki, na jakich ma być dokonany najem – jeśli chodzi o samochód klasy B wskazał na stawkę dzienną najmu 118,00 złotych brutto. Pozwany złożył skonkretyzowaną ofertę, obejmującą auta w kilku kategoriach cenowych, zaraz po kolizji
z dnia 10 kwietnia 2015 roku, tj. w dniu 14 kwietnia 2015 roku. Tymczasem powódka, prawie dwa miesiące później, zaoferowała bezpośrednio poszkodowanemu pojazd zgodnie z treścią umowy najmu w dniu 17 czerwca 2015 roku.

Sąd Rejonowy wskazał, iż oferta powódki była o 281,75 złotych wyższa za każdą rozpoczętą dobę najmu niż oferta pozwanego. Różnica jest znaczna, a w ocenie Sądu Rejonowego dysproporcja ta nie znajduje żadnego usprawiedliwienia w treści przepisów o odpowiedzialności cywilnej. Wybór znacznie wyższej oferty powódki stanowi zatem naruszenie treści art. 354 § 2 k.c. Poszkodowany nie ma wprawdzie obowiązku poszukiwać najtańszej oferty na rynku, ale oferta restytucji złożona przez pozwanego została przedstawiona poszkodowanemu w sposób bezpośredni, konkretny i stanowczy. Wskazano tryb zawarcia umowy i klasy pojazdu, zatem rezygnacja z tej oferty jawi się jako arbitralna
i nieuzasadniona. Zdaniem Sądu, skoro poszkodowany miał możliwość i złożono mu ofertę skorzystania z tańszych usług najmu i z niej nie skorzystał, to nie można kosztami swych decyzji o charakterze nieekonomicznym i zwiększającym rozmiar szkody obciążać pozwanego. Postępowanie poszkodowanego nie może zostać zatem ocenione jako racjonalne, a jego konsekwencje wykraczają poza granice normalnych następstw zdarzenia szkodzącego. W ocenie Sądu, poszkodowany, bez żadnych utrudnień, mógł zminimalizować szkodę.
Nie korzystając z oferty pozwanej poszkodowany naruszył obowiązek współpracy
z dłużnikiem, o którym mowa w art. 354 § 2 k.c. Jeżeli dłużnik z własnej inicjatywy oferuje poszkodowanemu zorganizowanie określonej usługi rekompensującej szkodę poniesioną przez poszkodowanego, a poszkodowany bez żadnego powodu z oferty tej nie korzysta,
to nie sposób uznać za pozostające w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem szkodzącym kosztów przewyższających te koszty, które ponieść byłby zobowiązany,
gdyby z oferty tej skorzystał. Jakkolwiek co do zasady poszkodowany ma prawo wyboru usługodawcy wynajmującego pojazd zastępczy, to kryterium adekwatnego związku przyczynowego jest zachowane wówczas, gdy decyzja poszkodowanego o wyborze tego,
czy innego usługodawcy pozostaje w granicach ogólnie pojmowanej ekonomicznej racjonalności (tak m.in.: wyrok SO we Wrocławiu, sygn. akt II Ca 836/15).

Mając powyższe rozważania na uwadze, zdaniem Sądu I instancji, pozwany wykonał swoje zobowiązanie, płacąc z tytułu najmu pojazdu zastępczego odszkodowanie ustalone z uwzględnieniem stawki dziennej w wysokości 118,00 złotych brutto (stawki, według której miał nastąpić oferowany poszkodowanemu przez pozwanego najem).

O kosztach Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku
z art. 99 k.p.c.

Apelację od powyższego orzeczenia złożyła powódka – (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w Ł., zaskarżając je w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi skarżąca zarzuciła naruszenie prawa:

1.  procesowego:

a)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie przez Sąd dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, niedokonanie wszechstronnego rozważenia i oceny materiału dowodowego, a dokonanie
jego oceny jednostronnej, opartej w głównej mierze na twierdzeniach stawianych przez pozwanego poprzez:

⚫

przyjęcie, iż pozwany dochował należytej staranności przy złożeniu poszkodowanemu propozycji zorganizowania najmu pojazdu zastępczego,
a w konsekwencji błędne ustalenie, że informacja przekazana przez pozwanego stanowiła ofertę w rozumieniu art. 66 k.c. w sytuacji, gdy pozwany
nie przedstawił jakichkolwiek wiarygodnych dowodów, które potwierdziłyby prawdziwość tego twierdzenia;

⚫

dokonanie przez Sąd samodzielnego określenia wysokości uzasadnionych ekonomicznie kosztów najmu pojazdu zastępczego (jedynie w oparciu zaproponowane przez pozwanego, a niedopuszczalne kryterium średniej ceny), w sytuacji, gdy ustalenie ww. kosztów wymagało wiedzy specjalnej,
jak również pogłębionej analizy pozostałych atrybutów usługi najmu zaproponowanej przez powoda;

⚫

poprzez przyjęcie jako podstawy rozstrzygnięcia stawki wykazanej
w przyjętych dokumentach prywatnych strony pozwanej, przy jednoczesnym bezzasadnym pominięciu: stawek najmu pojazdu zastępczego wskazanych
w dokumentach przedłożonych przez powoda oraz faktu, iż stawka zaproponowana przez pozwanego nie obejmowała wszelkich kosztów związanych z najmem pojazdu zastępczego,

b)  art. 278 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, że ocena uzasadnionej ekonomicznie stawki za najem pojazdu zastępczego nie wymaga wiedzy specjalnej;

co miało istotny wpływ na wynik sprawy.

2. materialnego to jest:

a) art. 66 § 1 k.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że propozycja zorganizowania najmu pojazdu zastępczego przekazana poszkodowanemu
przez pozwanego, stanowiła ofertę w rozumieniu przepisów prawa cywilnego,
w sytuacji, w której informacja nie była kompleksowa, a także nie zawierała istotnych danych, koniecznych do przyjęcia, że określała wszystkie istotne postanowienia umowy.

b) art. 354 § 2 k.c. poprzez błędną wykładnię, a w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie i ustalenie, iż:

⚫

poszkodowany dokonał nieuzasadnionej odmowy skorzystania z usługi pośrednictwa organizacji najmu pojazdu zastępczego, przez co naruszył wynikający z tego przepisu obowiązek współdziałania poszkodowanego z pozwanym (tj. wierzyciela z dłużnikiem), w sytuacji, gdy pomiędzy konsumentem (poszkodowanym), a zakładem ubezpieczeń obowiązek współdziałania jest znacznie ograniczony zaś ubezpieczyciel jest w tym stosunku prawnym podmiotem znacznie silniejszym, zaś powołany przepis
nie znajduje w tym wypadku zastosowania w związku z art. 826 § 1 k.c.

c)  art. 361 k.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że poszkodowanemu nie należy się pełen zwrot kosztów poniesionych w związku w najmem pojazdu zastępczego oraz przyjęcie, że brak jest adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy poniesionymi kosztami najmu pojazdu zastępczego, a poniesioną szkodą,

d)  art. 232 k.p.c. w związku z art. 6 k.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie
oraz przyjęcie, że pozwany udowodnił, że przedłożona poszkodowanemu informacja była w istocie ofertą.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 563,50 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 20 września 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz dalszymi ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej
od pełnomocnictwa – za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację powódki pozwany wniósł o oddalenie apelacji powódki
oraz zasądzenie od powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powódki była bezzasadna.

Sąd Okręgowy w pełni podziela zarówno ustalenia Sądu I instancji, uznając
je za własne, jak i ocenę dowodów dokonaną przez ten Sąd oraz rozważania prawne.

Nie zasługuje na uwzględnienie podniesiony przez skarżącego zarzut naruszenia prawa procesowego art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie przez Sąd dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, niedokonanie wszechstronnego rozważenia i oceny materiału dowodowego, a dokonanie jego oceny jednostronnej, opartej w głównej mierze na twierdzeniach stawianych przez pozwanego.

W świetle utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego na gruncie art. 233 § 1 k.p.c. przyjmuje się, iż wszechstronne rozważenie zebranego materiału oznacza uwzględnienie i rozważenie wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu oraz wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzeniu poszczególnych dowodów, mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności (por. wyrok SN z dnia 26 czerwca 2003 roku, V CKN 417/01, LEX nr 157326). Sąd ma obowiązek wyprowadzenia z zebranego w sprawie materiału dowodowego wniosków logicznie prawidłowych. Reguła ta, współokreślająca granice swobodnej oceny dowodów nie będzie zachowana, jeżeli wnioski wyprowadzone przez sąd przy ocenie dowodów nie układają się w logiczną całość, zgodną z doświadczeniem życiowym, lecz pozostają ze sobą w sprzeczności, a także, gdy nie istnieje logiczne powiązanie wniosków z zebranym w sprawie materiałem dowodowym (por. wyrok SN z dnia 9 grudnia 2009 roku, IV CSK 290/09, LEX nr 560607).

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji nie naruszył dyspozycji przepisu art. 233
§ 1 k.p.c., a ze zgromadzonego materiału dowodowego wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym. Wywody apelacji w sprawie ograniczają się do polemiki z dokonaną w zaskarżonym wyroku oceną dowodów bez równoczesnego wykazania, by ocena ta była sprzeczna z zasadami logicznego rozumowania lub z innych względów naruszała art. 233 § 1 k.p.c.

Zasada odpowiedzialności ubezpieczyciela za szkodę wyrządzoną osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność ponosi ubezpieczony (art. 822 § 1 k.c.) nie była w niniejszej sprawie kwestionowana. (...)Spółka Akcyjna w W. uznało swoją odpowiedzialność za naprawienie uszkodzeń samochodu poszkodowanego T. S. powstałych wskutek kolizji drogowej zaistniałej w dniu 10 kwietnia 2015 roku. Żadna ze stron nie kwestionowała, iż do zakresu szkody należą koszty wynikające z braku możliwości korzystania przez poszkodowanego z samochodu w okresie od zaistnienia zdarzenia do czasu likwidacji szkody przez ubezpieczyciela. Nie była przedmiotem sporu kwota odszkodowania wypłacona z tytułu naprawy pojazdu, natomiast sporna była zasada współdziałania przez poszkodowanego, a po zawarciu umowy cesji powoda, z pozwanym ubezpieczycielem w ramach likwidacji szkody powstałej na skutek zdarzenia. Z niekwestionowanych przez skarżącego i niewadliwych ustaleń Sądu Rejonowego wynika, że działanie pozwanego, który bezpośrednio po zgłoszeniu szkody złożył ofertę najmu pojazdu zastępczego wskazywało na dochowanie przez ubezpieczyciela staranności związanej z obowiązkami dłużnika ponoszącego zastępczą odpowiedzialność za sprawcę zdarzenia z dnia 10 kwietnia 2015 roku. Pozwany w piśmie z dnia 14 kwietnia 2015 roku tj. po 4 dniach
od zdarzenia poinformował poszkodowanego T. S. (k. 94 – 95), że w sytuacji,
gdy uszkodzenia pojazdu uniemożliwiają jego dalszą eksploatację i konieczny będzie najem pojazdu zastępczego, (...) Spółce Akcyjnej w W. deklaruje gotowość zorganizowania takiej usługi za dzienną stawkę najmu auta uzależnioną od jego klasy. Do pisma pozwany załączył szczegółowe zestawienie stawek najmu pojazdu klasy B (jak pojazd uszkodzony) wynoszącą 118,00 zł brutto (w przypadku wynajęcia pojazdu klasy niższej wskazał na obowiązujące stawki: klasa A 110,70 złotych, klasa C
129,00 złotych, klasa D 159,57 złotych). Pozwany wskazał zatem warunki, na jakich miał być dokonany najem, tj. samochód klasy B oraz stawkę dzienną najmu w wysokości 118,00 złotych brutto. Tymczasem poszkodowany w dniu 17 czerwca 2015 roku czyli blisko po dwóch miesiącach od zaistnienia kolizji, wynajął pojazd zastępczy marki Š. (...) (segment B)
od powoda, oferującego tego samego rodzaju, ale droższą o 281,75 złotych, usługę.

Prawidłowo Sąd Rejonowy uznał, iż dysproporcja ta nie znajduje żadnego usprawiedliwienia w treści przepisów o odpowiedzialności cywilnej. Przeciwnie –
na poszkodowanym bowiem ciąży obowiązek minimalizacji szkody. Natomiast wybór rażąco wyższej oferty powoda stanowił naruszenie treści art. 354 § 2 k.c. Wskazać należy, iż prawo poszkodowanego do korzystania z pojazdu zastępczego nie zostało zanegowane na żadnym etapie postępowania likwidacyjnego, przeciwnie pozwany przedstawił poszkodowanemu konkretny pakiet wynajmu. Wprawdzie poszkodowany nie miał obowiązku poszukiwać najtańszej oferty
na rynku, ale oferta restytucji złożona przez pozwanego została przedstawiona poszkodowanemu, jak wskazał Sąd Rejonowy, bezzwłocznie, w sposób bezpośredni, konkretny i stanowczy. Ubezpieczyciel wskazał tryb zawarcia umowy i klasę pojazdu, zatem rezygnacja z oferty przez poszkodowanego nie była uzasadniona. Tym bardziej, że poszkodowany dysponował przy tym wystarczającym czasem, by zorganizować najem pojazdu zastępczego z wykorzystaniem zaoferowanej przez ubezpieczyciela pomocy i za stawkę znacznie niższą niż umówiona
z powodem. Prawidłowo zatem Sąd Rejonowy uznał, iż zachowanie pozwanego świadczyło
o naruszeniu obowiązku współdziałania z wierzycielem wskazanego w art. 354 k.c.

W świetle powyższych rozważań nie znajduje usprawiedliwienia zarzut naruszenia art. 354 § 2 k.c. poprzez błędną wykładnię, a w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie i ustalenie,
iż poszkodowany dokonał nieuzasadnionej odmowy skorzystania z usługi pośrednictwa organizacji najmu pojazdu zastępczego, przez co naruszył wynikający z tego przepisu obowiązek współdziałania poszkodowanego z pozwanym (tj. wierzyciela z dłużnikiem).

Zarzut strony powodowej, że propozycja pozwanego najmu pojazdu nie obejmowała wszelkich kosztów związanych z najmem pojazdu zastępczego jest całkowicie chybiony. Pozwany bowiem informując o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego przedstawił pełny katalog cenowy, zarówno co do klasy pojazdu jak i możliwości jej realizacji. Natomiast dokładne wskazanie przez ubezpieczyciela warunków najmu pojazdu w dniu szkody było niemożliwe, z uwagi chociażby na fakty jego zbędności. Sam poszkodowany nie ma możliwości wskazania, w momencie zgłoszenia szkody, w jakim okresie będzie potrzebował pojazdu zastępczego, czego także nie może wiedzieć pozwany. Dopiero w przypadku
nie zaakceptowania przez poszkodowanego warunków najmu zaproponowanych
przez pozwanego, poszkodowany może być wówczas zmuszony do poszukania innej np. droższej oferty.

Nie ma racji skarżący, gdy czyni Sądowi Rejonowemu zarzut naruszenia art. 278 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, że ocena uzasadnionej ekonomicznie stawki za najem pojazdu zastępczego nie wymaga wiedzy specjalnej. Wobec braku inicjatywy dowodowej strony powodowej, w przedmiotowej sprawie nie ustalono wysokości powstałej szkody. Takim dowodem byłby niewątpliwie dowód z opinii biegłego zmierzający do wskazania katalogu ofert wynajmu pojazdów występujący na rynku lokalnym dla poszkodowanego,
a nie oferty od firm wskazanych przez jedną ze stron zainteresowanych rozstrzygnięciem
w sprawie. Do prawidłowej analizy i porównania rzeczywistych kosztów ofert wymagana jest wiedza specjalna i to nie tylko z dziedziny rynku motoryzacyjnego, ale przede wszystkim
z ekonomii, a także z ekonometrii. Tym bardziej, że obydwie strony postępowania
były reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników. Zasadnie Sąd Rejonowy uznał,
że nie było podstaw do dopuszczenia takiego dowodu z urzędu. Możliwość dopuszczenia przez Sąd dowodu nie wskazanego przez strony nie oznacza, że Sąd obowiązany jest zastąpić własnym działaniem bezczynność strony. Jedynie w szczególnych sytuacjach procesowych o wyjątkowym charakterze sąd powinien skorzystać ze swojego uprawnienia do podjęcia inicjatywy dowodowej (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 stycznia 2013 roku, I ACa 1172/12, LEX 1292720).

Chybiony okazał się zarzut naruszenia art. 232 k.p.c. w związku z art. 6 k.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie oraz przyjęcie, że pozwany udowodnił, że przedłożona poszkodowanemu informacja była w istocie ofertą. Zgodnie z art. 6 k.c. to na powodzie ciążył obowiązek wykazania przyczyn, dla których poszkodowany z niej nie skorzystał. Tym samym ciężar dowodu w zakresie udowodnienia, że wybór droższej oferty nie naruszał obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem spoczywał na powodzie. Natomiast z uwagi na niezgłoszenie przez stronę powodową dowodu z zeznań poszkodowanego nie wiadomo czym się kierował wybierając droższą ofertę powoda.

Nie zasługiwał na uwzględnienie również zarzut naruszenia art. art. 361 k.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że poszkodowanemu nie należy się pełen zwrot kosztów poniesionych w związku w najmem pojazdu zastępczego oraz przyjęcie, że brak jest adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy poniesionymi kosztami najmu pojazdu zastępczego, a poniesioną szkodą.

Stosownie do treści art. 361 § 1 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Przepis ten ujmuje związek przyczynowy między działaniem lub zaniechaniem zobowiązanego, a powstałym skutkiem w postaci szkody, jako konieczną przesłankę odpowiedzialności odszkodowawczej i opiera się na założeniach teorii przyczynowości adekwatnej. Zgodnie z tą teorią, związek przyczynowy zachodzi tylko wtedy, gdy w zestawie wszystkich przyczyn i skutków mamy do czynienia jedynie z takimi przyczynami,
które normalnie powodują określone skutki. Nie wystarczy więc stwierdzić istnienie związku przyczynowego jako takiego. Wymagane bowiem jest też stwierdzenie – co należy do Sądu – że chodzi o następstwa normalne. Jakkolwiek bowiem art. 361 § 1 k.c. nie wprowadza związku przyczynowego w rozumieniu prawnym, odmiennego od istniejącego
w rzeczywistości, to jednak wiąże odpowiedzialność tylko z normalnymi następstwami zjawisk stanowiących jej podstawę. Bez tego bowiem zabiegu łańcuch skutków zdarzenia tkwiącego u podstawy obowiązku odszkodowawczego byłby nieograniczony. Normalny związek przyczynowy zachodzi wtedy, gdy w danym układzie stosunków i warunków
oraz w zwyczajowym biegu rzeczy, bez zaistnienia szczególnych okoliczności, szkoda jest rezultatem typowym w zwykłej kolejności rzeczy, a więc nie będącym rezultatem jakiegoś zupełnie wyjątkowego zbiegu okoliczności. W uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 17 listopada 2011 r. III CZP 5/11, przyjęto, że objęcie odpowiedzialnością ubezpieczyciela celowych i ekonomicznie uzasadnionych wydatków
na najem pojazdu zastępczego odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego obejmuje celowe
i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Ocena wysokości wydatków musi być dokonana przez pryzmat konieczności zachowania rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. O tym, czy wspomniane koszty i ich wysokość były „ekonomicznie uzasadnione” decyduje kilka czynników, w tym także obowiązek współdziałania wierzyciela z dłużnikiem, obowiązek nieprzyczyniania się poszkodowanego do zwiększenia rozmiarów szkody. Przy czym Sąd Najwyższy słusznie zauważył, że różnorodność okoliczności związanych z następstwami wypadku komunikacyjnego oraz sytuacją życiową poszkodowanego nie pozwala na formułowanie kazuistycznych wskazań, podlegają one indywidualnej ocenie. Dodatkowo zaaprobować należy również pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 8 września 2004 roku, sygn. IV CK 672/03, zgodnie z którym za normalne następstwo zniszczenia pojazdu należy uznać konieczność czasowego wynajęcia pojazdu zastępczego w okresie, gdy szkoda jeszcze nie została naprawiona. Postulat pełnego odszkodowania przemawia więc za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych, potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku
z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia, z tym że tylko za okres między dniem zniszczenia a dniem, w którym poszkodowany może nabyć analogiczny pojazd,
nie dłuższy jednak niż za czas do zapłaty odszkodowania.

Wskazać należy, iż poszkodowany miał możliwość wynajmu pojazdu zastępczego klasy, która odpowiadała pojazdowi uszkodzonemu w zdarzeniu z dnia 10 kwietnia 2015 roku zgodnie
z ofertą przedstawioną przez ubezpieczyciela. Niewątpliwie była to propozycja skorzystania
z tańszych usług najmu, z której poszkodowany nie skorzystał. Wobec tego, poszkodowany
nie może kosztami swych decyzji o charakterze nieekonomicznym i zwiększającym rozmiar szkody obciążać pozwanego, a w dalszej kolejności sprawcy szkody. Postępowanie poszkodowanego nie może zostać zatem ocenione jako racjonalne, a jego konsekwencje wykraczają poza granice normalnych następstw zdarzenia szkodzącego. Poszkodowany
bez żadnych utrudnień mógł zminimalizować szkodę, co nie wiązałoby się z koniecznością porównywania ofert, poszukiwania najtańszej oferty, badania rynku najmu. Jeżeli pozwany ubezpieczyciel zaoferował poszkodowanemu zorganizowanie określonej usługi rekompensującej poniesioną przez niego szkodę, a poszkodowany bez żadnego powodu z oferty tej nie skorzystał, to nie sposób uznać za pozostające w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem szkodzącym, koszty przewyższające te, które ponieść byłby zobowiązany, gdyby oferty taką wybrał.

Sąd Okręgowy nie dostrzegł także uchybień zaskarżonego wyroku, które winny być uwzględnione w toku kontroli instancyjnej z urzędu. W tym stanie rzeczy, wobec bezzasadności wskazanych zarzutów sformułowanych przez apelującego Sąd II instancji
na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1
i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. zasądzając od powódki na rzecz pozwanego kwotę
180,00 złotych stanowiącą wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego będącego radcą prawnym ustalone zgodnie z § 2 pkt 2 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych w brzmieniu pierwotnym (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1804) z uwagi na datę wniesienia apelacji po 1 stycznia 2016 roku, a przed 27 października 2016 roku.