Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 listopada 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Agnieszka Leżańska

Protokolant Cezary Jarocki

po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku W. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M..

o emeryturę

na skutek odwołania W. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M..

z dnia 10 kwietnia 2013r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje ubezpieczonemu W. S. prawo do emerytury od dnia (...).

Sygn. akt VU 768/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10 kwietnia 2013 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M.. odmówił wnioskodawcy W. S. prawa do emerytury wskazując, iż wnioskodawca nie udowodnił wymaganych 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Od decyzji powyższej W. S. odwołał się w dniu 23 kwietnia 2013 roku, wnosząc o przyznanie żądanego prawa z uwagi fakt przepracowania wymaganych 15 lat w warunkach szczególnych. W odwołaniu wnioskodawca wniósł o zaliczenie do okresu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od 21 kwietnia 1973 roku do 4 maja 1975 roku, kiedy to będąc zatrudnionym w Hucie (...) w R., na stanowisku hutnik formowacz wyrobów szklanych ręcznie, został powołany do odbycia służby wojskowej. Po odbyciu służby powrócił na to samo stanowisko.

ZUS wnosił o oddalenie odwołania. W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podniósł, iż okres odbywania zasadniczej służby wojskowej nie podlega zaliczeniu do okresu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W. S., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 18 lutego 2013 roku wniosek o przyznanie emerytury (dowód: wniosek o emeryturę k. 1-5 w aktach ZUS).

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił staż pracy wynoszący ponad 25 lat. Niekwestionowany przez ZUS okres zatrudnienia wnioskodawcy w warunkach szczególnych wynosi 13 lat, 9 miesięcy i 7 dni. ZUS zaliczył wnioskodawcy do pracy w warunkach szczególnych okresy zatrudnienia: od 1 sierpnia 1972 roku do 20 kwietnia 1973 roku na stanowisku hutnik formierz wyrobów szklanych ręcznie n w Hucie (...) Sp.z.o.o., od 5 maja 1975rokudo 28 lutego 1986 roku na stanowisku hutnik formierz wyrobów szklanych ręcznie n w Hucie (...) z.o.o., od 5 kwietnia 1989 roku do 21 sierpnia 1990 roku na stanowisku montera kotłów i urządzeń pomocniczych w (...) Spółka z o.o., od 10 stycznia 1994roku do 28 października 1994 roku na stanowisku montera urządzeń i konstrukcji metalowych na wysokości w (...) S.A. na budowie eksportowej (...); od 4 października 1996 roku do 16 października 1996 roku na stanowisku montera kotłów i urządzeń pomocniczych w (...) spółka z o.o. Wnioskodawca nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego (okoliczności niesporne).

W okresie od 1 września 1969 roku do 28 lutego 1986 roku wnioskodawca był zatrudniony w Hucie (...) R., początkowo ( od 1 września 1969 roku do 24 czerwca 1972 roku) na stanowisku ucznia, kiedy to 2 razy w tygodniu wnioskodawca uczęszczał do szkoły, a 4 razy w tygodniu po 6 godzin dziennie pracował w Hucie, a następnie od 1 sierpnia 1972 do 28 lutego 1986 roku na stanowisku hutnika formowacza wyrobów szklanych (dowód: dokumentacja złożona przez wnioskodawcę na rozprawie w dniu 13 listopada 2013 roku k.12 tj: świadectwo ukończenia (...) Szkoły Zawodowej z dnia 24 czerwca 1972 roku, zaświadczenie z Huty (...) w R. z dnia 24 czerwca1972 roku, świadectwo pracy z Huty (...) w R. z dnia 7 lutego 1986 roku, świadectwo wykonywania pracy szczególnych warunkach z dnia 5 marca 2012rokuorazdwa świadectwa pracy ze spółki (...) z dnia 22 lipca 2002rokuorazzdnia 7 sierpnia 2002roku lub w szczególnym charakterze świadectwo pracy k. 4 w aktach ZUS).

W okresie od dnia od 21 kwietnia 1973 roku do 4 maja 1975 roku W. S. odbywał zasadniczą służbę wojskową. Po odbyciu służby wojskowej wnioskodawca powrócił na swoje stanowisko w tym samym zakładzie pracy. Wnioskodawca nie miał żadnej przerwy w zatrudnieniu (dowód: zeznania wnioskodawcy k.13 verte o raz nagranie k.1400:10:18-00:14:06 kserokopie wpisów w książeczce wojskowej wnioskodawcy k. 8 w aktach ZUS).

Okresy zatrudnienia w Hucie (...) w R. za wyjątkiem okresów od 1 września 1969 do 24 czerwca1972 ( nauka zawodu - praca w (...) na stanowisku ucznia ) oraz okresu odbywania służby wojskowej od 21 kwietnia 1973 roku do 4 maja 1975 roku, ZUS zaliczył wnioskodawcy do pracy w warunkach szczególnych.

Przy zaliczeniu do pracy w warunkach szczególnych okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej od 21 kwietnia 1973 roku do 4 maja 1975, łącznie z okresem niekwestionowanym przez organ rentowy, staż pracy wnioskodawcy w takich warunkach wynosi łącznie więcej niż 15 lat (okoliczność niesporna).

Sąd Okręgowy zważył i ocenił, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2012 roku) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Brak takiego świadectwa nie wyklucza jednak dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.), obecnie rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412), dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Spór pomiędzy stronami, w związku z zarzutami podniesionymi przez wnioskodawcę w odwołaniu, ograniczał się do faktu, czy ma on wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, w dniu (...)ukończył 60 lat, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Organ rentowy uznał bowiem, że wnioskodawca nie spełnia przesłanki zatrudnienia w warunkach szczególnych co najmniej przez 15 lat. Wnioskodawca twierdził zaś, że legitymuje się wymaganym okresem pracy w warunkach szczególnych, albowiem pracował w takich warunkach w okresie odbywania zasadniczej służby wojskowej od 21 kwietnia 1973 roku do 4 maja 1975 roku na stanowisku hutnika formowacza wyrobów szklanych ręcznie.

W odniesieniu do spornej okoliczności wskazać należy, iż zaliczyć do pracy w warunkach szczególnych na podstawie art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony (Dz. U. Nr 44, poz. 220) można na pewno częściowo okres odbywania przez wnioskodawcę służby wojskowej, tj. okres od dnia 21 kwietnia 1973 roku do dnia 31 grudnia 1974 roku, a więc w okresie obowiązywania art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. Nr 44, poz. 220), w brzmieniu wskazanym w tym okresie. Znaczenie ma bowiem to, że okres służby przypadał w okresie zatrudnienia w Hucie (...) w R.. W Hucie tej wnioskodawca bezpośrednio przed skierowaniem do służby wojskowej pracował na stanowisku hutnika formowacza wyrobów szklanych ręcznie i do tej samej pracy ( na tym samym stanowisku w tym samym zakładzie ) powrócił po odbyciu służby wojskowej.

Zarówno zatem przed powołaniem do służby wojskowej, jak i po jej odbyciu wnioskodawca pracował w szczególnych warunkach (Dział XIII, poz. 3pkt 3 wykazu A do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń), a okresy te, co już wskazano, zostały zaliczone przez ZUS do stażu pracy wnioskodawcy w szczególnych warunkach.

Powołany wyżej przepis art. 108 ust. 1 ustawy o powszechnym obowiązku obrony stanowił zaś o zaliczaniu okresu odbytej służby wojskowej do wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem, pracownikom, którzy po odbyciu służby podjęli – w zakreślonym ustawowo terminie – zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym byli zatrudnieni przed powołaniem do służby, albo w tej samej gałęzi pracy. Wydane na podstawie art. 108 ust. 4 powołanej ustawy rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 roku w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzin (Dz. U. Nr 44, poz. 318) regulowało w sposób szczegółowy uprawnienia żołnierza, który w terminie 30 dni po zwolnieniu ze służby zgłosił powrót do zakładu pracy i w wyniku tego podjął w nim zatrudnienie. Zgodnie z § 5 powołanego rozporządzenia żołnierzowi, który podjął zatrudnienie wlicza się czas odbywania służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy, w którym podjął zatrudnienie, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem w tym zakładzie oraz w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie Z powyższego wynika, że wlicza się także uprawnienia wynikające z systemu zabezpieczenia społecznego w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie, a zatem również wynikające z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2010 roku, I UK 333/09, LEX nr 585739, z dnia 6 kwietnia 2006 roku III UK 5/06, OSNP 2007/7-8/10 oraz z dnia 25 lutego 2010 roku. II UK 219/09, LEX nr 590248).

Powyższe znajduje pełne potwierdzenie w uchwale 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2013 roku w sprawie II UZP 6/13, w której stwierdzono, że czas zasadniczej służby wojskowej odbytej w okresie obowiązywania art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. Nr 44, poz. 220, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 1974 roku) zalicza się – na warunkach wynikających z tego przepisu – do okresu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 184 w związku z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie budzi zatem żadnych wątpliwości, że okres odbywania przez wnioskodawcę zasadniczej służby wojskowej podlegał zaliczeniu do pracy w warunkach szczególnych.

Z uwagi na fakt, że przy zaliczeniu okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej w okresie od 21 kwietnia 1973 roku do dnia 31 grudnia 1974 roku, wykazany przez wnioskodawcę okres pracy w warunkach szczególnych wynosi więcej niż 15 lat, Sąd nie dokonywał głębszej analizy wnioskowanego przez wnioskodawcę okresu zatrudnienia na stanowisku ucznia: od 1 września 1969 roku do 24 czerwca1972 roku, zwłaszcza, że po otrzymaniu decyzji przyznającej wnioskodawcy prawo do emerytury, będzie mógł ewentualnie wysypiać do organu rentowego o jego uwzględnienie.

Tym samym stwierdzić należało, iż W. S. spełnia wszystkie wymagane prawem warunki do uzyskania prawa do emerytury zgodnie z art. 32 ust. 1 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a tym samym.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., orzekł jak w sentencji.