Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

przy udziale Prokuratora Mirosława Michalskiego

po rozpoznaniu w dniu 9 maja 2017 r.

sprawy Ł. Ś.

oskarżonego o art. 284§1 kk, 279§1 kk i art. 278§1 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Sokołowie Podlaskim

z dnia 8 lutego 2017 r. sygn. akt II K 171/16

wyrok uchyla i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Sokołowie Podlaskim do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt II Ka 272/17

UZASADNIENIE

Ł. Ś. aktem oskarżenia został oskarżony o to, że:

I.w dniu 03 marca 2012r. w S., pow. (...), woj. (...), przywłaszczył sobie kartę bankomatową Powiatowego Banku Spółdzielczego w S. należącą do G. I.,

tj. o czyn z art. 284 § 1 kk,

II. w dniu 03 marca 2012r. w S., pow. (...), woj. (...), przy użyciu przywłaszczonej karty bankomatowej należącej do G. I., w bankomacie należącym do Powiatowego Banku Spółdzielczego w S. po wprowadzeniu nr PIN pobrał pieniądze w kwocie 500 zł na szkodę G. i K. I.,

tj. o czyn z art. 279 § 1 kk,

III. w dniu 04 marca 2012r. w S., pow. (...), woj. (...), przy użyciu przywłaszczonej karty bankomatowej należącej do G. I., w bankomacie należącym do Powiatowego Banku Spółdzielczego w S. po wprowadzeniu nr PIN pobrał pieniądze w kwocie 200 zł na szkodę G. i K. I.,

tj. o czyn z art. 279 § 1 kk,

IV. w dniu 06 marca 2012r. w S., pow. (...), woj. (...), przy użyciu przywłaszczonej karty bankomatowej należącej do G. I., w bankomacie należącym do Powiatowego Banku Spółdzielczego w S. po wprowadzeniu nr PIN pobrał pieniądze w kwocie 200 zł na szkodę G. i K. I.,

tj. o czyn z art. 279 § 1 kk,

V. wiosną 2013r. w miejscowości B., gm. S., pow. (...), woj. (...), zabrał w celu przywłaszczenia skarbonkę z zawartością pieniędzy w kwocie nie mniejszej niż 700 zł na szkodę małoletniej K. R.,

tj. o czy z art. 278 § 1 kk.

Sąd Rejonowy w Sokołowie Podlaskim wyrokiem z dnia 08 lutego 2017r.:

oskarżonego T. Ś., wobec którego przyjął, że jest oskarżony o to, że:

I.w dniu 03 marca 2012r. w S., pow. (...), woj. (...), przywłaszczył sobie kartę bankomatową Powiatowego Banku Spółdzielczego w S. należącą do G. I.,

tj. o czyn z art. 284 § 1 kk,

II. w dniu 03 marca 2012r. w S., pow. (...), woj. (...), przy użyciu przywłaszczonej karty bankomatowej należącej do G. I., w bankomacie należącym do Powiatowego Banku Spółdzielczego w S. po wprowadzeniu nr PIN pobrał pieniądze w kwocie 200 zł na szkodę G. i K. I.,

tj. o czyn z art. 279 § 1 kk,

III. w dniu 06 marca 2012r. w S., pow. (...), woj. (...), przy użyciu przywłaszczonej karty bankomatowej należącej do G. I., w bankomacie należącym do Powiatowego Banku Spółdzielczego w S. po wprowadzeniu nr PIN pobrał pieniądze w kwocie 200 zł na szkodę G. i K. I.,

tj. o czyn z art. 279 § 1 kk,

IV. wiosną 2013r. w miejscowości B., gm. S., pow. (...), woj. (...), zabrał w celu przywłaszczenia skarbonkę z zawartością pieniędzy w kwocie nie mniejszej niż 700 zł na szkodę małoletniej K. R.,

tj. o czy z art. 278 § 1 kk,

uniewinnił od zarzucanych mu czynów, a koszty procesu przejął na rachunek Skarbu Państwa.

Apelację od powyższego wyroku wniósł prokurator.

Oskarżyciel publiczny na podstawie art. 444 kpk, art. 425 § 1 i 2 kpk zaskarżył wyrok w całości na niekorzyść oskarżonego, zarzucając orzeczeniu temu na podstawie art. 427 § 1 i 2 kpk i art. 438 pkt. 2 i 3 kpk:

I.  obrazę przepisu prawa procesowego art. 413 § 1 pkt 4 i 5 kpk i art. 424 § 1 pkt 1 kpk mającą wpływ na treść orzeczenia polegającą na nieprzytoczeniu opisu i kwalifikacji prawnej czynu z pkt III aktu oskarżenia z art. 279 § 1 kk, którego popełnienie oskarżyciel zarzucił oskarżonemu i brakiem rozstrzygnięcia Sądu w zakresie tego czynu oraz braku wskazania w uzasadnieniu wyroku czy fakty dotyczące czynu z pkt III aktu oskarżenia Sąd uznał za udowodnione lub nieudowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach, a także błędnym opisie czynu z pkt II aktu oskarżenia i wyroku poprzez podanie kwoty 200 zł zamiast prawidłowej kwoty 500 zł;

II.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść orzeczenia, polegający na dowolnej i niewłaściwej ocenie zgromadzonego materiału dowodowego poprzez przyjęcie, iż oskarżony nie przywłaszczył sobie karty bankomatowej Powiatowego Banku Spółdzielczego w S. należącej do G. I. i nie dokonał przy użyciu przywłaszczonej karty dwóch kradzieży z włamaniem w dniach 03 i 06 marca 2012r. wypłacając kolejno 500 zł i 200 zł na szkodę G. i K. I. oraz nie zabrał wiosną 2013r. w celu przywłaszczenia skarbonki z zawartością pieniędzy w kwocie nie mniejszej niż 700 zł na szkodę małoletniej córki K. R., podczas gdy prawidłowa ocena całości zgromadzonego materiału dowodowego, a w szczególności zeznań A. I., K. I. i G. I. dokonana z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego prowadzić powinna do uznania, iż Ł. Ś. dokonał opisanych czynów objętych aktem oskarżenia w pkt I-V.

Wskazując na powyższe prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Sokołowie Podlaskim do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja prokuratora jest zasadna i jako taka zasługuje na uwzględnienie.

Wskazać na wstępie należy, iż orzeczenie Sądu Rejonowego dotknięte jest wadami, które uniemożliwiają dokonanie jego właściwej kontroli instancyjnej, co musiało skutkować uchyleniem wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. W niniejszej sprawie doszło bowiem do obrazy przepisów prawa procesowego i błędu w ustaleniach faktycznych, które miały wpływ na treść wyroku.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu obrazy prawa procesowego, który podzielił Sąd Odwoławczy, stwierdzić należy, iż na gruncie niniejszej sprawy Sąd Rejonowy dopuścił się obrazy art. 413 § 1 pkt 4 i 5 kpk i art. 424 § 1 pkt 1 kpk poprzez nieprzytoczenie opisu i kwalifikacji prawnej czynu z pkt III aktu oskarżenia z art. 279 § 1 kk, który oskarżyciel publiczny zarzucił Ł. Ś. i brak rozstrzygnięcia Sądu I instancji w zakresie tego czynu. Nadto w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku brakuje jakichkolwiek rozważań co do tego jakie fakty Sąd ten uznał za udowodnione bądź nie udowodnione w zakresie czynu z pkt III aktu oskarżenia oraz na jakich dowodach w tym zakresie się oparł. Sąd Rejonowy w błędny sposób dokonał także opisu czynu z pkt II aktu oskarżenia poprzez błędne wskazanie kwoty 200 zł jaką miał wypłacić z bankomatu oskarżony zamiast prawidłowej kwoty 500 zł. Podzielić w tym względzie należy, stanowisko judykatury odnośnie tego, iż niezamieszczenie opisu i kwalifikacji prawnej czynów, których popełnienie oskarżyciel publiczny zarzucił oskarżonemu należy uznać za rażące uchybienie, mające wpływ na treść wyroku, bowiem to, za jaki czyn był sądzony i za jaki został skazany, musi wynikać z treści wyroku i nie może być odczytywane z akt sprawy i z treści aktu oskarżenia. Sam zarzut zaś, aż do zakończenia postępowania, od momentu wniesienia aktu oskarżenia pozostaje niezmienny, zgodny z opisem zamieszczonym w akcie oskarżenia i w takim brzmieniu powinien być zamieszczony w komparycji wyroku (wyrok SA w Szczecinie z 07.07.2016r., II AKa 32/16, Prok.i Pr.-wkł. 2017/1/46, KZS 2016/11/85, OSASz 2016/3/11-29, LEX nr 2093786). Reasumując powyższe stwierdzić należy, iż już sam fakt wyżej wskazanych uchybień poczynionych przez Sąd Rejonowy byłby wystarczający do uchylenia przedmiotowego wyroku.

Oskarżyciel publiczny obok zarzutu obrazy prawa procesowego podniósł w swojej apelacji także zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, który wzmocnił jeszcze stanowisko Sądu Odwoławczego co do uchybień jakich dopuścił się Sąd I instancji w niniejszej sprawie. Na podkreślenie w pierwszej kolejności w tym zakresie się wymaga, iż osobliwym jest fakt, że Sąd Rejonowy uznając oświadczenia oskarżonego, których de facto zabrakło, poza nieprzyznaniem się do winy, uznał je za wiarygodnie, w przypadku gdy dysponował stojącymi w opozycji do nich zeznaniami świadków, co do których z kolei zabrakło dowodów przeciwnych. Nadto chybionym, w ocenie Sądu Odwoławczego, jest przyjęcie przez Sąd Rejonowy jako dowodu przemawiającego na korzyść oskarżonego, a tym samym odbierającym wiarygodność zeznaniom świadków A. I., K. I. i G. I., iż zawiadomienie o popełnieniu przestępstw w tej sprawie zostało złożone dopiero po 4 latach od krytycznych zdarzeń. Twierdzenia pokrzywdzonych, iż zawiadomienie o przestępstwie złożyli dopiero po 4 latach, nie może być poczytywane jako argument przemawiający za tym, iż zdarzenia które opisują w ogóle nie miały miejsca, a stanowią jedynie swoisty odwet za zainicjowanie przez oskarżonego spraw o ustalenie kontaktów z synem O. I. i o wykonywanie tych kontaktów. Odwlekanie przez nich tego zgłoszenia spowodowane było bowiem tym, iż pokrzywdzeni myśleli, że będą w stanie porozumieć się z oskarżonym, który był ojcem syna A. I.. Do porozumienia takiego jednak nie doszło, co skutkowało zawiadomieniem K. I. o popełnieniu kilku przestępstw na szkodę jej i jej męża. Zbieżność dat zainicjowania przez oskarżonego w/w spraw cywilnych z datą zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa w niniejszej sprawie nie musi zatem stanowić dowodu przemawiającego na korzyść oskarżonego, gdyż świadkowie ci w toku swoich zeznań nie kryli powodów jakimi kierowali się doprowadzając do wszczęcia niniejszego postępowania. Błędnym pozostaje także zarzut dotyczący niekompletności zeznań A. I. co do pewnych faktów i podanie ich dopiero w późniejszym terminie. Sam fakt, że w czasie procesu cywilnego o ustalenie kontaktów z synem nie wspominała ona o kradzieżach z bankomatu i skarbonce, nie świadczy o tym, iż w rzeczywistości do czynów takich nie doszło. Nadto jej zeznania złożone w toku postępowania cywilnego nie mogły mieć istotnego znaczenia dla bytu niniejszego postępowania, gdyż była ona tam przesłuchiwana bez uprzedzenia jej o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. Argumentem przemawiającym na korzyść oskarżonego nie może być także fakt, iż A. I. opisując zdarzenie ze skarbonką nie wskazała rzeczywistej chronologii etapów tego zdarzenia, tj. tego, iż najpierw rozpoznała pieniądze leżące na podłodze w samochodzie oskarżonego, bo były w specyficzny sposób oznaczane przez jej córkę, a dopiero potem podała, iż widziała sam moment chowania skarbonki przez jej ówczesnego partnera w kurtce. Na koniec już tylko podniesienia wymaga, iż Sąd Rejonowy ocenił zeznania w/w świadków jedynie częściowo, tj. np. nie odniósł się w żaden sposób do opisanych przez nich faktów odnośnie dokonania przez oskarżonego trzech wypłat z bankomatu i tego, że rozpoznali oni oskarżonego jako osobę wypłacającą pieniądze z bankomatu oglądając zapis monitoringu.

Reasumując w zakresie trafności zarzutu prokuratora dotyczącego błędu w ustaleniach faktycznych stwierdzić należy, iż prawidłowa realizacja przez sąd rozpoznający daną sprawę zasady swobodnej oceny dowodów bezpośrednio związanej z zasadą obiektywizmu, będącej wyrazem ustawowego postulatu prawdziwości ustaleń faktycznych, możliwa jest tylko wtedy, gdy przedmiotem zainteresowania tego sądu jest cały zebrany w sprawie materiał dowodowy bez pominięcia istotnych jego części i gdy całokształt tego materiału - po prawidłowym ujawnieniu go w procesie - stanie się następnie przedmiotem rozważań. Sąd Rejonowy w niniejszym wypadku nie odniósł się do całości zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i potraktował go wybiórczo, co stanowi naruszenie w/w zasad i powoduje nietrafność poczynionych na tej podstawie ustaleń, co z kolei powoduje konieczność ponownego przeprowadzenia przez Sąd I instancji postępowania dowodowego w sposób zgodny z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, którym to Sąd Rejonowy uchybił.

Opisane wyżej uchybienia procesowe jakich dopuścił się Sąd Rejonowy w Sokołowie Podlaskim miały niewątpliwie wpływ na treść wyroku i musiały skutkować jego uchyleniem i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy w Sokołowie Podlaskim przeprowadzi postępowanie dowodowe w całości dbając o to, żeby zostało przeprowadzone zgodnie z obowiązującymi przepisami kpk. Następnie dokona prawidłowej oceny dowodów uwzględniającej powyżej opisane rozważania, wyda wyrok, a zajęte przez siebie stanowisko uzasadni zgodnie z obowiązującymi przepisami, o ile oczywiście zajdzie taka potrzeba.

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy w Siedlcach, na podstawie art. 437 § 2 kpk i art. 456 kpk, orzekł jak w wyroku.