Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 czerwca 2016 roku (znak (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w Z., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 24 marca 2016 roku, odmówił K. Ł. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że zgodnie z art. 57 ust. 1 i 2 w związku z art. 58 ust. 1 pkt 5 i ust. 2 i ust. 4 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2015 r. poz. 748 z późn. zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, tj. 5 lat, który powinien przypadać w ciągu ostatniego 10 – lecia przed datą zgłoszenia wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach wymienionych w art. 57 ust. 1 pkt 3 powołanej ustawy albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu pkt 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6 wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiet i 30 lat dla mężczyzn oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Warunku wymienionego w punkcie 3 nie stosuje się do osoby, która udowodniła okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet, 25 lat dla mężczyzn oraz jest całkowicie niezdolna do pracy.

Lekarz Orzecznik ZUS w dniu 26 kwietnia 2016 roku orzekł, że K. Ł. jest trwale całkowicie niezdolny do pracy. W ostatnim 10 – leciu poprzedzającym dzień złożenia wniosku, tj. w okresie od 24 marca 2006 roku do 23 marca 2016 roku udowodnił on łącznie 4 dni ubezpieczenia w tym 3 dni okresów składkowych i 1 rok, 4 miesiące i 26 dni okresów nieskładkowych, które zgodnie z art. 5 ust. 2 powołanej ustawy ograniczono do 1/3 udowodnionych okresów składkowych i przyjęto w wymiarze 1 dnia. Na przestrzeni całego życia udowodnił on 23 lata, 6 miesięcy i 11 dni okresów ubezpieczenia, w tym 21 lat, 11 miesięcy, 15 dni okresów składkowych oraz 1 rok, 6 miesięcy i 26 dni okresów nieskładkowych. Na podstawie dowodów załączonych do wniosku – uzyskanych w wyniku przeprowadzonego postępowania Zakład przyjął za udowodnione okresy: nieskładkowe ograniczone do 1/3 składkowych 1 rok, 6miesięcy i 26 dni, składkowe – 21 lat, 11 miesięcy i 15 dni. Staż sumaryczny wyniósł 23 lata, 4 miesiące i 11 dni.

Organ rentowy nie uwzględnił okresu: od 1975-02-19 do 1977-02-19, gdyż nie został wystarczająco udowodniony (brak świadectwa pracy lub wpisu w legitymacji ubezpieczeniowej), od 1999-05-03 do 1999-06-30, od 1999-08-01 do 1999-08-31, od 1999-10-01 do 1999-12-31, gdyż za w/w okresy nie zostały opłacone składki na ubezpieczenia społeczne, od 2012-11-01 do 2012-11-28, od 2014-04-25 do 2015-02-28 tj. okresu usprawiedliwionej nieobecności w pracy bez prawa do wynagrodzenia.

( decyzja k.18 akt ZUS zainicjowanych wnioskiem o rentę z dnia 24 marca 2016 roku)

Uznając powyższą decyzję za wadliwą w dniu 21 czerwca 2016 roku odwołanie od niniejszej decyzji złożył K. Ł. zaskarżając ją w całości nie precyzując jednak wobec organu rentowego żadnych merytorycznych zarzutów.

(odwołanie – k. 2)

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 29 czerwca 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w Z. wniósł o jego oddalenie w kwestii poza orzeczniczo – lekarskiej oraz odrzucenie odwołania w myśl art. 479 ⁹ § 3 ¹ k.p.c. w odniesieniu do ustaleń orzeczniczo – lekarskich opartych wyłącznie na orzeczeniu lekarza orzecznika ZUS – w sytuacji podtrzymania ich kwestionowania. W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy przytoczył argumentację, jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Dodatkowo wskazał, że odmówił wnioskodawcy prawa do renty z uwagi na nieudokumentowanie odpowiednio co najmniej 5-letniego okresu składkowego i nieskladkowego w ostatnim dziesięcioleciu oraz nieudokumentowanie przy ustalonej całkowitej niezdolności do pracy co najmniej 30 lat okresów składkowych. W stażu sumarycznym nie uwzględniono okresów wyszczególnionych w sposób enumeratywny w treści zaskarżonej decyzji adekwatnie do uzasadnienia przyczyn ich nieuwzględnienia. Organ rentowy podniósł, że staż pracy i to zarówno co do uwzględnionych okresów składkowych jak i okresów nieskładkowych, uznany został stosownie do zgromadzonego materiału dowodowego oraz w oparciu o obowiązujące przepisy – na karcie przebiegu zatrudnienia (k.17) wykazane zostały przebyte i uwzględnione okresy składkowe i nieskładkowe. Ogólny staż pracy tj. przebyte na przestrzeni całego okresu ubezpieczenia został uwzględniony w wymiarze 23 lata 4 miesięcy 11 dni, w tym okresy składkowe stanowią 21 lat 11 miesięcy 15 dni, a okresy nieskładkowe stanowią 1 rok 6 miesięcy 26 dni. Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 26 kwietnia 2016 roku wnioskodawca został uznany za osobę trwale całkowicie niezdolną do pracy, ze stwierdzeniem, że niezdolność ta trwa. Wcześniej orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 28 kwietnia 2014 roku wnioskodawca był uznany za osobę całkowicie niezdolną do pracy do 30 kwietnia 2016 roku ze stwierdzeniem, że niezdolność ta istnieje od ustania świadczenia rehabilitacyjnego i że niezdolność do pracy nie istniała w dniu 29 czerwca 2001 roku. Na wymaganych 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w ostatnim dziesięcioleciu, przypadającym bezpośrednio przed dniem złożenia wniosku, tj. w okresie od 7 kwietnia 2004 roku do 6 kwietnia 2014 roku wnioskodawca udowodnił odpowiednio tylko 4 dni, w tym 3 ni okresów składkowych i 1 rok 4 miesiące 26 dni okresów nieskładkowych, które ograniczono do 1/3 udowodnionych okresów składkowych i przyjęto w wymiarze 1 dnia.

(odpowiedź na odwołanie k.3 – 4)

Na terminie rozprawy poprzedzającej bezpośrednio wydanie wyroku w dniu 6 kwietnia 2017 roku profesjonalny pełnomocnik wnioskodawcy wniósł dodatkowo o zasądzenie zwrotu kosztów pomocy prawnej.

(oświadczenie pełnomocnika wnioskodawcy - k.39 verte)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. Ł. urodził się (...) i jest z zawodu monterem instalacji hydraulicznych.

(okoliczność bezsporna)

Decyzją z dnia 15 maja 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w Z. przyznał wnioskodawcy prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 30 kwietnia 2013 roku do 24 kwietnia 2014 roku.

(decyzja k.5 akt ZUS zainicjowanych oświadczeniem do celów świadczenia

Wnioskodawca złożył wniosek o przyznania mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w dniu 7 kwietnia 2014 roku.

(wniosek k. 1 -3 akt ZUS)

Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 28 kwietnia 2014 roku wnioskodawca został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy do 30 kwietnia 2016 roku. W orzeczeniu ustalono, że niezdolność do pracy istniała od ustania świadczenia rehabilitacyjnego oraz, że niezdolność do pracy nie istniała w dniu 29 czerwca 2001 roku.

(orzeczenie lekarza orzecznika ZUS k. 31 akt ZUS zainicjowanych wnioskiem z dnia 7 kwietnia 2014 roku)

Od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS wnioskodawca nie złożył sprzeciwu.

(bezsporne)

Prawomocną decyzją z dnia 1 lipca 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że lekarz orzecznik ZUS w dniu 28 kwietnia 2014 roku orzekł, że jest on całkowicie niezdolny do pracy do 30 kwietnia 2016 roku. W 10 – leciu przed dniem złożenia wniosku tj. w okresie od 7 kwietnia 2004 roku do 6 kwietnia 2014 roku udowodnił on łącznie 4 dni w tym 3 dni okresów składkowych i 1 rok, 4 miesiące i 26 dni okresów nieskładkowych, które ograniczono do 1/3 okresów składkowych i przyjęto w wymiarze 1 dnia. Na przestrzeni całego życia udowodnił on 23 lata, 6 miesięcy i 11 dni okresów ubezpieczenia, w tym 21 lat, 11 miesięcy, 15 dni okresów składkowych oraz 1 rok, 6 miesięcy i 26 dni okresów nieskładkowych. Do okresów ubezpieczenia nie zaliczono okresu nieobecności usprawiedliwionej od 1 do 28 XI 2012 roku oraz od 3 V 1999 roku, od 1 do 31 VIII 1999 roku, za które nie opłacono składek na ubezpieczenie społeczne.

(decyzja k. 48 akt ZUS zainicjowanych wnioskiem z dnia 7 kwietnia 2014 roku)

W dniu 24 marca 2016 roku wnioskodawca ponownie złożył wniosek o przyznania mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(wniosek k. 1 -4 akt ZUS)

Dnia 26 kwietnia 2016 roku decyzją lekarza orzecznika ZUS K. Ł. został uznany za osobę trwale, całkowicie niezdolną do pracy ze stwierdzeniem, że niezdolność do pracy trwa.

(orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS – k. 10)

Od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 26 kwietnia 2016 roku wnioskodawca nie złożył sprzeciwu.

(bezsporne)

Na wymaganych 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w dziesięcioleciu przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę, tj. w okresie od 24 marca 2006 roku do 23 marca 2016 roku wnioskodawca udokumentował 4 dni ubezpieczenia, w tym 3 dni okresów składkowych i 1 rok, 4 miesiące i 26 dni okresów nieskładkowych. Łączny bezsporny okres zatrudnienia wnioskodawcy udokumentowany na etapie postępowania przed organem rentowym wynosił 23 lata i 6 miesięcy i 11 dni, z czego łączny okres składkowy wnioskodawcy wyniósł 21 lat, 11 miesięcy i 15 dni natomiast łączny okres nieskładkowy to 1 rok, 6 miesięcy i 26 dni.

(okoliczność bezsporna)

Ustalając stan faktyczny Sąd oddalił wniosek dowodowy pełnomocnika wnioskodawcy o przesłuchanie wnioskodawcy w charakterze strony na okoliczność rodzaju pracy, czasokresu jej wykonywania w trakcie pobierania nauki zawodu w (...) Zakładach (...) w B. w latach 1975 – 1977 z uwagi na to, iż niezależnie od treści tych zeznań nie miałyby one wpływu na rozstrzygnięcie sądu. Okres obięty wnioskiem nie jest bowiem wystarczający, nawet przy uznaniu, iż był to okres składkowy, do ustalenia, że wnioskodawca posiada wymagane 30 lat okresów składkowych, nie przypada także w 10-leciu liczonym na dzień złożenia wniosku o rentę czy liczony na dzień powstania niezdolności do pracy. Nadto pełnomocnik wnioskodawcy nie określił dokładnych dat stanowiących początek i koniec tego zatrudnienia. Pamiętać natomiast należy, iż odwołujący w okresie od 16 września 1976 roku do 31 sierpnia 1978 roku zatrudniony był w (...) Przedsiębiorstwie (...), który to okres został zaliczony do okresów ubezpieczeniowych w toku postępowania przed organem rentowym.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy nie jest zasadne.

Zgodnie z treścią art. 57 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2015 r. poz. 748 z późn. zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)jest niezdolny do pracy;

2)ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

2. Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

W oparciu o art. 12 ust. 1 wskazanej ustawy niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

2. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

3. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Na mocy art. 13 ust. 1 przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1)stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2)możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Na mocy art. 58 ust.1 ustawy warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

1)1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

2)2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

3)3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

4)4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

5)5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

2. Okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

4. Przepisu ust. 2. nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o który mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Wskazane w cyt. artykule 57 ustawy warunki muszą być spełnione kumulatywnie. Brak choćby jednego z nich powoduje brak prawa do świadczenia.

W przedmiotowej sprawie wnioskodawca spełniał przesłankę w postaci niezdolności do pracy, albowiem orzeczeniem Lekarza Orzecznika ZUS został on uznany za osobę trwale, całkowicie niezdolną do pracy do dnia 30 kwietnia 2016 roku. Wskazać przy tym należy, że w przedmiotowej sprawie wnioskodawca nie kwestionował orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS (tak co do ustalonej daty powstania jego niezdolności do pracy, jak i co do ustalenia daty końcowej trwania tej niezdolności), wobec czego brak było podstaw do przeprowadzania przez Sąd na te okoliczności postępowania dowodowego obejmującego opinie biegłych sądowych.

Wnioskodawca nie spełnił jednak przesłanki posiadania wymaganego stażu ubezpieczeniowego. Niezdolność do pracy wnioskodawcy powstała po ukończeniu przez niego 30 lat, a zatem wymagany w jego przypadku staż ubezpieczeniowy wynosi 5 lat. W ostatnim dziesięcioleciu przed powstaniem niezdolności do pracy oraz przed złożeniem wniosku o rentę nie wykazał on 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

W dziesięcioleciu przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę tj. w okresie od 24 marca 2006 roku do 23 marca 2016 roku wnioskodawca udokumentował 4 dni, w tym okresów składkowych 3 dni oraz okresów nieskładkowych 1 rok, 4 miesiące i 26 dni, z czego - zgodnie z art. 5 ust. 2 ww. ustawy - organ rentowy prawidłowo uwzględnił jedynie 1 dzień stanowiący 1/3 udowodnionych okresów składkowych. Wskazać należy, że co prawda Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wskazał okresów składkowych w dziesięcioleciu poprzedzającym dzień powstania niezdolności do pracy, czyli w okresie od 24 kwietnia 2004 roku do 23 kwietnia 2014 roku, to jednak należy zauważyć, że w decyzji z dnia 1 lipca 2014 roku organ rentowy wskazał okresy zbliżone, tj. od 7 kwietnia 2004 roku do 6 kwietnia 2014 roku, w których wnioskodawca udowodnił łącznie 4 dni, w tym 3 dni okresów składkowych i 1 rok, 4 miesiące i 26 dni okresów nieskładkowych, które ograniczono do 1/3 okresów składkowych przyjęto w wymiarze 1 dnia. Wobec powyższego wskazać należy, że wnioskodawca nie udowodnił 5 – letniego okresu składkowego i nieskładkowego na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat liczonych od dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku o rentę lub dzień powstania niezdolności do pracy. Łączny udokumentowany okres składkowy wnioskodawcy wynosił natomiast 21 lat, 11 miesięcy i 15 dni. Tymczasem - zgodnie z art. 58 ust. 4 ww. ustawy - dla odstąpienia od spełnienia przez ubezpieczonego warunku koniecznego, w postaci wykazania 5-letniego okresu składkowego i nieskładkowego na przestrzeni ostatniego dziesięciolecia poprzedzającego dzień zgłoszenia wniosku o rentę lub dzień powstania niezdolności do pracy, ustawa wymaga udokumentowania okresu składkowego wynoszącego dla mężczyzny co najmniej 30 lat.

Podkreślić należy, iż pełnomocnik wnioskodawcy nie zgłosił, poza wnioskiem o przesłuchanie odwołującego w charakterze strony, żadnych wniosków dowodowych, co więcej nie wskazał żadnych dodatkowych okresów, które mogłyby zostać ocenione przez sąd w zakresie zaliczenia do okresów składkowych czy nieskładkowych, mimo że jedynym i zasadniczym problemem w sprawie był brak wymaganych okresów ubezpieczeniowych.

Sąd Okręgowy nie badał zasadności odmowy zaliczenia przez organ rentowy okresów wskazanych w decyzji (od 19 lutego 1975 roku do 19 lutego 1977 roku, od 3 maja 1999 roku do 30 czerwca 1999 roku, od 1 sierpnia 1999 roku do 31 sierpnia 1999 roku, od 1 października 1999 roku do 31 grudnia 1999 roku, od 1 listopada 2012 roku do 28 listopada 2012 roku, od 25 kwietnia 2014 roku do 28 lutego 2015 roku), bowiem ich łączny wymiar, nawet przy zaliczeniu ich do okresów składkowych, nie pozwoliłby na przyznanie wnioskodawcy prawa do renty. Nie dałby zarówno 5 lat okresów ubezpieczeniowych w 10-leciu, jak i 30 lat okresów składkowych.

Jedyną możliwością dla skarżącego aby uzyskać prawo do renty było wskazanie dodatkowych, nieocenionych uprzednio przez organ rentowy, okresów ubezpieczeniowych. Pełnomocnik wnioskodawcy, mimo ciążącego na nim z mocy z art. 6 kc, obowiązku wniosków dowodowych w tym zakresie nie zgłosił, mimo wielokrotnej szansy udzielanej przez sąd, włączając odroczenie publikacji orzeczenia.

Ponieważ wszystkie warunki przyznania renty muszą być spełnione kumulatywnie czyli jednocześnie, a niespełnienie choćby jednego wyklucza możliwość przyznania świadczenia, zasadnie organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie wnioskodawcy.

Sąd nie znalazł podstaw do odrzucenia odwołania, bowiem zarzuty dotyczące decyzji ostatecznie skupiły się na kwestii okresów ubezpieczeniowych a nie niezdolności do pracy.

W punkcie 2 sentencji wyroku Sąd przyznał ze Skarbu Państwa – Kasy Sądu Okręgowego w Łodzi dla adwokat B. K. kwotę 442,80 zł tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, zgodnie z § 4 ust 3 i § 15 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 22 października 2015 r. ( Dz. U. z 2015 r. poz. 1801 ) uznając, że wkład pracy pełnomocnika uzasadnia wysokość zasądzonej opłaty. Zgodnie z § 22 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 3 października 2016 r. ( Dz. U. z 2016 r. poz. 1714 ) obowiązującym od 2 listopada 2016 roku do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy.

A.M.(nie z.)

8 V 2017 roku.