Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 07 kwietnia 2017 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Katarzyna Powalska

Protokolant: st. sekr. sąd. Beata Krysiak

po rozpoznaniu w dniu 31 marca 2017 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa J. J.

przeciwko Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W.

o zapłatę i rentę

1.  zasądza od pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. na rzecz powódki J. J. kwotę 75.000,00 (siedemdziesiąt pięć tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 08 kwietnia 2013 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. na rzecz powódki J. J. kwotę 2.334,90 (dwa tysiące trzysta trzydzieści cztery 90/100) złote tytułem zwrotu kosztów opieki z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 marca 2015 r. do dnia zapłaty;

3.  zasądza od pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. na rzecz powódki J. J. kwotę 4.290,54 (cztery tysiące dwieście dziewięćdziesiąt 54/100) złotych tytułem utraconych zarobków z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 marca 2015 r. do dnia zapłaty;

4.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

5.  nakazuje pobrać od pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 4.097 (cztery tysiące dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem części brakującej opłaty od pozwu oraz kwotę 974 (dziewięćset siedemdziesiąt cztery) złote tytułem zwrotu części wydatków poniesionych w toku postępowania przez Skarb Państwa;

6.  nakazuje ściągnąć od powódki J. J. z zasądzonego roszczenia na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 3.633 (trzy tysiące sześćset trzydzieści trzy) złote tytułem części brakującej opłaty od pozwu oraz kwotę 864 (osiemset sześćdziesiąt cztery) złote tytułem zwrotu części wydatków poniesionych w toku postępowania przez Skarb Państwa,

7.  znosi wzajemnie pomiędzy stronami koszty zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 36/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 28 stycznia 2015 r. pełnomocnik powódki J. J. wniósł o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. kwoty 125.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 08 kwietnia 2013 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia, kwoty 18.550 złotych tytułem skapitalizowanej renty uzupełniającej na zwiększone potrzeby w związku z opieką osób trzecich za okres od 25 kwietnia 2011 r. do 20 czerwca 2012 r. wraz z ustawowymi odsetkami od daty wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 8.363,60 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od daty wytoczenia powództwa do dnia zapłaty tytułem utraconych zarobków za okres od dnia 25 kwietnia 2011 r. do dnia 20 czerwca 2012 r. Nadto pełnomocnik powódki wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 2.674 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od daty wytoczenia powództwa do dnia zapłaty tytułem odszkodowania oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych .

Pełnomocnik pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych .

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 25 kwietnia 2011 r. na trasie nr 46 doszło do wypadku, w którym sprawca S. K., kierujący samochodem osobowym marki B. (...) o nr rej. (...), z nieustalonych przyczyn zjechał na przeciwległy pas ruchu w wyniku czego zderzył się z samochodem osobowym marki O. (...). Pasażerką samochodu była powódka, J. J., która w wyniku przedmiotowego zdarzenia doznała poważnych obrażeń ciała. Po udzieleniu powódce pomocy na miejscu wypadku w dniu 25 kwietnia 2011 r. została ona przetransportowana na Oddział Ratunkowy Szpitala Wojewódzkiego w O.. Od dnia 26 kwietnia 2011 r. do dnia 02 maja 2011 r. powódka przebywała z kolei na Oddziale (...) (...), gdzie diagnozowano u niej powyższe obrażenia oraz zastosowano leczenie w postaci zamkniętej repozycji i unieruchomienia kciuka prawego w szynie typu splint. Powódka w dniu 02 maja 2011 r. została wypisana do domu z zaleceniami zgłoszenia się do kontroli w (...) oraz(...) w wyznaczonych terminach. Podczas konsultacji neurologicznej w dniu 19 maja 2011 r. stwierdzono uszkodzenie nerwu strzałkowego. Prawdopodobnie wówczas zdjęto gips. W okresie od dnia 30 maja 2011 r. do dnia 10 czerwca 2011 r. oraz od dnia 13 czerwca 2011 r. do dnia 25 czerwca 2011 r. powódka poddana została leczeniu rehabilitacyjnemu w postaci serii zabiegów na kończynę dolną lewą w postaci elektrostymulacji nerwu strzałkowego w Niepublicznym Zakładzie (...) w W.. Od dnia 12 lipca 2011 r. do dnia 18 lipca 2011 r. powódka przebywała na Oddziale (...) (...) Wojewódzkiego Szpitala (...) w R. z powodu przykurczu zgięciowego palucha stopy lewej. U powódki rozpoznano dodatkowo wadę wrodzoną stóp oraz uszkodzenie nerwu strzałkowego. Od dnia 31 sierpnia 2011 r. do dnia 21 września 2011 r. powódka przebywała na Oddziale Rehabilitacyjnym Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w W. m.in. z uwagi na stan po masywnym urazowym krwiaku goleni lewej, uszkodzeniu nerwu strzałkowego lewego oraz niedowładzie kończyny dolnej lewej będących następstwami urazu mięśnia i ścięgna kończyny dolnej lewej. Zastosowano u powódki leczenie usprawniające fizykoterapeutyczne oraz kinezyterapeutyczne. Powódka została wypisana z zaleceniami dalszego leczenia w Poradni (...)oraz (...). Dnia 09 listopada 2011 r. powódka przyjęta została do Kliniki (...) w Ł. gdzie przebywała do dnia 16 listopada 2011 r. w celu diagnostyki ewentualnych zaburzeń hormonalnych i metabolicznych. W okresie od dnia 27 stycznia 2012 r. do dnia 19 lutego 2012 r. powódka przebywała na leczeniu rehabilitacyjnym w ramach prewencji rentowej ZUS z powodu m.in. pourazowego uszkodzenia nerwu strzałkowego lewego. Od dnia 23 kwietnia 2012 r. do dnia 11 maja 2012 r. oraz od dnia 21 maja 2012 r. do dnia 01 czerwca 2012 r. powódka po raz kolejny poddawana była leczeniu rehabilitacyjnemu w postaci serii zabiegów na kończynę dolną lewą w postaci elektrostymulacji nerwu strzałkowego, masażu, ćwiczeń biernych, pola magnetycznego itp. w Niepublicznym Zakładzie (...) w W.. Od dnia 25 sierpnia 2012 r. do dnia 26 sierpnia 2012 r. powódka przebywała na Oddziale neurologicznym Zespołu (...) w Z. z uwagi na uciążliwe zawroty głowy. Niezależnie od powyższego od maja 2011 r. do stycznia 2012 r. powódka ze względu na pojawianie się zaburzeń depresyjnych i lękowych leczona była psychologicznie i psychiatrycznie. Do chwili obecnej pozostaje w stałym leczeniu rehabilitacyjnym i fizjoterapeutycznym, głównie z uwagi na dolegliwości ze strony kończyny dolnej lewej spowodowane uszkodzeniem nerwu strzałkowego. Sprawca wypadku został skazany prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Opolu z dnia 26 października 2011 r., sygn. akt II K 761/11. Powódka w okresie od dnia 26 kwietnia 2011 r. do dnia 20 czerwca 2012 r. przebywała na zwolnieniu lekarskim i z tego tytułu utraciła wynagrodzenie w kwocie 8.290,04 zł oraz premię roczną w kwocie 2.569,07 zł. W trakcie likwidacji szkody pozwany wypłacił powódce J. J. kwotę 6.569,07 zł tytułem utraconych zarobków, (dowód: kserokopia aktu oskarżenia k. 11, dokumentacja medyczna powódki k. 21-95, kserokopia zaświadczenia k. 96, kserokopie faktur k. 98-102, dokumentacja medyczna powódki k. 121-124, zeznania świadka W. J. (1)- protokół rozprawy z dnia 08 marca 2016 r. 00:02:55-00:12:05 w zw. z k. 178v, kserokopia zaświadczenia k. 188, 189, zeznania powódki- protokół rozprawy z dnia 31 marca 2017 r. 00:05:15-00:38:15 w zw. z k. 246v-247).

W wyniku wypadku z dnia 25 kwietnia 2011 r. powódka doznała urazu głowy z utratą przytomności oraz urazu lewego podudzia z silnym stłuczeniem. Po przebytym urazie głowy ze wstrząśnieniem mózgu rozpoznawano u powódki objawy przewlekłej nerwicy. Nasilenie objawów zmuszających powódkę do korzystania pomocy psychologa i psychiatry w tym do leczenia farmakologicznego powodują 10% trwałego uszczerbku na zdrowiu powódki zgodnie z pkt l0 a tabeli uszczerbków (Dz.U.18.12. 2002 r.). Z powodu ciężkiego uszkodzenia lewego nerwu strzałkowego (uszkodzenie aksonalne) mogącego być powikłaniem pourazowego krwiaka lewej goleni bądź opatrunku gipsowego (też związek z urazem) istnieją podstawy do orzekania 20% trwałego uszczerbku na zdrowiu powódki zgodnie z pkt 181u tabeli uszczerbków. Brak jest danych o uszkodzeniu innych nerwów lewej kończyny dolnej. Obserwowany przez powódkę zanik mięśni również lewego uda jest zdaniem biegłego skutkiem osłabienia mięśni spowodowanego ograniczeniem sprawności podudzia i stopy. Nasilenie cierpienia fizycznego powódki punktu widzenia neurologa należy ocenić jako znaczne. Obecnie powódka wymaga dalszego leczenia głównie psychiatrycznego pomocy psychologa celem zaadoptowania się do istniejącej niepełnosprawności. Możliwości leczenia niedowładu lewej stopy będącego skutkiem uszkodzenia lewego nerwu strzałowego są mocno ograniczone (uszkodzenie aksonalne). Dalsza rehabilitacja ma głównie na celu utrzymanie obecnej sprawności kończyny. Prognozowanie dalszego przebiegu dolegliwości powódki jest trudne. Ze względu na ograniczoną sprawność poruszania się jest prawdopodobne narastanie zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa lędźwiowego i stawów biodrowych z wynikającymi stąd powikłaniami bólowymi. Brak jest danych, że przed wypadkiem u powódki stwierdzano objawy uszkodzenia lewego nerwu strzałkowego. Niepełnosprawność powódki przed wypadkiem wynikała z przyczyn ortopedycznych. Uszkodzenie lewego nerwu strzałkowego powoduje ograniczenie zdolności do poruszania się powódki szczególnie na dłuższych dystansach- powyżej kilkuset metrów. Poza tym nie powoduje istotnego ograniczenia w życiu codziennym powódki. Nie można zróżnicować, czy uszkodzenie lewego nerwu strzałkowego nastąpiło na skutek pourazowego krwiaka lewej goleni czy na skutek założonego opatrunku gipsowego. Brak jest danych, że opatrunek gipsowy był założony nieprawidłowo. Obie przyczyny uszkodzenia nerwu są związane z przebytym urazem. W okresie po wypadku powódka wymagała pomocy innych osób z przyczyn ortopedycznych- miała założony opatrunek gipsowy. Nie wiadomo jaka była sprawność ruchowa powódki przed wypadkiem- stwierdzano wadę rozwojową obu stóp. Brak jest danych, że dolegliwości „stawowe" oraz związane ze zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa mogą mieć jakikolwiek związek z wypadkiem. Podejrzenie heterotopii istoty szarej (do różnicowania ze stwardnieniem guzowatym) jest ewentualną zmianą rozwojową bądź chorobą samoistną. Opisywane z w wynikach badań radiologicznych zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa są objawami choroby samoistnej. U powódki nie rozpoznawano niedowładu zgięcia nogi w stawie biodrowym- czyli ograniczenia zakresu ruchu z przyczyn neurologicznych. Opisywano ograniczenie zgięcia, zapewne na skutek zmian zwyrodnieniowych, (dowód: opinia biegłego neurologa k. 144-146, opinia uzupełniająca neurologa k. 181).

Na skutek uczestnictwa w wypadku drogowym, powódka doznała trudności psychologicznych będących adekwatną reakcją na stres i trudną sytuację, w której się znalazła. Podjęte, kilkumiesięczne leczenie farmakologiczne i pomoc psychologiczna, spowodowały poprawę samopoczucia. Obecnie występuje u Powódki subiektywne uczucie dyskomfortu psychicznego podczas uczestniczenia w ruchu komunikacyjnym, które jednak nie ogranicza w sposób istotny ani trwały jej funkcjonowania w sferach emocjonalnej oraz społecznej. Z uwagi na predyspozycje osobowościowe u Powódki występują aktualnie objawy obniżonego nastroju oraz symptomy somatyczne (znużenie, osłabienie, problemy z koncentracją), które w obecnym stopniu nasilenia są źródłem dyskomfortu, lecz nie zaburzają istotnie ani trwale codziennego funkcjonowania. Powódka nie wymaga obecnie podejmowania oddziaływań psychologicznych w związku z uczestnictwem w wypadku. Po okresie dwóch miesięcy od zdarzenia, Powódka zgłosiła się do psychologa oraz psychiatry. Należy więc przyjąć, iż bezpośrednio po zdarzeniu nie występowały u niej nasilone objawy psychopatologiczne. Powódka odbyła dwie wizyty u psychiatry oraz osiem wizyt w poradni psychologicznej w okresie 22 czerwiec - 26 październik. Korzystanie z porad psychologicznych spowodowało subiektywnie polepszenie samopoczucia powódki, które występowało już od trzeciej wizyty. Średni czas trwania wizyty przewidziany dla świadczeń zdrowotnych w ramach wymogów NFZ wynosi 45 minut. Tak więc z psychologicznego punktu widzenia, na podstawie dostępnej dokumentacji, akt sprawy oraz przeprowadzonego badania psychologicznego, nie ma podstaw do stwierdzenia, iż powódka w związku z uczestnictwem w zdarzeniu drogowym, wymagała opieki bądź pomocy osób trzecich. Nie można bowiem przyjąć, iż skorzystanie z porad psychologicznych jest równorzędne z pomocą i opieką pielęgnacyjną, jak w przypadku osób, które potrzebują wsparcia i pomocy w zaspokajaniu potrzeb i funkcjonowaniu. Powódka była i jest nadal osobą zdolną do samodzielnego zaspokajania wszystkich swoich potrzeb i wypełniania ról społecznych. Dostrzec przy tym trzeba, iż przed wypadkiem powódka podejmowała leczenie psychiatryczne z rozpoznaniem epizod depresyjny umiarkowany oraz, iż wykazywane w wyniku badania psychologicznego przeprowadzonego 25 listopada 2015r. objawy obniżonego nastroju oraz symptomy somatyczne i predysponujące do ich występowania cechy osobowości nie pozostają w związku z wypadkiem, lecz są stałymi cechami ukształtowanymi w toku rozwoju osobowości. (dowód: opinia sądowo-psychologiczna k. 152-153, uzupełniająca opinia sądowo-psychologiczna k. 232-233 ).

W wyniku wypadku w dniu 25.04.2011 roku powódka doznała urazu głowy ze wstrząśnieniem wstrząśnienie mózgu, złamanie podstawy paliczka dalszego prawego kciuka, stłuczenie lewej goleni, stłuczenie klatki piersiowej. Powódka była leczona zachowawczo. Po zdjęciu gipsu z lewego podudzia (po około 3 tygodniach wystąpiły objawy niedowładu lewego nerwu strzałkowego). Powódka była rehabilitowana ambulatoryjnie, stacjonarnie i w ramach prewencji ZUS. Powódka wymagała pomocy osób trzecich w związku ze skutkami wypadku po wypisaniu ze szpitala w okresie stosowania unieruchomienia gipsowego - 4 godziny dziennie. Pomoc mogła dotyczyć czynności samoobsługi (np. kąpiel) i czynności prowadzenia gospodarstwa domowego (zakupy, przygotowanie ubrań, przygotowanie posiłków, dowożenia na porady lekarskie, załatwianie spraw urzędowych). Po zdjęciu unieruchomienia, w związku z niedowładem lewej kończyny dolnej, powódka mogła wymagać pomocy osób trzecich w okresie pierwszych 3-4 tygodni w wymiarze 2-3 godzin dziennie. Pomoc mogła dotyczyć czynności prowadzenia gospodarstwa domowego (zakupy, przygotowanie ubrań, przygotowanie posiłków, dowożenia na porady lekarskie i rehabilitację, załatwianie spraw urzędowych). Po tym okresie powódka mogła wymagać pomocy osób trzecich z powodu utrzymującego się niedowładu lewej kończyny dolnej będącego skutkiem wypadku. Zakres pomocy wynosił średnio 1 godzinę dziennie. Niedowład mógł powodować ograniczenia sprawności powódki w czynnościach związanych z dłuższym chodzeniem. Powódka mogła wymagać pomocy np. w zakupach czy dowożeniu na rehabilitację. Zwiększenie zakresu pomocy osób trzecich po operacji wynikało z przebytej operacji stopy. Nie można ocenić tej pomocy jako będącej koniecznej w związku z wypadkiem. Materiał dowodowy nie pozwala na bardziej szczegółowe określenie zakresu pomocy osób trzecich z powodu naruszenia sprawności narządu ruchu, (dowód: opinia biegłego z zakresu rehabilitacji medycznej, balneologii i medycyny fizykalnej k. 212-214).

Stawka kosztu 1 godziny usług opiekuńczych w Miejsko – Gminnym Ośrodku Pomocy (...) w W. wynosiła : od stycznia do grudnia 2011 roku – 12.90 złotych , za rok 2012 – 10,40 złotych i za rok 2013 – 9,30 złotych ( dowód : pismo k. 200 ).

Do dnia wypadku powódka była zatrudniona w (...) S.A. Oddział (...) i w okresie od 26 kwietnia 2011 roku do 20 czerwca 2012 roku korzystała ze zwolnienia lekarskiego. Utraciła w tym okresie zarobki w łącznej wysokości 8.290,54 złotych netto. Nadto utraciła premię roczna za 2011 rok w wysokości 2.569,07 złotych netto. Wobec korzystania ze zwolnienia lekarskiego w powyższym okresie nie były uiszczane składki na indywidualne konto funduszu emerytalnego powódki (...) Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych S.A. w wysokości 4.073,06 złotych ( dowód : pisma pracodawcy k. 188 , 189 i verte ).

(...) S.A. z siedzibą w W., działając w imieniu i z upoważnienia Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. przeprowadziło postępowanie likwidacyjne w przedmiotowej sprawie, jednocześnie zawierając stosowne pouczenie, iż ewentualne powództwo sądowe winno być skierowane przeciwko Polskiemu Biurowi Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W.. Szkoda została przez powódkę zgłoszona pismem z dnia 12 października 2011 r., odebranym przez pozwanego w dniu 24 października 2011 r. Roszczenia doprecyzowano ostatecznie pismem z dnia 01 marca 2013 r. odebranym przez pozwanego w dniu 07 marca 2013 r. Strona pozwana przejęła odpowiedzialność z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia OC za sprawcę wypadku. W toku postępowania likwidacyjnego strona pozwana wypłaciła na rzecz powódki łącznie kwotę 34.249,68 zł, w tym: 25.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia, 6.569,07 zł tytułem zwrotu utraconych zarobków, 1.730,61 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia, 200,00 zł tytułem zwrotu kosztów rehabilitacji, 750,00 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdu, (dowód: pismo pozwanego k. 12, 13, pismo o zgłoszeniu szkody k. 14-16, pismo pełnomocnika powódki k. 17-19, pismo pozwanego k. 187).

Do dnia wypadku powódka pasjonowała się sportem, biegała, brała udział w zawodach , wspinała się po górach, jeździła na rowerze. Obecnie pracuje jako osoba niepełnosprawna w wymiarze 7 godzin, ma orzeczoną niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym na okres do końca 2017 roku. J. J. ma 53 lata, prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z partnerem i dorosłym synem . Jej miesięczny dochód to kwota 3200 złotych brutto ( dowód : zeznania powódki 00:09:01 – 00:38:15 protokół k. 246 verte – 247).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o przywołane przy nich dowody, dając wiarę przedstawionym dokumentom jako nie budzącym wątpliwości co do swojej autentyczności. Nie są wiarygodne zeznania świadka W. J. w zakresie , w jakim twierdził, że opieka nad powódką była konieczna także w trakcie hospitalizacji i co do jej zakresu ponad ramy wskazane opinią biegłej rehabilitant. W pełni zaś wiarygodne są opinie biegłych jako rzeczowe, logicznie uzasadnione i wreszcie na walor wiarygodności zasługują też zeznania samej powódki, korelujące z powyższym materiałem dowodowym.

Sąd zważył :

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w części.

Zgodnie z unormowaniem art. 822 § 1 k.c. umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej nakłada na ubezpieczyciela obowiązek zapłacenia określonego w umowie odszkodowania w razie szkody wyrządzonej osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Jednocześnie § 4 tego przepisu daje podstawę prawną wystąpienia przez uprawnionego do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej o naprawienie szkody bezpośrednio do ubezpieczyciela.

Zgodnie z ustawą z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003 r., Nr 124, poz. 1152) każdy posiadacz pojazdu mechanicznego w Polsce obowiązany jest do zawarcia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Ubezpieczenie to chroni posiadacza lub kierującego pojazdem przed finansowymi konsekwencjami szkód wyrządzonych osobom trzecim. Zakład ubezpieczeń wypłaca za posiadacza pojazdu odszkodowanie na rzecz poszkodowanego. Ubezpieczenie chroni więc z jednej strony majątek sprawcy szkody, z drugiej natomiast gwarantuje poszkodowanemu zaspokojenie jego roszczeń. Ochrona ubezpieczeniowa obejmuje przy tym każdą osobę, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie objętym ubezpieczeniem wyrządziła szkodę ruchem pojazdu, nawet jeśli nie jest to posiadacz samoistny tego pojazdu.

Zgodnie z treścią art. 822 § 1 k.c. cytowanego na wstępie, przesłanką odpowiedzialności za tę szkodę ubezpieczyciela jest więc przejęcie odpowiedzialności ubezpieczonego, w tym przypadku kierującego pojazdem marki B. – S. K., który był ubezpieczony w zakresie OC w zagranicznym towarzystwie ubezpieczeń. Odpowiedzialność pozwanego znajduje zatem swoją podstawę w unormowaniu art. 19 ust. 3 w związku z art. 123 pkt 1 cytowanej na wstępie ustawy. Zważywszy zaś na charakter zdarzenia powodującego szkodę ubezpieczony ponosi za nią odpowiedzialność przy zaistnieniu przesłanek z art. 436 § 1 k.c., który przyjmuje zasadę odpowiedzialności na zasadzie ryzyka posiadacza pojazdu mechanicznego za szkody wyrządzone osobom trzecim ruchem tego pojazdu. Zresztą oczywiste jest, że pozwany nie kwestionował zasady swojej odpowiedzialności wobec powódki, skoro wypłacił za pośrednictwem (...) S.A. część świadczeń jeszcze przed wytoczeniem powództwa w tej sprawie. Sporem został więc objęty jedynie zakres doznanego przez J. J. uszczerbku wskutek wypadku i wysokość świadczenia koniecznego do naprawienia tak powstałej szkody.

Zasady odpowiedzialności i obowiązków stron wyznaczają w tym aspekcie normy art. 361§1k.c. i art. 363 § 2 k.c., statuując zasadę pełnej odpowiedzialności sprawcy za szkodę pozostającą w adekwatnym związku przyczynowym z jego zachowaniem.

Zgodnie zaś z art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Naprawienie szkody obejmuje więc w szczególności zwrot wszelkich wydatków poniesionych przez poszkodowanego zarówno w związku z samym leczeniem i rehabilitacją ( lekarstwa, konsultacje medyczne) , jak i koszty opieki niezbędnej w czasie procesu leczenia oraz inne dodatkowe koszty związane z doznanym uszczerbkiem ( koszty przejazdów, wyżywienia). Koszty objęte kompensacją muszą być uzasadnione ze względu na rodzaj i rozmiary poniesionego uszczerbku. Jednocześnie zakres poniesionych kosztów powódka miała obowiązek udowodnić , zgodnie z art. 6 k.c., wywodząc z tego skutki prawne. W zakresie odszkodowania powódka dochodziła kwoty 18.550 złotych z tytułu opieki jaką uzyskała ze strony członków swojej rodziny oraz kwoty 2.674 złote tytułem poniesionych kosztów leczenia i wreszcie kwoty 8.363,60 złotych z tytułu utraconych zarobków. Jeśli idzie o koszty pomocy, trzeba w tym miejscu wskazać, że zgodnie z utrwaloną od dawna linią orzecznictwa korzystanie z pomocy innej osoby i związane z tym koszty stanowią koszty leczenia w rozumieniu art. 444 § 1 k.c. Jednocześnie jako wydatki pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, są objęte odszkodowaniem o ile są konieczne i celowe ( por. wyrok S.N. z dnia 15 lutego 2007 r., II CSK 474/06, LEX nr 274155, orzecz. S.N. z dnia 16 stycznia 1981r., I CR 455/80, OSPiKA 1981, poz. 223). W istocie więc , o ile obejmują pewien zamknięty okres nie stanowią renty ale odszkodowanie. Stąd żądanie co do kwoty 18.550 złotych mimo, zgłoszenia jako rentę należało potraktować w kategoriach odszkodowania. Zatem w zakresie odszkodowania z tytułu zwiększonych potrzeb poszkodowanej związanych z opieką osób trzecich nie mieszczą się koszty, które przekraczają potrzeby poszkodowanej mierzone wedle kryteriów obiektywnych. W okolicznościach przedmiotowej sprawy powódka wykazywała poprzez dowód z zeznań świadka, że członkowie jej rodziny świadczyli na jej rzecz czynności związane z codzienną pomocą i to w okresie od 25 kwietnia 2011 r. do 20 czerwca 2012 r., przy czym w czasie od 25.04.2011 r. do 2.05.2011 r. w wymiarze po 5 godzin na dobę, w okresie od 3.05.2011 r. do 31.05.2011 r. po 10 godzin na dobę i od 1.06.2011 r. do 20.06.2012 r. co najmniej po 4 godziny na dobę.

Takiego zakresu czasowego udzielanej pomocy w kontekście obiektywnie ujmowanych potrzeb poszkodowanej, pozostających w związku z doznaną szkodą , nie zdołała ona jednak wykazać w niniejszym stanie faktycznym. Z opinii biegłego lekarza rehabilitanta K. K. wynika bowiem, iż uzasadniona stanem zdrowia powódki niezbędna pomoc, jakiej potrzebowała ze strony innych osób była konieczna w spornym okresie przy wyłączeniu okresów przebywania w szpitalach jedynie w czasie po wyjściu ze szpitala w okresie unieruchomienia gipsowego po 4 godziny na dobę. Ponieważ można mniemać o zdjęciu gipsu w dniu 19 maja 2011 r. , bo w dokumentacji medycznej jest wtedy zapis o stwierdzeniu uszkodzenia nerwu strzałkowego, to daje czas 18 dni po 4 godziny , zatem stanowi to 72 godziny przy stawce po 12, 90 złotych za godzinę daje wielkość 928,80 złotych. Następnie uzasadniona była pomoc powódce po zdjęciu gipsu przez okres 4 tygodni zatem do 16.06 2011 r. w wymiarze po 3 godziny na dobę. Daje to więc 28 dni po 3 godziny czyli 84 godziny i czyni kwotę 1.083,60 złotych przy tej samej stawce. Następnie do operacji stopy ( 12 – 18 lipca 2011 r. ) po 1 godzinie dziennie czyli 25 dni po 1 godzinie stanowi 25 godzin przy stawce po 12,90 złotych daje kwotę 322,50 złotych. Po operacji stopy potrzeba pomocy mogła już wynikać w faktu dokonanego zabiegu, co nie ma związku z wypadkiem. Zatem sumując powyższe okresy daje to wartość 2.334,90 złotych ( 928,80 +1.083,60 +322,50 ). W pozostałym zakresie roszczenie obejmujące koszty opieki jako nieuzasadnione podlegało oddaleniu. Przy takim podejściu nie znajduje uzasadnienia zarzut przedawnienia zgłaszany w odpowiedzi na pozew, bo dochodzone świadczenie nie ma charakteru okresowego.

W ramach odszkodowania powódka dochodziła także kwoty 2.674 złote jako poniesionych kosztów leczenia. W tym względzie załączyła do pozwu rachunki , z których wszystkie poza jednym wskazują na poniesienie wydatków na leczenie przed dniem 8 maja 2014 roku. W tej dacie zaś przyznano powódce zwrot kosztów leczenia i przed procesem wypłacono kwotę2.680,61 złotych, zatem przewyższającą dochodzoną pozwem. Natomiast tylko jedna faktura jest datowana po wypłacie powyższego odszkodowania ale nie zostało w toku procesu wykazane czy poniesione i wskazane tam koszty mają związek z przedmiotowym zdarzeniem. Stąd wobec braku innych dowodów powództwo w tym zakresie zostało oddalone.

Wreszcie nie budzi wątpliwości, że w związku ze zdarzeniem pozostaje fakt czasowego wyłączenia powódki z wykonywania pracy zawodowej, a co za tym idzie ograniczenia uzyskiwanych z tego tytułu zarobków. Nie było w sprawie kwestionowane twierdzenie strony powodowej co do tego, że za okres korzystania ze zwolnienia lekarskiego powódka utraciła zarobki w wysokości 8.290,54 złotych oraz premie roczną w kwocie 2.569,07nzłotych, co daje łączną wartość 10.859,61 złotych. Na poczet tego roszczenia przed wszczęciem procesu powódka uzyskała w ramach postępowania szkodowego kwotę 6.569,07 złotych. Zróżnicowanie tych wartości daje kwotę podlegającą zwrotowi w wysokości 4.290,54 złote. Sąd nie uwzględnił roszczenia powódki w zakresie dochodzonej kwoty 4.073,06 złotych z tytułu utraconych składek na program emerytalny w (...) Towarzystwie Funduszy Inwestycyjnych S.A. Z dokumentu załączonego do akt w tej mierze wynika bowiem, iż jedynymi uprawnionymi do dokonywania wpłat na konta członków pracowniczego programu emerytalnego są pracodawca oraz członkowie programu za pośrednictwem pracodawcy. Nie jest zatem możliwe swego rodzaju uzupełnienie brakujących składek przez powódkę . Ten rodzaj świadczenia nie był bowiem wypłacany poszkodowanej, zaś nie jest dopuszczalne z punktu widzenia charakteru roszczenia odszkodowawczego przyznanie J. J. kwoty z tego tytułu i zobowiązywanie jej do wpłaty jako składki dodatkowej przy zaangażowaniu pracodawcy.

Wraz z roszczeniem odszkodowawczym powódka dochodziła niniejszym pozwem także zadośćuczynienia za doznaną krzywdę i cierpienie w wysokości 125.000 złotych. Wobec przyjęcia w przedmiotowej sprawie za fakt doznania przez nią uszkodzenia ciała, należało uznać słuszność roszczenia o zadośćuczynienie z tytułu szkody niemajątkowej. W tym stanie faktycznym przepis art. 445 § 1 k.c. daje podstawę do zasądzenia na rzecz poszkodowanego zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę i cierpienie. Podstawową przesłanką domagania się zadośćuczynienia z art. 445 k.c. jest naruszenie dobra osobistego, w tym przypadku uszkodzenia ciała ( art. 444 § 1 k.c.) i wynikająca z tego faktu szkoda niemajątkowa (krzywda) w postaci ujemnych przeżyć związanych z cierpieniami psychicznymi i fizycznymi poszkodowanego. Przesłanką żądania zadośćuczynienia za krzywdę jest również istnienie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy naruszeniem dobra osobistego a szkodą niemajątkową. Spełnienie tej przesłanki nie budzi wątpliwości w zakresie doznanego przez powódkę uszkodzenia ciała opisanego wyżej, które zdaniem biegłego lekarza neurologa , powoduje uszczerbek na zdrowiu na poziomie 30 %, przy znacznym poziomie cierpienia, a które jest następstwem działania podmiotu, za którego odpowiedzialność ponosi pozwany.

Przepisy kodeksu cywilnego nie zawierają przy tym żadnych kryteriów, którymi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego. Wynikają one jedynie z orzecznictwa. Wysokość zadośćuczynienia musi zatem uwzględniać całokształt okoliczności sprawy, w tym rozmiar doznanych cierpień, charakter następstw naruszenia, nieodwracalność doznanego uszczerbku. Przepis art. 445 § 1 k.c. stanowi, iż kwota zadośćuczynienia ma być „odpowiednia”, co oznacza, że z jednej strony nie może być nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy, a z drugiej musi odpowiadać aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (por. wyrok S.N. z dn. 28.09.2001r., III CKN 427/00, Lex nr 52766).

Rację ma przy tym powódka podnosząc, że zadośćuczynienie za doznaną krzywdę i cierpienie spełnia rolę kompensacyjną. Poszkodowany powinien zatem otrzymać od zobowiązanego sumę pieniężną odpowiednią w okolicznościach danego rodzaju, tak ażeby mógł za jej pomocą co najmniej złagodzić odczucie krzywdy i odzyskać równowagę psychiczną. Przy tym zdrowie jest dobrem szczególnie cennym; przyjmowanie zbyt niskich kwot zadośćuczynienia przy ciężkich uszkodzeniach ciała prowadzi do niepożądanej deprecjacji tego dobra ( por. S.N. w wyroku z dnia 16.07.1997 r. , II CKN 273/97, niepubl.)

Istotnym jest przy ocenie zakresu szkody niemajątkowej doznanej przez J. J., zakres uszkodzenia ciała doznany wskutek zdarzenia. Niezależnie od tego samo zdarzenie wywołało u niej traumatyczne przeżycia związane z utratą przytomności, koniecznością hospitalizacji i poddania się w jej trakcie różnym zabiegom medycznym, w tym zabiegom operacyjnym. Zresztą sama hospitalizacja w początkowym okresie była szczególnie uciążliwa i wiązała się z tym, iż przez cały pobyt w szpitalu powódka leżała przykuta do łóżka w unieruchomieniu. Potem po opuszczeniu szpitala powódka nadal była unieruchomiona. To upoważnia do stwierdzenia , że cierpienia powódki były znaczne. Przy tym istotne znaczenie ma także sytuacja osobista i życiowa J. J.. Powódka mimo pewnych wcześniejszych ortopedycznych dysfunkcji prowadziła bardzo aktywny tryb życia , uprawiała sport, startowała w zawodach, wspinała się po górach, jeździła na rowerze. Obecnie większość tych zajęć jest wyłączona, mimo podejmowanych w tej mierze prób.

Skoro zatem zadośćuczynienie ma mieć charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić kwoty symbolicznej, lecz musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość . Jednocześnie wysokość ta nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, ale musi być „odpowiednia” w tym znaczeniu, że powinna być – przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego – utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 8 listopada 2005 roku I ACa 329/05 LEX nr 186505, wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 24 lutego 2012 r. , I ACa 84/12, LEX nr 1124827).

Powyższe okoliczności prowadzą do stwierdzenia, że kwota zadośćuczynienia, jakiej domagała się powódka nie jest adekwatna do zakresu doznanej krzywdy. Mając też na względzie obecny średni poziom życia społeczeństwa i poziom dotychczasowego życia powódki, w ocenie Sądu odpowiednią kwotą będzie całkowita kwota 100.000 zł. Zadośćuczynienie w tej wysokości rekompensuje zakres doznanych przez powódkę cierpień fizycznych, a także odczucie krzywdy spowodowane trwałymi następstwami zdarzenia, za którego skutki odpowiada pozwany.

Skoro zatem na poczet zadośćuczynienia pozwany zapłacił dotąd kwotę 25.000 złotych, należało zasądzić jeszcze z tego tytułu kwotę 75.000 złotych.

Ustawowe odsetki od dochodzonego roszczenia zasądzono na podstawie art. 481 § 1 k.c. zgodnie z żądaniem pozwu czyli w zakresie zadośćuczynienia od 8 kwietnia 2013 roku wobec doręczenia pisma w tym przedmiocie pozwanemu w dniu 7 marca 2013 roku i treści art. 817 § 1 k.c. W pozostałej mierze od daty 14 marca 2015 roku, skoro odpis pozwu został w sprawie doręczony pozwanemu w dniu 13 marca 2015 roku.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., stosując zasadę ich stosunkowego rozdzielenia. Powódka wygrała proces w 53%, zatem w takiej wysokości pozwany winien odpowiadać za łączne koszty procesu. Mając na względzie tę proporcję koszty zastępstwa procesowego wzajemnie między stronami zniesiono.

Koszty brakującej opłaty od pozwu wyniosły 7.730 złotych , zaś tymczasowo z e Skarbu Państwa ponoszone były wydatki w łącznej wysokości 1.837,95 złotych, związane z opiniami biegłych.

Sąd obciążył pozwanego wydatkami tymczasowo pokrytymi w toku postępowania z funduszy Skarbu Państwa oraz brakującą opłatą sądową w części, w jakiej ponosił odpowiedzialność za koszty procesu, na zasadzie art. 113 ust. 1ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( tekst jedn. DZ. U. z 2010r. Nr 90,poz. 594). Jednocześnie z zasądzonego na rzecz powódki roszczenia nakazano ściągnąć powyższe należności w zakresie w jakim nastąpiło procentowo oddalenie roszczeń pozwu.

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w wyroku.