Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 18 kwietnia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy z odwołania D. F.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wysokość świadczenia

w związku ze skargą D. F. o wznowienie postępowania

zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego

w Katowicach z dnia 1 lutego 2017r., sygn. akt III AUa 987/16

postanawia: odrzucić skargę.

/-/SSA L.Jachimowska /-/SSA M.Procek /-/SSA A.Grymel

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 688/17

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 1 lutego 2017r. Sąd Apelacyjny w Katowicach, sygn. akt III AUa 987/16, oddalił apelacje ubezpieczonej D. F. od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach z dnia 5 kwietnia 2016r., sygn. akt VIII U 330/16, oddalającego odwołanie ubezpieczonej od decyzji organu rentowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. z dnia 12 stycznia 2016r., której przedmiotem była wysokość renty rodzinnej przysługującej D. F. po zmarłym mężu W. F..

W dniu 29 marca 2017r. ubezpieczona wniosła skargę o wznowienie postępowania zakończonego opisanym wyżej prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego.

Skarżąca, powołując się na przepis art. 401 pkt 1 k.p.c., stwierdziła, iż wskutek naruszenia przepisów prawa, była pozbawiona możliwości działania, bowiem Sąd Apelacyjny rażąco błędnie oddalił rewizję w sytuacji, gdy bardziej wnikliwa kontrola powinna była doprowadzić do uchylenia wyroku pierwszej instancji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

skargę należało odrzucić, jako niedopuszczalną.

Otóż bowiem, w postępowaniu cywilnym obowiązuje zasada niewzruszalności prawomocnych wyroków sądowych (art. 365 § 1 k.p.c.). Przepisy określające warunki, w których może nastąpić uchylenie lub zmiana prawomocnego wyroku muszą być zatem, jako wyjątek od wspomnianej reguły, interpretowane ściśle. Skarga o wznowienie postępowania podlega przez sąd badaniu pod kątem dopuszczalności o dwojakim charakterze, to jest dopuszczalności samej skargi oraz dopuszczalności wznowienia postępowania. O dopuszczalności skargi decyduje zachowanie ustawowego terminu do jej wniesienia (art. 407 i 408 k.p.c.) oraz oparcie skargi na ustawowych podstawach wymienionych w art. 401, 401 ¹ i 403 k.p.c., natomiast badanie dopuszczalności wznowienia obejmuje ocenę zasadności skargi.

Ocena zasadności odnosi się do badania jej wymogów przewidzianych art. 409 k.p.c., a zatem również do stwierdzenia, czy jest oparta na ustawowej podstawie wznowienia.

Spełnienie tego warunku wymaga przytoczenia w skardze okoliczności uzasadniających jej złożenie. Nie jest wystarczające samo powołanie przepisu
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 lutego 2006r., I CZ 3/06, niepubl.),
jak też samo sformułowanie zarzutu w sposób odpowiadający ustawowo określonym podstawom, których uzasadnienie nie oznacza oparcia na niej skargi.

Oparcie skargi na ustawowej podstawie wznowienia oznacza określenie, z którą podstawą (podstawami) skarżący łączy żądanie wznowienia prawomocnie zakończonego postępowania i jakie okoliczności wskazują na to, że podstawa (podstawy) ta istnieje.

Co więcej, samo sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający przepisom art. 401-404 k.p.c. nie oznacza oparcia skargi na ustawowej podstawie wznowienia, jeżeli już z samego jej uzasadnienia wynika, że podnoszona podstawa
nie zachodzi. Taka skarga, jako nieoparta na ustawowej podstawie wznowienia, podlega, zgodnie z normą art. 410 § 1 k.p.c., odrzuceniu (por. postanowienie SN z dnia
28 października 1999r., II UKN 174/99, OSNP 2001 r„ z. 4, poz. 133).

Skarżąca powołała się na podstawę wznowienia, ujętą w treści art. 401 pkt 2 k.p.c., wskazując na pozbawienie jej możliwości działania w postępowaniu odwoławczym. Jak jednolicie przyjmuje się w orzecznictwie Sądu Najwyższego, przepis powyższy należy wykładać w ten sposób, że strona zostaje pozbawiona możności działania tylko wtedy,
gdy doszło do całkowitego pozbawienia jej możności obrony, a więc gdy znalazła się w takiej sytuacji, gdy nie tylko ograniczono lub utrudniono jej przedstawienie i popieranie swojego stanowiska w toczącym się postępowaniu, ale także, gdy było to wynikiem naruszenia przepisów prawa procesowego przez sąd lub inną stronę (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 października 1999r.; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 września 2007r., V CZ 88/07 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2014r., IV CZ 112/13).

Z akt sprawy o sygn. akt III AUa 987/16 wynika natomiast, że zawiadomienie o terminie rozprawy odwoławczej doręczono ubezpieczonej w dniu 16 grudnia 2016r. (k. 42). Ubezpieczona nie stawiła się na termin rozprawy apelacyjnej, która przeprowadzona została w dniu 1 lutego 2017r. bez jej udziału. Przed terminem rozprawy apelacyjnej nie uprzedziła o swej nieobecności i nie zgłosiła wniosku o odroczenie rozprawy. Trzeba zatem wskazać, że uczestniczenie w postępowaniu cywilnym jest uprawnieniem, a nie obowiązkiem strony. Przepis art. 376 k.p.c. stanowi bowiem wprost, że brak obowiązku uczestniczenia
w rozprawie odwoławczej, a niestawiennictwo strony lub jej pełnomocnika nie uzasadnia odroczenia tejże rozprawy. Zatem, skarżąca nie wykazała istnienia przeszkody procesowej, polegającej na pozbawieniu strony możności obrony praw, która mogłaby zostać zakwalifikowana, jako bezwzględna negatywna przesłanka procesowa, skutkująca nieważnością postępowania.

Odnosząc się zaś do uzasadnienia stawianego przez skarżącą zarzutu nieważności postępowania, podkreślić należy, iż jest on przez skarżącą bezpodstawnie wiązany z zarzutem nierozpoznania przez sądy obu instancji istoty sporu, sprowadzającego się do żądania przyznania prawa do renty rodzinnej, będącej pochodną powypadkowej górniczej renty inwalidzkiej jej zmarłego męża. Otóż bowiem - warunkujące wznowienie postępowania - pozbawienie możliwości działania strony, dotyczy aktywności procesowej strony, a nie błędu procesowego sądu, polegającego na nierozpoznaniu istoty sporu.

Jednocześnie należy zauważyć, iż w uzasadnieniu skargi wnioskodawczyni powołuje się również na przepis art. 403 § 2 k.p.c., przywołując uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 1 8 grudnia 2008r., sygn. akt III AUa 1307/08, z którego - jej zdaniem - wynika, że należna jej renta rodzinna, winna być pochodną powypadkowej górniczej renty inwalidzkiej jej zmarłego męża. Również i tak określona podstawa wznowienia nie znajduje usprawiedliwienia. Trzeba przypomnieć, że opisanym wyżej wyrokiem z dnia 18 grudnia 2008r. Sąd II instancji, rozpoznając apelacje obu stron
od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 20 lutego 2008r., sygn. akt VIII U 1732/07, w którym zmieniono decyzję organu rentowego w ten sposób, że zwolniono ubezpieczoną D. F. z obowiązku zwrotu pobranej renty rodzinnej w okresie od dnia 1 stycznia 2004r. do dnia 31 grudnia 2004r., odrzucił apelację ubezpieczonej, zaś z apelacji organu rentowego zmienił zaskarżony wyrok i oddalił odwołanie. Zatem, wyrok z dnia 18 grudnia 2008r. nie dotyczy tego samego stosunku prawnego (wysokości świadczenia rentowego ubezpieczonej). Wypada dodać, że również w jego uzasadnieniu nie zawarto stwierdzeń,
na które powołuje się skarżąca. Przedstawiono jedynie wywód, sprowadzający się do tezy,
iż ubezpieczona zobowiązana byłaby do zwrotu pobranej renty rodzinnej, nawet wówczas, gdyby ta miała charakter renty rodzinnej powypadkowej. Rozważania tego rodzaju nie mają wiążącego znaczenia dla niniejszej sprawy.

Zatem, skoro art. 410 § 1 k.p.c. stanowi, iż sąd odrzuca skargę niedopuszczalną lub nieopartą na ustawowej podstawie, Sąd Apelacyjny orzekł, jak w sentencji.

/-/SSA L.Jachimowska /-/SSA M.Procek /-/SSA A.Grymel

Sędzia Przewodniczący Sędzia

JR