Pełny tekst orzeczenia

VICz 522/17

POSTANOWIENIE

Dnia 18 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy w Częstochowie VI Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Polak

Sędziowie: SSO Henryka Szwyngel

SSO Hanna Morejska spr.

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 18 maja 2017 r.

sprawy z wniosku J. P.

z udziałem B. I., C. K., I. N., M. P., S. (...), M. Ś., B. T.

o zasiedzenie

na skutek zażalenia wnioskodawczyni J. P.

od postanowienia Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 30 marca 2017r.

sygn. akt II Ns 5284/15

postanawia: zmienić zaskarżone postanowienie o tyle że uchylić w części dotyczącej umorzenia postępowania o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości oznaczonych jak działki (...) i oddalić zażalenie w pozostałej części .

UZASADNIENIE

Zaskrżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Częstochowie umorzył postępowanie w sprawie z wniosku J. P. o zasiedzenie nieruchomości , gdyż postanowieniem z dnia 17 marca 2016 wydanym na posiedzeniu niejawnym zawieszone zostało postępowanie z mocy art. 177 par.1 pkt6 kpc , to jest z powodu nie wykonanie zarządzenia sądu i nie złożenia informacji z Centrum Personalizacji Dokumentów MSWiA w W. o miejscu zameldowania M. P. ponieważ w ciągu roku od zawieszenia postępowania skuteczny wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony , postępowanie w sprawie umorzono z mocy art. 182 kpc.

Na postanowieni to zażalenie złożyła wnioskodawczyni zarzucając naruszenie przepisów postępowania ;

1. Art. 177 § 1 pkt 6) k.p.c. w związku z art. 182 § 1 k.p.c. w związku z art. 126 § 2 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c. w związku z art. 25 k.c. w związku z art. 8 pkt 14 ustawy o ewidencji ludności przez przyjęcie że podstawą zawieszenia postępowania stanowi niewskazanie przez wnioskodawcę w wyznaczonym terminie adresu zameldowania uczestnika postępowania, podczas gdy podstawą zawieszenia postępowania stanowi niewskazanie przez wnioskodawcę w wyznaczonym terminie adresu zamieszkania uczestnika.

2 Art. 177 § 1 pkt 6) k.p.c. w związku z art. 182 § 1 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c. w związku z art. 510 § 2 k.p.c, przez przyjęcie że brak wskazania adresu zameldowania uczestniczki postępowania ad 7 – M. P. powoduje niemożność nadania sprawie dalszego biegu, w sytuacji gdy Sąd Rejonowy w Częstochowie winien z urzędu ustanowić kuratora dla tej uczestniczki postępowania

3.. Art. 177 § 1 pkt 6) k.p.c. w związku z art. 182 § 1 k.p.c. w związku z art. 166 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c, przez zawieszenie postępowania pomimo złożenia przez wnioskodawczynię wniosku o przedłużenie terminu do złożenia danych z rejes z rejestru PESEL Centrum

4.. Art. 177 §: Art. 177 § 1 pkt 6) k.p.c. w związku z art. 182 § 1 k.p.c. w związku z art. 218 k.p.c. k.p.c w związku z art. 182 § 1 k.p.c. w związku z art. 218 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c, przez brak rozdzielenia postępowania w zakresie poszczególnych nieruchomości

5.Art. 182par.2 kpc pomimo zgłaszania przez wnioskodawczynię wniosków o podjęcie zawieszonego postępowania.

Sąd Okręgowy stwierdza że zażalenie jest zasadne częściowo z przyczyn następujących.

Zażalenie w istocie sprowadza się do twierdzenia, że przed umorzeniem postępowania na podstawie art. 182 § 1 k.p.c. Sąd Rejonowy miał obowiązek sprawdzenia prawidłowości postanowienia o zawieszeniu postępowania a w razie stwierdzenia, że przyczyna zawieszania nie wystąpiła , powinien był odstąpić od umorzenia postępowania (nie wydawać postanowienia o umorzeniu)

Rację ma skarżący o tyle, o ile twierdzi, że w orzecznictwie przyjmowano przez długi czas, iż o ewentualnym umorzeniu postępowania po jego zawieszeniu decydują właściwe (prawidłowe, rzeczywiste) podstawy zawieszenia, tak np. . postanowienia Sądu Najwyższego w sprawach IV CZ 185/55, I CZ 20/77, III CRN 194/74, IV PRN 4/83 , III CZP 86/84, V CKN 947/00 .

Obecnie jednak w większości orzeczeń przyjmuje się w że sąd umarza postępowanie zawieszone na zgodny wniosek stron oraz z przyczyn wskazanych w art. 177 § 1 pkt 5 i 6 k.p.c., nie badając, czy przyjęte przez sąd podstawy zawieszenia były trafne (por. postanowienia Sądu Najwyższego w sprawach II CKN 713/98,, III CK 276/02, II CK 383/03, V CK 457/05, IV CSK 342/07,

Orzecznictwo Sądu Najwyższego, w tym zakresie zapoczątkowane zostało postanowieniem z 17 grudnia 1998 r., II CKN 713/98, w którym krytycznie odniesiono się do wcześniejszej praktyki badania przez sąd rzeczywistej przyczyny zawieszenia przed umorzeniem postępowania. Jak wynika powołanych wyżej orzeczeń zmiana poglądów Sądu Najwyższego była następstwem zasadniczych zmian w koncepcji roli sądu w postępowaniu cywilnym, wprowadzonych ustawą z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 43, poz. 189), które weszły w życie z dniem 1 lipca 1996 r. Ustawa nowelizująca Kodeks postępowania cywilnego zerwała z zasadą odpowiedzialności sądu orzekającego za wynik postępowania i znacznie ograniczyła obowiązek podejmowania przez sąd działań z urzędu; jednocześnie utrwaliła zasadę dyspozycyjności stron i kontradyktoryjności procesu, odwracając dotychczasową "filozofię" procesu cywilnego. Obecnie dysponentem postępowania cywilnego są zasadniczo same strony. Na stronie spoczywa obowiązek aktywności procesowej i jej ryzykiem jest obarczone niepodejmowanie czynności procesowych mogących uchronić ją od niekorzystnych dla niej skutków ( wyrok Sądu Najwyższego z 25 marca 1998 r., II CKN 656/97, ) Zatem w obecnym stanie prawnym jak wynikało by z tych orzeczeń nie znajduje usprawiedliwienia pogląd o konieczności poszukiwania przez sąd podstawy zawieszenia innej od wskazanej w sentencji postanowienia o zawieszeniu, lub badania czy przyczyna ta nastąpiła jeżeli strony nie zaskarżyły w stosownym czasie tego postanowienia (art. 394 § 1 pkt 6 k.p.c.), kwestionując prawidłowość przyjętej przez sąd podstawy zawieszenia, ani nie zgłosiły w odpowiednim czasie wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania.

Sąd Okręgowy podzielał do tej pory pogląd, zgodnie z którym prawomocne postanowienie sądu o zawieszeniu postępowania na podstawie art. 178 k.p.c. ma wiążący charakter (art. 365 § 1 k.p.c.) co do przyczyny zawieszenia przy rozważaniu zastosowania art. 182 § 1 k.p.c., choćby podstawa zawieszenia została błędnie przyjęta przez sąd przy wydawaniu postanowienia o zawieszaniu postępowania. Jednak z uwagi na zmianę stanowiska Sadu Najwyższego w tym zakresie w orzeczeniu wydanym 27 sierpnia 2015 w sprawie IIICSK 171/15 zbadano zasadność wydania postanowienia o zawieszeniu postępowania w dniu 17 marca 2016.

Odnośnie zarzutów zażalenia należy stwierdzić co następuje

Ad. 1 W dniu 17 lutego wezwano wnioskodawczynię do złożenia w terminie 7 dni pod rygorem zawieszenia informacji Centrum Personalizacji Dokumentów MSW i A w W. o miejscu zameldowania uczestniczki i M. P. na terenie kraju. Czyli było to „inne zarządzenie „ w rozumieniu art. 177pkt.6 kpc. Nie zaś do wskazania adresu zamieszkania jak podnosi skarżący. Zarządzenie takie było zasadne .z uwagi na treść art. 510 kpc.

Ad. 2 W piśmiennictwie przyjmuje się że w procesie zasadą jest ustanawianie kuratora na wniosek (art. 143 i 144 § 1). Natomiast w postępowaniu nieprocesowym, stosownie do przepisu art. 510 § 2, w razie potrzeby wyznaczenia kuratora do zastępowania zainteresowanego, którego miejsce pobytu nie jest znane, następuje ono z urzędu. Jednak obowiązku działania z urzędu powoduje, że przewodniczący przed ustanowieniem kuratora powinien przeprowadzić stosowne dochodzenie w celu ustalenia miejsca pobytu osoby zainteresowanej ( tak SN z w sprawie II CKU 61/98, ) Jest rzeczą oczywista że uzyskanie danych odnośnie miejsca zameldowania z Systemu PESEL będzie podstawowym elementem tego dochodzenia .

Ad. 3/ Zarzut na obecnym etapie postępowania jest bezprzedmiotowy skoro uczestniczka do chwili obecnej czyli ponad rok od wezwania nie wykonała zarządzenia z przyczyn znanych tylko sobie

Ad .4 i Ad.5.zarzut jest zasadny z przyczyn następujących . Rozpoznając zażalenie na postanowienie Sadu Rejonowego z dnia 26 stycznia 2015 roku o zawieszeniu postępowania , Sąd Okręgowy w sprawie VICz (...) , postanowieniem z dnia 5 listopada 2015 uchylił postanowieni o zawieszeniu postępowania . (k. 392 ) Sąd Okręgowy stwierdził wówczas co następuje. Postanowieniem z dnia 13 stycznia 2014 roku Sąd Rejonowy w Częstochowie zawiesił postępowanie ponieważ w zakreślonym terminie strona nie wykonała nałożonego na nią zobowiązania i nie wskazała poprzednich właścicieli działki numer (...) (przed I. N. ) nie złożyła dla nich odpisów wniosku a złożona przez pełnomocnika wnioskodawcy mapa nie zastała sporządzona wg. zasad obowiązujących przez oznaczeniu nieruchomości w księgach wieczystych .W pierwszej kolejności nasuwają się wątpliwości czy Sad Rejonowy zobligowany był do umorzenia postępowania w całej sprawie w sytuacji gdy wnioskodawczyni wnosiła o stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie trzech działek ; nr (...) ,nr (...) i nr (...) , a postanowieniem z dnia 13 stycznia 2014 roku Sąd Rejonowy zawiesił postępowanie z uwagi na niewykonanie przez wnioskodawczynię zobowiązania Sądu w zakresie wskazania poprzednich właścicieli jedynie działki nr (...) , złożenia dla nich odpisów wniosku oraz mapy tej nieruchomości sporządzonej według zasad obowiązujących przy oznaczeniu nieruchomości w księgach wieczystych . Zatem w świetle wytycznych Sądu Okręgowego nie zachodziły przesłanki do zawieszenia , ani następnie do umorzenia postępowania w całości jedynie odnośnie wniosku o zasiedzenie nieruchomości oznaczonej jako działka (...) , która jak wynika z pisma wnioskodawczyni z 12.01. 2014 (k. 304 ) należała przed uczestnikiem I. N. do B. T. i M. P. .

Według art. 182 § 1 k.p.c., sąd umarza postępowanie zawieszone z mocy art. 177 par.1 pkt. 5 jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu roku od daty postanowienia o zawieszeniu. Wniosek o podjęcie postępowania zatem jest zasadny odnośnie pozostałych nieruchomości oznaczonych we wniosku numerami (...)i (...)

Dlatego z mocy art. 386par.1 kpc i 385 kpc należało orzec jak w sentencji

VI Cz 522/17

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE