Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 kwietnia 2017r.

Sąd Rejonowy w Zambrowie Wydział I Cywilny

w składzie:

PrzewodniczącySSR Marta Kołakowska

Protokolant Beata Giers

po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2017r. w Zambrowie

sprawy z powództwa M. D.

przeciwko (...) z siedzibą w W.

o zapłatę 28000 zł

I.  Zasądza od pozwanego (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda M. D. kwotę (...),00 (czternaście tysięcy) złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 23.11.2013 r. do dnia 31.12.2015 r. i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1.01.2016 r. do dnia zapłaty.

II.  Oddala powództwo w pozostałym zakresie.

III.  Zasądza od pozwanego (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda M. D. kwotę 2500 (dwa tysiące pięćset) złotych tytułem zwrotu połowy kosztów procesu, w tym kwota 1800 złotych tytułem połowy kosztów pełnomocnika.

IV.  Zasądza od powoda M. D. na rzecz pozwanego (...) z siedzibą w W. kwotę 1800 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu połowy kosztów pełnomocnika

Sygn. akt I C 7/17

UZASADNIENIE

Powód M. D. w pozwie skierowanym przeciwko (...) S.A. w W., wnosiła o zasądzenie na swoją rzecz kwoty: - 14000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 23.11.2013 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za śmierć babci, - 14000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 23.11.2013 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za śmierć dziadka, oraz o zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazała, że w dniu 14.12.2003 r. doszło do wypadku drogowego, w którym zginęli pasażerowie pojazdu A. B. i E. B. (dziadkowie powódki). Powódka zgłosiła szkodę 14.11.2013 r., lecz w wyniku postępowania likwidacyjnego prowadzonego przez pozwanego odmówiono wypłaty zadośćuczynienia.

Pozwany wnosił o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów. Wskazał, że powódka mieszkała w odległości 120 km od dziadków i nie łączyła ją z nimi jakaś szczególna więź. Nadto roszczenie jest stanowczo wygórowane. Wskazał na przyczynienie się zmarłych do wypadku w 30%.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

W dniu 14.12.2003 r. dziadkowie powódki zginęli w wyniku obrażeń odniesionych w wypadku, kiedy to samochód osobowy, którym kierowała D. B. uderzył w betonowy przepust i spadł do rowu. Kierująca pojazdem została skazana prawomocnie wyrokiem Sądu Rejonowego w Zambrowie z dnia 23.04.2004 r. (sygn. II K 130/04) za spowodowanie wypadku drogowego, w wyniku którego inna osoba poniosła śmierć (art. 177 par. 2 kk). Pojazd, którym kierowała, był ubezpieczony u pozwanego. W chwili wypadku powódka miała 15 lat. Uczyła się w K. w gimnazjum, w tej też miejscowości mieszkała. Dziadkowie powódki do dnia śmierci mieszkali w miejscowości Ł. w odległości ok. 7 km od miejsca zamieszkania powódki. Powódka do dziadków jeździła w czasie ferii i w niedziele na wspólne obiady z rodzicami i rodzeństwem. Dostawała od nich prezenty, pomagała im w gospodarstwie. Powódka zgłosiła szkodę do pozwanego w dniu 14.11.2013r. Decyzją z dn. 22.11. 2013 r. pozwany odmówił powódce wypłaty zadośćuczynienia.

Powyższe ustalono w oparciu o: kopię wyroku k. 22-23, pisma k. 38-42, decyzję pozwanego k.43, kopię akt szkody pozwanego k. 75-116, zeznania świadków J. B. k. 127-127v, Z. B. k. 127v, I. G. k. 128-128v.

Na wstępie należy stwierdzić, że odpowiedzialność odszkodowawcza umowna, za sprawcę wypadku drogowego z dnia 14.12.2003 r. leżąca po stronie pozwanego nie była sporna. Pozwany kwestionował potrzebę zadośćuczynienia za śmierć dziadków uznając, że powódki z dziadkami nie łączyła jakaś szczególna więź. Nadto kwestionował wysokość żądanego zadośćuczynienia, uznając, że żądana kwota jest wygórowana. Nie było spornym przyczynienie się poszkodowanych w 30% do skutków wypadku.

Podstawą przyznania zadośćuczynienia w niniejszej sprawie, jest art. 448 k.c. (obowiązujący w chwili powstania zdarzenia powodującego szkodę), który – zgodnie z utrwalonym orzecznictwem - umożliwia przyznanie zadośćuczynienia także za śmierć osoby najbliższej. Obecnie o przyznaniu zadośćuczynienia osobie najbliższej zmarłego jest mowa w art. 446 § 4 kc (obowiązujący od 3.08.2008r.). Najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje - na podstawie art. 448 kc w związku z art. 24 § 1 kc - zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r. Więzi rodzinne mogą być uznane za dobro osobiste, podlegające ochronie na gruncie art. 23 i 24 KC. Dobro to może być więc naruszone przez spowodowanie śmierci osoby najbliższej. Przeciwnego argumentu nie może stanowić sam fakt wprowadzenia przez ustawodawcę od dnia 3 sierpnia 2008 r. uprawnienia sądu do zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej za doznaną krzywdę. Wprowadzenie art. 446 § 4 KC doprowadziło bowiem jedynie do zmiany w sposobie realizacji tego roszczenia przez skonkretyzowanie osób uprawnionych do jego dochodzenia oraz przesłanek jego stosowania (tak Sąd Apelacyjny w Lublinie w orzecz. z dn. 11.09.2013r., sygn. IACa 320/13). Podstawą odpowiedzialności ubezpieczyciela za sprawcę wypadku stanowi art. 822 kc mówiący, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (§ 1). Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela (§ 4).

Należy zgodzić się ze stanowiskiem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, który wskazł jakie czynniki należy brać pod uwagę przy miarkowaniu odpowiedniej sumy zadośćuczynienia. Na rozmiar krzywdy wywołanej śmiercią bliskiej osoby mają przede wszystkim wpływ: dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem tego odejścia (np. nerwicy, depresji), roli w rodzinie pełnionej przez osobę zmarłą, stopień w jakim pokrzywdzony będzie umiał się znaleźć w nowej rzeczywistości i zdolności jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy, wiek pokrzywdzonego (orzecz. z dn. 12.10.2016r, sygn. V ACa 90/16). Kwota zadośćuczynienia ma zarówno kompensować doznaną krzywdę zaistniałą w związku ze śmiercią osoby bliskiej, ale równocześnie ma być utrzymana w rozsądnych granicach, na które wpływ mają warunki ekonomiczne społeczeństwa.

W niniejszej sprawie powódka, wnuczka zmarłych, pozostawała w dobrych relacjach rodzinnych z dziadkami. Jak wynika relacji świadków J. B. (k. 127-127v), Z. B. (k. 127v) i I. G. (k. 128-128v) powódka, wtedy małoletnia, często przyjeżdżała do dziadków, spędzała z nimi czas. Dostawała prezenty, spotykali się rodzinnie na obiadach w niedziele, spotykali się w święta. Powódka przeżywała śmierć dziadków, wspomina ich do chwili obecnej. Relacje tych świadków należało uznać za polegające na prawdzie. Z ustaleń poczynionych na podstawie relacji osób najbliższych powódce (świadków) wynika zatem, że nagła śmierć dziadków, z którymi łączyła ją więź emocjonalna, była dla powódki traumą i spowodowała cierpienia psychiczne nie wymagające opieki lekarskiej. Należy też wskazać, że powódka pozostawała w dobrych relacjach ze zmarłymi. Równocześnie należy mieć na uwadze, że powódka zamieszkiwała w innej miejscowości, więzi rodzinne nie były zatem tak ścisłe jak w przypadku osób mieszkających wspólnie, mających stały kontakt ze sobą i wzajemne relacje życia codziennego. Więź między członkami rodziny egzystującymi w tym samym miejscu (lub związanymi z nim przez fakt tymczasowości aktualnego miejsca ich pobytu) odgrywa doniosłą rolę, zapewniając im m.in. poczucie stabilności, wzajemne wsparcie obejmujące nie tylko sferę materialną, ale i niematerialną oraz gwarantując wzajemną pomoc. Ocena rozmiaru krzywdy w związku ze śmiercią osoby najbliższej i ekwiwalentu pieniężnego należnego z tego tytułu zależy więc każdorazowo od nasilenia tych pozytywnych emocji (tak orzecz. Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dn. 8.09.2016r., I ACa 479/16).

Przeżycia i cierpienia powódki w sferze psychicznej, które nastąpiły bezpośrednio po wypadku, zdaniem Sądu mogą być zrekompensowane kwotą po 10000 zł zadośćuczynienia za śmierć każdego z dziadków, jest to też kwota odpowiednia jako kompensacja mająca na celu przezwyciężenie przykrych doznań, które spowodowała nagła śmierć dziadków, która przerwała więź, jaka miała miejsce przed wypadkiem. Potrzeba utrzymania wysokości zadośćuczynienia w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, nie może prowadzić do podważenia kompensacyjnej funkcji zadośćuczynienia, a jego wysokość musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość, przy uwzględnieniu skali i zakresu następstw uszkodzenia ciała i sytuacji życiowej poszkodowanego. (…) (tak SA w Katowicach w orzecz. z dn. 27.03.2013r. , sygn. V ACa 840/12). W niniejszej sprawie na kwotę zadośćuczynienia ma też wpływ przyczynienie się zmarłych do rozmiarów wypadku w niespornej wysokości 30%. W związku z tym kwoty po 10000 zł należało obniżyć o ten procent przyczynienia, co daje kwotę należną w wysokości po 7000 zł zadośćuczynienia za śmierć każdego z dziadków powódki (łącznie kwota 14000zł). Ponad tę kwotę powództwo należało oddalić jako niezasadne. O odsetkach od zasądzonej kwoty orzeczono na mocy art. 481 k.c. licząc je od dnia następnego po dniu zakończenia postępowania likwidacyjnego u pozwanego (decyzja z dn. 22.11.2013r. k. 43).

O kosztach procesu orzeczono na mocy art. 100 kpc, obciążając nimi strony w zakresie w jakim przegrały tj. po połowie – pozwaną i powoda, odpowiednio zasądzając wzajemnie zwrot połowy wydatków powódce, w tym zastępstwa procesowego. O wysokości kosztów zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie § 2 pkt 5 rozporządzenia MS z dn. 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz § 2 pkt 5 rozporządzenia MS z dn. 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.