Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 1 października 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie III Wydział Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 1 października 2012 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku G. Ś.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.

o składki

na skutek zażalenia wnioskodawczyni G. Ś.

na postanowienie Sądu Okręgowego w Krakowie Wydział VIII Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 26 czerwca 2012 r. sygn. akt VIII U 361/12

p o s t a n a w i a :

o d d a l i ć zażalenie.

Sygn. akt III AUz 167/12

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 26 czerwca 2012 r. Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział VIII Ubezpieczeń Społecznych odmówił wnioskowi G. Ś. zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia pełnomocnika w sprawie dotyczącej jej odwołania od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w K. z dnia 28 grudnia 2011 r. o zapłatę należności z tytułu zaległych składek w łącznej kwocie 543,67 zł.

W uzasadnieniu postanowienia Sąd powołał się na treść art. 100 ust. 1 zdanie 1 oraz art. 102 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2010 r. t.j. nr 90 poz. 594 ze zm.) oraz treść art. 117 § 2 i § 5 kpc i uznał, że w przedmiotowej sprawie wnioskodawczyni będzie zobowiązana do wniesienia opłaty 30 zł od apelacji co nie powinno stanowić nadmiernego uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, a sprawa nie jest skomplikowana pod względem procesowym i nie wymaga wiedzy prawniczej.

W zażaleniu na powyższe postanowienie G. Ś. wniosła o jego zmianę podnosząc, że z uwagi na trudną sytuację rodzinną i majątkową nie jest w stanie bez uszczerbku ponieść kosztów sądowych ani też kosztów ustanowienia pełnomocnika z wyboru. Podniosła również że nie rozumie treści przytoczonych przez Sąd Okręgowy przepisów prawa ani też procedur sądowych i jako obywatel, którego nie stać na wynagrodzenie dla adwokata ma prawo otrzymać pomoc prawną z urzędu.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie jest uzasadnione.

Instytucja zwolnienia strony od kosztów sądowych w polskiej procedurze
cywilnej przewidziana została w art. 102 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167 poz. 1398 ze zm., dalej zwanej jako u.k.s.c.). Zgodnie z tym przepisem, zwolnienia od kosztów sądowych może domagać się osoba fizyczna, która złożyła oświadczenie, iż nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania siebie i rodziny.

(...)

Regulacja powyższa przewiduje zatem wyłom od zasady ponoszenia przez strony kosztów postępowania w procesie, wyrażonej w art. 98 k.p.c. Instytucja ta ma charakter wyjątkowy i stanowi w istocie pomoc państwa dla osób, które ze względu na trudną sytuację materialną nie mogą uiścić kosztów bez wywołania uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania siebie i rodziny. W orzecznictwie akcentowany jest przy tym pogląd, iż ubiegający się o taką pomoc powinien przede wszystkim poczynić pewne oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające, może on zwróć się o pomoc państwa (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 24 września 1984 r., II CZ 104/84, niepubl.).

Jak wynika z treści art. 96 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 36 u.k.s.c., w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych skarżący nie mają obowiązku ponoszenia kosztów sądowych, przewyższających tzw. opłatę podstawową, która wynosi 30 zł i jest pobierana wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej oraz skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Przy rozpatrywaniu zasadności wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych kluczową przesłankę rozstrzygnięcia stanowi porównanie sytuacji materialnej strony z zakresem rzeczywistego obowiązku fiskalnego w postępowaniu sądowych.

W rozpatrywanym przypadku na koszty postępowania składa się na obecnym jego etapie jedynie opłata od apelacji w kwocie 30 zł, ponieważ tylko taki środek zaskarżenia będzie przysługiwał wnioskodawczyni w przypadku oddalenia jej odwołania. Trafnie Sąd Okręgowy przyjął, że uiszczenie tej kwoty w przyszłości nie powinno stanowić nadmiernego uszczerbku kosztów utrzymania tym bardziej, że wnioskodawczyni licząc się z taką możliwością winna poczynić stosowne oszczędności.

Trafnie również wskazał Sąd Okręgowy, że w przedmiotowej sprawie brak jest podstaw do ustanowienia dla wnioskodawczyni fachowego pełnomocnika. Zgodnie z art. 117 § 5 k.p.c. sąd uwzględni wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, jeżeli udział adwokata lub radcy prawnego w sprawie uzna za potrzebny.

(...)

Tymczasem niniejsza sprawa nie ma charakteru skomplikowanego ani pod względem faktycznym ani prawnym, a wnioskodawczyni nie jest osobą nieporadną. Składane przez wnioskodawczynię pisma procesowe są jasne i zrozumiałe, co świadczy o dobrej orientacji w przedmiocie niniejszej sprawy i umiejętności wyrażania oraz popierania swojego stanowiska. Skarżąca nie wskazała na jakiekolwiek okoliczności, które uzasadniałyby potrzebę ustanowienia dla niej fachowego pełnomocnika. Okolicznością taką nie może być również nieznajomość procedur sądowych , gdyż do tej pory nie stanowiła ona przeszkody w samodzielnym występowaniu przez nią w sprawie, a skarżąca nawet nie uprawdopodobniła, że utrudnia jej ona należytą ochronę przysługującego prawa.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny na zasadzie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 §2 k.p.c. oddalił zażalenie jako pozbawione racji prawnych.

EB