Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 marca 2017 roku

Sąd Okręgowy w Radomiu VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Jarosław Łuczaj

Protokolant st. sekr. sąd. Marta Gackiewicz

po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2017 roku w Radomiu

spraw H. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o wysokość renty

na skutek odwołania H. K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia 9 sierpnia 2016 roku, nr (...) i nr (...)

1.  zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, że do ustalenia wysokości renty przyjmuje okres zatrudnienia w (...) Spółdzielni Pracy (...) w W. od 8 listopada 1978 roku do 31 marca 1981 roku;

2.  oddala odwołanie dalej idące.

SSO Jarosław Łuczaj

Sygn. akt VI U 1027/16

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 15 września 2016 roku H. K. odwołała się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia 9 sierpnia 2016 roku, nr (...), odmawiającej jej prawa do przeliczenia podstawy wymiaru renty oraz nr (...) o przeliczeniu renty. W uzasadnieniu wnioskodawczyni podniosła, że do łącznego stażu pracy ZUS nie zaliczył jej okresu od 8 listopada 1978 roku do 30 kwietnia 1981 roku, ponieważ zaświadczenie z (...) Spółdzielni Pracy (...) w W. nie zawiera informacji o osiąganiu przez chałupnika 50 % najniższego wynagrodzenia. Wskazała, że ZUS dysponuje umową o pracę z tej Spółdzielni, gdzie widnieje jako kwota minimalna wynagrodzenie 1.800 zł, a jako maksymalna „akord”. Wskazała, iż nie prawdą jest, że minimalna kwota wynagrodzenia z umowy, tj. 1.800 zł nie przekracza 50 % ówczesnego minimalnego wynagrodzenia. Wskazała, że ZUS pominął to, iż od 1983 roku do 1988 roku podlegała ubezpieczeniu i płaciła składki na KRUS. Wniosła o zmianę decyzji na jej korzyść (odwołania – k. 3, 22).

W odpowiedzi na odwołania Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniósł o ich oddalenie. Wskazano, że wydano decyzję o odmowie przeliczenia podstawy wymiaru, ponieważ nowo wyliczony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie jest wyższy od poprzednio obliczonego, tj. 25,22 %. W drugiej decyzji, którą dokonano przeliczenia stażu pracy, nie zaliczono do niego okresu od 8 listopada 1978 roku do 30 kwietnia 1981 roku z tytułu zatrudnienia w (...) Spółdzielni Pracy (...) w W. jako chałupnik, ponieważ brak jest informacji czy wnioskodawczyni osiągnęła w trakcie zatrudnienia co najmniej 50 % najniższego wynagrodzenia. Umowa o pracę nakładczą przedstawiona przez wnioskodawczynię w ocenie organu rentowego nie stanowi dowodu będącego podstawą do uznania, że wnioskodawczyni osiągała w każdym miesiącu wynagrodzenie w wysokości co najmniej 50 % najniższego wynagrodzenia, ponieważ powinno zostać przedłożone zaświadczenie od pracodawcy. Pracodawca poinformował zaś, iż nie może podać zarobków za lata 1978-1981, ponieważ wówczas dokumenty dotyczące wynagrodzenia przechowywało się 12 lat. Organ rentowy wskazał, iż decyzją z dnia 9 sierpnia 2016 roku o przeliczeniu renty ustalił zwiększenie rolne za 24 kwartały – punkt III. Ppkt 1. decyzji (odpowiedzi na odwołania – k. 12-13, 23-24).

Postanowieniami z dnia 25 października 2016 roku Sąd Okręgowy w Radomiu połączył sprawy z obydwu odwołań do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia (postanowienia – k. 18, 28).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

H. K. urodziła się w dniu (...) (okoliczność bezsporna).

W okresie od 8 listopada 1978 roku do 30 kwietnia 1981 roku H. K. zatrudniona była w (...) Spółdzielni Pracy (...) w W. na stanowisku krawcowa – chałupnik, gdzie zajmowała się produkcją wyrobów gorseciarskich. Minimalne wynagrodzenie miesięczne określono w umowie na 1.800 zł, natomiast maksymalne uzależnione było od wysokości produkcji (akord). H. K. wykonywała pracę w domu, gdzie szyła biustonosze. Tylko w jednym miesiącu w czasie całego okresu zatrudnienia zdarzyło się, że nie dowieziono jej materiału do szycia i wówczas zarobiła mniej niż 1.800 zł (świadectwo pracy – k. 10 akt ZUS, kserokopia zaświadczenia o zatrudnieniu – k. 161 akt ZUS, kserokopia umowy o pracę nakładczą – k. 162 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni – zapis na płycie CD – k. 38).

W okresie od 1 maja 1978 roku do 30 kwietnia 1979 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wynosiło 1.600 zł (Monitor Polski z 1978 roku Nr 10, poz. 36), od 1 maja do 31 grudnia 1979 roku - 1.800 zł (Monitor Polski z 1979 roku Nr 10, poz. 62), zaś od 1 stycznia 1980 roku do 31 grudnia 1981 roku – 2.000 zł (Monitor Polski z 1979 roku Nr 29, poz. 148).

W dniu 4 września 1990 roku H. K. złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Inspektorat w G. wniosek o rentę inwalidzką (wniosek – k. 1 akt ZUS).

Decyzją z dnia 30 października 1990 roku, nr(...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. przyznał H. K. prawo do renty inwalidzkiej od dnia 4 września 1990 roku. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia organ rentowy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek z 3 lat kalendarzowych, tj. 1987-1989, na podstawie zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 4 września 1990 roku wystawionego przez Spółdzielnię (...) w G.. Wskaźnik wysokości postawy wymiaru wyniósł 25,22 % (decyzja – k. 20 akt ZUS).

W dniu 16 czerwca 2016 roku H. K. złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniosek o przeliczenie podstawy wymiaru renty i stażu pracy, dołączając zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 31 maja 2016 roku z zarobkami za lata 1984-1990, świadectwo pracy z dnia 19 listopada 1990 roku za okres od 27 lutego 1984 roku do 19 listopada 1990 roku z tytułu zatrudnienia w Spółdzielni (...) w G. i wykaz zasiłków chorobowych w trakcie tego zatrudnienia, kserokopię legitymacji ubezpieczeniowej z poświadczeniem o zatrudnieniu w okresie od 8 listopada 1978 roku do 30 kwietnia 1981 roku w (...) Spółdzielni Pracy (...) w W., zaświadczenie o zatrudnieniu i umowę o prace nakładczą w (...) Spółdzielni Pracy (...) w W. oraz zaświadczenie z KRUS o podleganiu ubezpieczeniu rolników w okresie od 1 stycznia 1983 roku do 31 grudnia 1988 roku (wniosek z załącznikami – k. 151-162 akt ZUS).

Decyzją z dnia 9 sierpnia 2016 roku, nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił H. K. prawa do przeliczenia podstawy wymiaru renty. Organ rentowy dokonał symulacji wskaźnika wysokości podstawy wymiaru (wwpw) jej renty przy zastosowaniu wynagrodzenia z 10 kolejnych lat kalendarzowych (1980-1989) z ostatniego 20-lecia przed złożeniem wniosku o emeryturę, gdzie wwpw wyniósł 13,43%. Brak było możliwości wyliczenia wskaźnika z 10 lat kalendarzowych z 20-lecia poprzedzającego rok złożenia wniosku o przeliczenie renty, ponieważ wnioskodawczyni nie udowodniła zarobków w ostatnich 20 latach przed złożeniem wniosku o przeliczenie renty. Brak też możliwości wyliczenia wskaźnika z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, ponieważ wnioskodawczyni nie udowodnił podlegania ubezpieczeniom społecznym przez 20 lat. Jako najkorzystniejsze przyjęto wynagrodzenia z 3 kolejnych lat kalendarzowych, tj. 1987 - 1989. Nowo wyliczony wwpw nie jest wyższy od poprzednio obliczonego, tj. 25,22 % (decyzja – k. 169 akt ZUS).

Decyzją z dnia 9 sierpnia 2016 roku, nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R., dokonał przeliczenia stażu pracy H. K. od 1 czerwca 2016 roku. Organ rentowy nie zaliczył do stażu pracy okresu od 8 listopada 1978 roku do 30 kwietnia 1981 roku z tytułu zatrudnienia w (...) Spółdzielni Pracy (...) w W. jako chałupnik, ponieważ brak jest informacji czy wnioskodawczyni osiągnęła w trakcie zatrudnienia co najmniej 50 % najniższego wynagrodzenia (decyzja – k. 172 akt ZUS).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane wyżej dokumenty, w tym znajdujące się w aktach organu rentowego, a także w oparciu o zeznania wnioskodawczyni. Dokumenty zgromadzone w niniejszej sprawie nie były kwestionowane przez żadną ze stron, zaś strona pozwana nie zdołała podważyć zeznań wnioskodawczyni, a są one wiarygodne, jako korespondujące ze wskazanymi dokumentami. Podkreślić należy, że pozwany organ nie zgłosił żadnych wniosków dowodowych.

Zgodnie z treścią art. 111 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. 2016, poz. 887), wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1) z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2) z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty,

3) z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty,

a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru, obliczony na zasadach określonych w art. 15, mnoży się przez kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia.

W myśl art. 116 ust. 5 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, do wniosku w sprawie przyznania świadczeń powinny być dołączone dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości, określone w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. Także art. 117 ustawy emerytalnej wskazuje, iż okresy składkowe, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2-9 i ust. 2 pkt 1 lit. b-d, pkt 2 lit. d i pkt 4-17, mogą być uwzględnione, jeżeli zostały udowodnione dokumentami (zaświadczeniami) lub wpisami w legitymacji ubezpieczeniowej bądź uznane orzeczeniem sądu.

Zgodnie natomiast z § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej
z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412), środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Kwestią sporną w niniejszej sprawie pozostawało zaliczenie do stażu pracy H. K. okresu od 8 listopada 1978 roku do 30 kwietnia 1981 roku z tytułu zatrudnienia w (...) Spółdzielni Pracy (...) w W. jako chałupnik, z uwagi na brak informacji czy wnioskodawczyni osiągnęła w trakcie zatrudnienia co najmniej 50 % najniższego wynagrodzenia.

Zgodnie bowiem z treścią art. 6 ust. 2 pkt 11 ustawy emerytalnej za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991 roku okresy wykonywania na obszarze Państwa Polskiego pracy nakładczej, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne:

a) objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki,

b) przed dniem objęcia obowiązkiem ubezpieczenia z tego tytułu, jeżeli w tych okresach osoba wykonująca taką pracę uzyskiwała wynagrodzenie w wysokości co najmniej połowy obowiązującego najniższego wynagrodzenia, określonego na podstawie przepisów Kodeksu pracy.

W ocenie Sądu Okręgowego zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala stwierdzić, że zaskarżone decyzje organu rentowego z dnia 9 sierpnia 2016 roku, nr (...) i nr (...) są częściowo nieprawidłowe.

Z umowy o pracę nakładczą w (...) Spółdzielni Pracy (...) w W. oraz z zeznań wnioskodawczyni bezsprzecznie wynika, iż w okresie zatrudnienia w tejże Spółdzielni minimalne wynagrodzenie miesięczne H. K. wynosiło 1.800 zł. Umowa zawierała wręcz zobowiązanie wnioskodawczyni do wykonywania powierzonej pracy w wielkościach zapewniających wynagrodzenie miesięczne w takiej kwocie. Sama H. K. przyznała, że jedynie w sytuacji kiedy nie dowieziono jej materiału do szycia, to zarabiała wówczas mniej niż 1.800 zł. Taka sytuacja zdarzyła się jednak tylko w jednym miesiącu w czasie całego okresu zatrudnienia. W tym okresie zatrudnienia wnioskodawczyni, minimalne wynagrodzenie wynosiło od 1.600 zł do 2.000 zł. Zatem H. K. spełnia wymogi zawarte w art. 6 ust. 2 pkt 11 powoływanej ustawy, bowiem uzyskiwane przez nią wynagrodzenie przekraczało połowę obowiązującego wówczas najniższego wynagrodzenia.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ^{( 14 )}§ 2 kpc, zmienił zaskarżone decyzje organu rentowego z dnia 9 sierpnia 2016 roku, nr (...) i nr (...), o czym orzekł w punkcie 1. sentencji.

Sąd oddalił w pozostałej części odwołanie H. K.. Odnosi się to do jednego miesiąca jej pracy w (...) Spółdzielni Pracy (...) w W., bo jak wskazała sama wnioskodawczyni w jednym miesiącu z całego okresu zatrudnienia uzyskała niższe wynagrodzenie niż 1.800 zł. Ponieważ nie potrafiła ona dokładnie wskazać kiedy miało to miejsce, ani przede wszystkim ile wyniosło to wynagrodzenie Sąd przyjął, że było to w ostatnim miesiącu zatrudnienia, tj. w kwietniu 1981 roku. Ponadto Sąd oddalił odwołanie H. K. odnośnie okresu podlegania ubezpieczeniu w KRUS, bowiem jak wynika z punktu III. Ppkt 1. decyzji z dnia 9 sierpnia 2016 roku o przeliczeniu renty, organ rentowy ustalił zwiększenie rolne z tytułu opłacania przez wnioskodawczynię składek na ubezpieczenie rolne za 24 kwartały. Stąd też w tym zakresie odwołanie było bezzasadne.

W związku z powyższym, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc, Sąd oddalił odwołania dalej idące, o czym orzekł w punkcie 2. wyroku

.

SSO Jarosław Łuczaj