Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 września 2014 r. w O.

sprawy z odwołania J. S. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury pomostowej

na skutek odwołania J. S. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 08.05.2013r. znak (...)

orzeka:

1. oddala odwołanie;

2. przyznaje adwokatowi J. Ś. prowadzącemu Kancelarię Adwokacką przy ul. (...) w O. ze Skarbu Państwa - Kasy Sądu Okręgowego w Ostrołęce wynagrodzenie za reprezentowanie J. S. (1) z urzędu w kwocie 73,20 zł (siedemdziesiąt trzy złote 20/100).

UZASADNIENIE

J. S. (1) wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P. z dnia 08.05.2013r., znak (...), odmawiającej mu prawa do emerytury pomostowej. Domagał się zaliczenia do stażu pracy w szczególnych warunkach okresów zatrudnienia w charakterze elektromontera od 1967r. Wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury.

W odpowiedzi na odwołanie Oddział ZUS w P. Inspektorat w O. wniósł o jego oddalenie. Podniósł, że J. S. (1) na dzień 01.01.1999r. nie udowodnił wymaganego ustawowo okresu pracy w szczególnych warunkach. Dlatego też zaskarżoną decyzją z dnia 08.05.2013r., odmówiono mu prawa do emerytury pomostowej.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił i zważył, co następuje:

J. S. (1) urodził się w dniu (...), podstawą ubiegania się przez ubezpieczonego o prawo do emerytury jest więc ustawa z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z art. 24 ust 1b pkt 20 tej ustawy ubezpieczonym urodzonym w okresie od dnia 1 października 1950r. do dnia 31 grudnia 1950r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego co najmniej 66 lat.

Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U.2008.237.1656) prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2)ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3)osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4)ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6)po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7)nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Ustawa z dnia 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U.2008.237.1656) w art. 3 ust. 1 określa prace w szczególnych warunkach jako prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Według ust. 2 czynniki ryzyka, o których mowa w ust. 1, są związane z następującymi rodzajami prac:

1)w szczególnych warunkach determinowanych siłami natury:

a)prace pod ziemią,

b)prace na wodzie,

c)prace pod wodą,

d)prace w powietrzu;

2)w szczególnych warunkach determinowanych procesami technologicznymi:

a) prace w warunkach gorącego mikroklimatu - prace wykonywane w pomieszczeniach, w których wartość wskaźnika obciążenia termicznego WBGT wynosi 28 °C i powyżej, przy wartości tempa metabolizmu pracownika powyżej 130 W/m ²,

b)prace w warunkach zimnego mikroklimatu - prace wykonywane w pomieszczeniach o temperaturze powietrza poniżej 0 °C,

c)bardzo ciężkie prace fizyczne - prace powodujące w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny u mężczyzn - powyżej 8.400 kJ, a u kobiet - powyżej 4.600 kJ,

d)prace w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego,

e)ciężkie prace fizyczne związane z bardzo dużym obciążeniem statycznym wynikającym z konieczności pracy w wymuszonej, niezmiennej pozycji ciała; przy czym ciężkie prace fizyczne to prace powodujące w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny u mężczyzn - powyżej 6.300 kJ, a u kobiet - powyżej 4.200 kJ, a prace w wymuszonej pozycji ciała to prace wymagające znacznego pochylenia i (lub) skręcenia pleców przy jednoczesnym wywieraniu siły powyżej 10 kG dla mężczyzn i 5 kG dla kobiet (wg metody OWAS pozycja kategorii 4) przez co najmniej 50 % zmiany roboczej.

Ust. 3 stanowi, że prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Ust. 4 stanowi, że za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 1.

Ust. 5 stanowi, że za pracowników wykonujących prace o szczególnym charakterze uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 3.

Ust. 6 stanowi, że za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach uważa się także ubezpieczonych z tytułu działalności twórczej lub artystycznej tancerzy zawodowych, wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy prace związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym.

Ust. 7 stanowi, że za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się również osoby wykonujące przed dniem wejścia w życie ustawy prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Zgodnie zaś z art. 49 prawo do emerytury pomostowej przysługuje osobie, która po dniu 31.12.2008r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust.1 i 3, spełnia warunki określone w art.4 pkt 1-5 i 7 i art.5-12, a nadto w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w art.4 pkt 1-5 i 7 i art.5-12 okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art.3 ust.1 i 3.

W świetle powyższych przepisów J. S. (1) mógł skutecznie ubiegać się o prawo do emerytury pomostowej na podstawie art. 49 pod warunkiem wykazania na dzień 1 stycznia 2009r. 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art.3 ust.1 i 3. Odwołujący się powinien wykazać, że wykonywał prace o których mowa w załączniku do ustawy.

Załącznik nr 2 punkt 17 do ustawy z dnia 19.12.2008r. o emeryturach pomostowych wskazuje, że prace elektromonterów bezpośrednio przy usuwaniu awarii oraz eksploatacji napowietrznych sieci elektroenergetycznych w warunkach prac pod napięciem są pracami w szczególnych warunkach.

J. S. (1) przed organem emerytalnym wykazał, że spełnia wszystkie w/w warunki – poza wykonywaniem przed dniem 01.01.1999r. jak i po dniu 31.12.2008r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. l i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Odwołujący bowiem ukończył wiek emerytalny wynoszący 60 lat, udokumentował wymagane 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych (tj. 28 lat, 4 miesiące i 4 dni okresów składkowych i 1 rok, 5 miesięcy i 6 dni okresów nieskładkowych) i rozwiązał stosunek pracy. Na podstawie przedłożonych dokumentów Oddział ZUS do pracy w szczególnych warunkach zaliczył odwołującemu okres zatrudnienia na kolei od 23.02.1970r. do 21.04.1971r., od 02.05.1973r. do 31.10.1974r. i od 25.08.1977r. do 31.12.1977r. - tj. 3 lata i 4 dni.

J. S. (1) domagał się zaliczenia do pracy w szczególnych warunkach okresów zatrudnienia: od 07.08.1967r. do 07.09.1968r. w (...) S.A. w K. jako pomocnik elektromontera, od 01.02.1969r. do 11.10.1969r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) w M. jako elektromonter, od 25.08.1977r. do 31.12.1977r. w (...) Zakładach (...) w O. jako elektromonter, od 29.10.1979r. do 28.06.1980r. w Zakładach (...) w W. jako elektromonter zakładowy, od 04.08.1980r. do 31.10.1982r. w Przedsiębiorstwie (...) w O. jako elektromonter, od 15.03.1985r. do 29.02.1988r. w (...) w O. jako elektromonter urządzeń rozdz. i stacyjnych, od 03.03.1988r. do 09.11.1988r. w Spółdzielni Pracy (...) w O. jako elektromonter, od 17.01.1989r. do 09.03.1989r., od 11.03.1989r. do 23.04.1989r., od 25.04.1989r. do 10.05.1989r. w Przedsiębiorstwie (...) w O. jako elektromonter, od 24.07.1989r. do 12.09.1990r. w Spółdzielni Pracy (...) w O. jako elektryk, od 01.06.1993r. do 28.02.1994r. w (...) Sp. z o.o. w O. na stanowisku elektryka mechanika.

Organ emerytalny nie uznał w/w okresów zatrudnienia jako pracy w szczególnych warunkach, ponieważ brak świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W aktach znajdują się jedynie ogólne świadectwa pracy, które nie określą, że odwołujący wykonywał stale i w pełnym wymiarze prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Regułą jest bowiem, że okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § l ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy (tak: § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r.). Zgodnie jednak z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego możliwe jest wykazywanie okoliczności, od których zależy nabycie uprawnień, w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń wszelkimi dowodami (wyrok SN z dnia 06.09.1995r., II URN 23/95, OSNP 1996/5/77, wyrok SN z dnia 02.02.1996r., II URN 3/95, OSNP 1996/16/239).

W świetle cytowanych wyżej przepisów zasadniczą kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie, od której zależała skuteczność odwołania J. S. (1), było ustalenie, czy jako elektromonter wykonywał on pracę w bezpośrednio przy usuwaniu awarii oraz eksploatacji napowietrznych sieci elektroenergetycznych w warunkach prac pod napięciem są pracami w szczególnych warunkach przez 15 lat.

Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe w celu ustalenia, jakie czynności faktycznie wykonywał J. S. (1) podczas zatrudnienia na stanowisku elektromontera. W tym celu uzyskał akta osobowe od byłych pracodawców oraz przesłuchał świadków i odwołującego się w charakterze strony.

Na okoliczność zatrudnienia w (...) S.A. w K. w okresie 07.08.1967r. – 07.09.1968r. Sąd przesłuchał świadka A. D. oraz przeprowadził dowód z akt osobowych i zeznań odwołującego się.

Świadek A. D. zeznał, że z odwołującym pracował w (...) w W.. Świadek był magazynierem od 1961r. do emerytury. Odwołujący pracował jako elektromonter. (...), kiedy pracował odwołujący, zatrudniała 100 osób, zakład zajmował się remontami elektrowni. Praca odwołującego się polegała na zakładaniu nowych urządzeń i przy usuwaniu awarii. Były linie wysokiego napięcia - napowietrzne i była stacja 220 tyś. volt. Odwołujący pracował w brygadzie, były tam różne osoby. Odwołujący pracował też przy montażu kabli. Wtedy było bardzo dużo awarii, była stara elektrownia i budowano nową. Jak nie było awarii, to odwołujący pracował na warsztacie, spawał, wiercił, wykonywał prace spawalnicze i ślusarskie. Wszyscy elektromonterzy musieli mieć uprawnienia. Było ich kilkunastu, jak była awaria, to ich wołano (rozprawa z dnia 09.05.2014 r., adnotacja 00:12:58, k. 64v. a.s.).

W aktach pracowniczych uzyskanych od przechowawcy – (...) S.A. w K. znajduje się świadectwo pracy z dnia 14.09.1968r., z którego wynika, że odwołujący się zatrudniony był w P.M.E. (...) od dnia 07.08.1967r. do 07.09.1968r. na stanowisku pomocnika elektromontera - na stażu. Z Zaświadczenia z dnia 18.01.1989r. wystawionego przez (...) wynika, że odwołujący się zatrudniony był w okresie od 07.08.1967r. do 07.09.1968r. na stanowisku pomocnika elektromontera – na stażu. Natomiast z umowy o pracę zawartej w dniu 07.08.1967r. z Przedsiębiorstwem (...) w K. wynika, że odwołujący się został zatrudniony na rok w charakterze stażysty.

Odwołujący się przesłuchany w charakterze strony zeznał, że w (...) pracował w okresie 1967-1968r. jako elektromonter, przy budowie sieci wysokiego napięcia, miał dostęp do rozdzielni wysokiego napięcia, były to sieci napowietrzne (rozprawa z dnia 10.09.2014 r., adnotacja 00:05:54, k. 118v. a.s.).

Odnośnie zatrudnienia odwołującego się w Przedsiębiorstwie (...) Sąd uzyskał akta osobowe. Wynika z nich, że J. S. został przyjęty do pracy w dniu 01.02.1969r. na stanowisko pomocnika elektryka. W angażach wpisane są stanowiska – pomoc monter elektryk, monter elektryk, elektromonter. Zaświadczenie z Przedsiębiorstwa (...) w M. z dnia 03.09.1989r., wskazuje, że odwołujący się zatrudniony był w okresie 1.02.1969r. – 11.10.1969r. na stanowisku pomoc montera elektryka. Natomiast z Zaświadczenia z (...) Przedsiębiorstwa (...) w M. wystawionego w dniu 04.11.1969r. wynika, że w okresie 01.02.1969r. - 11.10.1969r. odwołujący się zatrudniony był na stanowisku elektromontera.

Na okoliczność zatrudnienia J. S. w (...) zeznawał także świadek Z. Z., który w (...) Przedsiębiorstwie (...) zatrudniony był od 1967r. przez dwa lata jako elektromonter. Odwołujący przyszedł później, miał takie samo stanowisko. Budowali linie napowietrzne, stawiali słupy, linie średniego i niskiego napięcia, kopali doły, podpinali linie i izolatory. Czasami praca była pod napięciem. Była też praca przy usuwaniu awarii, ale rzadko. Częściej pracowali przy rozdzielniach słupowych. Świadek zeznał że, nikt nie pracował cały czas pod napięciem. Były to napowietrzne linie energetyczne. Usuwali awarie na słupach, do których dochodziły linie napowietrzne, czasem co drugi dzień, a zdarzało się rzadziej, raz na tydzień. Usuwanie tych awarii było w zakresie uprawnień odwołującego. Musieli mieć uprawnienia bez ograniczeń (rozprawa z dnia 09.05.2014 r., adnotacja 00:41:32, k. 65v. a.s.).

W aktach emerytalnych znajduje się kserokopia świadectwa pracy wystawionego w dniu 06.05.1981r., z której wynika, że w okresie 23.02.1970r. do 31.10.1974r. odwołujący się zatrudniony był na stanowisku starszego elektromontera. Powyższe potwierdza Zaświadczenie z dnia 12.01.2006r. (kserokopia), z którego wynika, że w w/w okresie odwołujący się w (...) (akta kap.pocz.) .

Odwołujący się przesłuchany w charakterze strony zeznał, że w (...) w M. były sieci napowietrzne (rozprawa z dnia 10.09.2014 r., adnotacja 00:05:54, k. 118v. a.s.).

Z kserokopii świadectwa pracy z dnia 09.02.1979r. wystawionego przez Wojewódzki Związek Spółdzielni Rolniczych wynika, że w okresie 12.11.1974r. – 31.05.1977r. J. S. (1) zatrudniony był na stanowisku elektromontera. (akta kap.pocz.)

Odwołujący się zatrudniony był na stanowisku elektromontera w (...) Zakładach (...) w O. w okresie 25.08.1977r. do 31.12.1977r. Ze świadectwa pracy z tego zakładu, wystawionego w dniu 29.02.1988r. wynika, że J. S. (1) w okresie od 15.03.1985r. do 29.02.1988r. zajmował stanowisko elektromontera urządzeń rozdzielczych i stacyjnych. Natomiast z angaży wynika, że jego stanowiska to elektromonter, elektromonter urządzeń rozdzielczych i stacyjnych w systemie normalnych, w systemie 4-ro brygadowym. W aktach osobowych brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

J. S. (1) zatrudniony był w (...) w O. w okresie 23.01.1978r. – 15.09.1979r. na stanowisku elektromontera (akta kap.pocz.) Odwołujący się zeznał, że w (...) pracował przy urządzeniach lokomotywy spalinowej, przy prądnicy pod napięciem ok. (...) (rozprawa z dnia 10.09.2014 r., adnotacja 00:05:54, k. 118v. a.s.).

W okresie od 29.10.1979r. do 28.06.1980r. J. S. (1) zatrudniony był w Zakładach (...) w W. na stanowisku elektromontera zakładowego (akta kap.pocz.).

Sąd uzyskał akta osobowe z Przedsiębiorstwa (...) w O.. Wynika z nich, że odwołujący się został przyjęły do pracy w dniu 04.08.1980r. na okres próbny, a po jego upływie na czas nieokreślony na stanowisku elektromontera. Stanowiska wskazywane w angażach to elektromonter, elektryk zmianowy. Ze świadectwa pracy wystawionego w dniu 31.10.1982r. wynika, że odwołujący się w okresie od 04.08.1980r. do 31.10.1982r. zatrudniony był na stanowisku elektromontera. Na okoliczność zatrudnienia u w/w pracodawcy został przesłuchany także świadek J. S. (2) . Świadek ten zeznał, że w (...) pracował od 1978r. do 1983r., a potem od 1986r. aż do emerytury jako mistrz warsztatu. Odwołujący w latach 80-tych w charakterze elektryka zmianowego. Praca jego polegała na usuwaniu awarii. Był tam młyn, miał napęd, ulegał awariom, był zasilany z rozdzielni wysokich napięć, która była na terenie zakładu. Odwołujący wykonywał prace w obecności wysokiego napięcia, pracował też bezpośrednio przy usuwaniu awarii przy urządzeniach niskich napięć. Przygotowywał dla mechaników urządzenia, żeby przypadkiem się nie włączyły. Przygotowywał młyn do pracy, to było największe urządzenie. Były sprężarki, urządzenia na hali produkcyjnej o mocy od 1 do 100 kw. Były to napędy, psuły się. Elektryk, który się tym zajmował musiał być zawsze uważny, bo maszyny czasami same się włączały. Musiał wyłączyć urządzenie, zabezpieczyć, uziemić, będąc czasami sam na zmianie. Elektryk zawsze pierwszy diagnozuje urządzenie i usuwa awarię. Były też suwnice napędzane energią elektryczną, największy silnik miał 35 kw. Pan S. musiał wchodzić na tę suwnicę. Firma miała 7 transformatorów i odwołujący zajmował się nimi, on usuwał awarie. Transformator ważył 2,5 tony. Odwołujący musiał mieć uprawnienia bez ograniczeń napięcia, musieli na bieżąco je uaktualniać (rozprawa z dnia 09.05.2014r., adnotacja 00:28:03, k. 65 a.s.)

Odwołujący się przesłuchany w charakterze strony zeznał, że w (...) były linie wewnętrzne, rozdzielnie o mocy 15KW (...),4, przy których usuwał awarie (rozprawa z dnia 10.09.2014r., adnotacja: 00:05:54, k. 118v. a.s.).

W okresie od 05.11.1982r. do 31.01.1985r. odwołujący się J. S. (1) zatrudniony był w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) w O., w tym w okresie od 05.11.1982r. do 01.10.1983r. na stanowisku elektromontera (akta kap.pocz.).

Świadek J. R. zeznał, że z odwołującym pracowali w (...) O.. Odwołujący pracował jako elektryk, wykonywał pracę pod napięciem, konserwacyjne, związane z wykonywaniem tego zawodu. Były to sieci zewnętrze i wewnętrzne. Sieci napowietrznych nie mieli, kable były w gruncie, nie była to praca cały czas pod napięciem. Były to prace przy usuwaniu awarii, nie mieli dostępu do transformatorów, tylko do 400 V. Wykonywali prace elektromonterów, potrzebne były uprawnienia, które zdobywało się przed komisją państwową, były one terminowe i odnawiało się je co 5 lat. Praca elektryka i elektromontera, to prawie to samo. Praca polegała na zapewnieniu ciągłości pracy różnych urządzeń, wykonywali nowe instalacje, naprawiali istniejące (rozprawa z dnia 13.06.2014r., k. 78 a.s.).

Świadek A. W. zeznał, że pracował w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) w O., świadek od 1977r. przez 7 lat jako spawacz, a odwołujący jako elektryk - w tym czasie co świadek i jeszcze dłużej. Miał jakieś większe uprawnienia, podłączał urządzenia, pracował przy usuwaniu awarii. (...) zajmował się energetyką cieplną, utrzymaniem ruchu. Awarie były różnie, wewnątrz i na zewnątrz. Przepompownia pracowała cały czas, było to czynne 24 godz. na dobę (rozprawa z dnia 09.05.2014r., adnotacja 00:37:48, k. 65v. a.s.).

W okresie od 21.02.1985r. do 06.03.1985r. odwołujący się zatrudniony był w (...) Oddziale (...) w O. na stanowisku elektromontera (akta kap.pocz.).

W okresie od 21.02.1985r. do 15.05.1989r. J. S. (1) zatrudniony był w Budowlanej Spółdzielni Pracy w O. na stanowisku elektromontera. (akta kap.pocz.), na rozprawie zaś zeznał, ze był elektrykiem – konserwatorem. Posiadał uprawnienia do pracy pod napięciem bez ograniczeń (rozprawa z dnia 10.09.2014r., adnotacja: 00:05:54, k. 118v. a.s.).

Co do zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...) w O. w okresie od 03.03.1988r. do 09.11.1988r. J. S. (1) złożył do akt emerytalnych kserokopię świadectwa pracy z dnia 09.11.1988r. (akta kap.pocz.), z którego wynika, że zatrudniony był w okresie 03.03.1988r. - 09.11.1988r. na stanowisku elektromontera. Z akt osobowych wynika, że w (...) odwołujący się został zatrudniony w dniu 03.03.1988r. na stanowisku elektromontera. Stanowiska z angaży to elektryk dyżurny + obsługa sprężarek, elektromonter.

Świadek F. R. zeznał, że w (...) był wiceprezesem ds. inwestycji. Odwołujący się zarówno w (...), jak i w (...) pracował jako elektromonter. W (...) na dziale utrzymania ruchu był zobowiązany do utrzymania w ruchu maszyn i urządzeń. Linii napowietrznych linii tam nie było, pracowali przy maszynach, przy transformatorach - wewnątrz zakładu. W (...) pracował na odlewni w dziale utrzymania ruchu. Były tam piece elektryczne do wytopu aluminium, mosiądzu, Odwołujący przebywał cały czas na tym oddziale, pracował bezpośrednio przy awariach w liniach wewnętrznych. Zakład zajmował się wytapianiem brązu i mosiądzu, zatrudniano ok. 80 osób. Podczas awarii nie zawsze odłączano prąd. Odwołujący jednocześnie obsługiwał transformator, miał stosowne uprawnienia. Odwołujący wykonywał tylko prace elektromontera, pracował w pełnym wymiarze czasu pracy, na zmiany. W (...) na utrzymaniu ruchu był jeden człowiek. Transformator o wysokości 8 metrów, podstawie 4x4 metry był na zewnątrz budynku. Do tego transformatora dochodziły linie zewnętrzne napowietrzne, odwołujący nie obsługiwał ich, załatwiał to rejon energetyczny, ale od transformatora do budynków ziemią i w powietrzu on to „robił” (rozprawa z dnia 09.05.2014 r., adnotacja 00:19:51, k. 65. a.s.).

Odwołujący się przesłuchany w charakterze strony zeznał, że w (...) pracował jako elektryk przy piecach indukcyjnych o napięciu 30 tysięcy volt. Musiał utrzymywać te urządzenia w ciągłym ruchu, występowały tam linie napowietrzne i wewnętrzne (rozprawa z dnia 10.09.2014 r., adnotacja 00:05:54, k. 118v. a.s.).

Odnośnie swego zatrudnienia w Zakładach (...) S.A. w O. , odwołujący złożył do akt emerytalnych zaświadczenie z dnia 28.12.2011r. z Zakładów (...) S.A. w O., z którego wynika, że J. S. (1) zatrudniony był w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie od 17.01.1989r. do 10.05.1989r.

Sąd uzyskał także akta osobowe odwołującego się z Zakładów (...). Znajduje się w nich umowa o pracę podpisana w dniu 17.01.1989r., z której wynika, że odwołujący się został zatrudniony na okres próbny od dnia 17.01.1989r. do 30.01.1989r. na stanowisku elektromontera, zaś z umowy o pracę z dnia 15.02.1989r. wynika, że od dnia 31.01.1989r. został zatrudniony na w/w stanowisku na czas nieokreślony. Stanowiska wskazywane w angażach to elektromonter. Ze świadectwa pracy wystawionego w dniu 11.05.1989r. wynika, że w okresie 17.01.1989r. do 10.05.1989r. odwołujący się zatrudniony był jako elektromonter.

Sąd przesłuchał też świadka J. Z., przełożonego w Zakładach (...) w O., który pracuje tam jako kierownik zabezpieczenia energetycznego, a wcześniej był mistrzem. Odwołujący pracował kilkanaście lat temu jako dyżurny elektryk na utrzymaniu ruchu elektrycznego. Jego praca polegała na usuwaniu awarii, w rozdzielniach przesyłowych, napędach elektrycznych, maszynach w czasie ruchu - to jest pierwsza linia awarii w zakładach przemysłowych. Zdarzało się, że jeździł w teren, ale zazwyczaj pracował w zakładzie. Jak było zgłoszenie, musiał uczestniczyć bezpośrednio przy usuwaniu awarii, pracował pod napięciem do 15 kw. Zajmował się sieciami napowietrznymi i wewnętrznymi. Jego pracę można określić, że pracował pod napięciem. Świadek widział i odbierał jego pracę. Musiał on stwierdzić rodzaj usterki, robił to za pomocą pomiarów, wyłączał, robił próby, ewentualnie zlecał wykonanie remontu czy naprawy. Awarie były cały czas, zakład był duży, pracowało 2,5 tysiąca osób. Odwołujący pracował w pełnym wymiarze czasu pracy przez 8 godzin dziennie, na zmiany. Linii zewnętrznych było mniej, były na nich awarie zwłaszcza zimą. Odwołujący naprawiał raczej wewnętrzne linie. Wewnątrz zakładu warunki były czasami gorsze niż na zewnątrz. Była mroźnia (-35 stopni), tam też pracował i usuwał awarie. Musiał posiadać uprawnienia do 15 kw (15 tyś volt) (rozprawa z dnia 09.05.2014 r., adnotacja 00:06:17, k. 64v. a.s.).

Odwołujący się przesłuchany w charakterze strony zeznał, że w (...) pracował przy napięciu linii kablowych i napowietrznych. (rozprawa z dnia 10.09.2014r., adnotacja 00:05:54, k. 118v.)

J. S. zatrudniony był także w (...) Sp. z o.o. Zakładzie (...) w O. w okresie 01.06.1993r. do 28.02.1994r. na stanowisku elektryka – mechanika, co wynika ze świadectwa pracy z dnia 03.03.1994r. Stanowisko wskazywane w angażach to także elektryk. Odwołujący się zeznał, że w (...) był tunel mroźni, wszystko było pod napięciem, były komory lodowe i napięcie 15 kilowolt (rozprawa z dnia 05.02.2014r., adnotacja: 00:11:10, k. 42 a.s.).

Od żadnego z w/w zakładów pracy odwołujący się nie uzyskał świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach. W aktach osobowych brak także zakresu obowiązków świadczących o pracy w pełnym wymiarze czasu bezpośrednio przy usuwaniu awarii oraz eksploatacji napowietrznych sieci elektroenergetycznych w warunkach prac pod napięciem.

Stosownie zaś do treści Załącznika nr 2 punkt 17 z dnia 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych prace elektromonterów bezpośrednio przy usuwaniu awarii oraz eksploatacji napowietrznych sieci elektroenergetycznych w warunkach prac pod napięciem są pracami w szczególnych warunkach. Nie wystarczy zatem praca przy usuwaniu awarii i praca w warunkach stałego napięcia, ale muszą to być napowietrzne sieci elektroenergetyczne.

Zdaniem Sądu w/w zeznania świadków: A. D., F. R., J. S. (2), A. W., Z. Z., J. Z. i J. R. w całości zasługują na wiarę, gdyż są one logiczne, zgodne z dokumentacją zawartą w aktach osobowych, emerytalnych i w twierdzeniach J. S. (1). Jednakże zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na ustalenie, że praca J. S. (1) była pracą wykonywaną w szczególnych warunkach w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych. Nie wskazuje na powyższe ani pozyskana dokumentacja pracownicza, ani zeznania świadków czy samego odwołującego się.

Świadkowie pracowali z odwołującym w tych samych zakładach, widzieli więc, czym się zajmował i jaki był jego zakres obowiązków, jednak żaden dowód, w tym dokumentacja uzyskana od byłych pracodawców nie wykazał, aby odwołujący pracował bezpośrednio przy usuwaniu awarii oraz eksploatacji napowietrznych sieci elektroenergetycznych w warunkach prac pod napięciem. We wszystkich zakładach zajmował się pracą związaną z elektrycznością, w tym z wysokim napięciem, jednakże nie była to stała praca wykonywana na liniach napowietrznych, ani zawsze pod pod napięciem. W (...) S.A. w K. odwołujący się był elektromonterem, co wynika zarówno z zeznań A. D., jak i akt osobowych. Odwołujący się w tym zakładzie odbywał staż, a zakład zajmował się remontami elektrowni. Praca odwołującego się polegała na zakładaniu nowych urządzeń i przy usuwaniu awarii. Były linie wysokiego napięcia – napowietrzne, lecz odwołujący pracował w przy montażu kabli. Gdy nie było awarii, to odwołujący pracował na warsztacie. Powyższe wskazuje, że praca odwołującego się nie może być uwzględniona jako w szczególnych warunkach, bowiem nie polegała tylko na usuwaniu awarii oraz eksploatacji napowietrznych sieci elektroenergetycznych w warunkach prac pod napięciem. Nawet jeśli odwołujący się pracował na liniach napowietrznych w (...), nie robił tego w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonywał też inne prace, które zajmowały mu większość czasu. W Przedsiębiorstwie (...) J. S. zajmował stanowiska: pomocnika elektryka, pomoc monter elektryk, monter elektryk, elektromonter. Świadek Z. Z., zeznał, że jako elektromonterzy budowali linie napowietrzne, stawiali słupy, linie średniego i niskiego napięcia, kopali doły, podpinali linie i izolatory. Czasami praca była pod napięciem, czasem przy usuwaniu awarii. Świadek ten wskazał, że częściej pracowali przy rozdzielniach słupowych, były to napowietrzne linie energetyczne – jednakże zeznania te wskazują, że praca ta także nie polegała na usuwaniu awarii oraz eksploatacji napowietrznych sieci elektroenergetycznych w warunkach prac pod napięciem. Takiego charakteru nie miała także praca w kolejnych zakładach pracy: Wojewódzkim Związku Spółdzielni Rolniczych, w (...) Zakładach (...), (...), Zakładach (...) - odwołujący się nie usuwał awarii oraz nie pracował przy eksploatacji napowietrznych sieci elektroenergetycznych w warunkach prac pod napięciem. Z akt sprawy wynika, że odwołujący się w (...) pracował przy urządzeniach lokomotywy spalinowej, przy prądnicy pod napięciem ok. (...), w Zakładach (...) był elektromonterem zakładowym, zaś w Przedsiębiorstwie (...) na stanowisku elektromontera, elektryka zmianowego, zaś w angażach wskazywano: elektromonter, elektryk zmianowy. Świadek J. S. (2) zeznał, że w (...) praca odwołującego polegała na usuwaniu awarii, w obecności wysokiego napięcia, i przy urządzeniach niskich napięć. Także sam odwołujący się wskazał, że były to linie wewnętrzne, nie zaś napowietrzne, a z liniami napowietrznymi nie miał do czynienia w pełnym wymiarze czasu pracy, tylko sporadycznie. W Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) na stanowisku elektromontera odwołujący się pracował przy usuwaniu awarii wewnątrz i zewnątrz zakładu, nie było tam sieci napowietrznych, co potwierdzili świadkowie. J. R. wskazał, że była to praca pod napięciem, przy usuwaniu awarii, potrzebne były uprawnienia, zaś A. W. wskazał, że odwołujący się podłączał urządzenia, pracował przy awariach, zajmował się utrzymaniem ruchu. Także z zakresu czynności odwołującego się nie wynika, by usuwał awarie przy liniach napowietrznych. W (...) Oddziale (...), w Budowlanej Spółdzielni Pracy i w Spółdzielni Pracy (...) odwołującego zatrudniano na stanowisku elektromontera. Odnośnie zatrudnienia w Budowlanej Spółdzielni Pracy odwołujący się zeznał, że był elektrykiem – konserwatorem i posiadał uprawnienia do pracy pod napięciem – jednak nie wykazał, by była to praca w warunkach szczególnych w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych. Na tę okoliczność odwołujący się nie przedstawił żadnego dowodu. Co do zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...) - z angaży wynika, że zajmowane stanowiska to elektryk dyżurny + obsługa sprężarek, elektromonter. Natomiast świadek F. R. zeznał, że odwołujący się zarówno w (...), jak i w (...) pracował jako elektromonter. W (...) na dziale utrzymania ruchu był zobowiązany do utrzymania w ruchu maszyn i urządzeń, linii napowietrznych nie było. W (...) pracował na odlewni w dziale utrzymania ruchu, bezpośrednio przy awariach w liniach wewnętrznych. Odwołujący zaś zeznał, że w (...) pracował jako elektryk przy piecach indukcyjnych o napięciu 30 tysięcy volt. Musiał utrzymywać te urządzenia w ciągłym ruchu, występowały tam linie napowietrzne i wewnętrzne. Powyższe wskazuje, że pracy w (...) nie można uznać za wykonywaną w warunkach szczególnych w pełnym wymiarze czasu pracy. W Zakładach (...) S.A. odwołujący został zatrudniony na stanowisku elektromontera. Świadek J. Z. zeznał, że odwołujący pracował jako dyżurny elektryk na utrzymaniu ruchu elektrycznego. Jego praca polegała na usuwaniu awarii, w rozdzielniach przesyłowych, napędach elektrycznych, maszynach w czasie ruchu. Zdarzało się, że jeździł w teren, ale zazwyczaj pracował w zakładzie. Świadek ten wskazał, że odwołujący zajmował się sieciami napowietrznymi i wewnętrznymi, ale najczęściej naprawiał wewnętrzne linie. Tak więc nie była to cały czas praca przy usuwaniu awarii oraz eksploatacji napowietrznych sieci elektroenergetycznych w warunkach prac pod napięciem. Odwołujący się zeznał, że w (...) pracował przy napięciu linii kablowych i napowietrznych, jednak nie wykazał, że w liniach napowietrznych pracował co najmniej 8 godzin dziennie.

J. S. (1) w toku postępowania wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego. Wniosek ten został oddalony na podstawie art. 217 § 3 k.p.c. z uwagi na fakt, że okoliczności sprawy zostały już wszechstronnie wyjaśnione, a materiał zebrany jest wystarczający do rozstrzygnięcia sprawy i dla jego oceny nie trzeba wiedzy specjalnej (postanowienie z dnia 10.09.2014r., adnotacja 00:05:01, k. 118v. a.s.).

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd w oparciu o art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c. oddalił odwołanie J. S. (1) od decyzji ZUS z dnia 05.08.2013r. – o czym orzeczono w punkcie 1 wyroku.

W punkcie 2 orzeczono o kosztach zastępstwa prawnego, udzielonego odwołującemu się przez adwokata z urzędu J. Ś. zasądzając od Skarbu Państwa – Kasy Sądu Okręgowego w Ostrołęce kwotę 73,20 zł. Orzeczenie to wydano na podstawie § 12 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.