Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 listopada 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Lucyna Guderska

Sędziowie: SSA Iwona Szybka (spr.)

SSO del. Beata Michalska

Protokolant: sekr. sądowy Patrycja Stasiak

po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2013 r. w Łodzi

sprawy A. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziałowi w Ł.

o świadczenie kompensacyjne,

na skutek apelacji wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 8 stycznia 2013 r., sygn. akt: VIII U 3380/12;

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 333/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 sierpnia 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych odmówił A. R. prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie udowodnił okresu pracy w jednostkach o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy wynoszącego co najmniej 20 łat oraz nie rozwiązał stosunku pracy z pracodawcą.

W odwołaniu od decyzji A. R. wniósł o przyznanie prawa do świadczenia kompensacyjnego. Odwołujący wskazał, że fakt braku rozwiązania umowy o pracę jest nieistotny, ponieważ jego celem było uzyskanie odpowiedzi na pytanie czy świadczenie kompensacyjne mu przysługuje zanim dokona rozwiązania stosunku pracy.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 8 stycznia 2013 r. Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił odwołanie. Sąd pierwszej instancji ustalił następujący stan faktyczny: Wnioskodawca A. R., urodzony w dniu (...) w dniu 4 lipca 2012 r. wniósł o przyznanie nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. Organ rentowy uznał za udowodnione do okresów o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych przez A. R. 7 lat, 2 miesiące i 17 dni w okresie od 17 sierpnia 1990 r. do 28 lutego 1998 r. w (...) Ośrodku (...) w Ł. - Ośrodek Szkolno - (...) w Ł.. A. R. był zatrudniony w Ośrodku Szkolno - (...) w Ł. w wymiarze pełnego etatu od 17 sierpnia 1990 r. do 28 lutego 1998 r. W okresie od 1 marca 1998 r. do 31 grudnia 1998 r. wnioskodawca był zatrudniony w (...) Nr (...) w Ł.. W okresie od 16 listopada 1998 r. do nadal wnioskodawca jest zatrudniony w (...) Nr (...) w Ł. na stanowisku wychowawcy. Wnioskodawca jest nadal zatrudniony od 1 stycznia 2011 r. na stanowisku inspektora bhp w (...) Ośrodku (...) w Ł. na 0,15 etatu oraz w Pogotowiu (...) w Ł. od 1 października 2004 r. na stanowisku Zakładowego Inspektora BHP na 0,1 etatu. W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd pierwszej instancji uznał odwołanie za niezasadne. Wskazał, że zgodnie z art. 4 ust 1 ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych świadczenie przysługuje nauczycielom, którzy spełnili łącznie następujące warunki: osiągnęli wiek, o którym mowa w ust. 3; mają okres składkowy i nieskładkowy w rozumieniu ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wynoszący 30 lat, w tym 20 lat wykonywania pracy w jednostkach, o których mowa w art. 2 pkt 1, w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć; rozwiązali stosunek pracy. Sąd zauważył, że za nauczyciela zgodnie z w.w ustawą uważa się nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych w: publicznych i niepublicznych przedszkolach, szkołach publicznych i niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych, publicznych i niepublicznych placówkach kształcenia ustawicznego i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 5 i 7 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Organ rentowy na wymagane 20 lat okresów pracy w placówkach o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych uznał 7 lat, 2 miesiące i 17 dni w okresie od 17 sierpnia 1990 r. do 28 lutego 1998 r. w (...) Ośrodku (...), nie uwzględnił natomiast do okresu pracy nauczycielskiej okresów zatrudnienia w (...) Nr (...) i 7 w Ł.. Sąd Okręgowy zauważył, że, mając na względzie wykaz placówek wynikających z ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, nie można mu zaliczyć okresu zatrudnienia w placówce opiekuńczo - wychowawczej sprawującej instytucjonalną pieczę zastępczą - w Domu Dziecka. Nadto Sąd zwrócił uwagę, że A. R. jest aktualnie zatrudniony, a zatem nie spełnił też przesłanki dotyczącej rozwiązania stosunku pracy. Rozwiązanie stosunku pracy jest zaś warunkiem koniecznym do nabycia prawa do i nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

Apelację od powyższego wyroku złożył A. R.. Wskazał, że nie zgadza się z rozstrzygnięciem Sądu niezaliczającym mu okresu pracy w domu dziecka. Podkreślił, że jego celem jest uzyskanie orzeczenia stwierdzającego, że po rozwiązaniu stosunku pracy uzyska prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego gdyż spełnia, zanegowany przez ZUS, warunek 20 lat pracy w placówkach wymienionych w ustawie o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i podlega oddaleniu albowiem Sąd Okręgowy wydał trafne rozstrzygnięcie. Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz.U.2009.97.800 z zm.) świadczenie takie przysługuje nauczycielom, którzy spełnili łącznie następujące warunki: osiągnęli wiek, o którym mowa w ust. 3 (w przypadku ubezpieczonego urodzonego w (...) r. wynosi on 55 lat), mają okres składkowy i nieskładkowy w rozumieniu ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wynoszący 30 lat, w tym 20 lat wykonywania pracy w jednostkach, o których mowa w art. 2 pkt 1, w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć; rozwiązali stosunek pracy. Z treści przepisu wynika, że przesłanki powyższe muszą być spełnione łącznie, co oznacza, że brak jednej z nich eliminuje możliwość uzyskania świadczenia kompensacyjnego. Bezspornym jest, że wnioskodawca nadal pozostaje w stosunku pracy (poświadczył to także na rozprawie przed Sądem Apelacyjnym) i nie ma zamiaru go rozwiązać. Jego celem jest tylko ustalenie, że posiada wymagany 20 letni staż pracy. I tego domagał się w apelacji. W świetle powyższego oczywistym jest, że odwołanie od zaskarżonej decyzji jest niezasadne i prawidłowo zostało przez Sąd Okręgowy oddalone. Nie ulega bowiem wątpliwości, że przedmiotem zaskarżonej decyzji była odmowa przyznania wnioskodawcy prawa do świadczenia kompensacyjnego. Decyzja organu rentowego rozstrzygała więc o prawie do świadczenia, bowiem wnioskodawca, co wynika z akt rentowych, złożył do organu rentowego w dniu 4 lipca 2012r. wniosek o przyznanie tego właśnie świadczenia. W tym też tylko zakresie decyzja ta została poddana kontroli sądowej. Zatem kontrola sądowa wymagała ustalenia, czy wnioskodawca spełnia wszystkie warunki do nabycia świadczenia kompensacyjnego, zatem, czy spełnia wszystkie warunki określone w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych. Brak jednego z nich powoduje, że prawa tego nabyć nie mógł. I do tego ograniczyć musi się rozstrzygnięcie sądu. Jak wynika z analizy stanowiska jakie odwołujący zajmował w toku sprawy, w tym i z apelacji, dostrzega on ten fakt. Jednakże, jak podkreślał, jego celem jest uzyskanie orzeczenia, z którego wynikałoby jego prawo do świadczenia w przypadku rozwiązania stosunku pracy, a więc uzyskanie swoistej pewności, że poza tym jednym warunkiem spełnia on pozostałe, w szczególności warunek 20 lat pracy w jednostkach „oświatowych”. To traktował jako sedno sporu z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, organ rentowy odmówił bowiem mu uwzględnienia okresu zatrudnienia w (...) nr (...) i (...) Nr (...) w Ł. na stanowisku wychowawcy, z czym wnioskodawca polemizował. Jednakże na gruncie przepisów procedury nie jest możliwe wydanie orzeczenia o treści żądanej przez odwołującego. Zgodnie z art. 83 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t. Dz.U.2009.205.1585 z zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności dotyczące ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Od decyzji Zakładu przysługuje odwołanie do właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego. Według art. 477 ⁹ § 1 k.p.c. odwołania od decyzji organów rentowych wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przedmiot rozpoznania sprawy sądowej wyznacza decyzja organu rentowego, od której wniesiono odwołanie. W niniejszym przypadku A. R. wniósł o przyznanie mu prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego a organ rentowy w związku z tym wnioskiem wydał decyzję stwierdzającą brak prawa do tego świadczenia. Tym samym przedmiotem sporu jest prawo do świadczenia a nie fakt spełnienia poszczególnych do niego przesłanek. Podlegają one oczywiście badaniu ale mają znaczenie jedynie jako zespół. Celem postępowania było bowiem sprawdzenie, czy wnioskodawca nabył prawo do świadczenia. Ocena poszczególnych warunków znalazła się w decyzji jedynie jako składnik uzasadnienia odmowy. W takim samym też zakresie badał sprawę Sąd I instancji. Oceną objął bowiem to, czy organ rentowy prawidłowo odmówił prawa do świadczenia. Tym samym rozstrzygnięcie Sądu zawarte w sentencji wyroku mogło jedynie dotyczyć tej kwestii. Sąd nie mógł zatem ustalić w wyroku, że odwołujący spełnił warunek 20 letniego stażu pracy i jednocześnie odmówić prawa doświadczenia z powodu nierozwiązania stosunku pracy. Sąd orzekał bowiem o prawie do świadczenia, tj. czy wnioskodawca nabył do niego prawo. W wyroku z dnia 12 maja 2005r. (I UK 245/04, OSNP 2006/3-4/57) Sąd Najwyższy stwierdził, że wydanie wyroku ustalającego, że osoba zainteresowana spełnia jeden tylko z warunków do świadczeń, które przysługiwać jej będą w przyszłości (np. pod warunkiem rozwiązania stosunku pracy), narusza art. 386 § 1 k.p.c, gdyż nie jest orzeczeniem co do istoty sprawy oraz, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalone jest stanowisko, że ubezpieczony nie może uzyskać ustalenia przez sąd okresów ubezpieczenia dla celów ustalenia uprawnień z ubezpieczenia społecznego ani dowodów, które miałyby być wykorzystane w innym postępowaniu ( por. powołane w uzasadnieniu wyroku judykaty oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2012 r., I PK 108/11, LEX nr 1215409).

Konsekwencją powyższego jest praktyczna bezprzedmiotowość badania możliwości zaliczenia okresu pracy w Domach Dziecka, bowiem okoliczność ta nie miałaby wpływu na treść rozstrzygniecia z uwagi na nierozwiązanie stosunku pracy. Z tego też względu argumentacja apelującego dotycząca tego zagadnienia nie wypływa na rozstrzygnięcie Sądu Apelacyjnego.

Mając na względzie powyższe uwagi należy uznać, że Sąd Okręgowy wydał prawidłowy wyrok. Apelacja A. R. jest bezzasadna i podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.