Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 23 lipca 2014 r., sprecyzowanym w dniu 25 lutego 2015 r., powodowie D. S. i K. S. wystąpili przeciwko D. B. o zasądzenie na ich rzecz solidarnie kwoty 123.168,98 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, tytułem obniżenia wynagrodzenia za wybudowanie „pod klucz” domu jednorodzinnego. Powodowie podnieśli, że w trakcie użytkowania domu ujawniły się jego wady i usterki, w szczególności: brak cyrkulacji ciepłej wody na piętrze, brak szczelności okien, a dodatkowo zły montaż okien w salonie na parterze, brak daszków na słupkach ogrodzeniowych, brak ocieplenia płyty balkonowej na piętrze, wadliwy montaż dachówek na dachu, wada kominka. brak odpowietrzenia kanalizacji, wadliwe działalnie ogrzewania podłogowego na parterze, brak oświetlenia kinkietowego w łazience na parterze, niewłaściwa kostka granitowa oraz wadliwe jej położenie na podjeździe, ścieżkach i tarasach

(pozew, k. 2-5; protokół, k. 131 – 00:03:05)

W odpowiedzi na pozew z dnia 30 września 2014 r. pozwany D. B. wniósł o oddalenie powództwa w całości, kwestionując powództwo zarówno co do zasady jak i co do wysokości. Pozwany podniósł, iż powodowie nie udowodnili istnienia wad.

(odpowiedź na pozew, k. 60-63)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

D. B. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...) z siedzibą w Ł.. Przedmiotem działalności są usługi budowlane.

(wydruk (...), k. 50)

W dniu 20 kwietnia 2009 r. D. S. (inwestor) zawarł z D. B. (Wykonawcą) umowę o roboty budowlane nr (...), która dotyczyła inwestycji – wykonanie dzieła polegającego na wybudowaniu budynku mieszkalnego pod klucz wraz z instalacjami wewnętrznymi, zlokalizowanymi na działkach o numerach ewidencyjnych (...) w R. przy ul. (...). Dzieło miało zostać wykonane zgodnie z obowiązującymi normami, przepisami i sztuką budowlaną na podstawie dostarczonego przez Inwestora Projektu Budowlanego zatwierdzonego pozwoleniem na budowę nr (...) stanowiącego załącznik nr 1 do umowy (§1 umowy).

(okoliczność bezsporna, umowa k. 6)

Za wykonanie przedmiotu umowy strony ustaliły wynagrodzenie ryczałtowe w wysokości 1.190.000 zł (obejmowało ono koszty materiałów zakupionych przez Wykonawcę oraz robociznę). Ustalone wynagrodzenie mogło ulec zmianie w oparciu o sporządzony i zatwierdzony kosztorys robót dodatkowych. Nadto strony ustaliły, że Inwestor będzie wypłacał Wykonawcy wynagrodzenie etapami według uzgodnionego harmonogramu prac (§3 umowy).

Zgodnie z umową Wykonawca zobowiązał się ponadto do wykonywania ewentualnych robót dodatkowych lub zamiennych zlecanych przez Inwestora według cen rynkowych ustalonych każdorazowo przez strony (§4 ust. 6 umowy).

Każda z części przedmiotu umowy (etapu robót) określonych w załączniku Nr 3 do umowy, miała być przedmiotem odrębnego odbioru przez Inwestora. Z czynności odbioru miał być każdorazowo spisany protokół odbioru zawierający wszelkie ustalenia dokonane podczas odbioru, a także termin na usunięcie stwierdzonych wad i usterek (§ 6 ust. 1 i 3). Jeżeli w trakcie któregokolwiek odbioru zostałyby stwierdzone wady przedmiotu umowy Inwestor mógł: odmówić przyjęcia robót do czasu ich usunięcia, przyjąć roboty i jednocześnie wyznaczyć termin nie dłuższy niż 14 dni na ich usunięcie, a po bezskutecznym upływie w/w terminu zlecić wykonanie naprawy innej firmie i odpowiednio obniżyć wynagrodzenie (§7 umowy).

Wykonawca udzielił Inwestorowi gwarancji w zakresie wad fizycznych przedmiotu umowy na okres 60 miesięcy od dnia odbioru ostatniego etapu robót (§8 umowy). W przypadku poniesienia przez Inwestora szkód wynikłych na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez Wykonawcę, szkody te Wykonawca zobowiązał się naprawić w pełnej wysokości (§ 11 umowy). Inwestor mógł odstąpić od umowy bez wyznaczenia dodatkowego terminu m.in. w przypadku zwłoki w usuwaniu wad stwierdzonych w trakcie odbioru, przekraczającej 14 dni (§12 umowy).

(umowa w kopercie, k. 6; załączniki, k. 64-73)

Roboty budowlane rozpoczęły się w dniu 20 kwietnia 2009 r. – plac budowy został protokolarnie przekazany. Roboty budowlane prowadzone były pod nadzorem kierownika budowy - A. S. oraz zostały udokumentowane wpisami do dziennika budowy, na podstawie przekazanej dokumentacji - zatwierdzonego projektu budowlanego stanowiącego integralną część decyzji nr (...) z 1 sierpnia 2007 r. oraz decyzji nr(...). obejmującej zmianę rodzaju zbiornika gazu z podziemnego na naziemny oraz zmianę trasy przyłącza gazu do realizowanego budynku mieszkalnego.

W pracach budowlanych uczestniczył m.in. M. K., który wykonał kominek oraz R. M., który pomagał przy pracach obejmujących instalację wodno-kanalizacyjną. Żaden z pracowników pozwanego nie miał uprawnień zduna, a firma pozwanego po raz pierwszy budowała kominek.

Powód kilkukrotnie zmieniał pewne elementy projektu m.in. dokonał zmian w jednej z łazienek na górze – zamieniona została wanna z prysznicem.

(protokół, k. 74-75; zeznania świadków: A. S., k. 132-132v. – od 00:21:08, M. K., k. 133-133v. – od 00:53:14, R. M., k. 133v.-134 – od 01:10:08; dziennik budowy załączony do akt sprawy; zeznania pozwanego, k. 323-324v. – od 00:49:15).

K. S. i D. S. złożyli w dniu 24 sierpnia 2012 r. zawiadomienie o zakończeniu budowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego usytuowanego na działkach o numerach ewidencyjnych (...) położonych przy ul. (...) w obrębie R.. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Z. nie zgłosił sprzeciwu do przystąpienia do użytkowania budynku mieszkalnego jednorodzinnego.

(okoliczność bezsporna)

Powodowie zgłosili pozwanemu wady jakie, w trakcie eksploatacji, stwierdzili w wybudowanym przez pozwanego budynku. Powód zarzucił, że: w łazienkach na górze musi czekać do 10 minut na ciepłą wodę, okna są źle osadzone, kominek po pierwszym uruchomieniu spowodował pęknięcie ścian, a kopuła kominka pękła, kilka dachówek odpadło, kanalizacja ma jeden odpowietrznik zamiast 4, ogrzewanie podłogowe działa niepoprawnie, została położona niewłaściwa kostka na nieprawidłowym podłożu, a przy wjeździe do garażu wytworzyły się koleiny. Płyta balkonowa nie została ocieplona, wobec czego dochodzi do przemarzania ścian.

W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami, powodowie zlecili opracowanie prywatnej opinii - opisu i wyceny ujawnionych wad i usterek – rzeczoznawcy pani H. W.. Nadto zlecili kontrole przewodów kominowych. Strony odbyły w przedmiocie wad i usterek szereg spotkań. W spotkaniach uczestniczyła H. W. oraz kierownik budowy A. S.. Ze spotkań sporządzano protokoły, które były podpisywane przez obie stron. Prowadzona była również między stronami na ten temat korespondencja. Pismem doręczonym w dniu 22 listopada 2011 r. powodowie wezwali pozwanego do niezwłocznego wykonania poprawek. Pozwany domówił , powołując się na dobrze wykonaną pracę, za zgoda inwestora.

(protokoły, k. 7-13, k. 40-42 i k. 111; opracowanie, k. 14-38; prywatna opinia z kontroli przewodów kominowych, k. 109; zeznania świadków: H. W., k. 131v.-132 – od 00:09:52; A. S., k. 132-132v. – od 00:21:08; pisma, k. 45-49; zeznania powoda, k. 321v.-323 – od 00:09:56; wezwanie, k. 105-106, potwierdzenie nadania, k. 107; potwierdzenie odbioru, k. 108).

W budynku położonym w R. przy ul. (...) wystąpiły następujące wady wykonawcze:

- źle położono kostkę granitową, która nadaje się do wymiany;

- okno balkonowe zostało źle zamocowane i nadaje się do wymiany;

- nie uzupełniono daszków na słupach ogrodzeniowych (zostało to wykonane w trakcie procesu przez inwestora)

- źle wykonano kominek , przez co nastąpiła jego wymiana,

- nie zrobiono termoizolacji płyty balkonowej;

- źle położono część dochówki i należy ją wymienić,

- nie wykonano odpowietrzenia pionów kanalizacyjnych ponad istniejące pokrycie dachowe;

- w instalacji wodnej,

- należy wymienić przyłącze energii elektrycznej,

- wymienić oświetlenie kinkietowe w łazience.

Ogrzewanie podłogowe w budynku powodów działa prawidłowo. Eksploatacja budynku przez właścicieli nie wpłynęła na wady wykonawcze. Bez odkrywek nie da się ustalić czy i w jakim zakresie instalacja wodna winna być wymieniona.

(opinia biegłego ds. budownictwa E. M., k. 225-264; ustna uzupełniająca opinia biegłego ds. budownictwa E. M., protokół, k.294v.295v. – od 00:05:09).

Wartość robót koniecznych dla usunięcia usterek wykonawczych wynosi łącznie kwotę brutto 69.426,53 zł. Na powyższą kwotę składa się: - wymiana ułożonej kostki – 19.765,68 zł (netto); - wymiana okna balkonowego – 6.557,10 (netto); - wymiana kominka, roboty rozbiórkowe – 2.734,62 zł (netto); - odbudowa kominka 8.310,95 zł (netto); - docieplenie płyty balkonowej - 2.257,99 zł (netto); - wymiana pokrycia z dachówki ceramicznej – 3.339,79 zł (netto); - uzupełnienie rur wywiewnych – 1.576,41 zł (netto); - remont instalacji wodnej i wymiana przyłącza energetycznego – 16.680,15 zł (netto); - inne (pęknięta ściana przy kominie, roboty ukryte) – 3.061,13 zł (netto).

(opinia biegłego ds. budownictwa E. M., k. 225-264; ustna uzupełniająca opinia biegłego ds. budownictwa E. M., protokół, k.294v.295v. – od 00:05:09).

Nadto koszt wymiany oświetlenia kinkietowego w łazience wynosi 1.000 zł, a uzupełnienie daszków na słupach ogrodzeniowych wynosi 1.000 zł.

(okoliczności bezsporne)

Wady istniejące w budynku położonym w R. przy ul. (...) utrudniają eksploatację budynku. Nieodpowiednio zaizolowany przewód energetyczny, przyłącze energetyczne zagraża życiu ludzkiemu i w trybie pilnym powinien zostać wymieniony. Woda ciepła, która jest do użytku po kilkudziesięciu minutach od chwili odkręcenia zaworu jest nie do przyjęcia i powiększa koszt zużycia wody do chwili uzyskania odpowiedniej temperatury. Brak sprawdzenia prawidłowości ułożenia przewodu ciepłej wody i sporządzenie protokołu odbioru „wymusza” wymianę całego przewodu. Należy niezwłocznie wybudować tzw. „wywiewki” i wyprowadzić je ponad dach. Konieczny jest remont dachu polegający na przełożeniu dachówki i gąsiorów (celem ochrony przed zagrzybieniem budynku).

(opinia biegłego ds. budownictwa E. M., k. 225-264; ustna uzupełniająca opinia biegłego ds. budownictwa E. M., protokół, k.294v.295v. – od 00:05:09).

Kominek wykonany przez pozwanego został ostatecznie na zlecenie powodów rozebrany w czerwcu 2015 r. W jego miejsce wykonano zupełnie nowy kominek w lipcu 2015 r. Wszystkie te prace wykonał R. G..

Wartość przeciętnego komina, w typie zainstalowanego u powodów kształtuje się w wysokości od 3.000 zł do 5.000 zł dla standardowych warunków technicznych budynku.

(zeznania świadka R. G., k. 205v.-206 – od 00:03:48; opinia biegłego ds. budownictwa E. M., k. 225-264; ustna uzupełniająca opinia biegłego ds. budownictwa E. M., protokół, k.294v.295v. – od 00:05:09).

Pismem z dnia 7 marca 2012 r., doręczonym w dniu 28 marca 2012 r., powodowie wezwali pozwanego do wykonania następujących prac w ich domu: hydrauliki (brak grzania podłogowego w łazience, korytarzu na dole oraz cyrkulacja ciepłej wody w łazience u dzieci),poprawienie kominka, dokończenie mocowania balustrady, docieplenie płyt balkonowych, wykończenie słupków ogrodzeniowych kamieniem szlifowanym, poprawka podjazdu, poprawienie przelotu pod podjazdem na gaz, powiększenie otworów wentylacyjnych na kominie (aby była lepsza skuteczność wentylacji), wykończenie zabezpieczenia zamykania furtki, przeprowadzenie zasilania gazu wewnątrz domu według ostatniego projektu, poprawka spękanych ścian, w terminie do dnia 23 marca 2012 r. Nadto powodowie wskazali, że szacunkowa kwota wykonania prac budowlanych wynosi 200.000 zł.

Pismem z dnia 4 kwietnia 2012 r., doręczonym w dniu 6 kwietnia 2012 r., powodowie wezwali pozwanego do zapłaty kwoty 60.000 zł z tytułu szacowanych kosztów robót położenia kostki granitowej. Ponownie wezwano również pozwanego do wykonania szeregu robót, które powodowie ocenili na kwotę 350.000 zł.

Pismem z dnia 12 czerwca 2013 r. D. S. wezwał pozwanego do ostatecznego usunięcia wad tj. do demontażu i ponownego wybudowania kominka, wymiany kostki na podjeździe, ścieżkach i tarasach; docieplenia płyt balkonowych, poprawy cyrkulacji ciepłej wody w łazience, prawidłowego odpowietrzenia kanalizacji, prawidłowego montażu okien, dokończenia prac na grodzeniu.

(wezwanie wraz z potwierdzeniem nadania i odbioru, k. 98-101wezwanie wraz z potwierdzeniem nadania, k. 102-104; wezwanie, wraz z potwierdzeniem nadania, k. 43-44).

Powyższy stan faktyczny, Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów, opinii biegłego E. M., zeznań świadków oraz częściowo zeznań powoda i pozwanego.

Sąd w całości pominął opinię biegłej ds. budownictwa E. D.. Opinia biegłej w przedmiotowej sprawie była niekompletna, nielogiczna, nieczytelna i wewnętrzne sprzeczna. Przede wszystkim biegła nie udzieliła odpowiedzi na pytania zakreślone w tezie dowodowej. Biegła w sposób pobieżny odniosła się m.in. do wad instalacji wodnej w budynku, nie dokonała czynności sprawdzających np. nie sprawdziła ocieplenia płyt balkonowych czy warstw podłoża pod kostką. Wszystkie braki opinii usprawiedliwiała tym, że nie może ich ustalić albowiem dotyczą wad ukrytych. Biegła w żaden sposób nie wyjaśniła również wątpliwości strony powodowej w ramach ustnej opinii uzupełniającej.

Powyższymi wadami nie była dotknięta opinia biegłego ds. budownictwa E. M.. Biegły w sposób szczegółowy, spójny i konsekwentny wskazał, parametry i metodologię swoich obliczeń. Opinia biegłego, oparta została na całościowej analizie akt sprawy, osobistych oględzinach, badaniu dokumentów i szeroko zakrojonych badaniach porównawczych. Biegły użył do sporządzenia kosztorysów prac niezbędnych specjalistycznego oprogramowania w oparciu o rynkowe parametry. Oceniając ten dowód Sąd uznał, że opinia ta jest konsekwentna, logiczna i wyczerpująca. Biegły w sposób pełny i przekonujący odpowiedział na postawione mu pytanie co do ustalenia wad wykonawczych, a także sposobu i kosztu ich usunięcia. W ramach ustnej opinii uzupełniającej biegły odpowiedział szeroko i wyczerpująco na wszelkie wątpliwości stron.

Sąd za niewiarygodne uznał te zeznania świadków: A. S. (kierownika budowy), M. K. (pracownika pozwanego), a także samego pozwanego w zakresie w jakim twierdzili, że to na prośbę powoda odstąpiono od ocieplenia balkonów. W tym zakresie Sąd za wiarygodne uznał zeznania samego powoda, który takiemu ustaleniu jednoznacznie zaprzecza. Nadto zgodnie z dokumentacją projektową miały zostać położone wszystkie warstwy ocieplenia balkonu. Świadkowie ci z racji stosunku zależności z pozwanym, nie mogą być w pełni wiarygodni i w sposób naturalny starali się przedstawić wersję korzystną dla pozwanego.

Sąd ustalił wartość prac nad montażem nowego kominka na podstawie opinii biegłego ds. budownictwa E. M. i w tym zakresie pominął wartość wskazaną przez samego powoda i świadka R. G.. Powód nie przedstawił żadnego rachunku czy faktury za wykonany nowy kominek. Powyższe powoduje, że niemożliwe jest zweryfikowanie zakresu prac i ich zasadności.

W zakresie prac brukarskich i użytych do tego materiałów, Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanego, który wskazywał, że kupił kostkę dobrej jakości i zgodnie z zaleceniem powoda. Pozwany nie był w stanie przedstawić żadnej faktury na zakup przedmiotowej kostki, a jedynie przedstawił ofertę jednej z firm działających na rynku, która taki bruk sprzedaje. Brak jest jednak związku tego dokumentu z przedmiotową sprawą, posiadanie takiej oferty przez pozwanego, który na co dzień zajmuje się wykonywaniem prac budowlanych, nie jest niczym szczególnym. Natomiast nie ma żadnego dowodu na to, że z oferty takiej skorzystał pozwany i od tego producenta kostkę kupił. Przede wszystkim zaś twierdzenia pozwanego w tym zakresie są sprzeczne z opinią biegłego E. M., który w sposób nie budzący wątpliwości zweryfikował jakość wykonanych prac przez pozwanego, jak również rodzaj użytych materiałów (kostka odpadowa). Nadto sam pozwany przyznał, że wybrukowany podjazd nie powinien się zapadać, tak jak to ma miejsce na posesji powoda. A zatem sam przyznał pośredni ocenił jakość wykonanych przez siebie prac brukarskich.

Jeśli chodzi o wartość pokrycia daszkami słupków ogrodzeniowych i założenia kinkietów w łazience pozwany uznał roszczenie do kwoty 2.000 złotych.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo było zasadne jedynie w części.

W pierwszej kolejności sprecyzowania wymaga zakres rozstrzygnięcia. Wskazać bowiem należy, że na ostatniej rozprawie pełnomocnik powodów ustnie zmodyfikował podstawę roszczeń. W miejsce, jak do tej pory żądania obniżenia wynagrodzenia, strona powodowa wskazała, że na kwotę dochodzoną pozwem tj. 123.168,98 zł składa się kwota: - 69.426,53 zł wynikająca z opinii biegłego ds. budownictwa obejmująca obniżenie wynagrodzenia; - 2.000 zł uznane przez pozwanego; - 9.000 zł tytułem zwrotu kosztu kabla energetycznego; - 14.486 zł tytułem różnicy pomiędzy wyceną kosztu naprawy kominka, a rzeczywistym poniesionym kosztem; - 28.256,45 zł tytułem obniżenia wartości nieruchomości. Powyższa zmiana podstawy żądania została dokonana na rozprawie, a nie w piśmie procesowym. Zgodnie zaś z art. 193 § 2 ¹ k.p.c. z wyjątkiem spraw o roszczenia alimentacyjne zmiana powództwa może być dokonana jedynie w piśmie procesowym. Przepis art. 187 stosuje się odpowiednio. Zmiana podstawy powództwa była zatem bezskuteczna. Wobec powyższego, w przedmiotowej sprawie, Sąd nie orzekał w zakresie zmienionej podstawy zgłoszonej na rozprawie w dniu 12 kwietnia 2017 r. (k. 324v.- 01:40:15) – to jest w zakresie żądania obniżenia wartości nieruchomości, jak również zwrotu kwoty 9.000 zł za kabel energetyczny. Żądania te pojawiły się po raz pierwszy na ostatniej rozprawie i , jak to zostało wyjaśnione wyżej nie były w sposób prawidłowy zgłoszone oraz objęte postępowaniem dowodowym.

Powód w niniejszym postępowaniu dochodził obniżenia wynagrodzenia o kwotę 123.168,98 zł. Podstawą prawną roszczenia powodów jest art. 647 k.c. Strony niniejszej sprawy łączył bowiem stosunek obligacyjny w postaci umowy o roboty budowlane, w której określono wszystkie istotne elementy podmiotowe i przedmiotowe. Na gruncie umowy pozwany wykonał wszystkie przewidziane prace, a oprócz tego dodatkowo uzgodnione w trakcie procesu inwestycyjnego. Tym samym pozwany wywiązał się z umowy, aczkolwiek, jak wykazało postępowanie dowodowe, wykonał swoją pracę w sposób wadliwy, choć z drugiej strony wady nie były istotne i nadawały się do usunięcia. Poprzez odesłanie zawarte w art. 656 § 1 k.c. powodowie jako inwestorzy nabyli uprawnienia z tytułu rękojmi przewidziane w art. 637 k.c. (który obowiązywał do dnia 24 grudnia 2014 r.). Tym samym strona powodowa mogła się domagać usunięcia wad (co czyniła wielokrotnie) albo też - w zależności od rodzaju wad – miała prawo odstąpić od umowy przy wadach istotnych lub żądać obniżenia wynagrodzenia w odpowiednim stosunku przy wadach nieistotnych, pod warunkiem jednak uprzedniego wezwania do usunięcia wad.

Zgodnie z treścią art. 637 § 1 k.c. jeżeli dzieło ma wady, zamawiający może żądać ich usunięcia, wyznaczając w tym celu przyjmującemu zamówienie odpowiedni termin z zagrożeniem, że po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu nie przyjmie naprawy. Przyjmujący może odmówić naprawy, gdyby wymagała nadmiernych kosztów. W myśl art. 637 § 2 k.c. gdy wady usunąć się nie dadzą albo gdy z okoliczności wynika, że przyjmujący zamówienie nie zdoła ich usunąć w czasie odpowiednim, zamawiający może od umowy odstąpić, jeżeli wady są istotne; jeżeli wady nie są istotne, zamawiający może żądać obniżenia wynagrodzenia w odpowiednim stosunku. To samo dotyczy wypadku, gdy przyjmujący zamówienie nie usunął wad w terminie wyznaczonym przez zamawiającego.

W nauce prawa, jak i w orzecznictwie utrwalone jest stanowisko, zgodnie
z którym w zakresie umowy o dzieło zamawiającemu nie służy prawo wyboru uprawnień z tytułu rękojmi i przysługujące mu uprawnienie jest wyznaczone rodzajem wady przedmiotu dzieła. Katalog tych uprawnień zawiera art. 637 k.c., różnicując je według podziału rozłącznego na wady usuwalne i nieusuwalne oraz wady istotne i nieistotne. Paragraf pierwszy przyznaje zamawiającemu roszczenie o usunięcie wad i nakazuje wyznaczenie przyjmującemu zamówienie odpowiedniego terminu do ich usunięcia z zagrożeniem, że po jego bezskutecznym upływie nie przyjmie naprawy. Przepis ten dotyczy zarówno wad usuwalnych nieistotnych, jak i istotnych. Jeżeli wada zostanie usunięta bezprzedmiotowe pozostają pozostałe uprawnienia z rękojmi. Jeżeli natomiast przyjmujący odmówi naprawy z uwagi na nadmierny jej koszt albo nie zdoła jej usunąć w odpowiednim czasie, albo dzieło ma wadę nieusuwalną, zamawiającemu służy przewidziane w art. 637 § 2 k.c. uprawnienie odstąpienia od umowy w wypadku wady istotnej, albo obniżenia wynagrodzenia w wypadku wady nieistotnej. Konstrukcja art. 637 k.c. nakazuje zatem przyjęcie, że obowiązek wyznaczenia terminu do usunięcia terminu do usunięcia wady obciąża zamawiającego w każdym wypadku, gdy dzieło obarczone jest wadą usuwalną (§ 1 zd. 1), bowiem bezwzględne pierwszeństwo w hierarchii uprawnień z tytułu rękojmi ma żądanie usunięcia wad. Żądanie usunięcia wad, tak jak i pozostałe roszczenia przewidziane w art. 637 k.c., jest uprawnieniem zamawiającego, ale w tym znaczeniu, że ma on prawo wyboru, czy z nich skorzysta. Jeżeli natomiast zamawiający podejmuje decyzję o skorzystaniu z uprawnień z tytułu rękojmi, jest zobowiązany do zachowania określonej w tym przepisie ich hierarchii, a zatem do wezwania przyjmującego do usunięcia wady usuwalnej w odpowiednim terminie z wyjątkami opisanymi wyżej.

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy wskazać należy, że powodowie wielokrotnie wzywali pozwanego do usunięcia wad i usterek jakie stwierdzili w budynku wybudowanym przez pozwanego w R. przy ul. (...). Dochodziło również do licznych spotkań stron, z których były sporządzane protokoły. Nadto pozwany zlecał wykonanie prywatnych opinii, w których szczegółowo opisane zostały wady i usterki, których usunięcia się domaga. Poza sporem pozostawało również, że wady te miały charakter wad usuwalnych. Przede wszystkim zaś powodowie wyznaczyli termin do usunięcia wad tj. – do dnia 23 marca 2012 r. (wezwanie, k. 98-99). Pozwany zaś w zakreślonym przez powodów terminie, wszystkich wad nie usunął.

W przedmiotowej sprawie strony pozostawały w sporze, zarówno co do zakresu i charakteru wad i usterek jakie w budynku jednorodzinnym powstały, a także kosztu ich usunięcia. Sąd na powyższe okoliczności przeprowadził dowód z opinii biegłego ds. budownictwa, który pozytywnie zweryfikował jedynie część podnoszonych przez powodów wad i usterek. Biegły zweryfikował również koszt niezbędnych napraw (w tym m.in. kominka, ułożenia kostki, naprawy instalacji wodnej). Wartość niezbędnych prac naprawczych wyniosła łącznie kwotę brutto 69.426,53 zł. Nadto strona pozwana uznała roszczenie strony powodowej, w zakresie kosztów ukończenia budowy słupków ogrodzenia oraz oświetlenia w jednej z łazienek, w łącznej wysokości: 2.000 zł.

Reasumując przeprowadzone okolicznościach niniejszej sprawy, strona powodowa wykazała, że uzasadnione jest obniżenie wynagrodzenia pozwanego w łącznej wysokości 71.426,53 zł. Wobec powyższego Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodów łącznie kwotę 71.426,53 zł (69.426,53 zł + 2.000 zł), oddalając powództwo w pozostałym zakresie. Stronie powodowej bowiem nie udało się wykazać (art. 6 k.c.), że wady wykonanych robót budowlanych uzasadniają obniżenie wynagrodzenia w większym zakresie. Przede wszystkim nie do zweryfikowania były wysokie koszty postawienia nowego kominka. Powodowie nie przedstawili żądanego rachunku, z którego wynikałaby wysokość wynagrodzenia wykonawcy oraz zakres wykonanych przez niego prac. Dlatego też Sąd przyjął wartość wynikającą z opinii biegłego.

O odsetkach ustawowych Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 w zw. z art. 455 k.c. Sąd uznał, że mogą być one naliczane – zgodnie z żądaniem pozwu – od dnia skutecznego wytoczenia powództwa tj. od dnia 23 lipca 2014 r., zwłaszcza gdy zważy się na fakt, że pozwany był wzywany jeszcze przed wszczęciem procesu, gdzie powodowie wskazywali na potencjalną wysokość przyszłych roszczeń.

Sąd zasądził więc odsetki ustawowe od kwoty świadczenia głównego od dnia 23 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz odsetkami ustawowe za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty. Na dzień zamknięcia rozprawy Sąd z urzędu uwzględnił zmianę stanu prawnego w zakresie prawa materialnego wynikającą z art. 2 w zw. z art. 56 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1830), która nadała art. 481 § 2 k.c. od dnia 1 stycznia 2016 r. następujące brzmienie: „Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy”. Przepis ten określa zatem nową kategorię odsetek ustawowych za opóźnienie naliczanych według innej stopy niż inne odsetki ustawowe (art. 359 § 2 k.c.). Zgodnie z art. 56 ustawy nowelizującej, do odsetek należnych za okres kończący się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Z tej przyczyny rozstrzygnięcie o odsetkach ustawowych (w tej sprawie służących wynagrodzeniu opóźnienia dłużnika) wymagało rozróżnienia okresów naliczania odsetek według innych stóp przed i po dniu 1 stycznia 2016 r.

Z uwagi na to, że żądanie powodów nie zostało uwzględnione w całości, Sąd o kosztach procesu rozstrzygnął na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. rozdzielając je stosunkowo. Koszty poniesione przez stronę powodową wyniosły łącznie 15.776 zł (opłata od pozwu – 6.159 zł; zaliczka na wynagrodzenie biegłych – 6.000 zł; koszty zastępstwa procesowego wraz z opłata skarbową od pełnomocnictwa – 3.617 zł). Koszty poniesione przez stronę pozwaną wyniosły łącznie 5.617 zł (2.000 zł – zaliczka na wynagrodzenie biegłych; 3.617 zł- koszty zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa). Kwota wynagrodzenia pełnomocników stron została ustalona na podstawie § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. (Dz.U.2013.490 j.t.).

Łącznie koszty poniesione przez strony wyniosły 21.393 zł. Z uwagi na wynik procesu powodowie ponoszą koszty w 42% (kwota 8.985,06 zł), a pozwany w 58%. W związku z powyższym pozwany winien zwrócić powodom kwotę 6.790,94 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (15.776 zł – 8.985,06 zł).

O nieuiszczonych kosztach sądowych (zaliczki na wynagrodzenie biegłego w wysokości: 5.528,41 zł; 235,09 zł, 2.152,51 zł; 317,57 zł – łącznie 8.233,58 zł) sąd orzekł na podstawie art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2010.90.594 j.t. ze zm.) z zastosowaniem w/w art. 100 k.p.c., nakazując pobrać na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Łodzi od D. B. kwotę 4.775,48 zł (odpowiadającą wysokości w jakiej pozwany przegrał – 58% z 8.233,58 zł), a z zasądzonego na rzecz powodów w pkt 1 roszczenia nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Łodzi kwotę 3.458,10 zł.

z/ odpisy wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.