Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 3 czerwca 2016 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi zasądził od pozwanego S. G. na rzecz powoda (...) spółki akcyjnej w L. kwotę 2.423,12 zł z odsetkami: a) ustawowymi od dnia 15 października 2014 roku do 31 grudnia 2015 roku, b) ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty a także kwotę 717 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w oparciu o ustalenie, że (...) spółka akcyjna jako sprzedawca i S. G. jako odbiorca, zawarli 28 listopada 2013 roku umowę kompleksową sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług dystrybucji. Zgodnie z załącznikiem, strony umówiły się na rozliczanie odbiorcy w ramach grupy taryfowej G11 zarówno w zakresie sprzedaży energii elektrycznej, jak i usług dystrybucji. Operatorem systemu dystrybucyjnego jest (...) spółka akcyjna w L..

Dwudziestego dziewiątego sierpnia 2014 roku przeprowadzono kontrolę realizacji umowy. W jej rezultacie stwierdzono uszkodzenie licznika, zainstalowanego na klatce schodowej, polegające na braku plomb legalizacyjnych, braku plomby monterskiej, odkręconych śrubach mocujących dekiel licznika, nadto nieruchomej tarczy licznika mimo poboru prądu. Licznik został zdemontowany i zabrany do kontroli laboratoryjnej. W mieszkaniu stwierdzono pralkę, piekarnik elektryczny, sprzęt RTV i oświetlenie. Obecny w trakcie kontroli S. G. nie wniósł zastrzeżeń do protokołu. W toku badania laboratoryjnego stwierdzono uszkodzenie, polegające na skrzywieniu, tarczy wirnikowej licznika, co powodowało jej zacięcie i w konsekwencji brak pomiaru. Wysokość opłaty za nielegalny pobór energii elektrycznej, ustalonej zgodnie z obowiązującą strony taryfą, wynosi 2.221.06 zł. Wymiana licznika, łącznie z kosztem legalizacji, to 202,06 zł. Razem 2.423,12 zł, płatne do 14 października 2014 roku.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, że w razie nielegalnego pobierania paliw lub energii, przedsiębiorstwo energetyczne może pobierać od odbiorcy opłatę w wysokości określonej w taryfie, chyba że nielegalne pobieranie paliw lub energii wynikało z wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą odbiorca nie ponosi odpowiedzialności (art. 57 ust. 1 pkt 1 p. e.), albo dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych (art. 57 ust. 1 pkt 2 p. e.), przy czym przez nielegalny pobór energii należy rozumieć pobieranie energii bez zawarcia umowy, z całkowitym albo częściowym pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowego lub poprzez ingerencję w ten układ mającą wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez układ pomiarowo-rozliczeniowy (art. 3 pkt 18 p.e.). Jak ustalono, pozwany pobierał energię elektryczną w sytuacji, w której doszło do ingerencji w układ pomiarowo-rozliczeniowy, mającej wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez ten układ. Jakkolwiek pełnomocnik powoda nie potrafił wyjaśnić powoływania nieistniejących przepisów, to jednak nie zmienia to trafności wyrażonego przezeń na rozprawie poglądu, że zgodnie z wolą Parlamentu, nawet w sytuacji gdy licznik znajduje się w miejscu ogólnie dostępnym, odbiorca energii elektrycznej dla uwolnienia się od odpowiedzialności winien wykazać, że ów nielegalny pobór energii elektrycznej nastąpił wskutek wyłącznej winy osoby trzeciej. Tymczasem w okolicznościach niniejszej sprawy takiego dowodu skutecznie nie przeprowadzono. W tej sytuacji powód jest uprawniony do dochodzenia opłaty w niespornej wysokości łącznie 2.423,12 zł.

Okres odsetkowy nie był kwestionowany, nie ulega zresztą wątpliwości, że uprawnienie powoda powstało najpóźniej w dniu ukończenia kontroli i sporządzenia protokołu pokontrolnego, skoro najpóźniej w tej dacie spełnione zostały przesłanki powstania tego uprawnienia. Wysokość odsetek za opóźnienie jako odsetek ustawowych jest zawsze zasadna (art. 481 § 2 zd. I k.c.), przy czym należało uwzględnić wprowadzenie od 1 stycznia 2016 roku nowej kategorii odsetek ustawowych za opóźnienie.

W tych okolicznościach Sąd Rejonowy zasądził całość dochodzonego roszczenia. Sąd uznała ponadto, że pozwany obowiązany jest zwrócić powodowi całość poniesionych kosztów procesu (art. 98 § 1 k.p.c.).

Apelację od powyższego wyroku złożyła strona pozwana, zaskarżając go w całości. Rozstrzygnięciu Sądu Rejonowego skarżący zarzucił naruszenie art. 57 ust. 1 pkt. 1 ustawy prawo energetyczne poprzez przyjęcie, że za nielegalny pobór energii ponosi winę odbiorca a nie osoba trzecia, w sytuacji gdy w toczącym się postępowaniu nie przedstawiono ani jednego dowodu na to, iż to strona pozwana dokonała nielegalnego poboru energii.

Skarżący wniósł o zmianę wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o oddalenie apelacji w całości jako bezzasadnej oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania, w tym zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własny ustalony przez Sąd Rejonowy stan faktyczny. Ustalenia poczynione przez Sąd Rejonowy, jako znajdujące oparcie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym uznać należało za prawidłowe.

Jako bezzasadny należało ocenić zarzut naruszenia art. 57 ust. 1 pkt. 1 p. e.

Sąd I instancji, dokonując prawidłowych ustaleń faktycznych, trafnie zastosował przepisy prawa materialnego, tak zarówno art. 6 k.c. jak i art. 57 ust. 1 pkt. 1 p. e.

Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Przepis ten wprowadza dwie reguły - pierwszą wymagającą udowodnienia powołanego przez stronę faktu, powodującego powstanie określonych skutków prawnych, oraz drugą regułę, która sytuuje ciężar dowodu danego faktu po stronie osoby, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. W niniejszej sprawie strona powodowa, aby wykazać zasadność dochodzonego roszczenia udowodniła, załączonym do pozwu protokołem kontroli, brak plomb legalizujących licznik, brak plomby monterskiej, odkręcone śruby mocujące dekiel licznika, tarcze licznika nie obracały się pomimo obciążenia. W chwili przystąpienia do kontroli była pobierana energia elektryczna przez odbiorniki: lodówkę, żarówkę w przedpokoju (k. 13). Strona powodowa udowodniła zatem zarówno fakt ingerencji w licznik jak i to, że energia elektryczna była pobierana.

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego przedsiębiorstwo energetyczne może obciążyć odbiorcę energii elektrycznej opłatami określonymi w art. 57 ust. 1 p. e. tylko wtedy, gdy taka energia została rzeczywiście pobrana (zob. uchwała SN z dnia 10 grudnia 2009 r., III CZP 107/09).

Zaznaczyć także należy, że skorzystanie przez przedsiębiorstwo energetyczne z możliwości obciążenia opłatą określoną w art. 57 ust. 1 p.e. jest niezależne od winy sprawcy. Sformułowanie przepisu art. 57 ust. 1 p. e. wskazuje, że pobierający nielegalnie energię odpowiada na zasadzie ryzyka, niezależnie od swego zawinienia, a uwolnić się od zapłaty zryczałtowanej opłaty może tylko w przypadku wykazania, że pobór ten wynikał z wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Ustalenie nielegalnego poboru energii nie wymaga badania winy sprawcy w znaczeniu subiektywnym (zob. wyroki Sądu Najwyższego z 9 kwietnia 2003 r., I CKN 252/2001, OSNC 2004, nr 7-8, poz. 110, z 27 marca 2008 r., II CSK 489/2007, LEX nr 515728; uzasadnienie uchwały z 10 grudnia 2009 r., III CZP 107/2009, OSNC 2010, nr 5, poz. 77).

Niemniej aby strona powodowa mogła wystąpić ze skutecznym roszczeniem opartym na ww. przepisie, musi wykazać, iż w ogóle nielegalny pobór miał miejsce, co jak już opisano, zostało udowodnione. Natomiast pozwany w żaden sposób nie udowodnił (art. 6 k.c.), że nielegalny pobór energii elektrycznej nastąpił wskutek wyłącznej winy osoby trzeciej.

Mając na uwadze powyższe, apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu na podstawie przepisu art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. i w związku z art. 391 § 1 k.p.c. zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 600 zł z tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym zgodnie z § 10 ust. 1 pkt. 1 w związku z § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U.2015.1800.).