Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 2 lipca 2015 roku zmodyfikowanym na rozprawie w dniu 8 grudnia 2015 roku, B. L. (1) lat 18 (ur. (...)) działająca przez zawodowego pełnomocnika, wniosła o zasądzenie alimentów od pozwanej matki A. K. w wysokości 3 000zł miesięcznie, począwszy od dnia 1 lipca 2015 roku oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych (k. 1, 155).

Pismem z dnia 12 października 2015r. powódka wniosła o udzielenie zabezpieczenia do kwoty 3.000 zł miesięcznie, wskazując, że matka przekazuje jedynie 1.000 zł, mimo że jej możliwości zarobkowe są znakomite, jest ginekologiem z II stopniem specjalizacji, z ponad 20-letnim stażem pracy, specjalizuje się też w leczeniu niepłodności.

Postanowieniem z dnia 19 października 2015r. Sąd zabezpieczył powództwo do kwoty 2.000 zł miesięcznie, uznając, że kwota 6.300 zł miesięcznego utrzymania powódki jest zawyżona i Sąd oszacował te koszty na 4.000 zł miesięcznie uznając, że pozwana zapłaci połowę, a drugą połowę ojciec powódki, który także jest ginekologiem.

Pismami z dnia 31 sierpnia 2015 roku i 07 grudnia 2015 roku zmodyfikowanymi częściowo na rozprawie w dniu 23 lutego 2016 roku, pozwana A. K., działająca przez zawodowego pełnomocnika, wyraziła zgodę na obciążenie jej obowiązkiem alimentacyjnym wobec powódki w kwocie odpowiadającej połowie niezakwestionowanych przez nią kosztów utrzymania córki oraz wniosła o zniesienie kosztów zastępstwa adwokackiego (k. 36, 123, 173).

W trakcie trwania postępowania pomiędzy powódką i pozwaną nie doszło do zawarcia ugody.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka B. L. (1) urodziła się (...) w W.. Jest córką pozwanej A. K. (1) oraz B. L. (2) i pochodzi z ich związku małżeńskiego. Rodzice powódki są po rozwodzie, który został orzeczony wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 22 lipca 1999 roku, w sprawie o sygn. akt III C 1912/98 (k. 12). Sąd w w/w wyroku w pkt. 2 wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią wówczas powódką powierzył obojgu rodzicom oraz określił każdorazowe miejsce zamieszkania dziecka przy matce, zaś w pkt. 3 zobowiązał oboje rodziców do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania B. L. (1), ustalając obowiązek alimentacyjny ojca B. L. (2) na kwotę 3 000 zł miesięcznie (k. 12). Następnie kwota ta została obniżona przez strony do 2.000 zł.

Sąd Rejonowy dla Warszawy- Mokotowa w W. postanowieniem z dnia 02 sierpnia 2012 roku, w sprawie o sygn. akt IV Nsm 462/12, zmienił punkt 2 w/w wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie o rozwód w ten sposób, że miejsce zamieszkania ówcześnie małoletniej powódki ustalił w każdorazowym miejscu zamieszkania u jej ojca B. L. (3) (k. 13).

Rodzice powódki zawarli nowe związki małżeńskie. Pozwana -z B. S. (prezes zarządu dwóch spółek), z którym ma syna A. S. urodzonego (...) (uczęszcza do państwowego przedszkola), a ojciec powódki z A. L. (również lekarz ginekolog), z którą ma 14.letniego syna K. L.. W toku jest postępowanie rozwodowe ojca powódki B. L. (2).

Dotychczasowy obowiązek alimentacyjny pozwanej A. K. na rzecz powódki B. L. (1) ustalony został aktem notarialnym (Rep. A 6056/2012) zawartym przed notariuszem A. K. (2) w W. w dniu 27 września 2012 roku, w którym matka powódki A. K. zobowiązała się do płacenia na rzecz córki B. L. (1) kwoty po 1 000 zł miesięcznie, płatnej na rachunek bankowy ojca B. L. (2) (k. 19).

Powódka B. L. (1) następnie wyprowadziła się od ojca i od września 2015 roku zamieszkała w W. w wynajmowanym z koleżankami mieszkaniu. Powódka do 2012 roku mieszkała z matką, a od sierpnia 2012 roku mieszkała z ojcem. Pełnoletnia powódka podjęła decyzję o samodzielnym zamieszkaniu z uwagi na konflikt z matką i problem alkoholowy ojca, który jest obecnie w trakcie rozwodu z drugą żoną. Utrzymuje z ojcem dobre relacje.

Powódka w okresie od kwietnia 2012 roku do grudnia 2013 roku korzystała z indywidualnej terapii w Centrum Psychoterapii Poznawczo-Behawioralnej (k. 29, 165). Z opinii psychologicznej placówki z dnia 31 maja 2012 roku wynika, że u powódki rozpoznano zaburzenia odżywienia o charakterze bulimii oraz symptomy osobowości chwiejnej emocjonalnie (k. 30). Terapię wznowiła w grudniu 2015r.

W dniu 24 kwietnia 2015 roku ukończyła XL Liceum Ogólnokształcące w W. (k. 23). Od 26 września 2015 roku akademickiego (...) rozpoczęła dzienne jednolite pięcioletnie studia magisterskie w prywatnej (...) Japońskiej Akademii (...) na kierunku: grafika (k. 29, 93). Opłata za czesne na 1 rok studiów to 10 800 zł (k. 96). Powódki zaliczyła pierwszy semestr zimowy ze średnią ocen 4, 5 (k. 169).

Powódka koszty swojego utrzymania określiła na kwotę około 6 000 zł miesięcznie (k. 170). Na w/w kwotę składają się wydatki tj.: czynsz i opłaty za wynajmowane mieszkanie – 800 zł; wyżywienie – 1 000 zł; kosmetyki i środki czystości – 100 zł; art. higieniczne i gospodarstwa domowego – ok. 60 zł; odzież – 200 zł; obuwie – 200 zł; fryzjer – 100 zł; bilet miesięczny ztm – 55 zł; lekarstwa – 200 zł; wizyty lekarskie – 150 zł; terapia psychologiczna – 640 zł; telefon i tablet – 160 zł; czesne za szkołę – 1 080 zł; programy komputerowe – 100 zł; wydatki na zakup podręczników akademickich i art. malarskich itp. – ok. 100 zł; rozrywka plus kieszonkowe – 250 zł; wystawy, muzea, bilety do teatru – 100 zł; książki, filmy DVD, gry itp. – 100 zł; urodziny, imieniny (przyjęcie i prezenty); Boże Narodzenie – 100 zł, zorganizowane wyjazdy letnie za granicę – 500 zł; wyjazdy na narty do W. i Austrii, w tym wyjazdy weekendowe – ok. 340 zł, utrzymanie psa – 25 zł,. (k. 91, 95 – 97,100 – 101, 157, 169 - 170).

Powódka w trakcie trwania postępowania podnosiła, że ustalony aktem notarialnym obowiązek alimentacyjny od pozwanej matki w kwocie 1 000 zł miesięcznie nie wystarcza na zaspokojenie jej usprawiedliwionych potrzeb. Powódka podała, że pozwana wywiązywała się z zasądzonego w trybie zabezpieczenia obowiązku alimentacyjnego w kwocie 2 000 zł miesięcznie, złożyła jednak wniosek egzekucyjny do komornika, mimo że matka płaciła kwotę zabezpieczenia bowiem nie ufała, że będzie to czynić stale.

Powódka wskazała, że od ojca otrzymuje wsparcie finansowe w kwocie 1 000 zł miesięcznie, a ponadto ojciec dodatkowo kupuje jej ubrania, dokonuje zakupów do szkoły, opłaca wyjazdy, częściowo żywi ją i są to dodatkowo duże koszty (nie określiła w jakiej wysokości). Minimalnie od rodziców potrzebuje 4.000 zł miesięcznie i zgodziła by się na kwotę 2.250 zł miesięcznie od matki, bo „ 150 zł muszę pożyczać od znajomych bo mi brakuje i stówka na wszelki wypadek” (k. 169).

Ojciec powódki B. L. (2) z zawodu jest lekarzem ginekologiem. W zeznaniu podatkowym za 2014 roku, wynika, że osiągnął przychód 438.043,25zł, dochód 269.009,47zł (k. 103 - 108).

Pozwana A. K. ma 45 lat. Z zawodu jest lekarzem ginekologiem, ze specjalizacją II stopnia. Prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Posiada dwa apartamenty na Osiedlu (...) przy ul. (...)- o pow. 168 m kw. i nr 101- o pow. 132 m kw. obciążone kredytem, które były wynajmowane oraz gabinet ginekologiczny o pow. 45 m kw. również obciążony kredytem oraz miejsca garażowe. Korzysta z samochodu teścia marki M. (...) zaś jej mąż jeździ samochodem marki B. (...) należącym do firmy jego ojca. Nie wskazała jakie dochody uzyskuje jej mąż B. S., który pracuje w firmie ojca. W dniu 18 maja 2007 roku uzyskała kredyt hipoteczny na kwotę 1.600.000 zł na zakup lokalu na rynku pierwotnym, indeksowany w (...) (k.77). Dnia 08 sierpnia 2008 roku uzyskała kolejny kredyt na kwotę 613.000 zł na częściowe sfinansowanie zakupu lokalu użytkowego o pow. 42,6m 2 przy ul. (...), z przeznaczeniem na prowadzenie działalności gospodarczej (k.81). Dnia 03 sierpnia 2011 roku uzyskała kolejny kredyt w kwocie 1.700.000zł na zakup nieruchomości na rynku pierwotnym. Z twierdzeń pozwanej wynika że nie posiada ona oszczędności (k. 172).

Koszt utrzymania małoletniego syna lat 6 z obecnego związku małżeńskiego określiła na kwotę 2 000 – 2 500 zł miesięcznie (k. 171).Obecny mąż pozwanej ma wykształcenie wyższe ekonomiczne i pracuje w rodzinnej firmie, jest prezesem zarządu dwóch spółek, zajmujących się reklamą (k. 42, 49, 171 – 172). A. K. ma ustanowioną z dniem 16 kwietnia 2008 roku rozdzielność majątkową z obecnym małżonkiem.

Pozwana w sierpniu 2013 roku przeszła operację kręgosłupa szyjnego z powodu bezwładu prawej ręki (k. 152, 172).

Dnia 06 września 2000 roku pozwana rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej – A. K. Gabinet Ginekologiczny (...) (k. 22). Pozwana do 2013 roku przez 12 lat pracowała w klinice (...), z czego osiągała dochód w wysokosci 12 000 zł brutto (k. 172). Obecnie pozwana prowadzi swój gabinet ginekologiczny przy ul. (...) w W., o pow. 42,6 m 2. Pozwana jest właścicielką w/w lokalu. Pozwana wynajmuje w/w lokal na godziny dr K. Z., zatrudnia jedna położną.

Pozwana w 2012 roku uzyskała przychód 256.348,90zł, dochód 159.073,47zł, a z najmu apartamentów przychód 166.816 zł (k. 58 – 63); w 2013 roku uzyskała przychód 319.927,77zł, dochód 0zł, strata 57.010,08 zł, z najmu apartamentów przychód 183.157,00 zł (k. 72 – 76); w 2014 roku uzyskała przychód 470.358,65 zł, dochód 101.136,68 zł, z najmu apartamentów 112.592,00 zł (k. 64 – 69); P. do lipca 2015 roku według zestawienia – 296.887,00zł, dochód 86.117,96 zł (k. 160 – 162).

Pozwana uznała wysokość wydatków na powódkę : czesne na studiach- 1.080 zł, wynajem mieszkania 800 zł, artykułów na studia ok. 150 zł, bilet miesięczny 55 zł, wyżywienie 500 zł, odzież i obuwie – 150 zł, fryzjer – 80 zł, wystawy, muzea, książki, filmy – ok. 40 zł; wakacje – 150 zł, leki 6 zł, wyjścia ze znajomymi poniżej 100 zł, zgodziła się też pokrywać połowę kosztów terapii psychologicznej córki (jedna wizyta to 180 zł) co łącznie daję kwotę około 3.241 zł przy przyjęciu dwóch wizyt u psychologa miesięcznie i 50 zł koszty wyjścia ze znajomymi.

W 2014 roku i 2015 roku pokrywała część kosztów kursów przygotowujących do matury i uczęszczała z córką kilka razy na terapię, kupowała ubrania (k. 36).

Sąd zważył co następuje:

Powództwo jest zasadne w części do kwoty 2.000 zł miesięcznie.

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 i 3 krio, rodzice mają obowiązek świadczeń względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub, jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Zakres obowiązku alimentacyjnego, zgodnie z treścią art. 135 § 1 i 2 krio, zależy z jednej strony od potrzeb osoby uprawnionej, z drugiej zaś strony od możliwości zarobkowych i majątkowych osoby zobowiązanej. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Sąd Okręgowy w Sieradzu w wyroku z dnia 12 czerwca 2013 roku, sygn. akt I Ca 191/13, naznaczył, że „obowiązek alimentacyjny co do zasady wynika z dwóch płaszczyzn (…). Z jednej strony wysokość alimentów należnych uprawnionemu wyznaczają jego usprawiedliwione potrzeby, z drugiej zaś możliwości zarobkowe i majątkowe osoby zobowiązanej do alimentacji (art. 135 k.r.o.). Za usprawiedliwione uznać należy dalsze alimentowanie dziecka, które kontynuuje naukę, jednak wyłącznie w zakresie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Dokonując oceny w tym względzie Sąd winien zbadać, czy zobowiązany jest w stanie sprostać temu obowiązkowi bez nadmiernego uszczerbku dla siebie”.

Obowiązek alimentacyjny zobowiązanego rodzica na rzecz uprawnionego dziecka nie jest uzależniony od uzyskania przez nie określonego wieku, w tym w szczególności pełnoletniości, lecz od przesłanki zdolności do samodzielnego utrzymania się. Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 26 marca 1998 roku, sygn. akt I SA/Kr 419/97, „rodzice zobowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania”. W trakcie trwania niniejszego postępowania nie zostało ujawnione, ażeby powódka dysponowała majątkiem, pozwalającym na zaspokojenie jej kosztów utrzymania.

We wrześniu roku akademickiego 2015/2016 powódka rozpoczęła dzienne magisterskie studia w prywatnej uczelni. Powódka zdała egzaminy w pierwszym semestrze zimowym. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 lipca 1998 roku, sygn. akt I CKN 521/98 wskazał, że „w odniesieniu do dzieci, które osiągnęły pełnoletniość, należy brać pod rozwagę to, czy wykazują chęć dalszej nauki oraz czy ich zdolności oraz cechy charakteru pozwalają na kontynuowanie nauki. Rodzice nie mogą zatem uchylić się od obowiązku alimentowania studiującego dziecka przez powoływanie się na to, że mogłoby ono już ‘utrzymać się samodzielnie’, gdyby podjęło pracę z chwilą osiągnięcia średniego wykształcenia. Jedynie brak pozytywnych wyników w nauce uzasadniałby ustanie obowiązku alimentacyjnego rodziców”. Zważywszy na powyższe przyznać trzeba, że powódka wykazuje starania w celu zdobycia doświadczenia zawodowego, pozwalającego jej na samodzielnie utrzymanie się w przyszłości.

Sąd mając na względzie, że rodzice powódki w zasadzie posiadają porównywalne wysokie możliwości majątkowo – zarobkowe (oboje są czynnymi zawodowo lekarzami ginekologami), uznał, że są w stanie w podobnym zakresie uczestniczyć w kosztach utrzymania powódki i koszty te rozdzielił po połowie.

Szacunkowe koszty utrzymania powódki zdaniem Sądu wynoszą 4000 zł miesięcznie i na powyższą kwotę składają się usprawiedliwione wydatki tj.: wynajem mieszkania – 800 zł; czesne za studia – 1 080 zł; wyżywienie 800-900 zł ; odzież, obuwie – 150 zł; kosmetyki i środki czystości – 160 zł, fryzjer – 80 zł; bilet miesięczny – 55 zł; lekarstwa – 60 zł; terapia psychologiczna – 360 zł; telefon i tablet – 50 zł; wydatki na zakup podręczników akademickich i art. malarskich i innych pomocy na studiach – 150 zł; rozrywka, wystawy, muzea, bilety do teatru, książki, filmy DVD, gry – 50 zł; urodziny, imieniny, wyjścia ze znajomymi– 50 zł; wyjazdy letnie i zimowe oraz weekendowe– 180 zł. Sąd oddalił powództwo powódki w pozostałym zakresie, jako dostatecznie nieudowodnione i nieudokumentowane zwłaszcza co do kosztów terapii psychologicznej, wyżywienia, odzieży-obuwia, wakacji-ferii.

W ocenie Sądu, w oparciu o analizę wysokości miesięcznych dochodów pozwanej, jej wieloletniego doświadczenia zawodowego, stanu zdrowia, wieku, osób pozostających na jej utrzymaniu (małoletni syn w wieku 6 lat), pozwana posiada możliwości majątkowo – zarobkowe, pozwalające jej na wywiązywanie się z obowiązku alimentacyjnego na rzecz powódki w kwocie 2 000 zł miesięcznie.

Obciążenia pozwanej związane z obowiązkiem spłaty kredytów oraz innych zadłużeń nie mogą mieć wpływu na kwotę obowiązku alimentacyjnego. Zgodnie z poglądem prezentowanym w orzecznictwie Sądu Najwyższego zadłużenie zobowiązanego do alimentacji nie może powodować ograniczenia należnych małoletniemu (ale też dorosłemu studiującemu) środków utrzymania i wychowania. Osoba, bowiem, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, musi się z tym liczyć przy podejmowaniu wydatków i ich wysokość planować stosownie do posiadanych możliwości z uwzględnieniem wspomnianego obowiązku alimentacyjnego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 listopada 1976 roku, III CRN 236/76).

Kwota 2.000 zł miesięcznie alimentów w żaden sposób nie jest wygórowana, pozwana w toku postępowania proponowała, że będzie płacić 1.000 zł jak dotychczas i opłacać czesne powódki 1.080 zł miesięcznie, na co jednak powódka nie wyraziła zgody bowiem to ona jest stroną umowy z uczelnią i mogą wynikać komplikacje gdyby nie zaliczyła jakiegoś przedmiotu i należałoby zapłacić za poprawkę np. egzaminu. Wynika z tego że pozwana niejako godziła się na kwotę 2.000 zł alimentów. Zaś powódka również zeznała, że kwota jaką potrzebuje od rodziców to minimum 4.000 zł , a ojciec przekazuje jej 1000 zł miesięcznie i dokonuje różnych zakupów, nie wiadomo czy mieszczą się one w kwocie dodatkowo 1.000 zł miesięcznie. Sąd zatem ustalił, że każde z rodziców zapłaci po połowie tych kosztów. Pozostałe potrzeby (np. na papierosy, wyjścia ze znajomymi, środki antykoncepcyjne) powódka może zaspokoić poprzez okresową dorywczą pracę podczas wakacji czy weekendów gdy ma mniejsze obciążenie nauką na studiach.

Podstawą orzeczenia są przywołane wyżej przepisy.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 100 kpc , art. 13 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.05.167.1398)

Na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc, Sąd nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności.