Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 maja 2017 roku

Sąd Okręgowy w Radomiu VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Jarosław Łuczaj

Protokolant st. sekr. sąd. Marta Gackiewicz

po rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2017 roku w Radomiu

sprawy A. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania A. M. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia 25 sierpnia 2016 roku, nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że do ustalenia wysokości emerytury przyjmuje wynagrodzenia w wysokości: 10.175,80 zł (dziesięć tysięcy sto siedemdziesiąt pięć złotych osiemdziesiąt groszy) za okres od 1 stycznia do 30 czerwca 1972 roku, 51.163,20 zł (pięćdziesiąt jeden tysięcy sto sześćdziesiąt trzy złote dwadzieścia groszy) za okres od 1 lipca 1972 roku do 30 czerwca 1974 roku, 38.433,60 zł (trzydzieści osiem tysięcy czterysta trzydzieści trzy złote sześćdziesiąt groszy) za okres od 1 lipca 1974 roku do 30 czerwca 1975 roku, 36.864 zł (trzydzieści sześć tysięcy osiemset sześćdziesiąt cztery złote) za okres od 1 lipca 1975 roku do 30 kwietnia 1976 roku, 27.360 zł (dwadzieścia siedem tysięcy trzysta sześćdziesiąt złotych) za okres od 1 maja do 30 listopada 1976 roku i 4.500 zł (cztery tysiące pięćset złotych) za okres od 1 do 31 grudnia 1976 roku;

2.  oddala odwołanie dalej idące.

SSO Jarosław Łuczaj

Sygn. akt VI U 1049/16

UZASADNIENIE

A. M. pismem z dnia 7 września 2016 roku odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia 25 sierpnia 2016 roku, nr (...), o przeliczeniu emerytury podnosząc, że ZUS nieprawidłowo nie ujął lat 1972-1976 (odwołanie – k. 3).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniósł o jego oddalenie. Wskazano, że od dnia(...) roku wnioskodawca jest uprawniony do emerytury. W dniu 8 sierpnia 2016 roku zgłosił wniosek o doliczenie stażu i przeliczenie podstawy wymiaru. Organ rentowy za okresy nieudokumentowanych wynagrodzeń przyjął kwoty minimalnego wynagrodzenia proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu i wymiaru czasu pracy: od 2 lipca do 28 grudnia 1963 roku, od 16 maja do 18 lipca 1964 roku, od 24 lipca 1964 roku do 26 kwietnia 1965 roku, od 7 czerwca 1971 roku do 31 grudnia 1976 roku, od 2 kwietnia do 13 kwietnia 1979 roku, od 28 czerwca 1988 roku do 23 lutego 1989 roku i od 4 października do 30 grudnia 1994 roku. Po uwzględnieniu minimalnych wynagrodzeń organ rentowy zaskarżoną decyzją ustalił wskaźnik podstawy wymiaru emerytury z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniom w wysokości 85,66 %. Dołączone do wniosku angaże w ocenie organu rentowego nie mają wpływu na wysokość wskaźnika podstawy wymiaru emerytury, ponieważ część tych angaży nie zawiera kwoty wynagrodzenia, a część zawiera wynagrodzenie określone stawką godzinową. Ustalenie zaś wysokości osiąganego wynagrodzenia określonego stawką godzinową jest możliwe w sytuacji, gdy istnieje dokumentacja pracownicza pozwalająca na ustalenie ilości faktycznie przepracowanych godzin (tygodniowo, miesięcznie), a wnioskodawca takich dokumentów nie przedłożył (odpowiedź na odwołanie – k. 4).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

A. M. urodził się w dniu (...) (okoliczność bezsporna).

W okresie od 7 czerwca 1971 roku do 30 września 1976 roku A. M. zatrudniony był w Zarządzie (...) w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku operatora sprzętu zmechanizowanego, a od dnia 1 października 1976 roku do 20 sierpnia 1978 roku na stanowisku operatora sprzętu zmechanizowanego – brygadzisty. Pracował w systemie trzyzmianowym, po 8 godzin, przez 6 dni w tygodniu. Od dnia 7 czerwca 1971 roku otrzymywał wynagrodzenie według IV kategorii osobistego zaszeregowania ze stawką godzinową 8,30 zł. Z dniem 1 lipca 1972 roku został zaszeregowany według VI kategorii ze stawką godzinową 9,50 zł plus 10 % dodatku. Z dniem 1 lipca 1974 roku został zaszeregowany według VIII kategorii ze stawką 15,70 zł na godzinę. Z dniem 1 lipca 1975 roku przeszeregowano go do IX kategorii zaszeregowania ze stawką 18 zł na godzinę. Od dnia 1 maja 1976 roku otrzymywał wynagrodzenie według IX kategorii zaszeregowania, tj. 19 zł na godzinę. Ze świadectwa pracy wynika, iż otrzymywał wynagrodzenie w IV kategorii zaszeregowania - 22,50 zł na godzinę oraz premię regulaminową, dodatek brygadierski w wysokości 15 % i dodatek za wysługę lat pracy w porcie w wysokości 5 % (świadectwo pracy, angaże w aktach osobowych – k 13, angaże – k. 65-73 akt ZUS, zeznania wnioskodawcy – zapis na płycie CD – k. 10, 15).

W dniu 25 listopada 2003 roku A. M. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Odział w R. wniosek o emeryturę (k. 1-2 akt ZUS).

Decyzją z dnia 17 grudnia 2003 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. przyznał A. M. emeryturę od dnia (...) roku, tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego, w wysokości 1.102,97 zł, przyjmując wskaźnik wysokości podstawy wymiaru na poziomie 84,33 % (decyzja – k. 38 akt ZUS).

W dniu 8 sierpnia 2016 roku A. M. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Odział w R. wniosek o doliczenie stażu pracy i przeliczenie podstawy wymiaru, załączając angaże (wniosek z załącznikami – k. 62-73 akt ZUS).

Decyzją z dnia 25 sierpnia 2016 roku, nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. przeliczył emeryturę od dnia złożenia wniosku, przyjmując wskaźnik wysokości podstawy wymiaru na poziomie 85,66 %. Do wyliczenia wysokości wskaźnika przyjęto wynagrodzenie minimalne za okresy: od 2 lipca do 28 grudnia 1963 roku, od 16 maja do 18 lipca 1964 roku, od 24 lipca 1964 roku do 26 kwietnia 1965 roku, od 7 czerwca 1971 roku do 31 grudnia 1976 roku, od 2 kwietnia do 13 kwietnia 1979 roku, od 28 czerwca 1988 roku do 23 lutego 1989 roku i od 4 października 1994 roku do 30 grudnia 1994 roku (decyzja – k. 84 akt ZUS, załącznik do decyzji – k. 86 akt ZUS).

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie powołanych dokumentów, których prawdziwość nie była kwestionowana przez strony i nie budziła żadnych wątpliwości Sądu. Częściowo Sąd oparł się również na zeznaniach wnioskodawcy, ale tylko w zakresie, w jakim znajdowały one oparcie we wskazanych dokumentach. Sąd nie podzielił twierdzeń A. M. odnośnie jego pracy w niedziele i święta oraz wykonywania pracy w spornym okresie w wymiarze po 200 godzin miesięcznie. W tej części brak jest jakichkolwiek obiektywnych dowodów, dlatego też w tej mierze Sąd nie dał wiary zeznaniom wnioskodawcy.

Zgodnie z przepisami art. 15 ust. 1, 2 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2016 roku poz. 887 ze zm.), podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę. Przy czym, zgodnie z art. 15 ust. 6 tej ustawy, na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu. Zgodnie zaś z art. 15 ust. 2a w/w ustawy, za okresy nieudokumentowanych wynagrodzeń przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.

W myśl art. 116 ust. 5 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, do wniosku w sprawie przyznania świadczeń powinny być dołączone dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości, określone w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. Także art. 117 ustawy emerytalnej wskazuje, iż okresy składkowe, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2-9 i ust. 2 pkt 1 lit. b-d, pkt 2 lit. d i pkt 4-17, mogą być uwzględnione, jeżeli zostały udowodnione dokumentami (zaświadczeniami) lub wpisami w legitymacji ubezpieczeniowej, bądź uznane orzeczeniem sądu.

Zgodnie natomiast z § 22 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej
z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412), jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1)legitymacja ubezpieczeniowa;

2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis
w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika
w czasie trwania zatrudnienia.

Kwestią sporną w niniejszej sprawie pozostawały przyjęte przez ZUS wysokości zarobków stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne A. M. w latach 1972-1976, kiedy to pracował w Zarządzie (...).

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala stwierdzić, że zaskarżona decyzja organu rentowego jest częściowo nieprawidłowa.

Organ rentowy do ustalenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru m.in. za okres od 7 czerwca 1971 roku do 31 grudnia 1976 roku przyjął wynagrodzenia minimalne.

W postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w Kodeksie postępowania cywilnego. Zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych (wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 9 stycznia 1998 roku, II UKN 440/97, OSNP 1998/22/667; 4 lipca 2007 roku, I UK 36/07, LEX nr 390123).

Jak wynika z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych wnioskodawcy, w kwestionowanym okresie nie zarabiał on, jak to przyjął ZUS - minimalnego wynagrodzenia, tylko znacznie wyższe.

Zgodnie z § 1 uchwały Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1970 roku w sprawie podwyżki najniższych płac, wprowadzenia dodatków do płac dla niektórych grup pracowników, podwyżki zasiłków rodzinnych oraz niektórych emerytur i rent (Monitor Polski Nr 44, poz. 352) w okresie od 1 grudnia 1970 roku do 31 lipca 1974 roku minimalne wynagrodzenie wynosiło 1.000 zł. Zgodnie zaś z § 1 uchwały nr 162 Rady Ministrów z dnia 5 lipca 1974 roku w sprawie podwyżki najniższych wynagrodzeń (Monitor Polski Nr 26, poz. 154) w okresie od 1 sierpnia 1974 roku do 30 kwietnia 1977 roku minimalne wynagrodzenie wynosiło 1.200 zł. W związku z powyższym ZUS przyjął, iż wynagrodzenie A. M. w latach 1972 i 1973 wyniosło po 12.000 rocznie, w roku 1974 13.000 zł, zaś w latach 1975 i 1976 po 14.400 zł.

Jak zaś wynika z akt osobowych wnioskodawcy, od dnia 1 stycznia 1972 roku do 30 czerwca 1972 roku otrzymywał on wynagrodzenie według IV kategorii osobistego zaszeregowania ze stawką godzinową 8,30 zł, co przyjmując sześciodniowy, ośmiogodzinny tydzień pracy daje w tym okresie kwotę 10.175,80 zł. Z dniem 1 lipca 1972 roku wnioskodawca został zaszeregowany według VI kategorii ze stawką godzinową 9,50 zł plus 10 % dodatku (tj. 10,45 zł), co w okresie od 1 lipca 1972 roku do 30 czerwca 1974 roku daje kwotę 51.163,20 zł. Z dniem 1 lipca 1974 roku wnioskodawca został zaszeregowany według VIII kategorii ze stawką 15,70 zł na godzinę, co w okresie od 1 lipca 1974 roku do 30 czerwca 1975 roku daje kwotę 38.433,60 zł. Z dniem 1 lipca 1975 roku został przeszeregowany do IX kategorii zaszeregowania ze stawką 18 zł na godzinę, co w okresie od 1 lipca 1975 roku do 30 kwietnia 1976 roku daje kwotę 36.864 zł. Od dnia 1 maja 1976 roku wnioskodawca otrzymywał wynagrodzenie według IX kategorii zaszeregowania, tj. 19 zł na godzinę, co w okresie od 1 maja 1975 roku do 30 listopada 1976 roku daje kwotę 27.360 zł. Ponieważ ze świadectwa pracy wynika, iż wnioskodawca otrzymywał wynagrodzenie w IV kategorii zaszeregowania 22,50 zł na godzinę, za grudniu 1976 roku Sąd przyjął taką stawkę godzinową, co po przyjęciu sześciodniowego, ośmiogodzinnego tygodnia pracy dało w tym miesiącu 4.500 zł.

Liczba dni w poszczególnych latach została pomniejszona o następujące dni ustawowo wolne od pracy: 1 stycznia, Poniedziałek Wielkanocny, 1 maja, 22 lipca, 1 listopada i dwa dni Świąt Bożego Narodzenia.

Powyższe pozwala na przyjęcie do ustalenia wysokości emerytury wyżej omówionych wynagrodzeń. W związku z czym, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc, Sąd zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego, o czym orzekł w punkcie 1. sentencji.

W konsekwencji odwołanie w pozostałej części, tj. odnośnie pracy wnioskodawcy w niedziele i święta oraz wykonywania przez niego pracy w spornym okresie w wymiarze po 200 godzin miesięcznie - podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w punkcie 2. wyroku.

SSO Jarosław Łuczaj