Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 listopada 2013 roku

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Ewa Czernecka-Kozak

Protokolant: sekr. sądowy Monika Buźniak

po rozpoznaniu w dniu 14 listopada 2013 roku w Nowym Sączu

na rozprawie

odwołania K. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N.

z dnia 13 maja 2013 roku znak: (...)

w sprawie K. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N.

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się K. W. emeryturę od dnia (...).

Sygn. akt IV U 981/13

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 14 listopada 2013 roku

Decyzją z dnia 13 maja 2013 roku, znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N. na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227, z późn. zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił K. W. przyznania emerytury z uwagi na to, że na dzień 1 stycznia 1999 roku nie udowodnił on 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Okresy składkowe i nieskładkowe K. W. na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosły 26 lat, 11 miesięcy i 8 dni. Za pracę w szczególnych warunkach uznano okres od 6 maja 1971 roku do 15 czerwca 1972 roku tj. 1 rok, 1 miesiąc i 11 dni. Nie uznano natomiast okresu od 29 kwietnia 1974 roku do 27 maja 1988 roku, ponieważ nie zostało przedłożone świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Od powyższej decyzji odwołał się K. W. wnosząc o jej zmianę i przyznanie emerytury. Uzasadniając odwołanie wskazał, że za pracę w szczególnych warunkach nie uznano mu zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) w R. w okresie od 29 kwietnia 1974 roku do 27 maja 1988 roku na stanowisku montera telekomunikacyjnych linii kablowych, ze względu na brak świadectwa pracy w warunkach szczególnych. Odwołujący wskazał, że przez cały ten okres pracował w warunkach szczególnych. W piśmie z dnia 3 lipca 2013 roku K. W. sprecyzował, że w czasie zatrudnienia w w/w zakładzie był kierowany na kolejne place budowy, gdzie wraz z innymi monterami telekomunikacyjnych linii kablowych kopali w terenie rowy, w których układali rury, montowali w nich kable i budowali studnie kablowe. Złącza kabli wykonywane były z ołowiu i przy ich lutowaniu, poprzedzonym przetarciem benzyną ekstrakcyjną, wytwarzały się toksyczne opary ołowiu, które wywołują różne schorzenia. Pracowali zawsze w terenie, w różnych warunkach atmosferycznych, otrzymywali posiłki regeneracyjne, zupy i mleko. Pracując na eksporcie w ZSRR wykonywał tę samą pracę co w kraju, zatem praca za granicą niczym nie różniła się od zatrudnienia w Polsce.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podnosząc argumentację, którą posłużył się w zaskarżonej decyzji.

Bezspornym w niniejszej sprawie było, że odwołujący się K. W., ur. (...), na dzień 1 stycznia 1999 roku wykazał okresy składkowe i nieskładkowe wynoszące 26 lat, 11 miesięcy i 8 dni, w tym okres zatrudnienia w szczególnych warunkach 1 rok, 1 miesiąc i 11 dni. K. W. nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Wniosek o przyznanie emerytury złożył dnia 8 kwietnia 2013 roku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący się K. W. w okresie od 29 kwietnia 1974 roku do 27 maja 1988 roku był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...) w R. na stanowisku montera telekomunikacyjnych linii kablowych.

Zakład zajmował się montowaniem telekomunikacyjnych linii kablowych na obszarze byłego województwa (...). Prace przy montowaniu linii trwały przez cały rok – także w okresie zimowym. Odwołujący przez cały okres zatrudnienia w tym zakładzie pracował jako monter linii kablowych. Do podjęcia pracy konieczne było uprzednie ukończenie specjalnych kursów, które odbywały się w K..

Do obowiązków odwołującego należało wykonywanie wszystkich czynności związanych z montowaniem linii kablowych tj. m.in. montowanie studni kablowych, wciąganie kabli ołowianych, montowanie złącz kablowych oraz głowic kablowych na budynkach. Czasami wykonywał także montaże linii napowietrznych oraz prace remontowe i konserwacyjne linii kablowych.

W latach 1976-1984 K. W. pełnił funkcję brygadzisty. W tym okresie pracował na równi z pracownikami wchodzącymi w skład brygady wykonując wszystkie w/w prace przy montowaniu linii kablowych. Oprócz tego miał dodatkowe obowiązki polegające na zabezpieczeniu frontu robót, dokonywaniu uzgodnień z inspektorem nadzoru, rozdzielaniu prac członkom brygady i kontroli wykonywania tej pracy.

W okresie od 17 września 1984 roku do 20 grudnia 1985 roku K. W. został oddelegowany do pracy na budowie eksportowej w ZSRR. Tam również wykonywał prace montera linii telekomunikacyjnych kablowych. Innych prac podczas tego kontraktu nie wykonywał.

Odwołujący otrzymywał mleko i zupy regeneracyjne. Nie pobierał dodatku za pracę w warunkach szczególnych.

Zatrudnienie odwołującego się – stale i w pełnym wymiarze czasu pracy - na wyżej wymienionym stanowisku montera telekomunikacyjnych linii kablowych w okresie od 29 kwietnia 1974 roku do 27 maja 1988 roku wiązało się z pracą w szczególnych warunkach wymienioną w wykazie A dział VIII poz. 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz.43 ze zm.). W ramach swoich obowiązków pracowniczych K. W. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace polegające na montażu, konserwacji i remoncie linii kablowych oraz telefonicznych linii napowietrznych. K. W., łącznie z okresem uznanym przez ZUS, posiada okres pracy w szczególnych warunkach przekraczający 15 lat.

Razem z odwołującym się w (...) Przedsiębiorstwie (...) w R. pracowali T. G. i M. P.. T. G. był tam zatrudniony w latach 1974-1982, jako monter linii komunikacyjnych kablowych. M. P. pracował w (...) Przedsiębiorstwie (...) w latach 1970-2010 jako telemonter.

dowód: świadectwo pracy k. 7 akt kapitału początkowego, rozliczenie końcowe dotyczące zatrudnienia odwołującego na budowie eksportowej k. 61 akt osobowych, umowy o pracę na budowie zagranicznej k. 63-67 akt osobowych, skierowanie na kurs II stopnia dla monterów – instalatorów k. 145 akt osobowych zeznania świadka T. G. k. 25v, zeznania świadka M. P. k. 25v-26, zeznania odwołującego się K. W. k. 26.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy, której autentyczności i mocy dowodowej żadna ze stron nie kwestionowała w toku postępowania. Sąd oparł się również na zeznaniach przesłuchanych w sprawie świadków T. G. i M. P., które w całości uznał za wiarygodne. Zeznania świadków są spójne, logiczne oraz korespondują z dokumentami zgromadzonymi w sprawie, jak i z zeznaniami samego odwołującego. Przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe wykazało jednoznacznie, że odwołujący się w okresie od 29 kwietnia 1974 roku do 27 maja 1988 roku wykonywał pracę w szczególnych warunkach na stanowisku montera telekomunikacyjnych linii kablowych.

Pozostałe okoliczności sprawy uznał Sąd za bezsporne, bowiem nie były one kwestionowane przez strony. Również dokumenty przedstawione na stwierdzenie powyższych okoliczności zostały ocenione jako w pełni wiarygodne i prawdziwe.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie K. W. zasługuje na uwzględnienie. Przedmiotem niniejszego postępowania było ustalenie czy odwołujący się spełnia przesłanki do przyznania emerytury.

W związku z tym, że K. W. nie osiągnął powszechnego wieku emerytalnego, jest osobą urodzoną po 31 grudnia 1948 roku i w dacie wydania zaskarżonej decyzji miał ukończone 60 lat - należało rozważyć czy spełnia przesłanki do przyznania wcześniejszej emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 59 poz. 1227). Stosownie do tego przepisu ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1. okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2. okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, tj. 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn.

Stosownie do ust. 2 cytowanego przepisu, emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie z ust. 2 art. 32 cyt. ustawy dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz
o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Warunki przejścia na emeryturę przez wymienionych powyżej pracowników określa rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U.83 Nr 8 poz. 43 ze zm.). Wyszczególnienie prac uznawanych za wykonywane w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zawierają wykazy A i B stanowiące załącznik do wskazanego wyżej rozporządzenia. Do treści tych załączników były dostosowane resortowe wykazy stanowisk.

Okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełni łącznie następujące warunki: osiągnie wiek emerytalny, wynoszący dla kobiet 55 lat, 60 lat dla mężczyzn i ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej
15 lat pracy w szczególnych warunkach. Za wymagany okres zatrudnienia uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia (§ 3 i 4 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku).

W świetle § 2 ust. 2 w/w rozporządzenia zakład pracy stwierdza zatrudnienie w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na podstawie posiadanej dokumentacji w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach. Natomiast w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okoliczności także w oparciu o inne dowody. Postępowanie w sprawach emerytalnych jest bowiem dwuetapowe, stąd też przed organem rentowym "sprawa emerytalna" ma charakter administracyjnoprawny, a w postępowaniu stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. Na etapie postępowania odwoławczego sprawa o emeryturę - uprzednio administracyjna - staje się sprawą cywilną w rozumieniu art. 1 k.p.c. Do jej rozpoznania stosuje się przepisy kodeksu postępowania cywilnego, a zasadniczym celem tego postępowania jest rozstrzygnięcie sprawy po dostatecznym wyjaśnieniu jej okoliczności spornych. Sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi, stąd też w niniejszej sprawie Sąd – wobec braku świadectwa pracy w szczególnych warunkach - dopuścił dowód z zeznań świadków oraz przesłuchania odwołującego się na okoliczność wykonywania przez niego pracy
w szczególnych warunkach. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 roku, III UZP 6/84, LEX nr 14625 okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) mogą być ustalane w postępowaniu odwoławczym także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy.

Bezspornym w niniejszej sprawie było, że odwołujący się osiągnął z dniem
(...) wiek 60 lat i w dniu 1 stycznia 1999 roku posiadał wymagany okres zatrudnienia wynoszący co najmniej 25 lat. Sporną okolicznością było to, czy praca, którą K. W. świadczył w okresie od 29 kwietnia 1974 roku do 27 maja 1988 roku w (...) Przedsiębiorstwie (...) w R., może być uznana za pracę, o której mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz. 43 ze zm.), a więc czy była to praca wymieniona w załączniku do tego rozporządzenia w wykazie A.

Za pracę w szczególnych warunkach uznać należy taką pracę, która spełnia kryteria określone w przepisach w/w rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. – a mianowicie była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowiskach wymienionych w wykazie A lub B stanowiących załącznik do rozporządzenia.

Zgodnie z wykazem A, dział VIII, poz. 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego prace polegające na montażu, konserwacji i remoncie linii kablowych oraz telefonicznych linii napowietrznych są pracami w warunkach szczególnych.

Z ustalonego stanu faktycznego wynika, że odwołujący się wykonywał wyżej opisaną pracę montera telekomunikacyjnych linii kablowych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe wykazało, że w okresie od 29 kwietnia 1974 roku do 27 maja 1988 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu powołanych wyżej przepisów. K. W. na dzień 1 stycznia 1999 roku, tj. na dzień wejścia w życie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS posiada ponad 15 - letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach wymagany przez powołany wyżej art. 184 tej ustawy.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania należy stwierdzić, że K. W. spełnił wszystkie przesłanki wymagane do przyznania emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W tym stanie rzeczy, Sąd - na zasadzie 477 ^{( 14)} § 2 kpc i wskazanych powyżej przepisów - zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu się K. W. emeryturę od dnia (...) tj. od ukończenia przez niego 60 lat.