Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 marca 2017 r.

Sąd Rejonowy w Brzesku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 21 marca 2017 r. w Brzesku

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółka Akcyjna we W.

przeciwko M. Z.

o zapłatę

I.  umarza postępowanie ponad kwotę 5170,04 zł ;

II.  zasądza od pozwanej M. Z. na rzecz strony powodowej

(...)Spółka Akcyjna we W. odsetki umowne w wysokości

4-krotności stopy lombardowej NBP, które nie mogą przekraczać wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie w zapłacie, liczone:

- od kwoty 586,25 zł od dnia 13 maja 2016r. do dnia 16 czerwca 2016r.,

- od kwoty 386,25 zł od dnia 17 czerwca 2016r. do dnia 19 lipca 2016r.

- od kwoty 186,25 zł od dnia 20 lipca 2016r. do dnia 17 sierpnia 2016r.;

III.  zasądza od pozwanej M. Z. na rzecz strony powodowej

(...) Spółka Akcyjna we W. kwotę 5170,04 zł płatną w 21 miesięcznych ratach: pierwsza rata w kwocie 170,04 złotych , a kolejne raty w kwotach po 250,00 złotych każda – płatnych do 5-go dnia każdego kolejno następującego po sobie miesiąca, począwszy od miesiąca następnego po miesiącu, w którym uprawomocni się niniejszy wyrok;

IV.  oddala powództwo w pozostałej części;

V.  znosi koszty procesu między stronami.

Sędzia

SR Agata Gawłowska-Sobusiak

Sygn. akt I C 106/17

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Brzesku z dnia 21 marca 2017 r.

Powód (...) Spółka Akcyjna we W. początkowo domagał się zasądzenia od pozwanej M. Z. (pozwana obecnie nosi takie nazwisko) kwoty 6 770, 04 zł wraz z odsetkami umownymi liczonymi tylko od kwoty 786, 25 zł w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia 22 kwietnia 2016 r do dnia zapłaty. Powód podał, że na kwotę żądaną pozwem składają się:

- kwota 786, 25 zł tytułem kapitału,

- kwota 894, 75 zł tytułem skapitalizowanych odsetek umownych,

- kwota 5 089, 04 zł tytułem skapitalizowanych odsetek karnych.

Nadto powód wniósł o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu oraz w dalszym piśmie procesowym powód podniósł, że pozwana w dniu 17 kwietnia 2009r. zawarła z powodem umowę kredytu gotówkowego nr (...). W związku z nieuregulowaniem w terminie zaległości powód wypowiedział pozwanej umowę pismem z dnia 27 grudnia 2011r i wierzytelności wynikające z tej umowy stały się wymagalne.

Powód podejmował próby polubownego załatwienia sprawy, jednak bezskutecznie i wniesienie pozwu stało się konieczne.

Tut. Sąd nakazem zapłaty wydany w postępowaniu upominawczym dnia 30 grudnia 2016r. sygn. akt I Nc (...) zobowiązał pozwaną do zapłaty na rzecz powoda kwoty dochodzonej pozwem wraz z odsetkami i kosztami procesu w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu albo do wniesienia w tym terminie sprzeciwu.

Pozwana złożyła sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty.

W sprzeciwie pozwana nie negowała istnienia zadłużenia dochodzonego pozwem, jednak wniosła o rozłożenie tego zadłużenia na raty oraz o umorzenie odsetek i kosztów sądowych.

Nadto pozwana zarzuciła, że już po wypowiedzeniu umowy kredytu wpłaca na rzecz wierzyciela kwoty miesięcznie po 200,00 zł. Także obecnie pozwana wyraziła wolę spłaty zadłużenia w ratach, ale co najwyżej w kwocie po 250, 00 zł miesięcznie, gdyż na tyle pozwala jej sytuacja finansowa. Pozwana podkreśliła, że nie jest w stanie spłacić kwoty dochodzonej pozwem jednorazowo.

Po wniesieniu sprzeciwu, powód wyjaśnił, że już po wniesieniu sprawy do sądu pozwana dokonała wpłat na poczet zadłużenia na łącznie kwotę 1 600,00 zł, a to:

- w dniu 12 maja 2016 r – kwota 200, 00 zł,

- w dniu 16 czerwca 2016 r – kwota 200, 00 zł,

- w dniu 19 lipca 2016 r – kwota 200, 00 zł,

- w dniu 17 sierpnia 2016 r – kwota 200, 00 zł,

- w dniu 19 września 2016 r – kwota 200, 00 zł,

- w dniu 12 października 2016 r – kwota 200, 00 zł,

- w dniu 15 listopada 2016 r – kwota 200, 00 zł,

- w dniu 16 grudnia 2016 r – kwota 200, 00 zł.

Powód zaksięgował powyższe kwoty w ten sposób, że:

- kwotę 786, 25 zł zaliczył na poczet kapitału,

- kwotę 813, 75 zł zaliczył na poczet skapitalizowanych odsetek umownych.

Wobec powyższego powód cofnął pozew ze zrzeczeniem się roszczenia we wskazanych zakresach i sprecyzował, że ostatecznie domaga się zasądzenia od pozwanej:

a)  odsetek umownych w wysokości 4-krotności stopu lombardowej NBP, z ograniczeniem do wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, liczonych od :

- od kwoty 586, 25 zł od dnia 12 maja 2016 do dnia 16 czerwca 2016 r,

- od kwoty 386, 25 zł do dnia 16 czerwca 2016 r do dnia 19 lipca 2016 r,

- od kwoty 186, 25 zł od dnia 19 lipca 2016 r do dnia 17 sierpnia 2016 r,

b)  kwoty 5 170, 04 zł tytułem skapitalizowanych odsetek.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny z uwzględnieniem okoliczności bezspornych:

Pozwana M. Z. (zd. M.) w dniu 17 kwietnia 2009r. zawarła z powodem (...) S. A. we W. umowę kredytu gotówkowego nr (...) na łączną kwotę 19 471,48 zł, z czego kapitał wynosił 14 000, 00 zł, a pozostała kwota to: opłata przygotowawcza w kwocie 60, 00 zł, prowizja w kwocie 913, 57 zł, składka ubezpieczenia w kwocie 4 497, 91 zł oraz odsetki. Pozwana zobowiązała się do terminowej spłaty wyżej wymienionej kwoty wraz z odsetkami i należnymi opłatami w miesięcznych ratach. W umowie ustalono, że spłata nastąpi w 60 miesięcznych ratach, w tym 59 rat płatnych począwszy od następnego miesiąca po dacie udzielenia kredytu, pierwsza rata w wysokości 526,79 zł, pozostałe raty płatne zgodnie z wysokością wskazaną w harmonogramie spłat, a ostatnia rata wyrównawcza płatna do dnia 17 kwietnia 2014 r.

Zgodnie z ogólnymi warunkami umowy kredytu, niespłacenie raty kredytu i odsetek w ustalonym terminie powodowało powstanie zadłużenia przeterminowanego, od którego powód mógł naliczać odsetki w wysokości 4-krotności obowiązującej stopy lombardowej NBP.

W przypadku zwłoki z zapłatą co najmniej dwóch pełnych rat za co najmniej dwa okresy płatności, powód mógł wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, po uprzednim wezwaniu pozwanej do zapłaty zaległych rat lub ich części, w terminie 7 dni od otrzymania wezwania.

Dowód:

- umowa kredytu gotówkowego nr (...) – k. 11-15,

- harmonogram spłaty rat kredytu – k. 16,

- wniosek kredytowy z dnia 16 kwietnia 2009r. – k.17,

- przesłuchanie pozwanej – k. 51.

Pozwana nie regulowała terminowo zobowiązań wynikających z umowy kredytowej. Wobec powyższego powód wypowiedział pozwanej umowę i wezwał do zapłaty wymagalnego zadłużenia, jednak bezskutecznie.

Na dzień 22 kwietnia 2016 r wymagalne wierzytelności z umowy kredytu wynosiły 6 770, 04 zł, a składały się na nie:

- kwota 786, 25 zł tytułem kapitału,

- kwota 894, 75 zł tytułem skapitalizowanych odsetek umownych,

- kwota 5 089, 04 zł tytułem skapitalizowanych odsetek karnych.

Po wniesieniu pozwu w przedmiotowej sprawie pozwana dokonała wpłat na poczet wyżej opisanych wierzytelności, na łączną kwotę 1 600, 00 zł, a to:

- w dniu 12 maja 2016r.- kwoty 200,00 zł,

- w dniu 16 czerwca 2016r.- kwoty 200,00 zł,

- w dniu 19 lipca 2016r.- kwoty 200,00 zł,

- w dniu 17 sierpnia 2016r.- kwoty 200,00 zł,

- w dniu 19 września 2016r.- kwoty 200,00 zł,

- w dniu 12 października 2016r.- kwoty 200,00 zł,

- w dniu 15 listopada 2016r.- kwoty 200,00 zł,

- w dniu 16 grudnia 2016r.- kwoty 200,00 zł,

Powód zaliczył wpłaty w pierwszej kolejności na poczet kapitału w kwocie 786,25 zł, zatem pozwana spłaciła kapitał w całości, a w dalszej kolejności na poczet odsetek umownych w kwocie 813,75 zł.

Na dzień 14 marca 2017r. wymagalne wierzytelności z umowy kredytu wynosiły 5 184,90 zł, a składały się na nie:

- kwota 81,00 zł tytułem odsetek umownych,

- kwota 5 103,90 zł tytułem odsetek karnych.

Okoliczności bezsporne między stronami.

Pozwana ma obecnie 33 lata, w 2012r. zawarła związek małżeński, ma dwie córki - w wieku 5 i 6 lat. Mąż pozwanej pracuje za granicą, natomiast pozwana jest zatrudniona w sklepie w B., gdzie zarabia około 1 400,00 zł netto.

W chwili zawarcia umowy kredytu pozwana była panną, pracowała w firmie (...), gdzie zarabiała około 1 200,00 zł netto. Środki z kredytu pozwana zamierzała przeznaczyć na zakup samochodu, jednak ostatecznie z środków tych wykonała remont rodzinnego domu, gdzie obecnie zamieszkuje wraz z rodziną.

Dowód:

- wniosek kredytowy z dnia 16 kwietnia 2009r. – k.17,

- przesłuchanie pozwanej– k. 51.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyżej wymienione dokumenty oraz przesłuchanie pozwanej.

Dokumenty w postaci: umowy kredytowej z harmonogramem spłat i wniosku kredytowego, jako dokumenty prywatne, stanowiły dowód tego, że osoba, która je podpisała złożyła oświadczenia w nich zawarte. Wiarygodność tych dokumentów nie budziła wątpliwości, nie była również podważana przez pozwaną.

Na podstawie wymienionych dokumentów Sąd ustalił, jakie roszczenie przysługuje powodowi wobec pozwanej, tj. z jakiego tytułu i w jakiej wysokości.

Sąd dał wiarę przesłuchaniu pozwanej dotyczącym jej sytuacji finansowej oraz rodzinnej, a mającym istotne znaczenie dla rozpoznania wniosku o rozłożenie spłaty zadłużenia na raty. Zeznania te Sąd uznał za spontaniczne, szczere i przekonywujące.

Sąd zważył co następuje:

Powód (...) S.A. we W. początkowo domagał się zasądzenia od pozwanej kwoty 6 770, 04 zł.

Jak przyznały strony, pozwana po wniesieniu powództwa dokonała częściowej spłaty zadłużenia na łączną kwotę 1 600,00 zł (8 wpłat po 200,00 zł). Powód zaliczył wymienioną kwotę na poczet kapitału w kwocie 786, 25 zł, który został spłacony w całości, a pozostałą kwotę 813, 75 zł na poczet odsetek umownych. W związku z powyższym powód pismem procesowym z dnia 20 marca 2017r. (data wpływu do Sądu) cofnął częściowo powództwo, zrzekając się roszczenia w zakresie wskazanej kwoty.

Zgodnie z art. 203 § 1 kpc pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że czynność ta jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa, o czym stanowi art. 203 § 4 kpc. Cofnięcie pozwu ze skutkiem prawnym powoduje umorzenie postępowania, jak nakazuje art. 355 § 1 kpc.

W przedmiotowej sprawie rozprawa została wyznaczona, ale cofnięcie pozwu nastąpiło przed terminem rozprawy i zgoda pozwanej na cofnięcie nie była wymagana. Z okoliczności przedmiotowej sprawy nie wynika, aby cofnięcie pozwu było sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzało do obejścia prawa.

W związku z powyższym w punkcie I sentencji, Sąd umorzył postępowanie ponad kwotę 5 170,04 zł (6 770,04 zł – 1600,00 zł).

Ostatecznie powód domagał się zasądzenia od pozwanej odsetek umownych w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP, ale nie więcej niż wysokość maksymalnych odsetek za opóźnienie w zapłacie, liczonych:

- od kwoty 586,25 zł od dnia 12 maja 2016r. do dnia 16 czerwca 2016r.,

- od kwoty 386,25 zł od dnia 16 czerwca do dnia 19 lipca 2016r.,

- od kwoty 186,25 zł od dnia 19 lipca 2016r. do dnia 17 sierpnia 2016r.

Należy wyjaśnić, że na kwotę 6 770,04 zł – której pierwotnie domagał się powód – składał się m.in. kapitał w kwocie 786,25 zł, od którego powodowi przysługiwały odsetki umowne w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP. Na ten właśnie kapitał zostały zaksięgowane wpłaty, jakich pozwana dokonała po wniesieniu pozwu. Niemniej jednak, pozwana uiszczała wspomniana kwotę kapirtału w ratach, zatem kapitał był spłacany przez pozwaną kolejno w dniach 12 maja 2016r.( kapitał pokryty do kwoty 586,25 zł), 16 czerwca 2016r. ( kapitał pokryty do kwoty 386,25 zł), 19 lipca 2016r. ( kapitał pokryty do kwoty 186,25 zł) oraz 17 sierpnia 2016r. (kapitał pokryty w całości). Wobec powyższego powodowi należą się odsetki umowne za okresy między całkowitą spłatą kapitału, jednak od dnia następnego po dniu poszczególnej wpłaty. Wysokość odsetek umownych zgodnie z art. 481§2 ¹ nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie.

W związku z powyższym, w punkcie II sentencji zasądzono odsetki umowne w wysokości 4-krotności stopy lombardowej NBP, które nie mogą przekraczać wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie w zapłacie, liczone:

- od kwoty 586,25 zł od dnia 13 maja 2016r. do dnia 16 czerwca 2016r.,

- od kwoty 386,25 zł od dnia 17 czerwca 2016r. do dnia 19 lipca 2016r.

- od kwoty 186,25 zł od dnia 20 lipca 2016r. do dnia 17 sierpnia 2016r.

Jak wynika z łączącej strony umowy kredytu pozwana otrzymała z tego tytułu kwotę 14 000,00 zł i zobowiązała się do terminowej spłaty w ratach określonych w harmonogramie spłat. Powód podał, że pozwana zaniechała spłat w związku, z czym powód wypowiedział umowę i wezwał pozwaną do spłaty zadłużenia, które stało się wymagalne.

Stosownie do brzmienia art. 229 kpc nie wymagają dowodu fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości. Fakty przyznane są to fakty podane przez jedną stronę i potwierdzone – jako zgodne z prawdą – przez stronę przeciwną w drodze wyraźnego oświadczenia wiedzy złożonego w toku postępowania (ustnie lub pisemnie). Przyznanie jest jednostronną czynnością procesową i nie musi być przyjęte przez drugą stronę, jest bowiem skierowane do sądu, który decyduje o skuteczności przyznania. Przyznanie niebudzące wątpliwości sądu wywołuje ten skutek, że fakty przyznane nie wymagają już udowodnienia ( T. Ereciński, Komentarz do art.229 Kodeksu postępowania cywilnego). Strona może przyznać zarówno pojedynczy fakt, jak i wszystkie fakty stanowiące podstawę faktyczną powództwa. Fakt, który ma podlegać przyznaniu, powinien być jednoznacznie określony, gdyż tylko wtedy może zostać potwierdzony przez stronę przeciwną jako zgodny z prawdą ( wyrok SN z dnia 2 sierpnia 2000 r., I PKN 749/99).

Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy, powód szczegółowo przytoczył w toku postępowania fakty związane z dochodzonym roszczeniem, jego podstawę i wysokość. Pozwana nie kwestionowała twierdzeń powoda, przyznała, że posiada zadłużenie wobec powoda wynikające z umowy kredytu, nie kwestionowała również wysokości tego zadłużenia. W ocenie Sądu przyznanie to nie budziło wątpliwości, bowiem pozwana już w sprzeciwu od nakazu zapłaty jednoznacznie wskazała na zawarcie umowy kredytu z powodem, a co więcej wskazała, że kolejnych wpłat na rzecz powoda dokonała już po wypowiedział umowy- a więc takie wypowiedzenie musiała otrzymać. Na rozprawie pozwana ponownie potwierdziła te fakty.

Na marginesie należy dodać, że w piśmie z dnia 20 marca 2017r. powód podał, iż aktualne zadłużenie pozwanej wynosi 5 184, 90 zł, niemniej jednak powód nie rozszerzył powództwa o dalsze kwoty domagając się zasądzenia jedynie różnicy pomiędzy pierwotnie żądaną kwotą a sumą wpłat pozwanej, czyli kwoty 5 170,04 zł.

Reasumując, w punkcie III sentencji Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 5 170, 04 zł tj. kwotę 81, 00 zł z tytułu niepokrytych odsetek umownych oraz kwotę 5 089, 04 zł z tytułu odsetek karnych, bez dalszych odsetek.

Pozwana wniosła o rozłożenie roszczenia na raty powołując się na swoją trudną sytuację rodzinną i finansową.

Zgodnie z art. 320 kpc w szczególnie uzasadnionych wypadkach Sąd może zasądzone świadczenie rozłożyć na dogodne raty. Chodzi tu o sytuacje, w których ze względu na stan majątkowy, rodzinny czy zdrowotny spełnienie zasądzonego świadczenia byłoby dla pozwanego niemożliwe do wykonania lub w każdym razie bardzo utrudnione i narażałoby jego lub jego bliskich na niepowetowane szkody (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dn. 25.01.2013r. I Aca 1080/12, Lex 1313300). Z drugiej strony chodzi także o to, aby umożliwić pozwanemu dobrowolne wykonanie wyroku, a wierzyciela nie narażać na nieefektywne wydatki egzekucyjne. Takie rozumienie art. 320 kpc pozostaje w zgodzie z art. 31 ust. 3 Konstytucji, uzależniającym dopuszczalność ustanowienia w ustawie ograniczenia korzystania z konstytucyjnego prawa, jakim jest wierzytelność, od tego, czy nie narusza ono istoty tego prawa oraz czy jest konieczne w demokratycznym państwie m.in. dla porządku publicznego albo wolności i praw innych osób (por. uchwała SN z dnia 15 grudnia 2006 r III CZP 126/06 OSNC 2007/10/147).

W ocenie Sądu sytuacja rodzinna i majątkowa pozwanej uzasadniała rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty. Pozwana nie byłaby w stanie uiścić zasądzonej kwoty jednorazowo i niezwłocznie, albowiem dla pozwanej ta kwota jest zbyt wysoka. Pozwana pracuje, jednak osiąga minimalne wynagrodzenie za pracę w kwocie 1 400, 00 zł miesięcznie, a posiada na utrzymaniu dwójkę małoletnich dzieci. Trzeba też zaznaczyć, że pozwana zaciągnęła kredyt przed zawarciem małżeństwa, a więc mąż pozwanej nie może odpowiadać za spłatę tego zadłużenia. Zdaniem Sądu, rozłożenie zasądzonej kwoty na raty, umożliwi pozweanej spłatę całości zadłużenia.

Rozkładając zasądzoną kwotę na raty, Sąd miał na względzie również interes powoda. Należy podkreślić, że maksymalny okres spłaty rozłożonego na raty świadczenia nie może przekraczać 10 lat, mając na uwadze art. 125 kc. Sąd uznał, że ratą możliwą do spłaty przez pozwaną będzie rata w wysokości 250, 00 zł. Przy tak ustalonej wysokości raty pozwana spłaci zadłużenie w niespełna 2 lata.

Zatem, Sąd rozłożył płatność zasądzonej wyrokiem kwoty 5 170,04 zł na 21 miesięcznych rat: pierwsza rata w kwocie 170,04 zł płatna w miesiącu następnym po miesiącu, w którym uprawomocnił się wyrok, a kolejne 20 rat w kwotach po 250,00 zł każda – płatnych do 5-go dnia każdego kolejno następującego po sobie miesiąca, w pozostałym zakresie oddalając powództwo.

W tym stanie rzeczy na podstawie powołanych przepisów orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 102 kpc. Biorąc pod uwagę sytuację rodzinną i materialną pozwanej – przedstawioną powyżej – Sąd odstąpił od obciążania jej kosztami procesu należnymi powodowi. Uwzględnienia wymagało ponadto, że pozwana zwracała się do powoda o restrukturyzację długu, która umożliwiłaby jej spłatę, i pomimo odmownej decyzji w tym zakresie dokonywała dobrowolnych wpłat na długo zanim dowiedziała się o wytoczeniu powództwa, bowiem odpis nakazu zapłaty został jej doręczony dopiero początkiem bieżącego roku. Dodatkowo pozwana od początku wyrażała chęć spłaty zadłużenia. Nie można także pominąć faktu, że powód na wypadek trudności w spłacie zadłużenia zastrzegł prawo naliczania wysokich odsetek karnych, z czego skorzystał, oraz prowizję bankową uwzględniającą koszty obsługi długu. Wszystko to w ocenie Sądu zasługiwało na zastosowanie wobec pozwanej dobrodziejstwa przewidzianego w art. 102 kpc.

SSR Agata Gawłowska- Sobusiak