Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 marca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 17 marca 2017 r. w Gliwicach

sprawy E. J. (J.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania E. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 30 grudnia 2016 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu E. J. prawo do emerytury od dnia 15 grudnia 2016r.

(-) SSR del. Magdalena Kimel

Sygn. akt VIII U 144/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 grudnia 2016 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z., odmówił ubezpieczonemu E. J. prawa do emerytury. W uzasadnieniu podał, że ubezpieczony nie wykazał na dzień 31.12.1998 roku 15 lat pracy w warunkach szczególnych wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W odwołaniu ubezpieczony domagał się zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania prawa do emerytury. Ubezpieczony podniósł, że do pracy w szczególnych warunkach należy zaliczyć cały okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) zo.o. albowiem od 09.11.1977 pracował na stanowisku elektromontera a od 10.11.1977 do 31.05.2003 r na stanowisku mechanika napraw pojazdów samochodowych. W tym okresie wykonywał pracę w kanałach przy naprawach układów napędowych, układów zawieszenia, układów pneumatycznych, układów chłodzenia w autobusach marki J., Ikarus, K..

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania. Podniósł, że ubezpieczony nie przedłożył świadectwa pracy w warunkach szczególnych, ponadto zakład pracy w piśmie z dnia 15.12.2016 r stwierdził, że nie może potwierdzić na podstawie posiadanej dokumentacji, aby ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych i w konsekwencji wystawić stosownego świadectwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

E. J. urodził się (...), nie przystąpił do OFE, do 31 grudnia 1998 roku udowodnił ponad 26 lat 10 miesięcy i 24 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Ubezpieczony w okresie od dnia 02 01.1975 r do nadal zatrudniony jest w Przedsiębiorstwie (...) zo.o. w K..

Od dnia 02.01.1975 r ubezpieczony zajmował stanowisko elektromontera, a od dnia 10.11.1977 r do 31.05.2003 r – mechanika napraw pojazdów samochodowych.

Służbę wojskową ubezpieczony odbywał w okresie do 27.10.1975 r do 15.10.1977 r.

Od dnia 27.08.1997 r do dnia 10.09.1997 r ubezpieczony przebywał na urlopie bezpłatnym.

Ubezpieczony od dnia 10.11.1977 r, tj w okresie w którym powierzono mu stanowisko mechanika napraw pojazdów samochodowych, wykonywał prace w kanałach remontowych. Ubezpieczony naprawiał samochody typu J., Ikarus, K.. Naprawiał układy zawieszenia, resorów piórowych, układów chłodzenia, drążków, teleskopów, układów napędowych. Wszystkie prace związane z naprawą samochodów wykonywał w kanałach remontowych. Naprawa układów hamulcowych polegała na tym, że ubezpieczony w kanale remontowym rozblokowywał cały układ hamulcowy, następnie zdejmował koła i bęben. Czynności polegające na zdjęciu kół i bębna czasami były wykonywane w kanale remontowym, a czasami poza nim. Zajmowały średnio 15 minut. Były to prace ściśle związane z pracami wykonywanymi w kanałach remontowych. Naprawą układów hamulcowych ubezpieczony zajmował się rzadko.

Na hali w której pracował ubezpieczony znajdowało się kilkanaście kanałów remontowych. Na jednej zmianie na stanowisku mechanika samochodowego w kanałach remontowych pracowało 10-12 mechaników. W Przedsiębiorstwie (...) zo.o. zatrudnieni byli również mechanicy wykonujący wyłącznie pracę poza kanałami remontowymi. Zajmowali się naprawą silników, szczęk hamulcowych. Wykonywali pracę w innym dziale.

Pracę na stanowisku mechanika samochodowego w kanałach remontowych ubezpieczony wykonywał każdego dnia w pełnym wymiarze czasu pracy.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o akta rentowe, akta osobowe odwołującego z okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w K. Sp zo.o. a także w oparciu o zeznania świadków R. B. (k 22), M. M. (k 23), G. M. (k 24) , zeznania ubezpieczonego E. J. (k 25).

Zebrany materiał dowodowy Sąd uznał za kompletny i spójny, a tym samym za wystarczający do poczynienia ustaleń faktycznych oraz na rozstrzygnięcie sprawy. W szczególności Sąd dał w pełni wiarę zeznaniom świadków i samego ubezpieczonego, gdyż są spójne i wzajemnie się potwierdzają, a nadto znajdują potwierdzenie w dokumentacji osobowej odwołującego. Ponadto świadkowie byli współpracownikami ubezpieczonego, a świadek M. M. od 1980 r jako mistrz przełożonym ubezpieczonego, zatem mieli oni bezpośrednie informacje w zakresie charakteru i wymiaru świadczonej przez ubezpieczonego pracy w spornym okresie.

Sąd zważył, co następuje:

Zaskarżona decyzja jest nieprawidłowa.

Stosownie do treści art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U z 2009 r, nr 153, poz.1227) w powiązaniu z § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U nr 8,poz 43 ze zm), ubezpieczony urodzony po dniu 31.12.1948 r, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury jeśli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn, udokumentował na dzień 31.12.1998 r okres zatrudnienia wynoszący łącznie z okresami składkowymi i nieskładkowymi 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 15 lat zatrudnienia przy pracach wymienionych w wykazie A- stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W myśl ustępu 2 emerytura o której mowa w ust 1 przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu na dochodu budżetu państwa.

W zakresie określenia wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 32 ust. 1 ww. ustawy, rodzajów prac lub stanowisk oraz warunków, na podstawie których ubezpieczonym przysługuje prawo do emerytury art. 32 ust. 4 odsyła do uregulowań Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz.43 ze zm.).

W myśl § 3 i 4 rozporządzenia, pracownik który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w załączonym do rozporządzenia wykazie A, nabywa prawo
do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1. osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

3. ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Kwestia posiadania przez ubezpieczonego ponad 25 letniego okresu składkowego i nieskładkowego na dzień 31.12.1998 roku nie była sporna.

Okoliczność sporna w przedmiotowej sprawie dotyczyła posiadania przez ubezpieczonego wymaganego 15 letniego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. Organ rentowy do okresu pracy w warunkach szczególnych nie zaliczył żadnego okresu zatrudnienia ubezpieczonego.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 czerwca 2009 r. w sprawie o sygn. akt I UK 20/09, wyraził pogląd, iż praca w warunkach szczególnych to praca, w której pracownik w sposób znaczny jest narażony na niekorzystne dla zdrowia czynniki, co wynika wprost z treści art. 32 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Motyw przyświecający ustawodawcy w stworzeniu instytucji przewidzianej w art. 32 ww. ustawy opiera się na założeniu, że praca wykonywana w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu, stąd też osoba wykonująca taką pracę ma prawo do emerytury wcześniej niż inni ubezpieczeni. Powyższy pogląd Sąd Najwyższy wyraził ponownie w wyroku z dnia 29 czerwca 2011 r. w sprawie o sygn. akt III UK 3/11.

Z zebranego materiału dowodowego wynika, że ubezpieczony na dzień 31.12.1998 roku posiada wymagany 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych. Do okresu pracy w warunkach szczególnych należy zaliczyć okres od 10.11.1977 r do dnia 31.12.1998 r. tj okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) zo.o. w K. na stanowisku mechanika napraw pojazdów samochodowych. W tym okresie ubezpieczony wykonywał pracę w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych tj prace wymienione w wykazie A, dział XIV, poz. 16 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Przesłuchani w sprawie świadkowie spójnie zeznali, że ubezpieczony wykonywał pracę w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych. Prace tą wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Podkreślić należy, że charakter pracy mechanika samochodowego w kanałach remontowych wymagał czasami opuszczania kanału, kiedy przykładowo mechanicy wykonywali prace polegające na naprawie układu hamulcowego. Demontaż kół i bębna zazwyczaj następował poza kanałem remontowym, zajmował średnio 15 minut. Były to czynności niezbędne do rzeczywistego świadczenia pracy w kanale remontowym i były ściśle związane z pracą na tym stanowisku, a tym samym nie pozbawiają pracy ubezpieczonego wykonywanej w spornym okresie – przymiotu pracy w warunkach szczególnych. Praca wykonywana poza kanałami związana była z procesem pracy ubezpieczonego.

Bez znaczenia pozostaje, że pracodawca nie wystawił świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Fakt wykonywania takiej pracy został bowiem w stosunku do spornych okresów, wykazany w postępowaniu sądowym za pomocą innych dowodów. W postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują bowiem ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia, w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego ( por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

Ustalony w sprawie stan faktyczny pozwalał na przyjęcie, że ubezpieczony pracował w warunkach szczególnych, ponieważ stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych, wymienioną w wykazie A, dział XIV, poz. 16 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W konsekwencji sporny okres pracy wnioskodawcy tj łącznie 21 lat 1 miesiąc i 10 dni. powinien być zaliczony do stażu pracy w warunkach szczególnych. Odwołujący uzyskał zatem wymagany 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych. Pozostałe przesłanki prawa do emerytury nie były kwestionowane i zostały przez odwołującego spełnione.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 kpc, zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od dnia 15.12.2016 r tj od dnia ukończenia 60 lat.

(-) SSR del Magdalena Kimel