Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 18 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział XI Cywilny – Rodzinny Sekcja ds. Odwoławczych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Iwona Ducka

Sędziowie: SO Danuta Kłosińska (sprawozdawca)

SO Monika Krzyżanowska

po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2013 r. w K.

na posiedzeniu niejawnym

w sprawie z powództwa K. C.

przeciwko M. C. (1)

o przyczynianie się do zaspokajania potrzeb rodziny

zażalenia pozwanego

na pkt I postanowienia Sądu Rejonowego w Myślenicach, Wydział III Rodzinny i Nieletnich

z dnia 8 października 2013 r., sygn. akt III RC 218/13

oddala zażalenie.

Sygn. akt XI 1Cz 525/13

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 8 października 2013 r. Sąd Rejonowy w Myślenicach, Wydział III Rodzinny i Nieletnich w sprawie z powództwa K. C. przeciwko M. C. (1) o przyczynianie się do zaspokajania potrzeb rodziny do czasu zakończenia przedmiotowego postępowania zabezpieczył powództwo poprzez zobowiązanie pozwanego M. C. (1) do płacenia od dnia 20 września 2013 r. tytułem przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny kwot po 1.200 złotych miesięcznie do rąk jego żony K. C. do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat (punkt I) oraz oddalił wniosek w pozostałej części (punkt II).

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, iż K. C. działająca imieniem własnym oraz małoletnich dzieci G. C. i M. C. (2) w dniu 20 września 2013 r. wystąpiła z pozwem przeciwko M. C. (1) o zasądzenie od niego kwoty po 3.000 złotych miesięcznie tytułem przyczyniania się zaspokajania potrzeb rodziny, płatnych do jej rąk do dnia 10-go każdego następującego po sobie miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności którejkolwiek z rat. Jednocześnie w pozwie został zawarty wniosek o udzielenie zabezpieczenia powództwa poprzez zasądzenie od pozwanego kwoty po 2.500 złotych miesięcznie tytułem przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, płatnych do rąk K. C. do dnia 10-go każdego następującego po sobie miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, począwszy od dnia złożenia wniosku. Sąd pierwszej instancji wskazał także, iż z uzasadnienia pozwu oraz wniosku o udzielenie zabezpieczenia wynika, iż K. C. pozostaje z pozwanym M. C. (1) w związku małżeńskim. Z małżeństwa tego pochodzi dwoje małoletnich dzieci: G. C., ur. (...) i M. C. (2) ur. (...) Pozwany M. C. (1) nie przyczynia się do zaspokajania potrzeb rodziny w wystarczającym stopniu; wydziela powódce pieniądze w małych kwotach - obecnie w łącznej wysokości 600 złotych, podczas gdy miesięczny koszt utrzymania rodziny to kwota ponad 3.500 złotych. Na koszty te składają się: wyżywienie – 1.000 złotych, przedszkole syna - 200 złotych, wyprawka do przedszkola - 50 złotych, środki czystości i kosmetyki - 250 złotych, koszty leczenia i wizyt u dentysty łącznie - 552 złotych, fryzjer - 100 złotych, zabawki i przyjemności dzieci - 250 złotych, dodatkowe ubezpieczenie powódki - 39 złotych, rata za pralkę - 98 złotych, opłaty za dom - 420 złotych, benzyna - 150 złotych. Powódka K. C. wskazywała, że razem z pozwanym po zawarciu małżeństwa uzgodnili, że powódka będzie wyłącznie zajmowała się dziećmi, a pozwany pracował na utrzymanie rodziny. Tak jest do chwili obecnej - powódka opiekuje się najmłodszym dzieckiem, jest ubezpieczona w KRUS-ie i otrzymuje zasiłek na dzieci w wysokości 174 złotych miesięcznie. Aktualnie powódka wraz z dziećmi mieszka u swoich rodziców, którzy łożą na ich utrzymanie. Strona powodowa wskazała także, iż pozwany pracuje jako kierowca busa i zarabia 2.500 złotych miesięcznie, ponadto gra w orkiestrze na weselach, z czego uzyskuje dodatkowe zarobki od 700 złotych do 1.300 złotych miesięcznie; łącznie pozwany osiąga dochody w wysokości ponad 4.000 złotych miesięcznie. Do wniosku dołączono m. in. odpisy skrócone aktów urodzenia wspólnych dzieci powódki i pozwanego, karty leczenia szpitalnego, zaświadczenia lekarskie, dowody wpłat, rachunki i faktury.

Sąd Rejonowy posiłkując się treścią art. 730 § 1 k.p.c., art. 730 ¹ § 3 k.p.c., art. 753 § 1 k.p.c. oraz art. 27 k.r.o. wywodził, iż nie budzi wątpliwości, że w sprawie o zaspokajenie potrzeb rodziny dopuszczane jest domaganie się udzielenia zabezpieczenia. Istotą bowiem udzielenie zabezpieczenia jest zapewnienie uprawnionym odpowiedniej ochrony prawnej na czas toczącego się postępowania, a z uwagi na swój charakter przybiera ona postać pieniężną, analogicznie zatem do zabezpieczenia roszczeń alimentacyjnych należy uznać, iż dostatecznym jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia. Sąd pierwszej instancji stanął na stanowisku, iż w przedmiotowej sprawie strona powodowa uprawdopodobniła roszczenie przedkładając kserokopie skróconych aktów urodzenia, z treści których wynika, że pozwany jest ojcem małoletnich dzieci powódki, a zatem jest zobowiązany z mocy ustawy do łożenia na ich utrzymanie, a tym samym do przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny rozumieniu art. 27 k.r.o. Wobec powyższego domaganie się przez stronę powodową zabezpieczenia powództwa w celu zapewnienia należytej ochrony prawnej w czasie biegu postępowania jest co do zasady usprawiedliwione. Równocześnie, argumentował Sąd Rejonowy, iż nie jest dokładnie znana sytuacja majątkowa i zawodowa pozwanego, ani też nie zostały precyzyjnie określone bieżące potrzeby małoletnich dzieci, powódki, jak i pozwanego. Poza twierdzeniami powódki brak jest jakichkolwiek danych dostatecznie potwierdzających okoliczności przedstawione we wniosku, a odnoszące się do wysokości faktycznie osiąganego dochodu przez pozwanego, a pozwany nie przedstawił jeszcze żadnych dowodów w zakresie swojej sytuacji majątkowej i możliwości zarobkowych, w szczególności brak jest jakichkolwiek zaświadczeń wskazujących na wysokość jego dochodów. Nie jest również wiadome, czy i w jakim zakresie pozwany rzeczywiście przyczynia się do utrzymania rodziny, ta kwestia zostanie dopiero wyjaśniona w toku postępowania. Ustalenia wymaga także, w jakim zakresie potrzeby rodziny, naprowadzone w pozwie, zasługują na uznanie ich za usprawiedliwione, w tym w szczególności, czy wydatki przedstawione przez powódkę, jak chociażby koszty zakupu benzyny i partycypacji w kosztach utrzymania domu rodziców powódki, są odzwierciedleniem dotychczasowej stopy życiowej członków rodziny. W konsekwencji aby w czasie trwania postępowania nie obciążyć pozwanego ponad potrzebę Sąd pierwszej instancji postanowił udzielić zabezpieczenia w kwocie po 1.200 złotych miesięcznie płatne do rąk powódki. Takim zakres zabezpieczenia wynikał również z faktu, że strona powodowa nie wykazała, aby udzielenie zabezpieczenia w większym zakresie było konieczne.

Zażalenie na pkt I powyższego postanowienia założył pozwany M. C. (1) wnosząc o uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości.

W ocenie pozwanego postanowienie zabezpieczające powództwo nie jest zasadne, gdyż przez cały czas łoży na utrzymanie rodziny kwotę 600 złotych miesięcznie i jest to kwota, na którą go stać i która zabezpiecza podstawowe potrzeby dzieci. Pozwany wskazał, iż nie jest prawdą, że powódka nie może pracować, gdyż wynika to jedynie z jej postawy życiowej. Pozwany wywodził, iż powódka nigdy nie starała się znaleźć pracy i nie czyniła żadnych kroków by poprawić swoją sytuację materialną, powódce jest wygodnie, że mieszka obecnie u rodziców, którzy ją utrzymują, natomiast podczas zamieszkania z pozwanym to on musiał ją utrzymywać. Ponadto młodsza córka Martynka miała uczęszczać do przedszkola, co pozwoliłoby powódce na aktywność zawodową, ale to K. C. zdecydowała, że dziecko do przedszkola nie pójdzie, mimo że jest w wieku przedszkolnym. Pozwany wskazał także, iż to wyłączną decyzją powódki było wyprowadzenie się z jego domu. Pozwany ponadto nadal opłaca powódce ubezpieczenie w KRUS-ie w kwocie 375 złotych na kwartał, co również należy zakwalifikować się jako przyczynienie się na jej rzecz. W konsekwencji zdaniem pozwanego zasądzenie alimentów również dla powódki jest zupełnie bezzasadne. Pozwany argumentował także, iż pracuje na podstawie umowy o pracę i zarabia 1.600 złotych brutto miesięcznie, przeciętnie w ciągu roku z firmy, w której jest zatrudniony, ma jeden dodatkowy wyjazd miesięcznie, za który otrzymuje dodatkowo około 50 złotych. Pozwany ma zespół muzyczny, ale nie gra tak często, jak by chciał i jak twierdzi powódka. W tym roku zespół pozwanego zagrał na trzech weselach - za jedno wesele pozwany zarobił około 500 złotych. W tym roku pozwany i jego zespół nie ma już umówionej żadnej imprezy, a na dzień dzisiejszy nie ma żadnych zamówień na przyszły rok - co będzie wykazywał w trakcie postępowania dowodowego, ponieważ ta okoliczność wymaga przesłuchania świadków. Pozwany otrzymał dom, w którym zamieszkuje na podstawie umowy dożywocia, na podstawie której jest zobowiązany do utrzymania rodziców w pełnym zakresie. Pozwany na prąd wydaje przeciętnie 159 złotych, na gaz 82 złotych na dwa miesiące, na telefon stacjonarny 95 złotych, na telefon komórkowy 149 złotych, na polsat cyfrowy 40 złotych, podatek rolny to koszt 40 złotych na rok. Składka ZUS na żonę wynosi 375 złotych na kwartał. Ponadto zakupuje węgiel na zimę (3 tony) 2.580 złotych, pozostałe środki po zapłaceniu alimentów wystarczają na wyżywienie oraz inne podstawowe potrzeby. Pozwany w miarę potrzeb i możliwości poza 600 złotych przelewanymi na konto powódki przekazuje jej także dodatkowe środki.

Odpowiedź na zażalenie złożyła powódka K. C. domagając się oddalenia wniesionego środka zaskarżenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Odwoławczego ustalona przez Sąd Rejonowy kwota obowiązku pozwanego M. C. (1) przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny odpowiada zarówno usprawiedliwionym potrzebom jego rodziny składającej się z niepracującej zawodowo żony oraz dwójki małoletnich dzieci, jak i możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. Jako że w sprawie uprawdopodobnione zostało, iż w rodzinie obowiązywał tradycyjny podział ról i powódka K. C. dotychczas nie pracowała zawodowo, ale zajmowała się prowadzeniem domu i wychowywaniem dzieci, natomiast M. C. (1) skupiał się na pracy zarobkowej i pozyskiwaniu środków na utrzymanie rodziny, zasadne jest aby również na obecnym etapie postępowania łożył na usprawiedliwione potrzeby swojej rodziny. Nie można bowiem zapominać, iż zgodnie z art. 27 k.r.o. zadośćuczynienie obowiązkowi przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym. Z dotychczas ujawnionych w sprawie okoliczności wynika, iż kwota 600 złotych, którą aktualnie przekazuje pozwany nie zaspokaja usprawiedliwionych podstawowych potrzeb jego żony i dwójki małoletnich dzieci w wieku przedszkolnym. Natomiast ostateczne ustalenie, jakie są rzeczywiste usprawiedliwione koszty utrzymania rodziny, a także, czy powódka K. C., przy uwzględnieniu jej wieku, wykształcenia, stanu zdrowia i dotychczasowego doświadczenia zawodowego, jak i sytuacji na rynku pracy, posiada możliwości zarobkowe, a jeżeli tak, to w jakim wymiarze, będzie przedmiotem postępowania dowodowego przed Sądem pierwszej instancji. Należy przy tym podkreślić, iż orzekając o obowiązku przyczynia się do zaspokajania potrzeb rodziny, sąd zasądza jedno świadczenie na zaspokojenie potrzeb całej rodziny, a nie odrębne świadczenia na rzecz każdego uprawnionego do alimentów. Zasądzona kwota alimentów w postępowaniu zabezpieczającym, zdaniem Sądu Odwoławczego, odpowiada także możliwościom zarobkowym pozwanego, który wykonuje zawód kierowcy dający możliwość podjęcia pracy dodatkowej, jak również posiada umiejętności (gra w zespole muzycznym) pozwalające pozyskać dodatkowe dochody. Przedłożone przez pozwanego zaświadczenie o uzyskiwanych zarobkach będzie weryfikowane w toku postępowania dowodowego pod kątem, czy obrazuje rzeczywiste dochody uzyskiwane przez M. C. (1) z pracy zarobkowej. Ustalenia wymaga również okoliczność, czy pozwany, na którym ciąży obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny w pełni wykorzystuje swoje możliwości zarobkowe i majątkowe. Należy także uwypuklić, iż orzeczenie o zabezpieczeniu ma na celu zaspokojenie jedynie podstawowych potrzeb osób uprawnionych do alimentacji i stwarza pewien tymczasowy stan rzeczy pomiędzy stronami, nie rozstrzygając definitywnie w przedmiocie żądania. Postępowanie zabezpieczające jest procesową formą tymczasowej ochrony prawnej i spełnia pomocniczą rolę w stosunku do postępowania rozpoznawczego. Całokształt poczynionych ustaleń faktycznych zostanie przez Sąd Rejonowy uwzględniony w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie. Dodatkowo orzeczenie o udzieleniu zabezpieczenia na wniosek każdej ze stron może zostać zmienione w toku dalszego procesu, w szczególności, gdy ujawnią się lub zostaną ustalone istotne okoliczności mające wpływ na wymiar obowiązku alimentacyjnego.

Z naprowadzonych względów, orzeczono jak w sentencji, kierując się treścią art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c.