Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 13 lipca 2017 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie - VII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Gałkowska

SSO Danuta Józefowska

SSR del. Monika Maciążek (spr.)

Protokolant: sekr. sądowy Aleksandra Błachowicz - Dróżdż

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Bożeny Jurczyk - Jędrycha

po rozpoznaniu sprawy B. G.

c. E. i S. z domu B., ur. (...) w S.

oskarżonej o przestępstwo skarbowe z art. 107 § 1 k.k.s.

na skutek zażalenia wniesionego w dniu 7 marca 2017 roku przez oskarżyciela publicznego – Urząd C. – Skarbowy w K.

na postanowienie Sądu Rejonowego w Zawierciu z dnia 2 marca 2017 roku wydane w sprawie o sygn. akt II K 627/16

w przedmiocie umorzenia postępowania

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s.

postanawia

zażalenia nie uwzględnić i zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy.

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Zawierciu postanowieniem z dnia 2 marca 2017 roku na podstawie art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k. umorzył niniejsze postępowanie wobec braku skargi uprawnionego oskarżyciela.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł oskarżyciel publiczny – Urząd C.–Skarbowy w K., zaskarżając je w całości i zarzucając mu błędne przyjęcie, że postępowanie wobec braku skargi uprawnionego oskarżyciela winno zostać umorzone na podstawie art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k.

Stawiając powyższy zarzut Naczelnik (...) Skarbowego w K. wnosi o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy B. G. Sądowi Rejonowemu w Zawierciu celem ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Wniesione przez Naczelnika (...)Skarbowego w K. zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy słusznie przyjął, iż w niniejszej sprawie zachodzi negatywna przesłanka procesowa w postaci braku skargi uprawnionego oskarżyciela, o czym mowa w treści przepisu art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k., stosowanym odpowiednio w postępowaniu karno-skarbowym na mocy art. 113 § 1 k.k.s.

Jak prawidłowo zauważył Sąd Rejonowy, a Sąd Okręgowy w całości ten pogląd podziela - zgodnie z aktualnym brzmieniem przepisu art. 155 § 1 k.k.s. (obowiązującym od dnia 1 lipca 2015 roku) finansowy organ postępowania przygotowawczego nie jest już uprawniony samodzielnie wnosić akt oskarżenia w każdej sprawie, w której prowadził dochodzenie, tak jak to miało miejsce do dnia 30 czerwca 2015 roku. Zgodnie bowiem z treścią przepisu art. 155 § 1 i 2 k.k.s. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 lipca 2015 roku w sprawie o przestępstwo skarbowe, w której finansowy organ postępowania przygotowawczego prowadził dochodzenie objęte nadzorem Prokuratora, akt oskarżenia sporządzony przez ten organ zatwierdza i wnosi do sądu Prokurator. Jedynie w pozostałych sprawach, w których finansowy organ postępowania przygotowawczego prowadził dochodzenie bez nadzoru prokuratora, to ten organ sporządza akt oskarżenia, wnosi go do właściwego sądu oraz popiera przed tym sądem (por. art. 155 § 4 k.k.s. w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2015 roku).

W realiach niniejszej sprawy Urząd Celny w C. jako finansowy organ postępowania przygotowawczego prowadził dochodzenie o zarzucane B. G. przestępstwa skarbowe z art. 107 § 1 k.k.s., które bezsprzecznie było objęte nadzorem prokuratora. Objęcie nadzorem Prokuratora następuje bowiem nie tylko w wypadkach określonych w art. 151c § 2 k.k.s., ale również jako równoznaczne traktować należy przedłużenie przez właściwego prokuratora, na podstawie art. 153 § 1 zd. 3 k.k.s., na okres powyżej 6 miesięcy, dochodzenia w sprawie o przestępstwo skarbowe, prowadzone przez finansowy organ postępowania przygotowawczego i nadzorowane przez organ nadrzędny nad tym organem. Wyraźnie takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z dnia 28 stycznia 2016 roku w sprawie o sygn. akt I KZP 13/15. W uzasadnieniu tej uchwały Sąd Najwyższy wskazał, że określone w obowiązującym od dnia 1 lipca 2015 roku przepisie art. 151c § 2 k.k.s. przypadki, w jakich prokurator przejmuje nadzór nad dochodzeniem organów finansowych, nie są jedynymi, w których nadzór ów się realizuje i to pomimo że jednocześnie w art. 151a § 3 k.k.s. wskazano, iż w wypadkach innych niż wymienione w jego § 2, nadzór nad dochodzeniem prowadzonym przez organy finansowe w sprawach o przestępstwa skarbowe należy do finansowych organów nadrzędnych. Zdaniem Sądu Najwyższego nie oznacza to, że z innych przepisów kodeksu karnego skarbowego nie wynikają dodatkowe sytuacje, w których organ ów traci swoje uprawnienia nadzorcze. Przewidują one również, i odrębnie, prokuratorski nadzór w określonych w nich okolicznościach. Do takich przepisów zaliczył Sąd Najwyższy właśnie art. 153 § 1 zd. 3 k.k.s., który ze swej istoty, jako regulujący kwestię przedłużania przez właściwego prokuratora dochodzenia prowadzonego przez podmioty inne niż ten organ, a więc podejmowania czynności nadzorczej, powoduje tym samym – podobnie jak to ma miejsce na gruncie powszechnej procedury karnej - że podmiot przedłużający postępowanie obejmuje je jednocześnie przez tą decyzję swoim nadzorem. Nadzór ten, mający swą podstawę we wskazanym art. 153 § 1 zd. 3 k.k.s., jest zatem też nadzorem z mocy prawa. Oczywiście pojawi się tylko i wyłącznie wówczas, gdy do przedłużenia tego dojdzie. Gdyby bowiem prokurator odmówił dalszego przedłużenia dochodzenia, to owa czynność nadzorcza prokuratora musi w konsekwencji doprowadzić do zakończenia dochodzenia przez organ finansowy, co oznacza, że owo dochodzenie nie było prowadzone pod jego nadzorem, a czynność nadzorcza prokuratora doprowadziła jedynie do jego zakończenia. W konsekwencji przedłużenie przez prokuratora czasu trwania dochodzenia, jako powodujące, że jest ono kontynuowane już pod jego nadzorem, oznacza także, iż obecnie – stosownie do art. 155 § 1-3 k.k..s – to do niego wówczas, a nie do organu finansowego prowadzącego postępowanie przygotowawcze, należy również wnoszenie aktu oskarżenia, jak i jego surogatów wskazanych w tych przepisach.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż w dochodzeniu zakończonym skierowaniem do Sądu aktu oskarżenia doszło do jego przedłużenia przez prokuratora w związku z jego nie zakończeniem w ciągu 6 miesięcy. Nadto Prokurator co prawda w niektórych znajdujących się w aktach sprawy postanowieniach przedłużających dochodzenie (k. 340a, 345) powoływał jako podstawę prawną art. 310 § 2 k.p.k. co było nieprawidłowe, albowiem tego typu rozstrzygnięcia powinny następować na podstawie art. 153 § 1 k.p.k., gdyż jest to przepis szczególny mający zastosowanie w postępowaniach karno – skarbowych. Niemniej jednak skutek zastosowania przez Prokuratora przepisu art. 310 § 2 k.p.k. jako podstawy prawnej był taki sam jak w przypadku przepisu art. 153 § 1 k.k.s., albowiem formalnie przedłużył on okres trwania dochodzenia w sprawie o przestępstwo skarbowe na okres powyżej 6 miesięcy.

Reasumując powyższy wątek wskazać należy, iż wbrew odmiennym twierdzeniom zawartym w zażaleniu oskarżyciela publicznego – Naczelnika (...)Skarbowego w K. brak jest jakichkolwiek podstaw do skutecznego kwestionowania wydanego przez Sąd Rejonowy orzeczenia.

W kontekście dalszych argumentów wskazanych we wniesionym środku odwoławczym godzi się zauważyć, iż one także nie mogą podważyć zasadności rozstrzygnięcia wydanego w niniejszej sprawie przez Sąd Rejonowy. W realiach przedmiotowej sprawy nie ma bowiem zastosowania instytucja zwrotu sprawy oskarżycielowi w celu uzupełnienia braków formalnych złożonego aktu oskarżenia. Skierowany przeciwko B. G. akt oskarżenia spełnia bowiem wszystkie warunki formalne, o których mowa w treści przepisów: art. 119 k.p.k. i art. 332 k.p.k., art. 333 k.p.k. oraz art. 334 k.p.k. W sprawie mamy do czynienia z brakiem skargi uprawnionego oskarżyciela, którego nie można mylić i utożsamiać - jak to czyni skarżący – z brakiem formalnym aktu oskarżenia, do uzupełnienia którego Sąd wzywa oskarżyciela.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie przepisu art. 437 § 1 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. orzekł jak w części dyspozytywnej postanowienia.