Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W I M I E N I U R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P O L S K I E J

Dnia 5 lipca 2013 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Górski

Sędziowie: SO Piotr Sałamaj

SR del. Anna Górnik (spr.)

Protokolant: st. sekr. sądowy Joanna Witkowska

po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2013 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa T. B.

przeciwko M. N.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie z dnia 5 lutego 2013 roku, sygnatura akt X GC 458/11

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1.200 zł (jednego tysiąca dwustu złotych) tytułem kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.

SSO Piotr Sałamaj SSO Krzysztof Górski SSR del. Anna Górnik

VIII Ga 152/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 9 sierpnia 2011 r. powód T. B. domagał się zasądzenia od pozwanego M. N. kwoty 45.000 zł. tytułem kary umownej za odstąpienie od umowy z powodu niewykonania umowy wraz z odsetkami ustawowymi oraz kosztami procesu .

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany M. N. wniósł o oddalenie powództwa w całości wskazując, że powód nie przekazał pozwanemu projektu sieci wodociągowej, kanalizacyjnej i deszczowej, na podstawie którego miał wykonać przedmiotowe roboty budowlane oraz nie przekazał pozwanemu pozwolenia na budowę.

Wyrokiem z dnia 5 lutego 2013 roku Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydział X Gospodarczy oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 2417,00 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powyższy wyrok Sąd Rejonowy wydał po ustaleniu, że T. B., prowadzący działalność gospodarczą w S. pod firmą (...), zawarł w dniu 8 czerwca 2010 r. z inwestorem K. B. (1) umowę o roboty budowlane w zakresie m.in. montażu instalacji wodnokanalizacyjnej na działce nr (...) obręb R. w ramach inwestycji o nazwie „Implementacja innowacji przemysłu przetwórstwa drzewnego w Przedsiębiorstwie (...) w zakładzie (...) ”. Zgodnie z postanowieniami umowy powód T. B. miał wykonać prace wskazane w załączniku nr 1 do umowy z dnia 20 listopada 2010 .r. W ramach tych prac stosownie do postanowień umowy §4 ust.1 zd.2 umowy inwestor K. B. (1) miał prawo do wydawania wykonawcy -powodowi poleceń w zakresie wykonania poszczególnych etapów prac i użyciu określonego rodzaju materiału.

Sąd ustalił nadto, że od września 2010 r. inwestor K. B. (1) rozpoczął negocjacje dotyczące realizacji przyłącza wodnokanalizacyjnego oraz wewnętrznych sieci wodnej, kanalizacyjnej i deszczowej z pozwanym M. N.. Ostatecznie 9 listopada 2010 r. doszło do zawarcia umowy o roboty budowlane obejmujące wykonanie przyłącza wodno - kanalizacyjnego do zakładu produkcji drzewnej w R. wraz z wykonaniem wewnętrznych sieci wodociągowej, kanalizacji sanitarnej i deszczowej. Strony w umowie ustaliły, że termin rozpoczęcia prac nastąpi w dniu przekazania terenu budowy w dniu 12 listopada 2010 r,. zaś zakończenie robót ustalono na dzień 1 marca 2011 r.

W dniu 4 kwietnia 2011 r. pozwany skierował do powoda pismo, w którym domagał się dostarczenia zatwierdzonego projektu wykonawczego sieci kanalizacji sanitarnej, deszczowej oraz sieci wodociągowej dla Zakładu produkcji drzewnej w R. W odpowiedzi na powyższe pełnomocnik powoda skierował pismo w dniu 11 kwietnia 2011r. do pozwanego, z którego treści wynikało, iż umowa nie przewiduje możliwości żądania dokumentacji w postaci zatwierdzonego projektu wykonawczego. W dniu 21 kwietnia 2011 r. powód wezwał pozwanego do wykonania umowy pod rygorem odstąpienia od umowy i żądania zapłaty kar umownych wskazanych w umowie.

Sąd Rejonowy wskazał dalej, iż w dniu 20 maja 2011 r. sporządzono protokół odbioru robót, z którego wynikało, że prace przewidziane umową z dnia 9 listopada 2010 r., obejmujące wykonanie przyłącza wodno – kanalizacyjnego do Zakładu produkcji drzewnej w R. wraz z wykonaniem wewnętrznych sieci wodociągowej, kanalizacji sanitarnej i deszczowej, zostały wykonane częściowo tj. wykonano sieć wodociągową wraz z przyłączem oraz sieć kanalizacyjną(...), do (...)tak, jak w projekcie wykonawczym ,pozostałe prace nie zostały wykonane .Jako przyczynę niewykonania prac pozwany podał brak przekazania dokumentacji projektowej.

Sąd ustalił nadto, że dnia 8 czerwca 2011r. powód wypowiedział umowę o roboty budowlane. Podniósł również, iż z przedłożonych do akt sprawy dowodów wynikało, iż pierwotny projekt dotyczący wewnętrznych sieci wodociągowej, kanalizacji sanitarnej i deszczowej był zmieniany przez inwestora i ostatecznie projekt został zatwierdzony decyzją nr(...), po rozpatrzeniu wniosku inwestora z dnia 28 stycznia 2011r. , uzupełnionego w dniu 1 marca 2011 r. Dalej wskazał, że świadek M. G. (1) zeznała, iż na życzenie inwestora w formie elektronicznej przekazała pozwanemu projekt sieci i instalacji sanitarnej, który był projektem zamiennym w stosunku do podstawowego. Świadek dalej zeznała, iż w projekcie wskazano zmiany instalacji kanalizacji sanitarnej, deszczowej, instalacji wodnej i branży elektrycznej. Projekt był projektem rozszerzonym w stosunku do podstawowego, przy czym w projekcie podstawowym nie było projektu sieci kanalizacji deszczowej. Świadek potwierdziła, iż na przekazany pozwanemu projekt nie było pozwolenia na budowę. Z zeznań świadków K. B. (1) oraz strony T. B. wynikało, iż pozwany winien wykonać prace w oparciu o dokumentację przekazaną przez P. S. oraz M. G. (2) . Z zeznań pozwanego M. N. wynikało, iż nie otrzymał projektu budowlanego oraz pozwolenia na budowę sieci, co było między innymi powodem niewykonania prac, zaś po uzyskaniu informacji o złożeniu przez inwestora dokumentów w Starostwie Powiatowym w Ł. dążył do zamiany umowy poprzez zmianę terminu jej realizacji do 21 maja 2012 r .- bezskutecznie. Okoliczność braku wymaganych dokumentów została potwierdzona zeznaniami świadka - kierownika budowy A. L..

Na podstawie powyższych ustaleń Sąd Rejonowy wskazał, na treść art. 6 k.c., a następnie podniósł, że zgodnie z art. 647 k.c przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu wykonanego zgodnie projektem i zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia.

Sąd uznał, że istota niniejszego sporu sprowadzała się do rozstrzygnięcia, czy wykonawca robót budowlanych powinien wykonywać prace budowlane na podstawie projektu zamiennego odbiegającego od projektu podstawowego załączonego do pozwolenia na budowę.

Sąd przywołał treść art. 28 Prawa budowlanego stanowiącego, że rozpoczęcie i następnie prowadzenie robót budowlanych może nastąpić jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. .Decyzja o pozwoleniu na budowę może dotyczyć jedynie przyszłych zamierzeń inwestycyjnych Celem decyzji o pozwoleniu na budowę nie jest legalizowanie już zrealizowanej inwestycji, ani też dokonywanie oceny już wykonanych robót (wyrok NSA z dnia 28 lutego 2012, II OSK 2401/10). Zgodnie z art. 32 ust 4 a Prawa Budowlanego nie wydaje się pozwolenia na budowę w przypadku rozpoczęcia robót budowlanych niezgodnie z art. 28.

Z materiału procesowego wynika, w ocenie Sądu I instancji, że brak pozwolenia na budowę miał być w toku robót usunięty, inwestor złożył bowiem wniosek o wydanie pozwolenia na budowę w dniu 28 stycznia 2011 r., który został uzupełniony 1 marca 2001 roku, co wynika wprost z decyzji nr (...) Starosty (...) z dnia 24 marca 2011 r. Sąd przyjął, iż strony umówiły się o wykonanie sieci w oparciu o projekt zamienny bez uzyskania decyzji i pozwolenia na budowę uwzględniającego projekt zamienny. W świetle powyższego uznał, iż strony w umowie wadliwie oznaczyły termin realizacji umowy, który miał biec w czasie, kiedy pozwolenie na budowę w zakresie projektu zamiennego nie było jeszcze wydane i nie było ostateczne

Sąd przywołał orzecznictwo Sądu Najwyższego w zakresie wykładni normy art. 58§1 k.c., wskazujące, że czynność sprzeciwia się ustawie nie tylko wówczas, gdy narusza normy literalnie odczytane z przepisów k..c. ale także normy, które można wywieść z ustawy lub zasad ogólnych, które leżą u podstaw systemu prawnego ( por. np. wyrok SN z 29 marca 2006 IV CK 411/05 LEX nr179733). Czynność prawna może być zatem uznana za sprzeczną z ustawą w rozumieniu normy art. 58 k.c nie tylko wówczas, gdy narusza normy cywilnoprawne, lecz także gdy stanowi naruszenie bezwzględnie obowiązujących przepisów innych gałęzi prawa np. prawa administracyjnego, czy też prawa karnego, kształtujących nakazy lub zakazy zachowania się .

W dalszej części rozważań wskazano, iż w świetle przepisów prawa budowlanego roboty można było rozpocząć i wykonywać na podstawie ostatecznej decyzji na budowę. Realizacja prac odbiegających od projektu, na podstawie przekazanego przez M. G. (2) projektu zamiennego, pociągała na uczestników procesu budowlanego odpowiedzialność karną zgodnie z art. 93 Prawa budowlanego.

Sąd przyjął, iż nieważnością, stosownie do treści art. 58§3 k.c., objęte jest postanowienie dotyczące określenia terminu zakończenia robót. W konsekwencji uznał, iż nieważne było zastrzeżenie zakończenia prac w dniu 1 marca 2011 r., bowiem bieg tego terminu mógł nastąpić dopiero z chwilą uzyskania ostatecznej decyzji na budowę, co nastąpiło w kwietniu 2011 r.

W tym stanie rzeczy strona powodowa, w ocenie Sądu I instancji, nie był uprawniona do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy albowiem w zakresie terminu wykonania prac był ona nieważna. Nie jest zatem uprawnione domaganie się kar umownych za niewykonanie umowy do dnia 1 marca 2011 r. albowiem termin realizacji rozpoczął bieg od dnia wydania decyzji ostatecznej.

Podkreślono, iż powód nie wykazał ażeby po uzyskaniu ostatecznego pozwolenia na budowę zatwierdzony projekt został pozwanemu przekazany mimo ponownego żądania sformułowanego w protokole z dnia 20 maja 2011 r. Wskazano, że na posiedzeniu w dniu 3 stycznia 2012 r. pełnomocnik powoda oświadczył, że pozwanemu nie została przekazana ostateczna wersja projektu budowlanego obejmującego wewnętrzne sieci wodociągowe kanalizacji sanitarnej i deszczowej, co zostało potwierdzone zeznaniami świadka projektanta M. G. (2). Zasadnie zatem pozwany wstrzymał się z realizacją robót budowlanych. Sąd wskazał przy tym, że przepisy rozporządzenia z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego nie dają podstaw do poprawiania projektu budowlanego szczególnie, gdy projekt taki złożono organom budowlanym w celu ich zatwierdzenia. Powód w toku postępowania sądowego nie przedłożył zatwierdzonego projektu budowlanego zamiennego oraz dowodu przekazania kompletnego projektu przed dniem 1marca 2011 r., jak również w późniejszym terminie, co mogłoby mieć wpływ na zastosowanie terminu według przepisu art. 455 k.c .

Zaznaczyć także, iż termin zakończenia robót podany przez pozwanego w projekcie zmiany do umowy - 31 maja 2011 r., nie został przez powoda zaakceptowany .

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie, w związku z czym Sąd nałożył na powoda obowiązek zwrotu pozwanemu kosztów procesu. W konsekwencji zasądzono od powoda na rzecz pozwanego kwotę 2417,00 zł tytułem kosztów procesu na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., art. 99 k.p.c. oraz § 2 ust. 1 i § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód zarzucając wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, a wyrażający się w tym, że

a)  Sąd Rejonowy przyjął, że w momencie zawarcia pomiędzy stronami umowy o roboty budowlane z dnia 9 listopada 2010r., a także do upływu czasu wskazanego w umowie jako termin realizacji robót (1 marca 201 r.) nie istniało prawomocne pozwolenie na budowę dotyczące działki o nr (...), na której realizowane miały być prace, albowiem pozwolenie, wg ustaleń Sądu I instancji, miało być wdane dopiero w postaci decyzji Starosty (...) nr (...) z dnia 24 marca 201 r., podczas gdy prawidłowo ustalony stan faktyczny w sprawie musi prowadzić do wniosku, iż dla inwestycji objętej umową z dnia 9 listopada 2010r. istniało ostateczne na dzień zawarcia umowy, pozwolenie na budowę w postaci decyzji Starosty (...) nr (...) z dnia 5 stycznia 2010r. (sprostowaną w zakresie daty jej wydania decyzją Starosty (...) z dnia 16 lutego 2010r„ znak (...)), zatwierdzającą projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę zakładu produkcji drzewo ej, w tym budowy dwóch hal produkcyjnych, kotłowni, zaplecza socjalno - biurowego wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną na terenie działki oznaczonej nr (...), położonej w obrębie R..

b)  podstawą możliwości prowadzenia, zgodnie z obowiązującymi w tej mierze przepisami, prac budowlanych była decyzja Starosty (...) nr (...) z dnia 24 marca 2011 roku zatwierdzająca projekt budowlany i udzielająca pozwolenia na budowę dwóch hal produkcyjno - magazynowych do produkcji, impregnacji i magazynowania wyrobów z drewna na działce nr (...), obręb R., budowę niezbędnej infrastruktury technicznej wraz z komunikacją wewnętrzną - I etap inwestycji zlokalizowanych na terenie działek oznaczonych nr ew. (...)obręb R., podczas gdy decyzja nr (...)dotyczy innych prac i częściowo innego terenu, niż te objęte umową z dnia 9 listopada 2010 r. oraz wskazaną decyzją Starosty (...) z dnia 5 stycznia 2010r. (...)

2. dowolną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, wyrażającą się w uznaniu, iż:

a)  strony dokonały nieważnego - w rozumieniu art. 58§3 kc - określenia terminu zakończenia robót przez pozwanego, bowiem bieg tego terminu mógł dopiero nastąpić z chwilą uzyskania ostatecznej decyzji na budowę, co wg Sądu I instancji nastąpiło dopiero w kwietniu 2011 roku a tym samym nie było podstaw zarówno do odstąpienia przez powoda od umowy jak i naliczenia kar umownych od pozwanego, ten bowiem zasadnie wstrzymał się od realizacji umowy, podczas gdy prawidłowa analiza zgormadzonego materiału dowodowego, w szczególności w postaci decyzji nr 02/2010 winna prowadzić do wniosków przeciwnych.

b)  w niniejszej sprawie, na dzień podpisania i realizacji umowy nie było prawnie dopuszczalnym wykonanie prac budowlanych przez pozwanego, a to z uwagi na rzekomy brak prawomocnego pozwolenia na budowę dotyczącego terenu, na którym miały być realizowane przez pozwanego prace, podczas gdy pozwolenie takie istniało i dawało podstawę do podjęcia wykonywania prac.

a także w tym, iż:

c)  Sąd I instancji, w sposób nieuzasadniony pominął znaczenie (a nawet istnienie w materiale dowodowym) decyzji Starosty (...) nr (...)z dnia 5 stycznia 2010r. (sprostowanej w zakresie daty jej wydania decyzją Starosty (...) z dnia 16 lutego 2010r., znak (...)), zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę zakładu produkcji drzewnej, w tym budowy dwóch hal produkcyjnych, kotłowni, zaplecza socjalno - biurowego wraz z niezbędną infrastruktur techniczną na terenie działki oznaczonej nr (...), położonej w obrębie R., jako decyzji posiadającej podstawowe - dla oceny możliwości wykonywania przez pozwanego prac - znaczenie.

d)  z nieuzasadnionych, nieznanych powodowi powodów, pominął znaczenie dowodów w postaci zeznań M. G. (1), K. B. (2) oraz B. B. w zakresie możliwości wykonania przez pozwanego prac .uprzedniego ustalenia przez pozwanego zakresu prac (również ich ryczałtowo określonej ceny), braku jego zastrzeżeń co do dokumentacji będącej podstawą jej wykonania, zapoznania się z dokumentacją będącą podstawą wykonania robót, pozostawania w stałym kontakcie pozwanego z powodem, inwestorem oraz projektantem i możliwości bieżącego uzyskiwania wszelkich informacji na temat realizacji umowy.

Mając na uwadze powyższe zarzuty, w imieniu wnioskodawcy, wnoszę o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa zarówno w zakresie żądania głównego, jak i żądania dotyczącego zasądzenia kosztów procesu za postępowanie przed Sądem I instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego;

2.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym również kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie przed Sądem II instancji wg norm przepisanych;

W uzasadnieniu powód wskazał, iż na dzień zawarcia umowy, a tym bardzie na dzień określony jako termin wykonania robót, istniało prawomocne (ostateczne) pozwolenie na budowę. Tym pozwoleniem na budowę jest decyzja Starosty (...) nr (...)z dnia 5 stycznia 2010r. (sprostowana w zakresie daty jej wydania decyzja Starosty (...) z dnia 16 lutego 2010r., znak (...)), zatwierdzająca projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę zakładu produkcji drzewnej, w tym budowy dwóch hal produkcyjnych, kotłowni, zaplecza socjalno - biurowego wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną na terenie działki oznaczone i nr 76, położonej w obrębię R..

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie wskazując, że orzeczenia Sądu Instancji jest prawidłowe a uzasadnienie wyczerpujące.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie doprowadziła do zmiany orzeczenia Sądu Rejonowego w postulowanym przez stronę kierunku.

Sąd Okręgowy, zgodnie z dyspozycją art. 378§1 k.p.c., w granicach wniesionej apelacji, rozważa na nowo zebrany w sprawie materiał dowodowy i dokonuje jego samodzielnej oceny. Powyższa analiza pozwala przyjąć, iż Sąd Rejonowy prawidłowo co do zasady ustalił stan faktyczny wobec czego nie zachodzi potrzeba jego powtarzania, poza zmianą dotyczącą istnienia pozwolenia na budowę, o czym będzie mowa poniżej. Sąd Odwoławczy dokonał przy tym odmiennej oceny prawnej, której wynik nie doprowadził jednak do zmiany orzeczenia Sądu Rejonowego.

W pierwszej kolejności odnieść należy się do ustalenia stanu faktycznego, albowiem jest to determinanta prawidłowych rozważań prawnych w sprawie.

Z analizy materiału dowodowego, w szczególności dokumentów w postaci decyzji nr 02/10 z dnia 5 stycznia 2010 roku, a także zeznań świadków oraz wyjaśnień stron, wynika jednoznacznie, iż w dacie zawarcia umowy powód dysponował powolnieniem na budowę w zakresie prowadzonej inwestycji. Z zeznań M. G. (1) (k. 159-161), K. B. (1) (k. 161-163), A. L. (k. 163-165), B. B. (k.187-189), wyjaśnień strony pozwanej oraz dokumentacji projektowej i decyzji z dnia 24 marca 2011 roku o numerze (...) (k.126), wynika, iż w toku realizacji prac przez pozwanego doszło do zmiany projektu i sporządzenia projektu zamiennego. Projekt ten swym zakresem obejmował instalację kanalizacji sanitarnej, deszczowej, wodnej i elektrycznej. To tych prac finalnie pozwany nie wykonał. Natomiast prace dotyczące zewnętrznej instalacji wodno – kanalizacyjnej, na którą były projekty i zezwolenia – pozwany wykonał i została ona odebrana przez powoda. W zakresie zmienionego projektu i projektu zamiennego – dokumentacja projektowa nie została nigdy pozwanemu przedstawiona. Świadek G. wskazała, iż przekazywała mu jedynie elektroniczne wersje zmian. Jednak nigdy pozwany nie otrzymał w tym zakresie projektu. Wynika to także z wyraźnego oświadczenia pełnomocnika powoda złożonego na rozprawie (k.165).

Powyższe ustalenie, prawidłowo poczynione przez Sąd Rejonowy, ma znaczenia dla oceny zasadności odstąpienia przez powoda od umowy.

Jednakże Sąd Odwoławczy nie podziela poglądu Sądu Rejonowego, iż umowa stron w zakresie ustalenia terminu jej wykonania jest nieważna. Przede wszystkim z tego powodu, iż w dacie zawierania umowy istniało ważne pozwolenie na budowę obejmujące przedmiot umowy. Niezależnie jednak od tego umowa stron, jako stosunek zobowiązaniowy, kreuje ich obowiązki. Ewentualny brak pozwolenia na budowę powoduje, iż prace nie mogą być wykonywane z uwagi na odpowiedzialność podmiotów wnikającą z Prawa budowlanego. Ocenie podlega więc odpowiedzialność każdej ze stron stosunku zobowiązaniowego za niewykonanie zobowiązania i zawinienie takiemu niewykonaniu. Nie wpływa to jednak na ważność zawartej umowy ale jedynie na skutki jej niewykonania lub wykonania z naruszeniem obowiązujących przepisów. Ewentualne braki w wymaganej prawem dokumentacji, w tym pozwoleń na budowę, nie uniemożliwiają strono ważnego zawarcia umowy o wykonanie prac budowlanych. Żaden z przepisów bowiem nie wskazuje na nieważność umów zawartych pomimo braku stosownych zezwoleń. Umowa taka nie jest też sprzeczna z ustawą ani zasadami współżycia społecznego. Jej strony ponoszą odpowiedzialność za prowadzenie prac bez wymaganego zezwolenia na podstawie odrębnych przepisów Prawa budowlanego i wykonawca ma obowiązek odmówić wykonywania prac, na które inwestor nie ma obowiązkowego zezwolenia. Zaś przy ustalonym terminie ich wykonania może bronić się zarzutem, iż bez swojej winy w terminie prac wykonać nie mógł. W tym też kontekście należy ocenić niewykonanie przez pozwanego prac związanych z wewnętrznymi instalacjami.

Niesporne w sprawie było, iż strony w umowie (k.39-45) zawarły zapisy, w jakich okolicznościach mogą od umowy odstąpić. Przesłanką do odstąpienia do umowy przez Zamawiającego jest m.in. wykonywanie prac przez wykonawcę niezgodnie z umową mimo pisemnego wezwania do usunięcia naruszeń. Ewentualną podstawę odstąpienia przez powoda od umowy wskazuje także treść art. 635 k.c. w zw. z art. 656 k.c. Jednak niezbędną przesłanką obu podstaw do odstąpienia od umowy jest pozostawanie przez pozwanego w zawinionym opóźnieniu z realizacją umowy. W realiach niniejszej sprawy to jednak powód pozostawał w opóźnieniu w dostarczeniu pozwanemu projektu będącego podstawą realizacji umowy, pozwany zaś wzywał o dostarczenie tej dokumentacji. Opinia świadka M. G. (1), iż pozwany mógł wykonywać prace na podstawie elektronicznych informacji projektowych, które nie zostały zatwierdzone, nie są w ocenie Sądu wystarczające wobec jasnego brzmienia przepisów Prawa budowlanego oraz art. 647 k.c.. Pozwany ma bowiem obowiązek świadczyć zgodnie z treścią umowy, projektem, zasadami wiedzy technicznej i Prawem Budowlanym, a także zasadami sztuki budowlanej (§ 5 umowy stron). Prowadzenie tak dużej inwestycji bez zatwierdzonego projektu i dokumentacji technicznej oraz bez wymaganego prawem zezwolenia, stoi w sprzeczności z zapisami powyższej umowy i przepisami prawa. To zwłoka powoda w dostarczeniu dokumentacji spowodowała opóźnienie w wykonaniu prac i było to opóźnienie usprawiedliwione. Nie było więc podstaw do odstąpienia od umowy z winy pozwanego.

Mając na uwadze okoliczności faktyczne, w szczególności wyrażoną ostatecznie wolę obu stron niekontynuowania wykonywania umowy, uznać należy, iż do rozwiązania umowy doszło wskutek zgodnej woli stron, a nie odstąpienia z winy pozwanego.

Powód żądał zasądzenia kary umownej za odstąpienie od umowy z winy wykonawcy. Zapis o karze umownej strony zawarły w §11 umowy i jest on zgodny z treścią art. 483 k.c., zgodnie z którym można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Jak już jednak wskazano, nie doszło w niniejszej sprawie do odstąpienia do umowy z winy pozwanego, a tym samym nie zaistniały przesłanki do naliczenia kary umownej w żądanej pozwem wysokości.

Biorąc pod uwagę całokształt przytoczonych okoliczności i powyższą argumentację, Sąd Okręgowy oddalił apelację w trybie art. 385 k.p.c.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108§1 k.p.c. Wynagrodzenie pełnomocnika ustalono na podstawie § 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu – na kwotę 1200 złotych.

SSO Piotr Sałamaj SSO Krzysztof Górski SSR del. Anna Górnik