Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lipca 2017 roku

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:SSA Piotr Kaczmarek

Sędziowie:SA Wiesław Pędziwiatr (spr.)

SA Witold Franckiewicz

Protokolant: Aldona Zięta

przy udziale prokuratora Prokuratury Regionalnej we Wrocławiu Urszuli Piwowarczyk - Strugały

po rozpoznaniu w dniu 19 lipca 2017 roku

sprawy B. S.

oskarżonego z art. 280 § 2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Opolu

z dnia 22 marca 2017 roku, sygn. akt III K 100/16

I.  zaskarżony wyrok wobec B. S. utrzymuje w mocy;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. T. 600 złotych tytułem kosztów nieopłaconej obrony z urzędu B. S. w postępowaniu odwoławczym podwyższone o 138 złotych tytułem podatku od towarów i usług;

III.  zasądza od B. S. na rzecz Skarbu Państwa wydatki związane z postępowaniem odwoławczym i wymierza mu 300 złotych opłaty za drugą instancję.

UZASADNIENIE

Prokurator Rejonowy w Prudniku oskarżył B. S. o to, że:

W nocy z 5 na 6 lutego 2016r. w miejscowości R. posługując się nożem dokonał rozboju w ten sposób, że grożąc P. G. natychmiastowym użyciem przemocy poprzez okazanie i wymachiwanie nożem połączone z żądaniem wydania pieniędzy zabrał w celu przywłaszczenia 30 zł, czym działał na szkodę pokrzywdzonego

tj. o czyn z art. 280 § 2 k.k.

Wyrokiem z 22 marca 2017 roku w sprawie III K 100/16 Sąd Okręgowy w Opolu, orzekł, że:

I.  uznaje oskarżonego B. S. za winnego popełnienia czynu opisanego w części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 280 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 280 § 2 k.k. w zw. z art. 60 § 2 i § 6 pkt. 2 k.k. skazuje go na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. zobowiązuje oskarżonego do naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody w całości poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego P. G. kwoty 30 (trzydziestu) złotych;

III.  na podstawie art. 44 § 2 k.k. orzeka przepadek dowodu rzeczowego w postaci noża z pokrowcem przechowywanego w Sądzie Okręgowym w Opolu pod numerem 19/16 poz. 1 księgi depozytów rzeczowych;

IV.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zalicza oskarżonemu jeden dzień jego zatrzymania w okresie 9-10 lutego 2016 roku;

V.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata M. T. opłatę w wysokości 600 (sześćset) złotych, podwyższoną o podatek VAT w kwocie 138 (sto trzydzieści osiem) złotych, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu;

VI.  na podstawie art. 627 k.p.k. oraz art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych zasadza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w całości, w tym kwotę 214,95 (dwieście czternaście i 95/100) złotych tytułem zwrotu poniesionych w sprawie wydatków i kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem opłaty.

Nie pogodził się z wyrokiem Sądu Okręgowego w Opolu oskarżony B. S., którego obrońca zaskarżył go w części dotyczącej kary i zarzucił rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości oraz winy, wynikającą z orzeczenia zbyt wysokiej kary, choć prawidłowa ocena okoliczności sprawy uzasadniała wymierzenie kary 1 roku pozbawienia wolności, co zrealizowałoby funkcje kary przewidziane w kodeksie karnym oraz byłoby adekwatne do winy oskarżonego.

Stawiając te zarzuty wniósł o:

1. zmianę wyroku Sądu Okręgowego w części w ten sposób, że w miejsce orzeczonej kary 2 lat pozbawienia wolności oskarżonemu zostałaby wymierzona kara 1 roku pozbawienia wolności;

2. zasądzenie kosztów nieopłaconej obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Skarżący wniósł także o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentów:

1.  kserokopii pisma Powiatowego Urzędu Pracy w P. z dnia 25.04.2016 r. na okoliczność pozytywnego zaopiniowania wniosku oskarżonego w przedmiocie dofinansowania rozpoczęcia działalności gospodarczej przez B. S.,

2.  kserokopii potwierdzenia przyjęcia wniosku o wpis na (...) z dnia 16.05.2016 r. na okoliczność jej treści,

3.  wydruku z (...) na okoliczność rozpoczęcia i prowadzenia działalności gospodarczej przez oskarżonego,

4.  faktury VAT nr (...) z dnia 16.03.2017 r. na okoliczność świadczenia usług remontowych przez oskarżonego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zarzuty zawarte w skardze odwoławczej nie zyskały akceptacji Sądu II instancji. Zarzut podniesiony wobec zaskarżonego wyroku nie przekonał o słuszności argumentacji skarżącego.

Apelujący podniósł zarzut rażącej niewspółmierności kary wymierzonej B. S. z uwagi na to, że „ oskarżony wyraził skruchę i bardzo żałuje swojego nieodpowiedzialnego zachowania. Kilkukrotnie przepraszał pokrzywdzonego i ten przyjął przeprosiny” oraz „iż w przypadku skierowania oskarżonego do zakładu karnego oskarżony będzie musiał przynajmniej zawiesić prowadzoną działalność gospodarczą, a to z kolei będzie wiązało się z koniecznością dokonania zwrotu kwoty 18.000 zł do Powiatowego Urzędu Pracy w P., albowiem z uwagi na przyznane dofinansowanie beneficjent nie może przez ustalony w kontrakcie okres zawieszać lub likwidować działalności gospodarczej pod rygorem domagania się zwrotu wypłaconego dofinansowania od beneficjenta oraz osób, które były poręczycielami wskazanymi przez beneficjenta” (cyt. z uzasadnienia apelacji, k. 179).

Dokonując oceny trafności wyrażonego zarzutu rażącej niewspółmierności wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności należy stwierdzić, że przy uwzględnieniu faktu, iż apeluje w tym zakresie tylko obrońca oskarżonego ta niewspółmierność musiałaby oznaczać rażącą surowość. Jak to powszechnie przyjmuje się w orzecznictwie sądów, nie każda różnica w ocenie wymiaru kary może uzasadniać zarzut rażącej niewspółmierności kary w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k., ale tylko taka, która jest natury zasadniczej, to znaczy jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować. Niewspółmierność rażąca to znaczna, "bijąca w oczy" różnica między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą, zasłużoną (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 30 maja 2003 roku, II AKa 163/03). Zmiana kary w instancji odwoławczej nie może następować w każdym wypadku, w którym jest możliwa …, lecz wtedy tylko, gdy kara orzeczona nie daje się akceptować z powodu różnicy pomiędzy nią a karą sprawiedliwą, różnicy o randze zasadniczej, rażącej, wręcz „bijącej w oczy” (wyrok SN z dnia 2 lutego 1995 roku - KZS 4/96 poz. 42), a więc nie w razie różnicy niewielkiej, nieznaczącej. Tutejszy Sąd Apelacyjny również przyjmuje domniemanie słuszności wyroków I instancji, to jest odmawia im swej aprobaty jedynie w razie stwierdzenia, że są (mogą być) niesprawiedliwe. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 21 września 2000 roku II AKa 154/00, KZS 2000/10/37). Okoliczności mające wpływ na rozstrzygnięcie o sankcji wymierzonej oskarżonemu, szeroko wymienione w uzasadnieniu wyroku Sądu I instancji, przekonująco wykazały powody, dla których karę określono na poziomie, jaki wyrażono w zaskarżonym orzeczeniu.

Należy podnieść, wskazując na utrwalone orzecznictwo sądów i podkreślić, że nie każda nietrafność orzeczenia o karze, ale tylko jej rażąca niewspółmierność uzasadnia zmianę orzeczenia o karze (art. 438 pkt 4 k.p.k.). Niewspółmierność rażąca to znaczna, zasadnicza różnica między karą wymierzoną, a karą sprawiedliwą. Zarzut rażącej niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen można zasadnie podnosić tylko wówczas, gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy. Tymczasem podniesiony w apelacji argument uzasadniający trafność zarzutu rażącej niewspółmierności (represyjności) wymierzonej kary 2 lat pozbawienia wolności, mieści się w granicach swobodnego sędziowskiego wymiaru kary, co więcej Sąd I instancji zastosował wobec oskarżonego instytucję nadzwyczajnego złagodzenia kary w oparciu o art. 60 § 2 k.k. biorąc pod uwagę okoliczności popełnienia czynu, niewielką kwotę zabranych pieniędzy (30 zł) oraz fakt pojednania z pokrzywdzonym.

Okoliczności szczególne, które mogłyby hipotetycznie przemawiać za zmianą wysokości kary, to zasadniczo okoliczności łagodzące: zwykłe bądź nietypowe, nadzwyczajne, rzadko spotykane i ich łączna ocena ( vide J. Lachowski , Objaśnienia do art. 69 Kodeksu karnego [w:] M. Królikowski [red.], R. Zawłocki [red.], Kodeks karny. Część ogólna. Tom II. Komentarz do art. 32- 116, Warszawa 2011, Legalis). Jak wskazał na to żalący oskarżony deklarował żal, przeprosił pokrzywdzonego za swój czyn, a pokrzywdzony przeprosiny przyjął, okoliczność ta została uwzględniona przez Sąd I instancji stosujący wobec oskarżonego nadzwyczajne złagodzenie kary, tym samym w żadnej mierze okoliczności te, nie mogą przesądzać o zmianie orzeczenia w zakresie kary przez Sąd odwoławczy, podobnie jak wskazana przez żalącego okoliczność prowadzenia przez oskarżonego działalności gospodarczej oraz otrzymania przez niego dofinansowania z Powiatowego Urzędu Pracy w P. nie stanowią podstawy do obniżenia wymiaru orzeczonej wobec oskarżonego kary. W ocenie Sądu Apelacyjnego, wymierzona kara jest współmierna w stosunku do społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu i spełnia zadanie społecznego oddziaływania oraz cele szczególno-prewencyjne. Jest wynikiem trafnej oceny okoliczności przedmiotowych i podmiotowych sprawy oraz danych osobopoznawczych oskarżonego i jako spełniająca wymogi zakreślone dyrektywami przepisu art. 53 § 1 i 2 k.k. uznana być musi za karę prawidłowo wyważoną. Dokonana przez Sąd meriti ocena okoliczności podmiotowych i przedmiotowych istotnych z punktu widzenia społecznej szkodliwości, a także pozostałych okoliczności mających wpływ na wymiar kary, jest trafna i nie budzi żadnych zastrzeżeń. Bez wątpienia w niniejszej sprawie występuje przewaga okoliczności obciążających oskarżonego, w tym w szczególności wysoki stopień społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu, na który składały się: uprzednia karalność, działanie z zamiarem bezpośrednim osiągnięcia korzyści majątkowej, dokonanie czynu na osobie, która wyświadczyła mu przysługę podwożąc go samochodem oraz fakt, że oskarżony nie naprawił wyrządzonej pokrzywdzonemu szkody. Należy mieć także na uwadze, że oskarżony, jak ustalono, samodzielnie popełnił czyn zabroniony, a jego zachowanie świadczy o tym, że bezrefleksyjnie postępuje skoro był 4 miesiące wcześniej skazywany i mimo tego popełnił ponownie przestępstwo tym razem z niebezpiecznym narzędziem. Jego zachowanie dowodzi, że skala zagrożenia z jego strony rośnie i stanowi on niebezpieczeństwo dla otoczenia, w którym funkcjonuje. Jak słusznie wskazał na to Sąd I instancji wymierzona oskarżonemu kara nie przekracza stopnia zawinienia oskarżonego i jest adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości jego czynu, który był wysoki.

Z tych powodów zaskarżony wyrok w części dotyczącej wymiaru kary Sądu Okręgowego należało utrzymać w mocy.

Podstawą prawną przyznania adw. M. T. wynagrodzenia za udzieloną pomoc prawną w postępowaniu odwoławczym, która nie została opłacona, był przepis art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982r. Prawo o adwokaturze (t.j. Dz.U. z 2002r., Nr 123, poz. 1058 z późniejszymi zmianami).

Wysokość wynagrodzenia adwokackiego, w tym zwrot podatku VAT, ustalono w oparciu o § 17 ust. 2 pkt 5 oraz § 4 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. z 2016r. poz. 1714).

Zgodnie z brzmieniem art. 626 k.p.k. zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania odwoławczego spowodowane jego własnym udziałem w sprawie. Na podstawie art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych oskarżonemu wymierzono 300 zł opłaty za drugą instancję.

SSA Piotr Kaczmarek SSA Wiesław Pędziwiatr SSA Witold Franckiewicz