Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 kwietnia 2017 roku

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie, Wydział III Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Ewa Dietkow

Protokolant: Anna Banasiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 marca 2017 roku w Warszawie

sprawy z powództwa A. W. i S. W.

przeciwko (...) w N. Oddział w Polsce z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz A. W. kwotę 65.000,00 PLN (sześćdziesiąt pięć tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od kwoty 15.000,00 PLN od dnia 29 czerwca 2010 roku do dnia zapłaty i od kwoty 50.000,00 PLN od dnia 19 lipca 2013 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 1.808,50 PLN (tysiąc osiemset osiem i 50/100 złotych) tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu;

2.  w pozostałej części powództwo A. W. oddala;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz S. W. kwotę 65.000,00 PLN (sześćdziesiąt pięć tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od kwoty 15.000,00 PLN od dnia 29 czerwca 2010 roku do dnia zapłaty i od kwoty 50.000,00 PLN od dnia 19 lipca 2013 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 1.808,50 PLN (tysiąc osiemset osiem i 50/100 złotych) tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu,

4.  w pozostałej części powództwo S. W. oddala;

5.  nakazuje pobranie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie kwotę 10.019,00 PLN (dziesięć tysięcy dziewiętnaście złotych) tytułem części wydatków i nieuiszczonej opłaty sądowej.

III C 91/15

UZASADNIENIE

Powódka H. W. w pozwie złożonym 13 grudnia 2010 roku do Sądu Rejonowego w Legionowie wnosiła o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej Oddział w Polsce z siedzibą W.:

1.  kwoty 10.000, zł tytułem stosownego odszkodowania za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej w następstwie śmierci syna K. W. z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 29 czerwca 2010 roku do dnia zapłaty,

2.  kwoty 15.000, zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na podstawie art. 446 § 4 k.c. wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 29 czerwca 2010 roku do dnia zapłaty,

3.  kwoty 247,09 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 29 czerwca 2010 roku do dnia zapłaty,

4.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 4.800, zł oraz opłatę skarbową od udzielonego pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.

W piśmie procesowym nadanym 16 maja 2013 roku powódka H. W. rozszerzyła powództwo w ten sposób, że wnosiła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego:

1.  kwoty 100.000,00 zł tytułem stosownego odszkodowania za znaczne pogorszenie się sytuacji życiowej powódki z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 10.000,00 zł od dnia 29 czerwca 2010 roku do dnia zapłaty i od kwoty 90.000,00 zł od 7 dnia od doręczenia pisma pozwanej do dnia zapłaty,

2.  kwoty 130.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią syna wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 15.000,00 zł od dnia 29 czerwca 2010 roku do dnia zapłaty i od kwoty 115.000,00 zł od 7 dnia od doręczenia pisma pozwanej do dnia zapłaty,

3.  kwoty 247,09 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 29 czerwca 2010 roku do dnia zapłaty,

4.  kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 14.400,00 zł oraz opłatę skarbową od udzielonego pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.

Pozwany wnosił o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu.

Postanowieniem z 5 czerwca 2013 roku Sąd Rejonowy w Legionowie stwierdził swą niewłaściwość i sprawę przekazał tut. Sądowi – postanowienie k. 309.

Pozwany został oznaczony prawidłowo przez powódkę jako (...) z siedzibą w N. działający przez swój Oddział w Polsce (...) Spółka Akcyjna Oddział w Polsce z siedzibą w W., złożył prawidłowe pełnomocnictwo wraz z potwierdzeniem dotychczas podejmowanych czynności w sprawie – pismo i pełnomocnictwo k. 333-339.

Pozwany wnosił o oddalenie w całości rozszerzonego powództwa i zasądzenie kosztów.

Powódka H. W. zmarła 24 września 2013 roku – odpis aktu zgonu k. 361.

Postanowieniem z 14 stycznia 2015 roku sąd podjął zwieszone postępowanie z udziałem po stronie powodów następców prawnych H. W. – A. W. i S. W. – postanowienie k. 385.

W piśmie procesowym nadanym 2 stycznia 2016 roku powodowie wnosili o zasądzenie od pozwanego na rzecz:

1.  A. W. kwoty 50.000,00 zł tytułem stosownego odszkodowania za znaczne pogorszenie się sytuacji życiowej H. W. po śmierci K. W. z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 10.000,00 zł od dnia 29 czerwca 2010 roku do dnia zapłaty i od kwoty 40.000,00 zł od dnia 19 lipca 2013 roku do dnia zapłaty,

2.  A. W. kwoty 65.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę H. W. w związku ze śmiercią K. W. wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 15.000,00 zł od dnia 29 czerwca 2010 roku do dnia zapłaty i od kwoty 40.000,00 zł od dnia 19 lipca 2013 roku do dnia zapłaty,

3.  A. W. kwoty 123,55 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od 29 czerwca 2010 roku do dnia zapłaty,

4.  A. W. kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 7.200,00 zł oraz opłatę skarbową od udzielonego pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł,

5.  S. W. kwoty 50.000,00 zł tytułem stosownego odszkodowania za znaczne pogorszenie się sytuacji życiowej H. W. po śmierci K. W. z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 10.000,00 zł od dnia 29 czerwca 2010 roku do dnia zapłaty i od kwoty 40.000,00 zł od dnia 19 lipca 2013 roku do dnia zapłaty,

6.  S. W. kwoty 65.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę H. W. w związku ze śmiercią K. W. wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 15.000,00 zł od dnia 29 czerwca 2010 roku do dnia zapłaty i od kwoty 40.000,00 zł od dnia 19 lipca 2013 roku do dnia zapłaty,

7.  S. W. kwoty 123,55 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od 29 czerwca 2010 roku do dnia zapłaty,

8.  S. W. kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 7.200,00 zł oraz opłatę skarbową od udzielonego pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.

Pozwany (...) z siedzibą w N., działający przez (...) Spółka Akcyjna Oddział w Polsce z siedzibą w W. wnosił o oddalenie w całości powództwa i zasądzenie kosztów procesu.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

H. W. miała dwoje dzieci, synów młodszego K. W. i starszego A. W. – bezsporne. K. W. podróżował 30 lipca 2009 roku jako pasażer samochodem marki P. numer rejestracyjny (...). W miejscowości S. kierujący P. M. S. nie zachował należytej ostrożności i doprowadził do zderzenia z samochodem marki F. (...) numer rejestracyjny (...) – bezsporne. W wyniku zderzenia obu pojazdów śmierć poniósł K. W. – bezsporne. K. W. nie mieszkał z matką od około 2000 roku od kiedy rozpoczął wspólną z H. W. działalność gastronomiczną – okoliczność niesporna. Od 2001 roku mieszkał z ojcem, który był w faktycznej separacji z H. W., w 2003 roku Sąd Okręgowy w Warszawie rozwiązał przez rozwód małżeństwo H. W. i jej męża T. W. – dowód – odpis wyroku k. 32. Od 2003 roku K. W. założył rodzinę i wraz z M. W. zamieszkali niedaleko mieszkania T. W. w L. – dowód – zeznania M. W. k. 646. W 2006 roku urodził się syn K. W. S. W., który obecnie ma 11 lat – dowód – zeznania M. W. k. 646. H. W. źle zniosła rozpad małżeństwa, od 2002 roku leczyła się w przychodni rejonowej z powodu bólu kręgosłupa, problemów gastrycznych, nerwicy i rozpoznanej w 2008 roku klinicznej dyspepsji – dowód – historia choroby k. 477-496. Od początku 2009 roku H. W. czuła się bardzo źle, uważała, że ma raka żołądka, straciła na wadze w ciągu 6 miesięcy ok. 20 kg, w kwietniu 2009 roku skarżyła się na brak apetytu – dowód – zapisy w historii choroby k. 498-501. Nie leczyła się psychiatrycznie, nie korzystała z porad psychologa – brak zapisów w historii choroby. Powódka 30 stycznia 2006 roku zaciągnęła kredyt w (...) Bank, wymagalna wierzytelność (należność główna w kwocie 2.063,31 PLN) na podstawie umowy cesji wierzytelności z 14 grudnia 2009 roku została zbyta na rzecz (...) Funduszu Inwestycyjnego (...) – dowód – zawiadomienie k. 55-55verte. W okresie prowadzenia działalności gospodarczej „(...)” H. W. zaciągnęła kredyt obrotowy w kwocie 10.000,00 PLN, z czego do spłaty w marcu 2010 roku pozostało 7.401,59 PLN. Zakład gastronomiczny od początku 2008 roku źle funkcjonował i H. W. 30 października 2008 roku zlikwidowała całą prowadzoną działalność gospodarczą – okoliczność przyznana przez H. W. w pisemnych wyjaśnieniach k. 38. K. W. w listopadzie 2008 roku podjął pracę w prywatnej firmie budowlanej bez zawarcia umowy o pracę i płacenia podatków zarabiał około 2.500,00 PLN miesięcznie - okoliczność przyznana przez H. W. w pisemnych wyjaśnieniach k. 38-39. Do śmierci K. W. powódka często zajmowała się wnukiem, miała bardzo dobry kontakt z synem K., był dla niej „córką”, a matka była dla syna najważniejsza – dowód – zeznania M. W. k. 646. H. W. została zatrudniona 8 czerwca 2009 roku na podstawie umowy o pracę na czas oznaczony do 31 sierpnia 2009 roku w (...) w L. na stanowisku pracownik sklepu (...) – dowód – świadectwo pracy k. 34. W okresie zatrudnienia powódka była niezdolna do pracy przez okres 21 dni: od 20 lipca 2009 roku do 26 lipca 2009 roku, od 6 sierpnia 2009 roku do 13 sierpnia 2009 roku i od 14 sierpnia 2009 roku do 21 sierpnia 2009 roku – dowód - świadectwo pracy k. 34. W okresie zatrudnienia wynagrodzenie za pracę H. W. zostało zajęte przez Komornika Sądowego w L. w sprawie Km 2024/09 bez wyegzekwowania jakiejkolwiek kwoty – dowód - świadectwo pracy k. 34. Po śmierci syna K. 30 lipca 2009 roku H. W. została sama, starszy syn miał z nią luźniejszy kontakt, a synowa z wnukiem nie odwiedzali jej – dowód – zeznania powoda A. W. k. 645, M. W. k. 646. H. W. przebywała w (...) Szpitalu (...) w P. od 19 sierpnia 2009 roku do 28 sierpnia 2009 roku – dowód – zaświadczenie k. 91verte. Ponownie była hospitalizowana w tym szpitalu od 6 września 2009 roku do 22 września 2009 roku z rozpoznaniem zaburzenia adaptacyjne i szkodliwe używanie alkoholu – dowód – karta informacyjna k. 87. Orzeczeniem Lekarza Orzecznika ZUS z 29 grudnia 2009 roku H. W. została uznana za całkowicie niezdolną do pracy do 30 czerwca 2010 roku od 19 sierpnia 2009 roku – dowód – orzeczenie k. 87verte. W 2009 roku i w 2010 roku H. W. korzystała z zasiłków okresowych przyznawanych za pośrednictwem Ośrodka Pomocy Społecznej w L. – dowód – decyzje k. 62-64, 88-89. H. W. od 1 września 2009 roku rozpoczęła leczenie w Poradni (...) w L., gdzie rozpoznano zespół depresyjny reaktywny – dowód – zaświadczenie o stanie zdrowia k. 262. Szukała pomocy lekarskiej, gdyż nie radziła sobie ze stratą syna, szkodliwie nadużywała alkoholu, w ramach patologicznego przebiegu reakcji żałoby doszło do rozwoju depresji, która następnie ewoluowała w zaburzenia adaptacyjne – dowód – historia choroby z PZP k. 263-273, opinia biegłego sądowego, specjalisty psychiatry M. B. k. 595. H. W. nie oswoiła się ze śmiercią syna, nigdy nie powróciła do normalnego funkcjonowania – dowód - opinia biegłego sądowego, specjalisty psychiatry M. B. k. 598. Pojazd sprawcy wypadku posiadał w dacie wypadku obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, na podstawie umowy ubezpieczenia zawartej z pozwanym – okoliczność bezsporna, identyfikacja polisy k. 33. H. W. w końcu 2009 roku wystąpiła do pozwanego o zapłatę na podstawie art. 446 § 1 k.c. kwoty 15.000 zł tytułem stosownego odszkodowania w związku ze znacznym pogorszeniem sytuacji życiowej po śmierci syna, ponadto na podstawie art. 446 § 4 k.c. kwoty 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę po śmierci syna oraz na podstawie art. 446 § 1 k.c. kwoty 200 zł tytułem kosztów pogrzebu – wniosek k. 21-23. Pozwany 30 listopada 2009 roku przyznał i wypłacił powódce kwotę 20.000 zł tytułem zadośćuczynienia na podstawie art. 446 § 4 k.c. i kwotę 200 zł tytułem kosztów pogrzebu wg rachunku – dowód – decyzja k. 28. Pozwany wypłacił także powódce na podstawie art. 446 § 1 k.c. kwotę 7.000 zł tytułem kosztów nagrobka odmawiając spełnienia pozostałych żądań powódki – dowód – decyzja k. 27. Pozwany 28 czerwca 2010 roku nie uwzględnił odwołania H. W. od decyzji o odmowie uwzględnienia jej żądań w całości – dowód – odpowiedź na odwołanie k. 25-25verte. H. W. zmarła 24 września 2013 roku – kopia aktu zgonu k. 361.

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego:

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wszystkich dowodów zaoferowanych przez H. W., a po jej śmierci w części na podstawie zeznań powoda A. W. i przedstawicielki ustawowej powoda S. W.. W części zeznania powodów nie były wiarygodne, gdyż nawet wbrew temu co pisała sama H. W. zeznali, że do śmierci K. W. prowadzili działalność gospodarczą, oboje się z niej utrzymywali, a także o tym że nie było długów z tytułu tej działalności. Podstawowe znaczenie w sprawie miała dokumentacja z przebiegu leczenia H. W., która stanowiła podstawę opinii biegłego sądowego specjalisty psychiatrii M. B.. Niewiele wniosła do sprawy opinia psychologa B. J., która stwierdziła, że H. W. znajdowała się przed śmiercią syna w dobrym stanie psychicznym, a w dacie opiniowania znajduje się w stanie głębokiej depresji. Sąd oparł się na opinii biegłego specjalisty psychiatrii M. B.. Biegły w oparciu o dokumentację medyczną powoda, jej dokładną analizę oraz na podstawie wieloletniego doświadczenia w zawodzie opisał stan H. W. po śmierci syna i stan jej zdrowia psychicznego. Opinia biegłego nie budziła wątpliwości sądu, a po jej wyjaśnieniach na rozprawie nie budziła wątpliwości stron.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Według art. 822 § 1 k.c., powstanie obowiązku zapłaty przez zakład ubezpieczeń (ubezpieczyciela) odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakłada powstanie odpowiedzialności ubezpieczonego, czyli samego ubezpieczającego lub osoby, na której rzecz ubezpieczający zawarł umowę ubezpieczenia, za szkody wyrządzone osobom trzecim. Zobowiązanie do zapłaty odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ma więc ze swej istoty charakter akcesoryjny, tylko zatem wtedy, gdy ubezpieczony stanie się zgodnie z przepisami prawa cywilnego odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, dochodzi do powstania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń wobec tej osoby z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Zakres odpowiedzialności ubezpieczonego wobec osoby trzeciej wyznacza co do zasady zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (por. np. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2005 r., III CZP 99/04, OSNC 2005, nr 10, poz. 166 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2002 r., II CKN 353/99, nie publ.).

Ubezpieczony M. S. jest odpowiedzialny za śmierć syna H. W. K. w oparciu o przepis art. 436 § 2 k.c. w związku z art. 415 k.c.

Pozwany w toku procesu nie kwestionował swojej, wynikającej z przepisu art. 822 § 1 k.c. odpowiedzialności co do zasady za skutki wypadku z 30 lipca 2009 roku.

Stosowne odszkodowanie na podstawie art. 446 § 3 k.c.

Przepis art. 446 § 3 k.c. uzależnia możliwość przyznania najbliższym członkom rodziny zmarłego odszkodowania, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej. Jednak nie wyznacza kryteriów, jakie należy mieć na względzie przy ocenie tego, czy wspomniane pogorszenie sytuacji życiowej wystąpiło, czy tylko są to tzw. czynniki materialne. Odszkodowanie z art. 446 § 3 k.c. jest jednak zasadne jedynie wówczas, gdy te trudne do uchwycenia uszczerbki mają wpływ na ogólnie pojmowaną sytuację życiową poszkodowanego. Niewątpliwie bowiem powyższe odszkodowanie nie może być przyznane za same tylko cierpienia moralne doznane z powodu śmierci osoby najbliższej, temu bowiem celowi służy zasadniczo regulacja prawna z art. 446 § 4 k.c. Odszkodowanie z art. 446 § 3 k.c. obejmuje te szkody, które nie ulegają uwzględnieniu przy zasądzeniu renty. Sytuacja życiowa w rozumieniu tego przepisu, to ogół czynników, składających się na położenie życiowe jednostki, to także trudne do wyliczenia wartości ekonomiczne. Trzeba jednak stanowczo podkreślić, że sam ból, poczucie osamotnienia, krzywdy i zawiedzionych nadziei po śmierci osoby bliskiej nie stanowią podstawy do żądania odszkodowania na podstawie art. 446 § 3 k.c. Określając wysokość odszkodowania przyznanego najbliższym członkom rodziny osoby zmarłej z powodu wypadku zawinionego przez inną osobę, jeżeli wskutek śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej, Sąd jest obowiązany wziąć pod uwagę różnicę między stanem, w jakim znaleźli się członkowie rodziny zmarłego po jego śmierci, a przewidywanym stanem materialnym, gdyby zmarły żył. Pogorszenie sytuacji życiowej polega nie tylko na pogorszeniu obecnej sytuacji materialnej, ale także na utracie rzeczywistej możliwości uzyskania stabilnych warunków życiowych oraz ich realnego polepszenia – podobnie Sąd Najwyższy w wyroku z 9 marca 2007 roku w sprawie V CSK 459/06, publ. LEX nr 277273, Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z 28 marca 2013 roku, I ACa 20/13, publ. LEX nr 1294773. Znaczne pogorszenie sytuacji życiowej, o którym mowa w art. 446 § 3 k.c., obejmuje zatem zarówno niekorzystne zmiany bezpośrednio w sytuacji materialnej najbliższych członków rodziny zmarłego, jak też zmiany w sferze ich dóbr niematerialnych, które rzutują na sytuację materialną. W ramach ustalenia rozmiaru szkody uwzględnia się takie czynniki niewymierne jak np.: utratę oczekiwanego wsparcia na przyszłość (nie tylko materialnego), cierpienie związane z utratą osoby bliskiej i związane z tym osłabienie aktywności życiowej oraz motywacji do przezwyciężania trudności życia codziennego - tak w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 4 lutego 2013 roku, I ACa 982/12, LEX nr 1289426. W zależności od wieku osób pozostawionych przez zmarłą osobę wchodzić mogą w rachubę także straty związane z utratą możliwego majątkowego wsparcia. Mogą to być także zmiany w stanie zdrowia, wymagające kosztów jakkolwiek ostrożność oceny każdego przypadku łączy się w takiej sytuacji także z zagadnieniem związku przyczynowego. Stosownym odszkodowaniem należnym na podstawie tego przepisu nie są już objęte także uszczerbki niemajątkowe.

Przy określeniu wysokości dochodzonego odszkodowania nie można więc brać pod uwagę rachunkowego wyliczenia strat poniesionych przez H. W. na skutek np. braku finansowego wsparcia udzielanego przez syna przy wspólnej działalności gospodarczej. Podkreślenia wymaga obowiązek powodów udowodnienia „znacznego pogorszenia sytuacji życiowej” H. W. na podstawie art. 6 k.c., czemu powodowie nie sprostali. Powodowie dowiedli, że po śmierci syna stan zdrowia H. W. znacznie się pogorszył, stwierdzono u niej zaburzenia adaptacyjne. Pogorszony stan somatyczny pogłębił stan depresyjny. W dwa miesiące po śmierci syna H. W. szkodliwie używała alkoholu. Ten stan zdrowia H. W. po śmierci syna jest jednak podstawą do zasądzenia zadośćuczynienia na podstawie art. 446 § 4 k.c. Sąd jest obowiązany wziąć pod uwagę różnicę między stanem, w jakim znalazła się H. W. po śmierci K. W., a przewidywanym stanem materialnym, gdyby zmarły żył. H. W. chorowała na kliniczną dyspepsję i dolegliwości ze strony układu pokarmowego, a także nerwicę po rozwodzie z mężem T. W.. Od początku 2009 roku H. W. czuła się bardzo źle, uważała, że ma raka żołądka, straciła na wadze w ciągu 6 miesięcy ok. 20 kg, w kwietniu 2009 roku skarżyła się na brak apetytu. Prowadzona przez nią i syna działalność gospodarcza została zakończona 9 miesięcy przed śmiercią syna. Pozostały długi, których H. W. nie spłacała, nie podejmowała pracy zarobkowej aż do początku czerwca 2009 roku. Już w połowie lipca 2009 roku była chora i korzystała ze zwolnienia lekarskiego. Sytuacja majątkowa H. W. przed śmiercią syna nie odbiegała od tej po 30 lipca 2009 roku. Niewielkie wynagrodzenie za pracę w (...) było zajęte przez Komornika Sądowego na poczet długów z działalności gospodarczej. W ramach „stosownego odszkodowania” mieści się wprawdzie zrekompensowanie uszczerbków o charakterze niemajątkowym (krzywdy) w postaci utraty osoby, na której pomoc i wsparcie H. W. mogłaby liczyć w późniejszym czasie. H. W. była bardzo związana z synem K. W. i mogła oczekiwać w przyszłości na jego pomoc, ale nie materialną. K. W. nie pomagał matce finansowo, sam miał na utrzymaniu rodzinę i nie miał stałej pracy. Uszczerbek związany ze stratą syna i osłabieniem aktywności życiowej jest wyrównany zadośćuczynieniem.

Zadośćuczynienie na podstawie art. 446 § 4 k.c.

Użyte w art. 446 § 4 k.c. wyrażenie „odpowiednia suma” oznacza niemożność ścisłego ustalenia zadośćuczynienia ze względu na istotę krzywdy. „Ustawodawca nie sprecyzował kryteriów jej ustalenia, pozostawiając w tym zakresie swobodę sądowi orzekającemu. Zadośćuczynienie ma na celu kompensatę doznanej krzywdy, a zatem nie powinno ono mieć na celu wyrównania strat poniesionych przez członków najbliższej rodziny zmarłego, lecz ma pomóc im dostosować się do nowej rzeczywistości. Ma także na celu złagodzenie cierpienia wywołanego utratą osoby bliskiej. Okoliczności wpływające na wysokość tego świadczenia, to między innymi: dramatyzm doznań osób bliskich zmarłego, poczucie osamotnienia, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, charakter i rodzaj zaburzeń w prawidłowym funkcjonowaniu pozostałych członków rodziny, stopień w jakim pozostali członkowie będą umieli odnaleźć się w nowej rzeczywistości i na ile zdolni są zaakceptować obecny stan rzeczy. Na rozmiar krzywdy mają także wpływ rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, rola w rodzinie pełniona przez osobę zmarłą, a także wiek zmarłego. Jednocześnie wysokość zadośćuczynienia musi być rozważana indywidualnie i przedstawiać dla poszkodowanego odczuwalną wartość ekonomiczną, adekwatną do warunków gospodarki rynkowej, przy czym należy kierować się kryteriami zobiektywizowanymi, nie zaś poprzestawać na subiektywnych odczuciach pokrzywdzonego” – tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 19 stycznia 2017 roku, I ACa 777/16, publ: www.orzeczenia.ms.gov. pl. Sąd podziela w całości to stanowisko.

H. W. straciła syna, z którym łączyła ją bardzo silna więź. Dla każdej matki strata dziecka jest przeżyciem traumatycznym. Dla powódki syn był wyjątkowy, traktowała go jak córkę. Przez wiele lat prowadziła z nim wspólną działalność gospodarczą. Po jego śmierci straciła chęć życia. Nie radziła sobie ze stratą syna, szkodliwie nadużywała alkoholu, w ramach patologicznego przebiegu reakcji żałoby doszło do rozwoju depresji, która następnie ewoluowała w zaburzenia adaptacyjne. Wstrząs psychiczny wywołany śmiercią syna był tak wielki, że H. W. nigdy nie wróciła do normalnego funkcjonowania. Zadośćuczynienie w kwocie 150.000,00 PLN jest kwotą adekwatną w tych okolicznościach i spełnia także funkcję kompensacyjną.

Pozwany przyznał i wypłacił H. W. 20.000,00 PLN tytułem zadośćuczynienia, a zatem pozostaje do zapłaty 130.000,00 PLN.

Pozwany powinien wypłacić H. W. zadośćuczynienie zgodnie z żądaniem, gdyż termin wymagalności określony w pozwie i w dalszych pismach procesowych jest korzystniejszy dla pozwanego. Powodowie byli reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika, który nie żądał ustawowych odsetek za opóźnienie. Zatem powodom należą się odsetki ustawowe od kwoty zasądzonego dla nich zadośćuczynienia należnego H. W. jak w wyroku stosownie do art. 817 § 2 k.c. i art. 455 k.c., a także art. 359 § 1 i § 2 k.c..

H. W. domagała się zwrotu kosztów swojego leczenia na podstawie art. 446 § 1 k.c. Zgodnie z tym przepisem jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł. H. W. nie poniosła kosztów leczenia K. W., a koszty pogrzebu i nagrobka pozwany zrekompensował.

To wszystko mając na uwadze sąd orzekł jak w wyroku.

O kosztach sąd orzekł na mocy art. 100 k.p.c. dzieląc koszty na połowę, gdyż obie strony uległy w 50% swoich żądań.

Należności Skarbu Państwa z tytułu brakującej opłaty i wydatków także w 50% została zasądzona od pozwanego na mocy art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz. U. z 2016 roku poz. 623) w związku z art. 100 k.p.c.