Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 403/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 1 grudnia 2016 roku w sprawie z powództwa M. S. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W., Towarzystwu (...) z siedzibą w W. o zadośćuczynienie w kwocie 40.000 zł, rentę na zwiększone potrzeby w kwocie 16.960 zł, rentę wyrównawczą w kwocie 13.308 zł, odszkodowanie w kwocie 4.610 zł, Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi:

I. zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) z siedzibą
w W. rzecz powódki M. S.:

1)  kwotę 40.000 zł tytułem zadośćuczynienia w tym:

a) od kwoty 20.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 18 listopada 2011 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty,

b) od kwoty 20.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 15 listopada 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

2) kwotę 2.485,92 zł tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby z ustawowymi odsetkami od dnia 18 listopada 2011 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

3) kwotę 307,91 zł tytułem skapitalizowanej renty wyrównawczej za utracone dochody z ustawowymi odsetkami od dnia 18 listopada 2011 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

4) kwotę 4.510 zł tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami od dnia 18 listopada 2011 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

II. oddalił powództwo w stosunku do pozwanego Towarzystwa (...) z siedzibą w W. w pozostałej części;

III. zasądził od pozwanego Towarzystwa (...)
z siedzibą w W. rzecz powódki M. S. kwotę
2.669,88 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV. oddalił w całości powództwo w stosunku do pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W.;

V. zasądził od powódki M. S. na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...)
z siedzibą w W. kwotę 2.400 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

VI. nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa
w Ł. tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów sądowych:

1) od powódki M. S. kwotę 1.629,93 zł z zasądzonego
w punkcie I. (pierwszym) świadczenia,

2) od pozwanego Towarzystwa (...) z siedzibą
w W. kwotę 2.759,94 zł od uwzględnionej części powództwa;

VII. nakazał zwrócić na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi kwotę 600 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki na poczet opinii biegłego uiszczonej przelewem w dniu 21 maja 2015 roku i zaksięgowanej pod pozycją 2411 150551.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany Towarzystwo (...) w W., w zakresie:

a)  pkt. 1 lit. a) wyroku w zakresie zasądzenia odsetek ustawowych od kwoty 20.000,00 zł. od dnia 18 listopada 2011r. do dnia 17 grudnia 2011 r, to jest co do kwoty 206,58 zł;

b)  pkt. 1. lit. b) wyroku, w zakresie zasądzenia odsetek ustawowych od kwoty 20.000,00 zł. od dnia 15 listopada 2015r. do dnia 16 listopada 2016r., to jest co do kwoty 1.428,49 zł;

c)  w pkt 2. wyroku, w zakresie zasądzenia odsetek ustawowych od kwoty 2.485,92 zł. od dnia 18 listopada 2011r. do dnia 17 grudnia 2011 r, to jest co do kwoty 25,68 zł;

d)  w pkt 3. wyroku, w zakresie zasądzenia odsetek ustawowych od kwoty 307,91 zł. od dnia 18 listopada 2011r. do dnia 17 grudnia 2011r., to jest co do kwoty 3,18 zł;

e)  w pkt. 4 wyroku w zakresie zasądzenia odsetek ustawowych od kwoty 4.510,00 zł. od dnia 18 listopada 2011r. do dnia 17 grudnia 2011r., to jest co do kwoty 46,58 zł.

Zaskarżonemu wyrokowi pozwany zarzucił:

1.  obrazę przepisu prawa materialnego: art. 817 § 1 k.c. poprzez błędną ocenę prawną, że doręczenie pozwanemu przypozwania, stanowiące pierwsze zgłoszenie roszczeń przez powódkę pozwanemu A.. 2 uzasadniało zasądzenie odsetek ustawowych od dnia następnego po tej dacie, co w sytuacji gdy zakład ubezpieczeń ma termin 30 dni na likwidację szkody uzasadniało naliczenie odsetek dopiero od dnia następnego po upływie terminu 30 dni, przyznanych przez wskazany przepis na likwidację szkody;

2.  i obrazę przepisu prawa procesowego: art. 321 k.p.c. w związku z art. 193 § 2 1 k.p.c., art. 187 k.p.c. i art. 132 § 1 k.p.c., mające wpływ na treść rozstrzygnięcia poprzez błędne uznanie, że rozszerzenie powództwa o kwotę 20.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia, uzasadniające zasądzenie odsetek od dnia następnego po dokonaniu rozszerzenia, nastąpiło najpóźniej w dniu 4 listopada 2015r., podczas gdy pismo z rozszerzeniem powództwa o kwotę 20.000,00 zł. zadośćuczynienia zostało w listopadzie 2015r. złożone z naruszeniem zasady oficjalności doręczeń i nie wywołało zawisłości sporu w zakresie wartości przekraczającej określoną w pozwie wartość przedmiotu sporu, a prawidłowe rozszerzenie powództwa nastąpiło dopiero w dniu 5.11.2016r.

W oparciu o wskazane zarzuty pozwany wniósł o zmianę wyroku i zasądzenie kwot wskazanych w pkt. 1-4 wyroku z odsetkami ustawowymi: w pkt 1. Lit. a) wyroku, od kwoty 20.000,00 zł. od dnia 17 grudnia 2011 r., w pkt 1. Lit. b) wyroku, od kwoty 20.000,00 zł. od dnia 16 listopada 2016r., w pkt 2. wyroku od kwoty 2.485,92 zł od dnia 17 grudnia 2011 r.; w pkt 3. wyroku, od kwoty 307,91 zł. od dnia 17 grudnia 2011 r., to jest co do kwoty 3,18 zł oraz w pkt 4. wyroku, od kwoty 4.510,00 zł. od dnia 17 grudnia 2011 roku. Pozwany wniósł o także o zwrot kosztów postępowania za II instancję.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

Sąd Rejonowy dokonał właściwej oceny zebranego materiału dowodowego i z tego względu Sąd odwoławczy w pełni podziela ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji niekwestionowane również przez stronę skarżącą i przyjmuje je za własne.

Na wstępie należy wskazać, że granice kognicji Sądu Odwoławczego, zgodnie z zasadą skargowości, wyznaczone są wskazanym w apelacji zakresem zaskarżenia orzeczenia Sądu I instancji. W przedmiotowej sprawie zakresem zaskarżenia została objęta jedynie część wyroku Sądu Rejonowego, tj. w zakresie części odsetek ustawowych od zasądzonych w pkt. 1-4 kwot.

Wobec postawienia w apelacji zarówno zarzutów naruszenia prawa materialnego jak i procesowego zauważyć trzeba, że prawidłowość zastosowania lub wykładni prawa materialnego może być właściwie oceniona jedynie na kanwie niewadliwie ustalonej podstawy faktycznej rozstrzygnięcia. Skuteczne, zatem zgłoszenie zarzutu dotyczącego naruszenia prawa materialnego wchodzi zasadniczo w rachubę tylko wtedy, gdy ustalony przez sąd pierwszej instancji stan faktyczny, będący podstawą zaskarżonego wyroku, nie budzi zastrzeżeń (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 1997 r. II CKN 60/97 - OSNC 1997/9/128). Powyższe rodzi konieczność rozpoznania w pierwszym rzędzie zmierzających do zakwestionowania stanu faktycznego zarzutów naruszenia prawa procesowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 1997 r. II CKN 18/97 – OSNC 1997/8/112).

Nietrafny jest zarzut naruszenia art. 321 k.p.c. w związku z art. 193 § 2 1 k.p.c., art. 187 k.p.c. i art. 132 § 1 k.p.c. Zarzut ten oparty został na twierdzeniu, iż pismo z rozszerzeniem powództwa o kwotę 20.000,00 zł zadośćuczynienia z listopada 2015r zostało złożone z naruszeniem zasady oficjalności doręczeń i nie wywołało zawisłości sporu w zakresie wartości przekraczającej określoną w pozwie wartość przedmiotu sporu, a prawidłowe rozszerzenie powództwa nastąpiło dopiero w dniu 15.11.2016 r. W ocenie strony apelującej o ile Sąd I instancji prawidłowo wskazał, że dopozwanie doręczono 17.11.2011 r. i pismo z rozszerzeniem powództwa zostało prawidłowo doręczone pozwanemu dopiero na rozprawie przed Sądem w dniu 17 listopada 2016 roku, to błędnie uznał, że odsetki powinny być naliczane od daty błędnego rozszerzenia.

Z powyższym stanowiskiem strony apelującej nie można się zgodzić. Sąd I instancji trafnie wskazał, że o ile brak było w aktach sprawy dowodu doręczenia pozwanemu Towarzystwu (...) z siedzibą w W. pisma pełnomocnika powódki zawierającego rozszerzenie powództwa, to pismo to musiało zostać doręczone temu pozwanemu najpóźniej w dniu 4 listopada 2015 roku, skoro w tym dniu pełnomocnik pozwanego złożył do Sądu pismo procesowe stanowiące odpowiedź na rozszerzenie powództwa. W tym stanie rzeczy odsetki ustawowe od kwoty 20.000 zł byłyby należne od tej daty. Skoro jednak powódka żądała zasądzenia odsetek od dnia 15 listopada 2015 roku Sąd prawidłowo orzekł zgodnie z tym żądaniem zasądzając odsetki od kwoty 20.000 zł od dnia 15 listopada 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz odsetki ustawowe za opóźnienie począwszy od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty. Sąd Okręgowy powyższe stanowisko Sądu I instancji w pełni podziela i nie stwierdza w nim żadnej nieprawidłowości.

Nieuzasadniony był także zarzut naruszenia art. 817 § 1 k.c. Wbrew stanowisku strony apelującej Sąd I instancji nie dokonał błędnej oceny prawnej wskazanego przepisu prawidłowo uznając, że odsetki od kwoty 20.000 zł tytułem zadośćuczynienia, od kwoty 2.485,92 zł tytułem skapitalizowanej renty zwiększone potrzeby, od kwoty 30,91 zł tytułem skapitalizowanej renty wyrównawczej za utracone dochody oraz od kwoty 4.510 zł tytułem odszkodowania za uszkodzony pojazd i koszty jego holowania należą się od dnia następującego po dniu doręczenia pozwanemu Towarzystwu (...) z siedzibą w W. odpisu pozwu, to jest od dnia 18 listopada 2011 roku bowiem było to pierwsze wezwanie do zapłaty skierowane do tego pozwanego. Oceny tej nie zmienia argumentacja zaprezentowana w apelacji zmierzająca do wykazania zasadności naliczenia odsetek dopiero od dnia następnego po upływie terminu 30 dni, przyznanych przez wskazany przepis art. 817 k.c. na likwidację szkody. Z przepisu art. 817 k.c. wynika, że ubezpieczyciel zobowiązany jest do ustalenia przesłanek swojej odpowiedzialności oraz do zbadania okoliczności dotyczących wysokości szkody. W razie wyrządzenia szkody czynem niedozwolonym odsetki stają się wymagalne po wezwaniu pozwanego do spełnienia świadczenia. Wskazać jednak należy, że wobec odmowy spełnienia świadczenia przez pozwanego pismem, nie miał w sprawie zastosowania art. 817 § 1 i 2 k.c., gdyż nie było już mowy o spornej części świadczenia. Pozwany odmawiając zatem spełnienia świadczenia nie potrzebował dodatkowego terminu dla wyjaśnienia okoliczności determinujących jego wysokość (por. wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 15 października 2013 roku, sygn. akt I C 62/13, Legalis numer 1549557).

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji